Ο ζεόλιθος λειτουργεί βασικά ως φίλτρο για πολλές εφαρμογές αλλά όχι μόνο. Οι ιδιότητές του, του επιτρέπουν να μετατραπεί και σε καταλυτικό στοιχείο, όπως το αποδεικνύει η πετροχημεία. Ο ζεόλιθος σε υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις είναι ικανός να μετατρέψει το πετρέλαιο. Παλαιότερα ενώ ήταν γνωστό αυτό το φαινόμενο σε πρακτικό επίπεδο δεν ήταν απόλυτα κατανοητό σε μοριακό επίπεδο. Η πρώτη μεγάλη αλλαγή φάσης έγινε το 2010, όταν μέσω ισότοπων που επιτρέπουν να διαχωρίσουμε μόρια καταφέραμε για πρώτη φορά να δούμε τη δράση του ζεολίθου πάνω στο πετρέλαιο. Επιπλέον αυτή η μελέτη απέδειξε ότι αυτές οι γνωστές αντιδράσεις μπορούν να μελετηθούν και σε φυσιολογικές θερμοκρασίες, πράγμα το οποίο ήταν αδιανόητο στο παρελθόν.
Η μεγάλη διαφορά προέρχεται από την σπανιότητα του φαινομένου σε αυτές τις θερμοκρασίες. Ο Jean Sommer κατάφερε με την ομάδα του να δείξει σε μοριακό επίπεδο την κατάλυση που προκαλεί ο ζεόλιθος και μετατρέπει το πετρέλαιο σε βενζίνη με υψηλό δείκτη οκτανίου. Αυτή η καινοτομία επιτρέπει τώρα μία καλύτερη επιλογή του τύπου του ζεολίθου ανάλογα με την αντίδραση που θέλουμε να παράξουμε. Έχουμε λοιπόν μια διαδικασία βελτιστοποίησης ακόμα και σε αυτόν τον τομέα. Και αυτή η δυνατότητα συμβαδίζει και με την σύνθεση διαφορικών ζεολίθων. Δεν μιλούμε βέβαια για μία μικρή λεπτομέρεια, διότι σχετίζεται με την ανακάλυψη του George Andrew Olah το 1962, για την οποία πήρε το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1994. Τα ανθρακοκατιόντα αποτελούν την απόδειξη της ύπαρξης μιας ενδιάμεσης αντίδρασης, η οποία ήταν δύσκολη στον εντοπισμό της. Ο Olah κατάφερε μέσω NMR να το δει σε υπεροξύ. Στη διαδικασία της μετατροπής του πετρελαίου μέσω του ζεολίθου, ο Sommer κατάφερε να αποδείξει ότι υπάρχουν και ανθρακοκατιόντα. Αυτή η ανακάλυψη δίνει και το στίγμα της έρευνας σε αυτόν τον τομέα, ενώ συχνά νομίζουμε ότι όλα είναι γνωστά. Δίχως το ζεόλιθο το φαινόμενο αυτό δεν θα εμφανιζόταν. Αν καταφέρουμε και το συνειδητοποιήσουμε όλοι μας στην Ελλάδα, τότε θα δούμε και τις πρώτες ερευνητικές εργασίες στην πατρίδα μας να παίρνουν τόπο και να μπορούν να εκπέμπουν και αυτές σε διεθνές επίπεδο. Έχουμε στη διάθεσή μας υλικό που δεν έχει αξιοποιηθεί, ενώ όλοι το αναζητούν στον τομέα της οργανικής χημείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου