Του Ν. Λυγερού
Ένα πολλαπλό σύστημα αναφοράς σε επίπεδο στρατηγικής επιτρέπει όχι μόνο μια καλύτερη ανάλυση αλλά και μια ανθεκτική γνώση σε βάθος χρόνου. Όταν εξετάζουμε μόνο τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις ακόμα κι αν ενσωματώσουμε το βαλκανικό πλαίσιο βλέπουμε ήδη τεράστιες διαφορές ερμηνείας. Στη πραγματικότητα είναι απαραίτητη η ευρωπαϊκή προσέγγιση και μάλιστα διαχρονικά, για να δούμε ουσιαστικά κι όχι μόνο επιφανειακά την οθωμανική εισβολή και κατοχή. Με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις βλέπουμε μόνο τη Συνθήκη Λωζάνης του 1923 και το Σύμφωνο Φιλίας της Άγκυρας το 1930. Έχουμε λοιπόν την εντύπωση ότι είναι το τέλος μιας τοπικής διαδικασίας που κατέληξε έως την ανταλλαγή πληθυσμών που παρουσιάζεται ως αντάλλαγμα του παρελθόντος με το μέλλον. Η πραγματικότητα είναι βέβαια διαφορετική με την έννοια ότι για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Ελλάδα ήταν πάντα ένα ενδιάμεσο για να χτυπήσει πρώτα τα Βαλκάνια και στη συνέχεια την Κεντρική Ευρώπη. Διότι η οθωμανική προσέγγιση είναι πάντα της γης και μάλιστα της ξηράς κι όχι της θάλασσας. Επειδή αντιστάθηκε αποτελεσματικά η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία και ειδικά στη Βιέννη το 1683, το μουσουλμανικό τόξο που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα τουρκικό πλαίσιο σκλαβιάς, παρέμεινε στα Βαλκάνια με τα προβλήματα που γνωρίζουμε. Έτσι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι μόνο τα κατάλοιπα μιας γενικότερης προσέγγισης του οθωμανικού ζυγού. Όλες οι ευρωπαϊκές και βαλκανικές περιοχές που απελευθερώθηκαν από αυτόν τον ζυγό, βλέπουν την κατεχόμενη Θράκη μαζί με την Κωνσταντινούπολη ως το τελευταίο στίγμα αυτού του βάρβαρου ζυγού. Αν βλέπαμε χρονοστρατηγικά πώς υποχώρησε η Οθωμανική Αυτοκρατορία και πώς έχασε το μεγαλύτερο μέρος των τεράστιων κατακτήσεων, τότε θα αντιλαμβανόμασταν ότι η Θράκη μοιάζει με την Ανδαλουσία του ΙΖ’ αιώνα και θα αντιλαμβανόμασταν πιο λειτουργικά ποια είναι τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση του οράματος της ολοκληρωτικής απελευθέρωσης της Ευρώπης από τα κατάλοιπα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θα πρέπει όμως ν’ αλλάξουμε το τοπικό μας βλέμμα για να το συνειδητοποιήσουμε.
Στρατηγικό βάθος πίστης
Του Ν. Λυγερού
Το στρατηγικό βάθος της Κωνσταντινούπολης είναι η Θράκη. Το στρατηγικό βάθος της Θράκης είναι τα Βαλκάνια. Το στρατηγικό βάθος των Βαλκανίων είναι η Ευρώπη. Αν δεν δούμε αυτή την ιεραρχία σε επίπεδο στρατηγικής, τότε είμαστε καταδικασμένοι ν’ ακούμε τοπικιστικές προσεγγίσεις που δεν οδήγησαν πουθενά, αφού δεν ακολούθησαν καν τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου, λες και δεν ήταν προσβάσιμη τόσους αιώνες. Η πίεση που ασκήθηκε στα Βαλκάνια από την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, τη Ρώσικη Αυτοκρατορία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία δημιούργησε ένα τριπλό σημείο επαφής που διαμόρφωσε ένα τεμαχισμό με μικρή κοκκομετρία για τα εξωτερικά δεδομένα. Αυτή είναι ικανή ν’ αντισταθεί αλλά όχι ν’ αναπτυχθεί. Αφού η Οθωμανική Αυτοκρατορία επιχείρησε μάταια να καταλάβει όλη την κεντρική Ευρώπη λες κι ήταν ικανή, με τις επανειλημμένες ήττες υποχρεώθηκε να υποχωρήσει γιατί η πίεση της απελευθέρωσης ήταν πιο ισχυρή από όλες τις δυνάμεις της. Το 1878 στο Συνέδριο του Βερολίνου προσπάθησε να κρατήσει το μουσουλμανικό τόξο για να έχει ένα πόδι στην περιοχή και ειδικά στη Θράκη για να έχει μια άμυνα γύρω από την Κωνσταντινούπολη. Γι’ αυτό επένδυσε στο παιδομάζωμα, στον εξισλαμισμό, στη βία και στα οικονομικά κίνητρα για να κάνει τη διαφορά και αυτός ο πληθυσμός να αισθάνεται όλο και λιγότερο ευρωπαϊκός, παρόλο που ζούσε στην Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε κι ένας καθυστερημένος ραγιαδισμός ως σύμπλεγμα του ζυγού που δεν ήταν πια τουρκοκρατία στην Ελλάδα. Οι ραγιάδες που έχουμε ακόμα και τώρα προέρχονται από πληθυσμούς που μετάλλαξαν γιατί δεν άντεχαν την μουσουλμανική πίεση και γι’ αυτό όσοι άντεχαν και άντεξαν τους έβλεπαν ως εχθρούς με τους οποίους δεν μπορεί να γίνει συμβιβασμός, διότι εγκατέλειψαν την πίστη τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου