Το πολεμικό ρεπορτάζ συνήθως επικεντρώνεται στα στρατεύματα τα οποία μάχονται, στους αμάχους στα διασταυρούμενα πυρά ή, μερικές φορές, στις επιπτώσεις των κυρώσεων. Όμως, στα παρασκήνια, πιο αποκεντρωμένοι μηχανισμοί ασκούν την επιρροή τους, συχνά βασισμένοι σε οικονομική λογική. Αυτές οι δυνάμεις εργάζονται αυτή τη στιγμή εναντίον της Ρωσίας και υπέρ της Ουκρανίας.
Σκεφτείτε τις οικονομικές και χρηματοοικονομικές κυρώσεις που ανακοινώθηκαν κατά της Ρωσίας. Ορισμένες ρωσικές τράπεζες αποκόπτονται από το διεθνές δίκτυο πληρωμών SWIFT, ενώ τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας στο εξωτερικό δεσμεύονται.
Σε αυτό το στάδιο, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσο σοβαρές ή εκτεταμένες θα αποδειχθούν αυτές οι ποινές. Η αίσθηση που δημιουργούν, ωστόσο, έχει από μόνη της μεγάλη σημασία. Εάν δεν μπορείτε να είστε σίγουροι ότι η τράπεζά σας έχει πρόσβαση σε ένα ευρύτερο δίκτυο πληρωμών ή ότι η κεντρική της τράπεζα μπορεί να εγγυηθεί τη φερεγγυότητά της, η διατήρηση χρημάτων σε αυτό το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι λιγότερο χρήσιμη και περισσότερο επικίνδυνη. Ίσως να στραφείτε προς τα κρυπτονομίσματα ή απλώς στο να αποθηκεύετε τα χρήματα κάτω από το στρώμα σας. Σε κάθε περίπτωση, θα σταματήσετε να βάζετε νέα χρήματα στην τράπεζα.
Το φυσικό αποτέλεσμα είναι ένα bank run - και όντως ένα μέρος του μπορεί να έχει ήδη ξεκινήσει. Ακόμη κι αν ένα βίντεο με ουρά σε ATM στο Διαδίκτυο αποδειχθεί ψεύτικο ή προπαγάνδα, τέτοιου είδους φήμες είναι ακριβώς εκείνες που μπορούν να δημιουργήσουν τον πανικό ενός πραγματικού bank run. Τα τελευταία μπορούν να παραλύσουν μια οικονομία αναγκάζοντας τις τράπεζες να κλείσουν, καθώς ο δανεισμός και οι πληρωμές γίνονται εξαιρετικά δύσκολα. Ο υπερπληθωρισμός μπορεί τότε να κάνει την εμφάνισή του, καθώς οι άνθρωποι επιδιώκουν να αποθηκεύουν αγαθά και όχι χρήματα.
Ηθικό
Τα bank run ή και το κλείσιμο τραπεζών δεν εμποδίζουν από μόνα τους τον Πούτιν να διεξάγει τον πόλεμο. Είναι όμως ένα ορατό σημάδι τόσο για την κοινή γνώμη όσο και για τη ρωσική ελίτ ότι η Ρωσία δεν οδεύει προς μια εύκολη νίκη. Αυτό μπορεί να έχει ουσιαστική επίδραση στο ηθικό. Μακροπρόθεσμα, καθώς οι επιχειρήσεις θα εμφανίζουν έλλειψη μετρητών, η υποστήριξη των αλυσίδων εφοδιασμού της Ρωσίας εν καιρώ πολέμου μπορεί να γίνει πιο δύσκολη. Και είναι πιο δύσκολο για μια ήδη προβληματική ρωσική οικονομία να αντέξει οικονομικά την πολεμική προσπάθεια. Όλα αυτά μπορούν να συμβούν, επαναλαμβάνω, ακόμα κι αν οι κυρώσεις είναι ασαφείς ή επιβληθούν ανεπαρκώς.
Ακόμη ένας αποκεντρωμένος μηχανισμός είναι το μποϊκοτάζ. Ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ και επαρχίες του Καναδά διατάσσουν την αφαίρεση της ρωσικής βότκας και άλλων ρωσικών οινοπνευματωδών ποτών από τα καταστήματα. Αλλού, οι καταναλωτές μπορεί απλώς να είναι λιγότερο πρόθυμοι να αγοράσουν ρωσικά προϊόντα. Το χρηματικό ποσό το οποίο διακυβεύεται εδώ είναι αρκετά μικρό, ωστόσο η δημοσιότητα του ζητήματος είναι άλλο ένα μήνυμα προς τις ρωσικές ελίτ ότι ο κόσμος δεν είναι με το μέρος τους - και ίσως ότι οι καλύτερες ελπίδες για το μέλλον τους δεν βρίσκονται στο πλευρό του Πούτιν.
Υπάρχει μια αναφορά από την Οδησσό - στο Twitter, βεβαίως, αλλά με πηγή τον πρώην πρέσβη της Ουκρανίας στην Αυστρία - ότι ένας τοπικός επιχειρηματίας πρόσφερε σε ντόπιους 800 δολάρια για κάθε αιχμάλωτο Ρώσο εισβολέα. Λίγο αργότερα, τουλάχιστον σύμφωνα με τον συγκεκριμένο λογαριασμό στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, παραδόθηκαν σε αυτόν εννέα άτομα.
Και πάλι, σε αυτό το στάδιο του πολέμου μπορεί να είναι δύσκολο να διαχωριστεί το γεγονός από την προπαγάνδα. Ακόμη όμως και αν αυτή η ιστορία είναι εφεύρημα και όχι αληθινή, δείχνει τη δυνατότητα αποκεντρωμένης τοπικής υποστήριξης προς τους Ουκρανούς.
Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι το σύστημα Starlink του Έλον Μασκ είναι πλέον σε λειτουργία ώστε να βοηθήσει στη διατήρηση της πρόσβασης στο Διαδίκτυο στην Ουκρανία. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να βοηθήσει την αποκεντρωμένη ουκρανική αντίσταση, ακόμη κι αν η Ρωσία "τσακίσει" τις κλασικού τύπου συνδέσεις των Ουκρανών στο Διαδίκτυο.
Πυρηνικά
Για ένα σημείο αντίστιξης του πώς λειτουργούν τα αποκεντρωμένα κίνητρα σε κάθε πλευρά, ας εξετάσουμε τον "πυρηνικό συναγερμό" τον οποίο διέταξε ο Πούτιν την Κυριακή. Η πιθανότητα τα ρωσικά πυρηνικά όπλα να ετοιμάζονται για πραγματική χρήση είναι μικρή. Όμως ο Πούτιν αντιμετωπίζει ένα δίλημμα, καθώς προσπαθεί να χειραγωγήσει τα αποκεντρωμένα συστήματα του ρωσικού στρατού. Αν έδινε εντολή για πυρηνικό χτύπημα σε μια πόλη της Ουκρανίας, θα την υπάκουε ο στρατός του; Όποιος το έκανε θα ήξερε ότι θα μπορούσε να είναι υπεύθυνος για εγκλήματα πολέμου.
Το τελικό αποτέλεσμα εδώ είναι αδύνατο να προβλεφθεί, ωστόσο η αβεβαιότητα λειτουργεί υπέρ των Ουκρανών. Αν, για παράδειγμα, γινόταν γνωστό ότι ο Πούτιν διέταξε ένα πυρηνικό χτύπημα και αγνοήθηκε, θα γινόταν μάλλον γρήγορα παροιμιώδης "χάρτινος τίγρης" και μπορεί να έχανε οριστικά την εξουσία.
Αυτοί οι αποκεντρωμένοι μηχανισμοί δυνητικά αλλάζουν ολόκληρη τη λογική του πολέμου. Η Ρωσία πρέπει να κερδίσει αρκετά γρήγορα, διαφορετικά αυτές και άλλες δυνάμεις θα εργάζονται όλο και περισσότερο εναντίον της. Η Ουκρανία μπορεί έτσι να θέσει ως στρατιωτικό στόχο μια κατάσταση στρατιωτικής "ισοπαλίας", ωστόσο η Ρωσία δεν μπορεί. Οι ρωσικές δυνάμεις πρέπει να αναλάβουν αυξανόμενα επίπεδα ρίσκου, ακόμη κι αν αυτοί οι κίνδυνοι έχουν αυτό που οι θεωρητικοί των αποφάσεων αποκαλούν "αρνητική αναμενόμενη αξία" - δηλαδή, χρησιμεύουν ως απελπισμένα στοιχήματα και κατά μέσο όρο επιδεινώνουν την κατάσταση των Ρώσων.
Φυσικά αυτό κάνει τον πόλεμο όλο και πιο επικίνδυνο, και όχι μόνο για τους Ουκρανούς. Αν ο Πούτιν φοβάται ότι οι δυνάμεις επί του πεδίου δεν θα εκτελέσουν απαραίτητα τις διαταγές του, μπορεί να διατάξει την πραγματοποίηση 10 τακτικών πυρηνικών πληγμάτων και όχι μόνον ενός.
Τόσο στην οικονομία όσο και στον πόλεμο, οι αποκεντρωμένοι μηχανισμοί είναι συχνά λιγότερο ορατοί - και συνήθως πιο σπουδαίας σημασίας.
ΠΗΓΗ capital
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου