Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ
Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
Οι περιπέτειες για την Τουρκία ξεκινούν και για την Ελλάδα έρχονται κίνδυνοι και ευκαιρίες.
Η Τουρκία είναι (ποσοτικά, να το τονίζουμε το ″ποσοτικά″) ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός του ΝΑΤΟ. Για πολλές δεκαετίες ήταν ο ανατολικός φύλακας των δυτικών συμφερόντων καθώς μπορούσε να παίξει δύο ρόλους ταυτόχρονα: Μέσω του Ισλάμ να μπορούσε να έχει παρουσία στην -τότε κρίσιμη ενεργειακά για τη Δύση- Μέση Ανατολή και λόγω της ύπαρξης πυκνών τουρκογενών πληθυσμών στην Κεντρική Ασία, να λειτουργεί παράλληλα ως μοχλός πίεσης-ανάσχεσης στη Ρωσία. Οι μεγάλες εξελίξεις που έφεραν τον άτσαλο επαναπροσδιορισμό της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής είναι δύο:
Πρώτον, η κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Δεύτερον, η Αραβική Άνοιξη που συνοδεύτηκε με τη σταδιακή αποχώρηση των ΗΠΑ από την Μέση Ανατολή. Η Τουρκία έπαψε να είναι το ίδιο χρήσιμη για τις ΗΠΑ και επομένως, για το ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία ως μεγαλύτερη οικονομία των αραβικών και μουσουλμανικών χωρών της περιοχής, μπήκε στον πειρασμό να επιχειρήσει να ελέγξει το ″γεωπολιτικό Ισλάμ″, προκειμένου να αυξήσει την αξία της και έναντι της Δύσης και έναντι της Ρωσίας. Ο αραβικός και μουσουλμανικός κόσμος είναι διαιρεμένος εδώ και πάμπολλα χρόνια, έτσι το τουρκικό σχέδιο είχε μεγάλο ρίσκο από την αρχή.
Η 11η Σεπτεμβρίου ήταν η αρχή του πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας. Η Τουρκία θεώρησε ότι με το να ελέγχει ακραίες ομάδες που συνιστούν ασύμμετρες απειλές για τη Δύση αλλά και για όλον τον κόσμο, θα την καθιστούσε έναν απαραίτητο συνδιαμορφωτή.
Η Ρωσία ωστόσο, πριν προβεί στο ολέθριο σφάλμα του Πούτιν (Πόλεμος στην Ουκρανία) είχε φροντίσει να δημιουργήσει ειδικές σχέσεις με το Ιράν αλλά και με τις χώρες του OPEC που έγινε OPEC+. Άρα, ο εκβιασμός στη Ρωσία δεν θα μπορούσε να τελεσφορήσει λόγω και της ″επίλυσης” του Τσετσενικού Ζητήματος και λόγω της παραδοσιακής επιρροής της Ρωσίας στη Συρία. Η Τουρκία για να μπορέσει να ελέγξει τις βίαιες μεσανατολικές μεταβολές της Αραβικής Άνοιξης (σχέδιο εκπονείς πάντα σε μια συνθήκη που έχει κινδύνους και ευκαιρίες) όφειλε να γίνει στρατηγικός όμηρος της Ρωσίας.
Η Άγκυρα πόνταρε στα πολύ χαμηλά επίπεδα συνοχής της Δύσης. Αν δεν υπήρχε Πούτιν, όφειλε να επινοηθεί προκειμένου να μπει ένα τέλος στην εδώ και 30 χρόνια παρακμή σε θέματα ασφάλειας της Δύσης. Έτσι τους εκβιασμούς της για ακραίο Ισλάμ και προσφυγικά ρεύματα, τους έκανε στην Ε.Ε. η οποία ήταν το κατεξοχήν παράδειγμα ενός δυτικού οργανισμού ελλειπτικού οράματος, μέχρι και τον Πόλεμο του Πούτιν.
Τα αδιέξοδα της Τουρκίας είναι μεγάλα και τα εξηγούν πολύ καλά οι παρακάτω χάρτες.
Ίσως έτσι αντιληφθούμε και τους λόγους (πέραν της εξυπηρέτησης του Πούτιν και της άρσης εμπάργκο των εξοπλισμών της) για τους οποίους απειλεί με αποχώρηση από το ΝΑΤΟ εάν βρεθεί fast track τρόπος να εισέλθουν Φινλανδία και Σουηδία στο ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία δε θα είναι η ίδια σε δύο χρόνια. Δεν είναι απίθανο να αποχωρήσει από πολλές περιοχές όπου έχει στρατιωτική εμπλοκή.
Η Συρία είναι αυτή που απασχολεί την Τουρκία και γι′ αυτό οι Τούρκοι επίσημοι εξαπολύουν μύδρους εναντίον των ΗΠΑ για την πρόσφατη άρση εμπάργκο όπλων στους Κούρδους.
Τη Φινλανδία και τη Σουηδία που στηρίζουν τα δικαιώματα των Κούρδων, ο Ερντογάν ούτε λίγο ούτε πολύ τις αποκάλεσε χώρες υποθάλπτουσες την τρομοκρατία. Η Άγκυρα ετοιμάζει ξανά επιχειρήσεις στη Συρία (διόλου τυχαίο). Όμως εκτός από το πρόβλημα που είναι νότια και ανατολικά της Τουρκίας, (Συρία, Ιράκ-Κούρδοι) άλλοι γρίφοι που θα χρειαστεί να επιλύσει η Τουρκία, έρχονται από βόρεια.
Για την Ουκρανία υπάρχουν δύο σενάρια. Ή θα νικήσει τον πόλεμο με τη Ρωσία, ή θα κοπεί και θα γίνει περίκλειστο κράτος. Το πιο πιθανό είναι: Μια παγωμένη κατάσταση κατοχής εδαφών (δε θα αναγνωριστούν από τη Δύση) μέχρι να πέσει ο Πούτιν και μια άλλη ρωσική κυβέρνηση να αποχωρήσει από την Ουκρανία.
Το κονδύλι των ΗΠΑ για την Ουκρανία τα προδίδει όλα. Η Ουκρανία θα επιβιώσει οικονομικά από τις ΗΠΑ (40 δισ $). Αν όμως η Ουκρανία εξοπλιστεί και ενισχυθεί οικονομικά κατά τα επόμενα 10-15 έτη, τότε θα υποκαταστήσει την Τουρκία στο ρόλο της στη Μαύρη Θάλασσα.
Αν το μέλλον μας δείξει μια ειρηνική συνύπαρξη Ρωσίας-Ουκρανίας-Δύσης, τότε η Τουρκία χάνει τον ιστορικό ρόλο που είχε.
Η είσοδος της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ σηματοδοτεί επίσης και την αναβίωση του Intermarium. Με άλλα λόγια, η αρχιτεκτονική ασφάλειας του Αρκτικού Κύκλου, αυξάνει το ρόλο της Πολωνίας σαν σύνδεσμο Αρκτικού με Μαύρη Θάλασσα, μέσω Ουκρανίας.
Για να βρει ρόλο αντάξιο των προσδοκιών της, η Τουρκία θα αυξήσει την επιθετικότητά της εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου καθώς ακόμη και οι προσδοκίες για αγωγό μέσω Ισραήλ μειώνονται καθημερινά. Η Τουρκία είναι κοντά στο 75% εξαρτημένη ενεργειακά. Ο επίσημος πληθωρισμός θα αγγίξει το 70% και ως αναδυόμενη οικονομία θα απειληθεί με κατάρρευση λόγω των κυμάτων ακρίβειας που έρχεται τους επόμενους μήνες. Όλα αυτά, σε προεκλογικό έτος.
Αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία εξετάζει την έξοδό της από το ΝΑΤΟ (δεν λέμε ότι θα γίνει). Για να μείνει στο ΝΑΤΟ του μέλλοντος, η Άγκυρα θα πρέπει να γίνει δημοκρατική χώρα. Ο πόλεμος μεταξύ ″Δημοκρατιών και Αυταρχικών καθεστώτων″ δίνει στην Τουρκία ένα μεγάλο δίλημμα. Θα προτιμήσει να είναι πλεονασματική εμπορικά με τη Δύση θυσιάζοντας το Κουρδικό Ζήτημα; (υπαρξιακό ζήτημα της Τουρκίας) Ή θα προτιμήσει να συνεχίσει ως αυταρχική χώρα με το να γίνει υποψήφια χώρα-αμυντική σύμμαχος στο νέο αμυντικό project που θα προσπαθήσει να δημιουργήσει η Κίνα;
Σε όλα αυτά, πρέπει να προσθέσουμε το timing. Ο Ερντογάν θα καταστήσει το ΝΑΤΟ θέμα ″δημοψηφισματικού χαρακτήρα″ στο εσωτερικό του για να κερδίσει περισσότερες ψήφους; Ο αντιδυτικισμός στην Τουρκία είναι πολύ ισχυρός. Πάντως, η λίστα των αιτημάτων της Τουρκίας δείχνει ότι το ΑΚΡ και ο Μπαχτσελί (η δική τους Τουρκία δηλαδή) επιθυμούν να δημιουργήσουν χάος στο εσωτερικό της Τουρκίας καθώς μόνο ένα χάος θα τους οδηγήσει σε επανεκλογή. Οι περιπέτειες για την Τουρκία ξεκινούν και για την Ελλάδα (εύλογα) έρχονται κίνδυνοι και ευκαιρίες.
ΠΗΓΗ huffingtonpost
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου