Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Η παρολίγον ανάφλεξη μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου για τις πινακίδες και τις άδειες κυκλοφορίας φώτισε τα Βαλκάνια σαν ατύχημα ή σαν πολλαπλά ατυχήματα σε αναμονή.
Από την Βοσνία-Ερζεγοβίνη , το Κόσσοβο μέχρι και την Βόρεια Μακεδονία, τα μέτωπα των εθνικιστικών αμφισβητήσεων δεν έχουν κλείσει, έχουν απλά «παγώσει» τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια.
Είκοσι επτά χρόνια μετά την Συμφωνία του Ντέιτον και είκοσι τρία χρόνια μετά την κατάληψη του Κόσσοβου από το ΝΑΤΟ η όποια σταθερότητα είχε δημιουργηθεί στο διάβα του χρόνου τρίζει επικίνδυνα.
Οι δύο προαιώνιοι αντίπαλοι εθνικισμοί στα Δυτικά Βαλκάνια, ο σερβικός και ο αλβανικός, βλέπουν στις δυσκολίες και στα εμπόδια της ευρωπαϊκής ενταξιακής προοπτικής των κρατών της περιοχής την ευκαιρία αλλαγής ενός Στάτους Κβο που δεν τους ικανοποιεί.
Σε όλα τα παραπάνω υπάρχει μια πρόσθετη δυναμική αποσταθεροποίησης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς τα Βαλκάνια ιστορικά επί αιώνες υπήρξαν προνομιακό πεδίο σύγκρουσης των επεκτατικών φιλοδοξιών της Ρωσίας με τις Δυτικές Δυνάμεις που δεν ήθελαν μόνιμη ρωσική παρουσία στα Βαλκάνια.
Το 1995 οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επενέβησαν στην Βοσνία στο όνομα της διατήρησης του συνοριακού Στάτους Κβο που κινδύνευε από το όραμα της Μεγάλης Σερβίας.
Το 1999 ΗΠΑ και ΝΑΤΟ εξανάγκασαν την Σερβία να εγκαταλείψει το Κόσσοβο και έτσι πριμοδότησαν την δυναμική της Μεγάλης Αλβανίας με επόμενη στάση την εξέγερση των Αλβανών της Βόρειας Μακεδονίας το 2001 που έληξε τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς με την συμφωνία της Οχρίδας.
Η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία αργά αλλά σταθερά πλησιάζει τα Βαλκάνια με δεδομένο στόχο της Μόσχας την προσάρτηση στην Ρωσία της αποσχισθείσας από την Μολδαβία Τρανσδνειστρίας.
Υπάρχουν έτσι όλες οι προϋποθέσεις εμπλοκής της Μολδαβίας και της Ρουμανίας στην σύγκρουση μια υπόθεση εργασίας που αν υλοποιηθεί θα παρακινήσει την Μόσχα να αξιοποιήσει τις στενές της σχέσεις με την Σερβία αλλά και τους ιστορικούς δεσμούς της με την Βουλγαρία η οποία θεωρεί την Βόρεια Μακεδονία δεύτερο βουλγαρικό κράτος.
Άλλωστε τα Βαλκάνια υπήρξαν από την επόμενη μέρα της διάλυσης της ΕΣΣΔ η πρώτη ευκαιρία έμπρακτης διαβεβαίωσης του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία παραμένει μεγάλη δύναμη.
Τον Φεβρουάριο του 1994 η Μόσχα έπεισε τους Σερβοβόσνιους να απομακρύνουν τα βαρέα όπλα τους γύρω από το Σεράγεβο και έτσι ματαιώθηκαν στο παρά πέντε οι βομβαρδισμοί που σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με το σχετικό τελεσίγραφο του ΝΑΤΟ.
Το 1999 οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην Βοσνία κινήθηκαν με αστραπιαία και κατέλαβαν την Πρίστινα για να εγγυηθούν την ασφάλεια του σερβικού πληθυσμού του Κόσσοβου.
Το σκηνικό σύγκρουσης έχει διαμορφωθεί και η ανάφλεξη είναι θέμα χρόνου και αφορμής.
Αυτή την φορά παραλίγο να ήταν οι πινακίδες, την επόμενη μια διακήρυξη ανεξαρτησίας της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας από την Βουλή στην Μπάνια Λούκα.
Αν κατανεύσει το Ντέιτον τότε θα ακολουθήσει η Συμφωνία της Οχρίδας με τους Αλβανούς της Βόρειας Μακεδονίας να ζητούν απόσχιση και ένωση με το Κόσσοβο και την Βουλγαρία να καραδοκεί ώστε να επέμβει την κατάλληλη στιγμή.
(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος-διεθνολόγος)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου