Διαβάζουμε στον σημερινό «Βηματοδότη»: «Σας έγραφα χθες πόσο σημαντική είναι επίσκεψη στην Ελλάδα του υπουργού Εξωτερικών των Φιλιππίνων Enrique A. Manato και τις συνομιλίες που θα έχει με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Εξωτερικόν Γιώργο Γεραπετρίτη, αλλά και τον υπουργό Άμυνας Νίκο Δένδια.
»Θα πείτε, γιατί με τον υπουργό Άμυνας; Επειδή, όπως μαθαίνω, οι Φιλιππίνες μπορούν να ενδιαφερθούν για την αγορά από την Πολεμική μας Αεροπορία μεταχειρισμένα F-16 block30. Αυτά, δηλαδή, που θέλει το υπουργείο Άμυνας να τα πουλήσει ώστε να βρεθούν χρήματα για την αγορά άλλων έξι Rafale. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να υπογραφεί και αμυντική συμφωνία.»
Η είδηση έχει ενδιαφέρον. Προφανώς οι πηγές του διαδικτυακού κόμβου της γνωστής εφημερίδας «Το ΒΗΜΑ», πληροφόρησαν τους συναδέλφους ότι η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των Φιλιππίνων είχε συγκεκριμένο περιεχόμενο. Δεν θα πρέπει να αποκλείεται και αμερικανικός δάκτυλος στην υπόθεση. Όποιος παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, γνωρίζει καλά ότι οι σχέσεις των ΗΠΑ με τις Φιλιππίνες βελτιώνονται θεαματικά.
Κίνητρο είναι η απειλή της Κίνας. Ειδικά στον αεροναυτικό τομέα, καθώς το αρχιπελαγικό κράτος έχει ανοικτό μέτωπο με το Πεκίνο, που διεκδικεί μεγάλο μέρος της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Τον Ιανουάριο του 2013 οι Φιλιππίνες προσέφυγαν μονομερώς στο Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο (Permanent Court of Arbitration – PCA) κατά της Κίνας, ζητώντας επί της ουσίας γνωμοδότηση επί της θέσης των και δικαιώθηκαν με την απόφαση «The Republic of Philippines v. The People’s Republic of China» (Case Number: 2013-9) που εκδόθηκε στις 12 Ιουλίου 2016.
Έκτοτε οι Κινέζοι γράφουν την απόφαση στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και αρνούνται να συμμορφωθούν. Παράλληλα, οι αντιπαραθέσεις μεγάλου εκτοπίσματος πλοίων ανάμεσα στις Ακτοφυλακές των δυο χωρών είναι συνεχείς και άκρως επικίνδυνες. Οι Αμερικανοί παρακολουθούν από κοντά την κατάσταση και συμφώνησαν με τους Φιλιππινέζους να ενεργοποιήσουν εκ νέου τρεις ναυτικές βάσεις που υπήρχαν επί Ψυχρού Πολέμου για τη φιλοξενία του αμερικανικού Ναυτικού. Παράλληλα, γίνονται κινήσεις αμυντικής ενδυνάμωσης των Φιλιππίνων, ώστε να ενισχύσουν την αποτροπή τους.
Οι ομοιότητες με τα ελληνοτουρκικά είναι σημαντικές, με την Τουρκία σε ρόλο Κίνας, συν την παρουσία των Αμερικανών, σε ένα γεωστρατηγικής σημασίας σταυροδρόμι. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν και με δεδομένο το ενδιαφέρον των Αμερικανών να προχωρήσει η προμήθεια των F-35A από την Πολεμική Αεροπορία, κρίνεται ως σφόδρα πιθανό να κινητοποιήθηκαν για να διευκολύνουν τους δυο συμμάχους τους αφού το κοινό όφελος είναι αυταπόδεικτο εάν κριθεί από τα ανωτέρω.
Η είδηση λοιπόν αφορά τη διερεύνηση από την πλευρά των Φιλιππινέζων για τα 32 ελληνικά F-16 Block 30. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι τα χρήματα θα μειώσουν το κόστος προμήθειας άλλων έξι Rafale. Μπορεί η αύξηση του αριθμού των γαλλικών μαχητικών 4,5 γενιάς να είναι το δέον γενέσθαι για την Πολεμική Αεροπορία, ώστε να διαθέτει δυο πολεμικές Μοίρες με 15 αεροσκάφη έκαστη και την προοπτική να αυξηθούν ώστε να «γεμίσουν» σε κάποιο βάθος χρόνου οι Μοίρες (μέχρι 20 καθεμιά).
Δυνητική «ασυνέπεια»
Αφού διευκρινίσουμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που εκφράζεται ενδιαφέρον για τα F-16 Block 30, αλλά στη σχετική ενημέρωση που είχε γίνει και αφορούσε -σε μια περίπτωση- χώρα της Βόρειας Αφρικής- τα ελληνικά αντανακλαστικά ήταν ως συνήθως πολύ αργά, ας προχωρήσουμε στην εξέταση του θέματος σε μεγαλύτερο βάθος.
Τα χρήματα που θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν δεν θα πρέπει να υπερεκτιμούνται. Λογικά, θα κυμανθούν κάπου μεταξύ των 150-200 εκατ. ευρώ. Να θυμίσουμε βέβαια, ότι σε αυτό το ύψος περίπου είχε υπολογιστεί η αξία των απαρτίων που αφαιρούνται από τα F-16 Block 52+ / 52+ Advanced, τα οποία αναβαθμίζονται στη διαμόρφωση «V». Το βέλτιστο σενάριο για την ελληνική πλευρά θα ήταν να υπάρξει κάποια συμφωνία για την αναβάθμιση στην ΕΑΒ των αεροσκαφών αυτών με αυτά τα απάρτια, οπότε το τίμημα θα μπορούσε να αυξηθεί θεαματικά.
Βέβαια, μετά την απόφαση της Πολεμικής Αεροπορίας που αποφάσισε να εκσυγχρονίσει τα ελληνικά F-16 Block 50 σε διαμόρφωση Viper επικαλούμενη, σύμφωνα με πληροφορίες, αδυναμία υποστήριξης των συστημάτων και εξαρτημάτων που έχουν αφαιρεθεί από τα Block 52+ / 52+ Advanced, παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τόσο η υποβολή της πρότασης όσο και τυχόν αποδοχής της.
Στην πρώτη περίπτωση γιατί θα επιδιωχθεί να πεισθεί τυχόν πελάτης για λύση που είχε απορριφθεί από την οικεία Πολεμική Αεροπορία (εκτός να νομίζουμε ότι οι Φιλιππινέζοι είναι αδαείς που βρίσκονται στην άλλη του κόσμου, ή θα κινηθούν χωρίς να έχουν εγγυήσεις από για την υποστήριξη από την USAF). Στη δεύτερη περίπτωση δηλαδή, της τυχόν αποδοχής της πρότασης, αυτόματα εγείρονται κάποια ερωτήματα καθώς θα πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα οι Φιλιππίνες να προμηθεύονται κύριο υλικό χωρίς να ενδιαφέρονται για τη σε βάθος χρόνου υποστήριξη του.
Πού θα έπρεπε να κατευθυνθούν τα χρήματα;
Τα χρήματα αυτά όμως θα έχουν εξοικονομηθεί από το «αμερικανικό» τμήμα του αεροπορικού στόλου, το οποίο επίσης βρίσκεται σε φάση αναδιάταξης. Το αεροπορικό Επιτελείο γνωρίζει καλά ότι η νοικοκυρεμένη διαχείριση αποτελεί την εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση διατήρησης της μαχητικής -άρα και της αποτρεπτικής- αεροπορικής ισχύος της χώρας. Επίσης, γνωρίζει, ασχέτως του τι πράττει στην πράξη, ότι τα γενικόλογα αφηγήματα των πολιτικών θα πρέπει να υφίστανται τη βάσανο της ποσοτικής και της επιχειρησιακής ανάλυσης, ώστε να τεκμηριώνονται οι επιπτώσεις των επιλογών.
Μαχητικό αεροσκάφος F-16 Block 30 της Πολεμικής Αεροπορίας
Οι υποψίες για την αξιοποίηση αυτών των χρημάτων που θα μπορούσαν να προκύψουν, είναι ότι η πολιτική ηγεσία λογικά τα γλυκοκοιτάζει για το πρόγραμμα των F-35. Τις τελευταίες ημέρες μάλιστα, διακινούνται πληροφορίες ότι η κυβέρνηση σκέφτεται να προσθέσει και «δικαίωμα προαίρεσης» (option) για επιπλέον 20 F-35A, συμπεριλαμβάνοντας δηλαδή στη συμφωνία το σύνολο της ελληνικής απαίτησης.
Υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι υπάρχει απόφαση προτεραιοποίησης της συγκεκριμένης προμήθειας έναντι άλλων, εξαιρετικά πιεστικών προτεραιοτήτων, τότε η ορθή προσέγγιση είναι η εξασφάλιση ισχυρότερης διαπραγματευτικής θέσης απέναντι στον προμηθευτή, με την εξ αρχής προβολή της απαίτησης για 40 αεροσκάφη. Όμως η συμπερίληψη δικαιώματος προαίρεσης σε μια σύμβαση, συνεπάγεται επιβάρυνση του κόστους ανά μονάδα (κατά εμπειρική εκτίμηση περίπου 10%). Με απλά λόγια, στη σύμβαση θα πρέπει αν προβλεφθεί επιστροφή χρημάτων σε περίπτωση που δεν ασκηθεί η option, συνεπεία… δημοσιονομικού χώρου.
Μια ακόμα παρατήρηση αφορά άλλες πιεστικές προτεραιότητες για την Πολεμική Αεροπορία, για την κάλυψη των οποίων ένα ποσό τέτοιας τάξης θα φάνταζε «μάννα εξ ουρανού». Βασικότερη όπλων τα αεροπορικά όπλα. Έχει έρθει η ώρα, νομίζουμε, να ξεφύγουμε από τις σκόρπιες διαρροές περί του τι μας αποδεσμεύουν και τι όχι οι Αμερικανοί και να χειριστούμε το θέμα με τη δέουσα σοβαρότητα.
Ισχυρό πονοκέφαλο προκαλεί και η λειτουργικότητα του συστήματος αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου των F-16. Παρά τη φημολογία… και κάποιες διαβεβαιώσεις ότι υπήρξε κάποια τεχνική λύση στη συνεργασία του υφιστάμενου -αναλογικής τεχνολογίας- ASPIS II με το ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA) των F-16V, η αλήθεια είναι ότι η ανάγκη «συμβιβασμών» δεν έχει αντιμετωπιστεί, κι ας μείνουμε εδώ προς το παρόν.
Ήδη, το ΓΕΑ έχει μελετήσει πολλές προτάσεις εταιριών για ένα σύγχρονο – ψηφιακό σύστημα αυτοπροστασίας, αλλά αναζητούνται οι πιστώσεις… Καταληκτικά, δεν θα πρέπει κανείς να λησμονεί την εκκρεμότητα με την αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50, τα οποία η ελληνική πλευρά δεν έχει την πολυτέλεια να στερηθεί. Τουλάχιστον σε αυτή τη φάση.
Όπως έχει αποδειχθεί στις συρράξεις τις εποχής μας, η ποσότητα έχει τη δική της ποιότητα και ενδεχόμενη επικράτηση ψευδαισθήσεων βασισμένων σε «υπερόπλα» κάθε λογής, μπορεί να αποδειχθεί θανάσιμο σφάλμα. Κι αυτό ασφαλώς δεν ισχύει αποκλειστικά για την Πολεμική Αεροπορία, αλλά για το σύνολο των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου