Δρ. Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Από τις 7 Οκτωβρίου, σχολιαστές, αναλυτές, πολιτικοί ως και Ισραηλινοί αξιωματούχοι αναφέρουν για την επίθεση της εξτρεμιστικής Χαμάς ότι αποτελεί την «11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ».
Εκ πρώτης όψεως, μια τέτοια σύγκριση είναι λογική. Και στις δύο περιπτώσεις, η Χαμάς και το τρομοκρατικό δίκτυο της Αλ Κάιντα πέτυχαν στρατηγικό αιφνιδιασμό, εκμεταλλεύτηκαν αποτυχία των κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών, η οποία ενισχύεται και μεγεθύνεται στην περίπτωση του Ισραήλ από το γεγονός ότι έχει εγκλωβιστεί σε μια σύγκρουση με τη Χαμάς από την ίδρυσή της, ενώ γεωγραφικά η Γάζα βρίσκεται κυριολεκτικά στο κατώφλι του Ισραήλ.
Και τα δύο γεγονότα προκάλεσαν το θάνατο σε εκατοντάδες αμάχους, αν και σε κατά κεφαλήν πληθυσμιακή βάση η 7η/10 είναι περίπου 15 φορές μεγαλύτερη από την κλίμακα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, με τις επιθέσεις των 19 τρομοκρατών σε Πεντάγωνο και Παγκόσμιο Εμπορικό Κέντρο. Και οι δύο τρομοκρατικές επιθέσεις προκάλεσαν μεγάλης κλίμακας αντιδράσεις, ως και παρατεταμένες στρατιωτικές απαντήσεις, αν και ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα υπόσχεται να είναι, αν μη τι άλλο, πιο έντονος (τουλάχιστον προς το παρόν).
Το Ισραήλ έχει ήδη ρίξει μέσα σε έξι εβδομάδες περισσότερες βόμβες στη Γάζα από αυτές που έριξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Αφγανιστάν μέσα σε ένα χρόνο.
Και υπάρχουν μερικά βασικά στρατηγικά διδάγματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη από την απάντηση των ΗΠΑ στην 11η Σεπτεμβρίου, τα οποία ισχύουν για την εκτυλισσόμενη επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα, κυρίως στο να σκεφτούμε τι ενδεχομένως θα μπορούσε να συμβεί μετά την απομάκρυνση της Χαμάς από την εξουσία (αν και αυτό είναι πολύ δύσκολο).
Πέρα όμως από αυτό, η χρήση/σύγκριση του Αφγανιστάν ως πρότυπο για τη Γάζα (όπως έχουν λαθεμένα προτείνει ορισμένοι) είναι εντελώς παραπλανητική. Ειδικότερα, το επιχείρημα ότι το Ισραήλ θα έπρεπε να πραγματοποιήσει ένα είδος αντιπαράθεσης, μια στοχευμένη αντιτρομοκρατική εκστρατεία (με μια χούφτα πολύ ακριβείς επιθέσεις με drones και περιορισμένες χερσαίες επιχειρήσεις), ή ότι η στρατιωτική δύναμη είναι κατά κάποιον τρόπο μάταιη σε αυτές τις καταστάσεις απέναντι σε ασύμμετρους εχθρούς είναι απλά λάθος. Στο Αφγανιστάν οι πολεμικές επιχειρήσεις έγιναν κυρίως σε βουνά και αραιοκατοικημένο έδαφος. Η Γάζα είναι ένα από τα πιο πυκνά αστικά περιβάλλοντα στη Γη.
Το Ισραήλ ασκεί επίσης ένα βαθμό ελέγχου στη Γάζα που οι Ηνωμένες Πολιτείες ή οι σύμμαχοί τους δεν μπόρεσαν ποτέ να επιτύχουν στο Αφγανιστάν, με τα πορώδη σύνορά του με το Πακιστάν.
Οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ 7ης/10 και 11ης/9 προέκυψαν από πολύ διαφορετικά στρατηγικά πλαίσια. Η 11η Σεπτεμβρίου προήλθε από την εχθρότητα του Μπιν Λάντεν τόσο προς τον δυτικό τρόπο ζωής όσο και προς την παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή. Αντίθετα, ενώ οι ρίζες της επίθεσης της 7ης/10 βρίσκονται εν μέρει στη μακροχρόνια δέσμευση της Χαμάς για την καταστροφή του Ισραήλ, προέκυψαν επίσης από την επί δεκαετίες αποτυχημένη στρατηγική του Ισραήλ για «κόψιμο του χόρτου» στη Γάζα (η οποία προσπάθησε να συγκρατήσει και να αποτρέψει τη Χαμάς στη Γάζα, ενώ ταυτόχρονα δεν αντιμετώπισε καμία από τις υποκείμενες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που είχαν βοηθήσει να έρθει η Χαμάς στην εξουσία και να διατηρηθεί εκεί).
Ενώ οι βασικοί υποστηρικτές της Χαμάς μπορεί να μην έχουν αλλάξει, μια πιο διορατική ισραηλινή πολιτική θα μπορούσε τουλάχιστον να υπονομεύσει τη λαϊκή υποστήριξη της Χαμάς. Κάτι που μας φέρνει στη διαφορά μεταξύ της 11ης Σεπτεμβρίου και του Αφγανιστάν, και της 7/10 και της Γάζας. Στην πρώτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν τελικά να φύγουν και αποχώρησαν μετά από δυο δεκαετίες. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ωστόσο αυτή τη στρατηγική επιλογή.
Για τον απλό λόγο της γεωγραφίας, το Ισραήλ δεν έχει μια τέτοια επιλογή. Καλώς ή κακώς, το Ισραήλ και η Γάζα είναι θεμελιωδώς αλληλένδετα. Αυτό το τελευταίο σημείο, το καθαρό γεγονός της γεωγραφίας, θα πρέπει να υπογραμμίσει γιατί η διαφορά μεταξύ των δύο συγκρούσεων (των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν και του Ισραήλ στη Γάζα) είναι τόσο σημαντική. Οι ΗΠΑ επέλεξαν την αντιτρομοκρατική προσέγγιση χαμηλού αποτυπώματος στο Αφγανιστάν επειδή οι περισσότεροι Αμερικανοί (ιδιαίτερα στο τέλος της σύγκρουσης) δεν νοιάζονταν στην πραγματικότητα αρκετά για να κάνουν πολλά περισσότερα από αυτό. Τελικά, ακόμη και αυτή η μέτρια επένδυση αποδείχθηκε υπερβολική. Το εθνικό ρολόι των Ηνωμένων Πολιτειών αποδείχθηκε μικρότερο από αυτό των Ταλιμπάν. Αποφάσισε ότι 20 χρόνια πολέμου ήταν αρκετά, οπότε τα μάζεψαν και έφυγαν από την Καμπούλ.
Οι Ισραηλινοί μπορούν να ελέγχουν τη Γάζα
Από στρατιωτική σκοπιά, αυτό σημαίνει ότι, αφενός, το Ισραήλ έχει περισσότερες πιθανότητες να αποσπάσει τη Γάζα από τον πλήρη έλεγχο της Χαμάς απ’ ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, όμως, από την άλλη, είναι πολύ πιο δύσκολο έργο να ελαχιστοποιήσει το Ισραήλ τις απώλειες των αμάχων συγκριτικά με τις ΗΠΑ. Το Ισραήλ υπάρχει κάτω από ένα μικροσκόπιο που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αντιμετώπισαν ποτέ στο Αφγανιστάν ή στο Ιράκ. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, δεκάδες χώρες συμμετείχαν στις προσπάθειες των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.
Σε προηγούμενους πολέμους στη Γάζα, αυτή η διεθνής πίεση περιόρισε τις ισραηλινές ενέργειες(π.χ. το 2014 ή το 2020/2021). Το αν μια τέτοια διεθνής πίεση θα αποδειχθεί καθοριστική σε αυτόν τον τρέχοντα πόλεμο (δεδομένης της κλίμακας και της αγριότητας των επιθέσεων της 7ης/10 αλλά και των ισραηλινών βομβαρδισμών) δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Αλλά όσο περισσότερο συνεχίζεται η σύγκρουση, η διεθνής πίεση θα αυξηθεί και αυτό θα αναγκάσει το Ισραήλ να πολεμήσει μια πιο σύντομη/πιο έντονη σύγκρουση, αντί για μια αργή σύγκρουση, όπως το Αφγανιστάν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου