Άιντα: Προ μεγάλης προόδου ή κατάρρευσης οι συνομιλίες

«Εάν πρέπει να μιλήσουμε ανοικτά αυτή τη στιγμή, είμαστε στα πρόθυρα μεγάλης προόδου ή κατάρρευσης. Είτε το πρώτο θα γίνει, είτε το δεύτερο», σημείωσε ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα σε συνέντευξή του στην ανταποκρίτρια της Χαλκίν Σεσί στη Νέα Υόρκη, Οζλέμ Σιαχίν Σιακάρ μετά τη συνάντησή του με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

Ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ πιστεύει ότι δεν είναι πολλά τα θέματα που παραμένουν άλυτα στις διαπραγματεύσεις, αλλά είναι σημαντικά. Οι δηλώσεις ότι οι συνομιλίες θα συνεχισθούν έτσι χωρίς τέλος δεν είναι ειλικρινείς.

Σύμφωνα με τον Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ δεν υπάρχει καλύτερος χρόνος για λύση από τώρα και πρόσθεσε ότι εάν μία ή και οι δύο πλευρές δεν εκμεταλλευτούν τη δυναμική που έχει δημιουργηθεί για λύση του Κυπριακού, τότε θα υπάρξουν κακές συνέπειες στο μέλλον.

«Στον ορίζοντα υπάρχει μια διαφαινόμενη κρίση που αφορά τις έρευνες για φυσικό αέριο τον Ιούλιο. Δεν πιστεύω ότι θα περάσει από μόνη της. Αντιθέτως, βλέπω ότι πλησιάζει»

Ιδέες από τον ΓΓ του ΟΗΕ

Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα είπε ότι έχει πάρει κάποιες ιδέες από τον ΓΓ του ΟΗΕ τις οποίες και θα μοιραστεί πρωτίστως με τους ηγέτες. «Ήρθα εδώ για να συμβουλευτώ τον ΓΓ, τον ξέρω εδώ και χρόνια, είναι ένας άνθρωπος που επικροτώ την εμπειρία και έξυπνος. Ήρθα να μάθω τι σκέφτεται, πήρα ιδέες από αυτό και θα τις μοιραστώ πρωτίστως με τους ηγέτες.

Είναι ιδέες για το τί μπορεί να γίνει για να βοηθηθούν οι δύο ηγέτες σε μια τελευταία προσπάθεια, λέγοντας ότι «δεν τίθεται θέμα επιδιαιτησίας, ούτε ενός νέους σχεδίου Ανάν«». Είμαστε έτοιμοι να περπατήσουμε μαζί σας αυτόν τον τρόπο, όμως δεν θα περπατήσουμε για εσάς, πρόσθεσε.

«Αυτόν το δρόμο πρέπει να τον περπατήσετε μέχρι τέλους εσείς και εσείς να αποφασίσετε. Θα το λύσετε με την ίδρυση ομοσπονδίας ή με κάποιον άλλο τρόπο, θα κατευθυνθείτε προς άλλες εναλλακτικές. Αυτή την απόφαση δεν θα την πάρουμε εμείς για εσάς. Ωστόσο μπορούμε να σας βοηθήσουμε».

Μεθοδολογία συνομιλιών

Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση Ακιντζί μετά την τελευταία συνάντηση των ηγετών ότι πρέπει να τερματιστεί ο τρόπος συζήτησης γύρω από ένα θέμα και τα ΗΕ να γίνουν με ιδέες τους πιο βοηθητικά και αν αυτό το συζήτησε με τον κ. Γκουτέρες, ο κ. Έιντε ανέφερε ότι στην αρχή αυτός ο τρόπος συζήτησης, δηλαδή να σταματούν και να μιλούν πάνω στα ίδια θέματα, ήταν ωφέλιμος, η διαδικασία έτρεχε με ταχύτητα, ωστόσο όταν τα θέματα άρχισαν να δυσκολεύουν η διαδικασία επιβραδύνθηκε.

Πλέον για να φτάσουμε σε μια λύση, συνέχισε, πρέπει να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, όλα τα κεφάλαια και ως ένα ολοκληρωμένο πακέτο τα θέματα. Πλέον δεν είναι εφικτό να βλέπουμε πρώτα ένα θέμα και μετά από αυτό κάποιο άλλο, ανέφερε.

Θεωρεί δε, είπε, ότι οι ηγέτες έχουν αφήσει κάποια θέματα για να τα συζητήσουν στο τέλος. Ο κ. Ακιντζί, είπε ο κ. Έιντε, και ο κ. Αναστασιάδης δεν μπορούν να κάνουν κάποια πράγματα πριν φτάσουμε στην τελευταία ημέρα.

«Σκέφτονται ότι αυτά μπορούν να τα κάνουν την τελευταία μέρα. Ορίστε όμως που αυτή η τελευταία ημέρα δεν έρχεται. Αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα είναι πώς θα φτάσουμε εκεί, και ειδικότερα από άποψη χρόνου. Εμείς ως ΗΕ είμαστε έτοιμοι να κάνουμε περισσότερα. Ωστόσο και ο ΓΓ αλλά και εγώ θεωρούμε ότι πρέπει να ακολουθούμε τους δύο ηγέτες».

Σημείωσε δε ότι αναφέρεται σε δύο ηγέτες, λέγοντας ότι ο κ. Ακιντζί αναφέρει περισσότερο από τον κ. Αναστασιάδη ότι θέλει μεγαλύτερο ρόλο από τα ΗΕ, αλλά χρειάζεται αυτό να το θέλουν και οι δύο ηγέτες.

«Δεν πρόκειται να υπάρξει νέο σχέδιο από τα ΗΕ»

Ο κ. Άιντα ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει ένα νέο σχέδιο λύσης των ΗΕ, θα πρέπει να είναι ένα σχέδιο λύσης των ηγετών, και δεν πρόκειται να υπάρξει υποχώρηση από την αρχή ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις ηγούνται από τους ηγέτες. “Δεν θα υπάρξει ένα νέο σχέδιο των ΗΕ, ένα νέο σχέδιο Ανάν, ένα σχέδιο Γκουτέρες, ένα σχέδιο Έιντε.

Αυτό θα πρέπει να είναι σχέδιο των Κυπρίων ηγετών”. Μπορεί να προτείνουν κάποιους δρόμους/τρόπους στις δύο πλευρές για να ξεπεράσουν τα τελευταία κενά, είπε λέγοντας ότι δεν βλέπει κανένα θέμα που μπορεί να εμποδίσει τη λύση αυτή τη στιγμή στην Κύπρο. “Για να κάνουμε αυτό τελευταίο μίλι χρειάζεται πλέον πολύ δυνατή βούληση, είπε ο κ. Έιντε προσθέτοντας ότι για να αλλάξεις το σύστημα που υπάρχει σήμερα και στις δυο πλευρές και να το μετατρέψεις σε ομοσπονδία χρειάζεται ηγετική ικανότητα.

Σε υπενθύμιση ότι υπάρχει επίρριψη ευθυνών μεταξύ των πλευρών και πως φαίνεται ότι ούτε στις δύο πλευρές, ούτε στις εγγυήτριες δυνάμεις υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση για λύση, ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ ανέφερε ότι στα τρία χρόνια που βρίσκεται σε αυτή τη θέση μπορεί να πει ότι εάν οι Κύπριοι θέλουν πραγματικά μια λύση, “αυτό είναι, τη (διαδικασία) στηρίζει όλος ο κόσμος. Το σημαντικό είναι ότι εδώ πρέπει να δείξουν κοινή θέληση και βούληση ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Ακιντζί, ούτε η Τουρκία, ούτε η Ελλάδα.

Σίγουρα στο τελευταίο στάδιο θα πρέπει να φέρουμε και την Τουρκία, την Ελλάδα, τη Βρετανία και την ΕΕ, αλλά ήδη αυτές οι χώρες το θέλουν. Εάν οι Κύπριοι μπορούν να συμφωνήσουν σε όλα, στα θέματα που απομένουν, που είναι τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, θα βρουν τη θέση τους. Αυτό το λέω βασιζόμενος στις συζητήσεις που έκανα στην Αθήνα, την Άγκυρα, το Λονδίνο και με τις δύο πλευρές”. Τα θέματα που έχουν απομείνει στις διαπραγματεύσεις υπό συζήτηση αφορούν κυρίως τη διοίκηση και το εδαφικό, συμπλήρωσε.

Φυσικό αέριο και ένταση

Αναφερόμενος στο θέμα των υδρογονανθράκων, ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε είπε ότι μπορεί να αποτελέσει στοιχείο ενθάρρυνσης για μια λύση και υπενθύμισε ότι το θέμα αυτό είχε συζητηθεί πριν χρόνια στις διαπραγματεύσεις και υπήρχε ομογνωμία ότι σε περίπτωση λύσης το φυσικό αέριο θα ανήκει στην ομοσπονδιακή διοίκηση και όλοι οι Κύπριοι θα το διαμοιράζονταν εξίσου.

Ωστόσο, συνέχισε, σε περίοδο μη λύσης οι υδρογονάνθρακες δημιουργούν διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών και σε μια περίπτωση διαφωνίας, η Κύπρος μπορεί να εισέλθει σε μεγάλα βάσανα. Όλοι γνωρίζουν την κατάσταση, και ο ΓΓ των ΗΕ, και η ηγεσία των ΗΕ και τα μόνιμα μέλη του ΣΑ, είπε.

Ερωτηθείς εάν τα ΗΕ θα δραστηριοποιηθούν ώστε να σταματήσουν ή να ανασταλούν οι δραστηριότητες της “ε/κ πλευράς” - όπως χαρακτήρισε την ΚΔ - στο θέμα αυτό, ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε απάντησε ότι τα ΗΕ σε αυτό το θέμα δεν έχουν ρόλο, ούτε έχουν συμμετάσχει σε τέτοιου είδους συζητήσεις. “Ίσως κάποιοι άλλοι το συζητούν. Δεν είμαστε ακόμη στον Ιούλιο, είμαστε στις αρχές Μαϊου. Εμείς θα δούμε εάν την περίοδο μπροστά μας υπάρχει η απαραίτητη βούληση για λύση. Εάν υπάρχει το πρόβλημα θα λυθεί, αυτό είναι το μήνυμά μου”.

Ο κ. Έιντε ανέφερε ότι οι άνθρωποι τον ρωτούν ποιο είναι το πρόβλημα, το περιουσιακό, η ασφάλεια, το εδαφικό, η διακυβέρνηση, θέματα ΕΕ και οικονομίας. Ο ίδιος, είπε, πιστεύει ότι αυτά μπορούν να λυθούν, όχι εύκολα, αλλά μπορούν. “Μέχρι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει θέμα που δεν το έχουμε συζητήσει τουλάχιστον 100 φορές. Το πραγματικό θέμα είναι εάν στις δύο πλευρές υπάρχει αποφασιστικότητα για μια δυνατή στρατηγική ηγετικότητα. Όλοι στηρίζουν τις δύο πλευρές”.

Γνωρίζει, συμπλήρωσε, ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ των εγγυητριών δυνάμεων, αλλά το ότι μια λύση στην Κύπρο θα είναι καλό για την Τουρκία και την Ελλάδα είναι επίσης γνωστό ενώ θα βελτιωθούν και οι σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ. Ο κ. Έιντε είπε ότι την επόμενη χρονική περίοδο θα γίνουν σημαντικές συναντήσεις και αναφέρθηκε στη συμμετοχή του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στο τέλος του μήνα, την επίσκεψη Ερντογάν στις ΗΠΑ και τη συνάντηση Γκουτέρες – Τσίπρα στο Πεκίνο.

“Δηλαδή για να πείσουμε σε αυτό το τελευταίο μίλι όλες τις πλευρές θα χρησιμοποιήσουμε όλες τις επιλογές που έχουμε διαθέσιμες στα χέρια μας”. Ο ίδιος, είπε, έχει τη στήριξη της ηγεσίας των ΗΕ και των Μονίμων Μελών του ΣΑ του ΟΗΕ. Ο κ. Ειντε είπε ότι δημοσιεύματα περί τριμερούς συνάντησης του ΓΓ του ΟΗΕ με τους δύο ηγέτες δεν ευσταθούν.

Οι ηγέτες θα αξιολογήσουν στο τέλος Μαϊου εάν θα γίνει μια νέα Διάσκεψη Γενεύης

Ερωτηθείς εάν η διαδικασία της Γενεύης πέθανε ή όχι, ο Ειδικός Σύμβουλος είπε ότι δεν πέθανε, αλλά για να επιτευχθεί μια λύση χρειάζεται μια νέα Διάσκεψη της Γενεύης. Η Διάσκεψη αυτή, είπε, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά και οι δύο πλευρές μοιράστηκαν χάρτες, που δεν είναι ίδιοι αλλά μοιάζουν.

Μετά την ολοκλήρωση των 4 συναντήσεων εντός του Μάη, είπε ο κ. Έιντε, οι ηγέτες θα αποφασίσουν εάν θα πραγματοποιηθεί ή όχι μιας νέα Διάσκεψη της Γενεύης. Με το θετικό σενάριο, πρόσθεσε, οι ηγέτες στις 17 Μαϊου μπορεί να θελήσουν μια Διάσκεψη στην Γενεύη εντός Ιουνίου.

Κληθείς να δώσει ένα μήνυμα στα άτομα που ήθελαν λύση και στις δύο πλευρές και απογοητεύτηκαν από το αποτέλεσμα της Διάσκεψης της Γενεύης, ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε είπε ότι γνωρίζει πως η μη λύση επηρεάζει τα σχέδια αυτών των ανθρώπων για το μέλλον και την καθημερινότητά τους.

“Μπορώ να τους πω ότι δεν τους ξεχάσαμε. Υπάρχει ανάγκη να τους ενθαρρύνουν (τους ηγέτες) και να τους στηρίζουν, ίσως και να τους συμβουλεύσουν φιλικά. Αλλά στο τραπέζι για τη λύση θα βρίσκονται στο τέλος των διαπραγματεύσεων οι δύο πλευρές. Εμείς θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας να τους βοηθήσουμε. Ως τελευταίο να πω ξεκάθαρα ότι εγώ δεν έχω χάσει την ελπίδα μου, αλλά ανησυχώ για το χρόνο που χάνεται”.

ΠΗΓΗ philenews / ΚΥΠΕ