Χρηματιστηριακό και τραπεζικό κραχ με 13 χρόνια διαφορά δείχνει ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, αλλά με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Κοινό στοιχείο να χάνονται περιουσίες είτε από επενδύσεις στο χρηματιστήριο είτε από καταθέσεις μέσω κουρέματος. Η Κύπρος δεν είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης και της Ευρωζώνης που αντιμετώπισε καταστάσεις κρίσεων, τραπεζικές ή δημοσιονομικές. Η έκθεση – μελέτη της ΕΚΤ με θέμα «A new database for financial crises in European countries» παρουσιάζει μια νέα βάση δεδομένων για χρηματοπιστωτικές κρίσεις στις ευρωπαϊκές χώρες, η οποία χρησιμεύει ως σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός κοινού πεδίου για την μακροπροληπτική εποπτεία και τη χάραξη πολιτικής στην ΕΕ. Το σύνολο δεδομένων για τις κρίσεις καλύπτει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία για την περίοδο 1970-2016 και αποτελείται από ένα κεντρικό σύνολο 50 συστημικών κρίσεων. Στην έκθεση αναφέρεται ότι πλειονότητα των διαπιστωμένων συστημικών κρίσεων είναι σύνθετα γεγονότα που συνεπάγονται την υλοποίηση διαφόρων κινδύνων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η αστάθεια στον τραπεζικό τομέα, οι ξαφνικές προσαρμογές των εξωτερικών θέσεων (δηλαδή οι προσαρμογές στο νόμισμα ή το ισοζύγιο πληρωμών), ο κίνδυνος κρατικών ομολόγων και οι σημαντικές διορθώσεις των τιμών ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένων των αγορών ακινήτων).
Στην έκθεση αναφέρεται ότι όσον αφορά την ομάδα χωρών που αντιμετώπισαν σοβαρές δυσχέρειες σε σχέση με την ευρωπαϊκή τραπεζική και κρατική κρίση, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία είχαν αποτυχίες με τι τράπεζες ή ουσιαστικές παρεμβάσεις για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας ήδη από το 2008 και στις αρχές του 2009. Η κρίση σ’ αυτές τις τρεις χώρες εμφανίζεται νωρίτερα από ό,τι στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο και τη Σλοβενία. Αυτή η τελευταία ομάδα χωρών αντιμετώπισε συστημικές κρίσεις που ξεκίνησαν από τα τέλη του 2009 έως το 2011 ως αποτέλεσμα της υποβάθμισης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, της υλοποίησης του πιστωτικού κινδύνου, της επιδείνωσης των δημόσιων οικονομικών και της εμφάνισης κυριαρχικού κινδύνου, γεγονός που τελικά επηρέασε τη σταθερότητα του Χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στην έκθεση αναφέρεται ότι εξετάζοντας τις φάσεις ανάκαμψης των τελευταίων επεισοδίων κρίσης, μπορεί να φανεί ότι οι κρίσεις είναι ιδιαίτερα ανθεκτικές. Η πλειονότητα των διαπιστωμένων συστημικών κρίσεων σχετίζεται με συνδυασμούς προϋπάρχουσας εσωτερικής και εξωτερικής ανισορροπίας, ενώ μικρότερος αριθμός κρίσεων έχει καθαρά εγχώριο χαρακτήρα. Οι διαπιστωμένες συστημικές κρίσεις δείχνουν μεγάλες απώλειες παραγωγής ανεξάρτητα από το είδος των κινδύνων.
Η Κύπρος ανήκει στο κλαμπ των χωρών που έχουν περάσει δύο κρίσεις ή περισσότερες στην σύγχρονη οικονομική τους ιστορία. Εξαίρεση αποτελεί η Αυστρία, το Βέλγιο, η Τσεχία, η Φιλανδία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβακία. Χώρες της Ευρωζώνης που έχουν παραπάνω από μια κρίση στο ενεργητικό τους είναι η Κύπρος, η Γερμανία, η Δανία, η Εσθονία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Πορτογαλία και η Σλοβενία.
Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου είχε περιουσιακά στοιχεία περίπου επταπλάσια του ΑΕΠ, όπως και ο ιρλανδικός, ενώ ο ισλανδικός ήταν ακόμη μεγαλύτερος όταν χτύπησε η κρίση. Στην Ισλανδία οι τράπεζες δανείζονταν διεθνώς για να παίξουν στις αγορές παραγώγων, ενώ στην Ιρλανδία για να κερδοσκοπήσουν στα ακίνητα. Η Κύπρος ως χρηματοοικονομικό κέντρο προσέλκυε καταθέσεις διεθνώς σε συνδυασμό με το φορολογικό πλαίσιο που υπήρχε. Η άνεση ρευστότητας διοχετεύθηκε σε δάνεια στην εγχώρια αγορά για αγορά ακινήτων, σε ελληνικά κρατικά ομόλογα και σε δανεισμό ελληνικών επιχειρήσεων. Οι ισλανδικές τράπεζες χρεοκόπησαν μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, οι ιρλανδικές όταν έσκασε η τεράστια φούσκα ακινήτων το 2008-2009 και οι κυπριακές με την ελληνική κρίση, κυρίως μετά το τραγικό PSI και τα κουρέματα του 2012.
18 χρόνια μετά το κραχ του Χρηματιστηρίου
Η διετία 1999-2000 αποτελεί μαύρη κηλίδα στα δρώμενα της κυπριακής οικονομίας. Η μεγάλη άνοδος και η μεγάλη πτώση του Χρηματιστηρίου της Κύπρου, που άρχισε να λειτουργεί το 1996, οφείλεται σε πολλούς λόγους. Η ευκολία με την οποία οι τράπεζες έδιναν δάνεια για αγορά μετοχών περιλαμβάνεται σ’ αυτούς. Δόθηκε μια ισχυρή ρευστότητα σε μια αγορά που δεν είχε τη στοιχειώδη οργάνωση για να αντεπεξέλθει στον όγκο συναλλαγών. Το 1997 ο γενικός δείκτης είχε πτώση 6,23%, την επόμενη χρονιά άνοδο 18% και το 1999 άνοδο 688%. O μέσος ημερήσιος όγκος συναλλαγών το 1999 ήταν δώδεκα φορές αυτόν του 1998. Ήταν η περίοδος που οι μετοχές από αξία 6 λίρες έπεσαν στα 6 σεντ. Ήταν μια εποχή που η απουσία εποπτικού πλαισίου και η απληστία των επενδυτών είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν περιουσίες.
Θεανώ Θειοπούλου
ΠΗΓΗ philenews 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου