Ιούνιος 7, 2024. Ελλάδα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει περάσει από πολλές κρίσεις τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας του κορωνοϊού και του πολέμου στην Ουκρανία, οι οποίες έχουν δείξει ότι η οικονομία της είναι ευάλωτη και εκτεθειμένη σε μεγάλο κίνδυνο όταν βασίζεται σε στρατηγικές πρώτες ύλες και αλυσίδες εφοδιασμού από χώρες εκτός των συνόρων της.
Αυτό ισχύει, καταρχάς, για πολλά μέταλλα και ορυκτά που γίνονται απαραίτητα για την οικονομική ανάπτυξη και ιδιαίτερα για την «πράσινη» και ψηφιακή μετάβαση.
Σε μια προσπάθεια «απαλλαγής» από την εξάρτηση από την εισαγωγή αυτών των σημαντικών υλικών, στις 18 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε επίσημα τον νόμο περί κρίσιμων πρώτων υλών (CRMA), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 23 Μαΐου.
Αυτό συζητήθηκε επίσης κατά την έκτη συνεχή Σύνοδο Κορυφής για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (ΕΙΤ), που πραγματοποιήθηκε από τις 14 έως τις 16 Μαΐου στις Βρυξέλλες, και συγκέντρωσε 1.000 συμμετέχοντες και 300 εταιρείες από 45 χώρες.
Το έργο “Jadar” στη Σερβία ήρθε στο επίκεντρο λόγω των δυνατοτήτων του να εξασφαλίσει σταθερό εφοδιασμό λιθίου, το οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ της Σερβίας και της ΕΕ και να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαρός Σεφτσοβιτς, εξέφρασε την υποστήριξή του στη Σερβία ως πιθανό βασικό προμηθευτή λιθίου.
Αυτό ανοίγει την πόρτα για την ενίσχυση της γεωστρατηγικής σημασίας της Σερβίας στη μελλοντική προμήθεια αυτού του υλικού στην Ευρώπη.
Οι κρίσιμες πρώτες ύλες περιλαμβάνουν σπάνια μέταλλα και ορυκτά που είναι ζωτικής σημασίας για μια ποικιλία βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της υψηλής τεχνολογίας, της ενέργειας, της αυτοκινητοβιομηχανίας και της άμυνας.
Η ΕΕ έχει προσδιορίσει έναν κατάλογο 34 κρίσιμων πρώτων υλών που είναι σημαντικές για την οικονομία της που κινδυνεύουν από διακοπή του εφοδιασμού, 17 από τις οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως «στρατηγικές» λόγω της σημασίας τους και των παγκόσμιων ανισορροπιών προσφοράς και ζήτησης.
Αυτά τα υλικά διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην παραγωγή διαφόρων προϊόντων και τεχνολογιών, ιδίως στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά συχνά βρίσκονται σε περιορισμένες ποσότητες στην παγκόσμια αγορά ή συγκεντρώνονται σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ αυτών είναι σπάνιες πρώτες ύλες όπως το λίθιο και το κοβάλτιο.
Το λίθιο είναι ένα βασικό υλικό για την παραγωγή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα και για την αποθήκευση ενέργειας που λαμβάνεται από ανανεώσιμες πηγές, όπως ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες. Γι’ αυτό εκτιμάται ότι η ζήτηση για αυτό θα αυξηθεί ιδιαίτερα τις επόμενες δεκαετίες.
Η σύνοδος κορυφής διοργανώθηκε από το EIT Raw Materials, μια πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT), ενός ανεξάρτητου φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ιδρύθηκε με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας της Ευρώπης.
Προορίζεται ως ένα «κάλεσμα για δράση» όπου εκπρόσωποι κρατών, εταιρειών, του μη κυβερνητικού τομέα και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε συζητήσεις για το πώς θα επιτευχθεί η μετάβαση σε καθαρότερες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι τρεις ισχυρότερες οικονομίες παρουσίασαν τα επενδυτικά τους σχέδια για να εξασφαλίσουν την προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών όπως το λίθιο και ο χαλκός.
Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία σκοπεύουν να επενδύσουν 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ κρατικού χρήματος σε ένα ταμείο πρώτων υλών που θα δημιουργήσει κάθε μία από αυτές τις χώρες ξεχωριστά και καλούν ιδιώτες επενδυτές να συνεισφέρουν.
Η σύνοδος κορυφής δεν ήταν μόνο αφιερωμένη στις βιώσιμες πηγές ενέργειας και τις προκλήσεις της πράσινης μετάβασης, αλλά συζήτησε επίσης τις πτυχές ασφάλειας, άμυνας, πολιτικές και στρατηγικές για τη διασφάλιση σταθερού εφοδιασμού με αυτές τις βασικές πρώτες ύλες.
Στη Σύνοδο Κορυφής, ανακοινώθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να ξεκινήσει ένα κοινό πρόγραμμα για την προμήθεια 30 κρίσιμων πρώτων υλών, προκειμένου να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές και να εξασφαλίσει σταθερό εφοδιασμό αυτών των σημαντικών υλικών.
Το πρόγραμμα θα επιτρέψει στα κράτη μέλη της ΕΕ να προμηθεύονται από κοινού πρώτες ύλες όπως λίθιο, κοβάλτιο και σπάνια μέταλλα με παρόμοιο τρόπο με τον τρόπο που προμηθεύονται σήμερα φυσικό αέριο, κάτι που θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Στόχος η αυτονομία της Ευρώπης
Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την αυτονομία της Ευρώπης στον εφοδιασμό κρίσιμων πρώτων υλών. Επιπλέον, η κοινή προμήθεια θα επιτρέψει μια καλύτερη διαπραγματευτική θέση στην παγκόσμια αγορά και χαμηλότερες τιμές. Ανακοινώθηκε επίσης ότι η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας στρατηγικών αποθεμάτων αυτών των ορυκτών, κατά το παράδειγμα της Ιαπωνίας.
Η EIT Raw Materials ανακοίνωσε στη Σύνοδο επιπλέον 100 εκατ. ευρώ για έργα μεγάλης σημασίας στον τομέα των πρώτων υλών στην Ευρώπη.
Εισήχθη μια νέα προσέγγιση “fast-track” για να καταστεί δυνατή η ταχύτερη χρηματοδότηση σημαντικών έργων. Η επένδυση αυτή συμπληρώνει τα υπάρχοντα 600 εκατ. ευρώ στρατηγικής χρηματοδότησης που έχει ήδη εφαρμόσει η EIT Raw Materials από το 2016, εκ των οποίων τα 200 εκατ. έχουν επενδυθεί για τρέχοντα έργα την περίοδο 2023-2025.
Αυτά τα κεφάλαια υποστήριξαν περισσότερα από 600 έργα και νεοφυείς επιχειρήσεις, ορισμένες από τις οποίες συγκέντρωσαν επιπλέον 500 εκατομμύρια ευρώ από την αγορά.
Χρειάζονται άλλα τρία δισεκατομμύρια τόνοι
Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η εφαρμογή της «πράσινης» μετάβασης δυνητικά απαιτεί έως και 500 τοις εκατό περισσότερες κρίσιμες πρώτες ύλες μέχρι το 2050. Πρόκειται για τρία δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους νέων βασικών υλικών για ηλεκτρικά οχήματα, εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και λύσεις αποθήκευσης, μεταξύ άλλων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σημαντικά έσοδα από εξαγωγές για τη Σερβία
Το έργο “Jadar” θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην οικονομία της Σερβίας μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και της αύξησης των άμεσων και έμμεσων εισοδημάτων.
Η εκμετάλλευση λιθίου, βορικών και άλλων ορυκτών από το ορυχείο Jadar θα αποφέρει επίσης σημαντικά έσοδα από τις εξαγωγές για τη Σερβία.
Επιπλέον, ο νόμος της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (CRMA) και η σύνοδος κορυφής δείχνουν ότι το “Jadar” θα μπορούσε να ενισχύσει τη θέση της Σερβίας ως σημαντικό παράγοντα στον παγκόσμιο εφοδιασμό λιθίου.
Novosti
—
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου