Πύραυλος Meteor: Το απόλυτο ευρωπαϊκό όπλο αερομαχίας της Πολεμικής Αεροπορίας

Αναστάσιος Παπανδρέου

Με την υπογραφή της σύμβασης 013Γ/20 για την απόκτηση των γαλλικών αεροσκαφών Rafale στις 25/1/2021, η Π.Α. μπήκε στο κλειστό κλαμπ των αεροποριών του υπερσύγχρονου πυραύλου αέρος- αέρος μεγάλης εμβέλειας πέραν του οπτικού ορίζοντα κατηγορίας BVRAAM METEOR. 

Το συγκεκριμένο συμβόλαιο συμπεριλάμβανε εκτός της απόκτησης των αεροσκαφών και όπλα για τα νεοαπκτηθέντα αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας. Όπως θα δούμε και παρακάτω ο συγκεκριμένος πύραυλος αέρος-αέρος είναι ένα πραγματικό game changer όπλο στα φτερά των αεροσκαφών της Π.Α. με επιδόσεις πολύ ανώτερες από οποιοδήποτε όπλο της κατηγορίας αυτής στην περιοχή.

Για την ιστορία, η ανάπτυξη του Meteor ξεκίνησε ως απαίτηση της βρετανικής αεροπορίας για ένα νέο όπλο με υπέρτερες ικανότητες από τον αμερικανικό AIM-120A, που είχε μπει σε παραγωγή την εποχή εκείνη και το οποίο θα εξόπλιζε τα υπό ανάπτυξη νέα μαχητικά εναέριας υπεροχής Eurofighter της RAF. Οι βασικές απαιτήσεις ήταν να έχει τρεις φορές μεγαλυτερη αξιοπιστία και τρεις φορές μεγαλύτερο “No escape zone” από τον βασίκο BVRAAM πύραυλο της Δύσης AIM-120 AMRAAM. Στον διαγωνισμό κατέβηκαν τέσσερις υποψηφιότητες, οι Bae, Alenia Difesa, GEC Marconi και SAAB πρότειναν τον S225XR, η MATRA μια μεγενθυμένη έκδοση του MICA, η Daimler-Benz Aerospace τον Α3Μ και η αμερικανική Hughes μια βελτιωμένη έκδοση του AMRAAM. Ο διαγωνισμός για την επιλογή της καλύτερης λύσης ξεκίνησε το 1995 και πολύ σύντομα το σύνολο των ευρωπαϊκών εταιριών αποφάσισε να κατέβει με μια κοινή πρόταση που έμελλε να είναι ο σημερινός Meteor. Για την ακρίβεια το 1996 όλες οι ευρωπαϊκές εταιρίες πλην της MATRA κατέβηκε με μια κοινή πρόταση στην οποία το 1999 προσχώρησε και η γαλλική πλευρά. Το 2000 η Βρετανία ανακύρηξε ως νικητή του διαγωνισμού την ευρωπαϊκή πρόταση.

Η ανάπτυξη του πυραύλου ξεκίνησε στις αρχές του 2003 μετά την υπογραφή του συμβολαίου ανάπτυξης, ύψους 1,2 δις λίρες Αγγλίας, στις 23 Δεκεμβρίου του 2002 μεταξύ του βρετανικού υπουργείου και της νεοσυσταθήσας MBDA για λογαριασμό των έξι ευρωπαϊκών κρατών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας, Ιταλίας και Σουηδίας. Η ανάπτυξη του Meteor τελείωσε το 2013 και από το 2014 θεωρείται επιχειρησιακός. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης ο Meteor  πιστοποιήθηκε σε όλα τα νέας γενιάς ευρωπαϊκα αεροσκάφη Eurofighter Typhoon, Rafale και JAS-39E/F Gripen, εξοπλίζοντας έτσι όλες της κύριες δυτικές αεροπορικές δυνάμεις της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής Π.Α. από το 2023. Τελευταία προσθήκη αναμένεται η πιστοποίηση του πυραύλου στο F-35 κατ’ απαίτηση της RAF για τα αεροσκάφη της. Κάτι το οποίο είναι καίριας σημασίας και για τα ελληνικά F-35 όποτε αυτά εισέλθουν σε ελληνική υπηρεσία μιας και δεν είναι αυτονόητη η αποδέσμευση του αντίστοιχου αμερικανικού πυραύλου AIM-120D.

Ο πύραυλος έχει μήκος 3,7 μέτρα, διάμετρο 178 χιλιοστά και βάρος 180 κιλά. Επιτυγχάνει μεγιστη ταχύτητα πάνω από τέσσερα Μαχ και εμβέλεια πάνω από 200 χιλιόμετρα. Η MBDA υποστηρίζει ότι το ΝΕΖ (Non escape Zone) είναι τρεις έως έξι φορές μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο βλήμα αέρος-αέρος σε υπηρεσία. Όπως φαίνεται και στην παρακάτω φωτογραφία η διάταξη του πυραύλου έχει ως εξής: ο κώνος στο μπορστινό μέρος περιέχει το ραντάρ πρόσκτησης στόχου, ακολουθεί ο πυροσωλήνας προσέγγησης του βλήματος και το διαμέρισμα των ηλεκτρονικών και της μπαταρίας, πίσω από αυτό είναι τοποθετημένη η πολεμική κεφαλή και ακολουθή ο κινητήρας τύπου ramjet και εξωτερικά οι δύο εισαγωγές αέρα του κινητήρα. Στο μέσω περίπου αυτών είναι ενσωματωμένα, στη δεξιά αεροεισαγωγή το σύστημα ζεύξης δεδομένων και στην αριστερή το σύστημα ελέγχου πρόωσης του κινητήρα. Τέλος στην ουρά βρίσκεται τα τέσσερα πτερύγια διελυθυνσης του πυραύλου και το αντίστοιχο σύστημα ενεργοποίησης αυτών. Πιο αναλυτικά:

Η τερματική καθοδήγηση παρέχεται από έναν ενεργό ερευνητή/ ραντάρ που είναι μια κοινή ανάπτυξη μεταξύ του Seeker Division MBDA και της Thales Airborne Systems και βασίζεται στη συνεργασία τους στην οικογένεια ερευνητών AD4A (Active Anti-Air Seeker) που εξοπλίζει τους πυραύλους MICA και Aster .

Διαμέρισμα ηλεκτρονικών

Το ενεργό υποσύστημα ασφάλειας εγγύτητας ραντάρ (Proximity Fuse Subsystem, PFS) παρέχεται από τη Saab Bofors Dynamics. Το PFS ανιχνεύει τον στόχο και υπολογίζει τον βέλτιστο χρόνο για να πυροδοτήσει την κεφαλή προκειμένου να επιτευχθεί το μέγιστο θανατηφόρο αποτέλεσμα. Το PFS έχει τέσσερις κεραίες, διατεταγμένες συμμετρικά γύρω από το μπροστινό μέρος. Ο αισθητήρας κρούσης είναι τοποθετημένος μέσα στο PFS. Πίσω από το PFS υπάρχει ένα τμήμα που περιέχει θερμικές μπαταρίες, που παρέχονται από την ASB, τη Μονάδα τροφοδοσίας AC και τη Μονάδα Διανομής Ισχύος και Σήματος.

Η κεφαλή είναι τύπου εκρηκτική θραυσματοποίησης και παράγεται από την TDW. Η κεφαλή είναι δομικό στοιχείο του πυραύλου. Ένα σύστημα τηλεμετρίας (TBUS) αντικαθιστά την κεφαλή σε δοκιμαστικούς πυραύλους.

Προώθηση

Το υποσύστημα πρόωσης (Propulsion Sub-System, PSS) είναι ένας πυραυλοκινητήρας με αεραγωγό (αυλωθητής) (Throttleable ducted rocket,  TDR) με ενσωματωμένο ενισχυτή χωρίς ακροφύσιο, που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από την Bayern-Chemie. Η πρόωση TDR παρέχει μεγάλη εμβέλεια, υψηλή μέση ταχύτητα, ευρύ επιχειρησιακό φάκελο από το επίπεδο της θάλασσας έως το μεγάλο υψόμετρο, ένα ευέλικτο φάκελο αποστολής μέσω ενεργού μεταβλητού ελέγχου ώσης, σχετικά απλό σχεδιασμό και υλικοτεχνική υποστήριξη παρόμοια με εκείνα των συμβατικών κινητήρων πυραύλων στερεού καυσίμου.

Το PSS αποτελείται από τέσσερα κύρια εξαρτήματα: έναν rambcombustor με ενσωματωμένο ενισχυτή χωρίς ακροφύσιο, τις εισαγωγές αέρα, το ενδιάμεσο στάδιο και τη γεννήτρια αερίου διατήρησης.

Οι εισαγωγές αέρα και τα καλύμματα θυρών που σφραγίζουν τους διαχυτές εισαγωγής από τον αυλοωθητή παραμένουν κλειστά κατά τη φάση ώθησης. Οι εισαγωγές είναι κατασκευασμένες από τιτάνιο. Η ενδιάμεση βαθμίδα είναι τοποθετημένη μεταξύ της γεννήτριας αερίου και του καυστήρα και περιέχει τη μονάδα ασφαλείας ανάφλεξης κινητήρα (Motor Safety Ignition Unit, MSIU), τον αναφλεκτήρα ενισχυτή (ignition booster) και τη βαλβίδα ελέγχου της γεννήτριας αερίου. Η γεννήτρια αερίου αναφλέγεται από τα θερμά αέρια από την ενισχυτική καύση που ρέουν μέσω της ανοιχτής βαλβίδας ελέγχου. Η γεννήτρια αερίου περιέχει ένα σύνθετο στερεό προωθητικό με έλλειψη οξυγόνου το οποίο παράγει ένα καυτό, πλούσιο σε καύσιμο αέριο που αυτοαναφλέγεται στον αέρα που έχει επιβραδυνθεί και συμπιεστεί από τις εισαγωγές. Το προωθητικό υψηλής ενέργειας φορτισμένο με βόριο παρέχει περίπου τριπλάσια αύξηση στην ειδική ώθηση σε σύγκριση με τους συμβατικούς πυραυλοκινητήρες. Το αποτέλεσμα αποδίδει μια Non escape zone περισσότερο από τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτή του AIM-120 AMRAAM. .

Η ώθηση ελέγχεται από μια βαλβίδα που μεταβάλλει την περιοχή του λαιμού του ακροφυσίου της γεννήτριας αερίου. Η μείωση της περιοχής του λαιμού αυξάνει την πίεση στη γεννήτρια αερίου, η οποία αυξάνει τον ρυθμό καύσης του προωθητικού, αυξάνοντας τη ροή μάζας καυσίμου στον rambustor. Η ροή μάζας μπορεί να μεταβάλλεται συνεχώς σε αναλογία μεγαλύτερη από 10:1.

Ελεγχος

Η τροχιά του πυραύλου ελέγχεται αεροδυναμικά χρησιμοποιώντας τέσσερα πτερύγια τοποθετημένα στο πίσω μέρος. Οι αρχές ελέγχου του Meteor προορίζονται να επιτρέπουν υψηλούς ρυθμούς στροφής διατηρώντας παράλληλα την απόδοση εισαγωγής και πρόωσης. Το FAS είναι τοποθετημένο στο πίσω μέρος των φερινγκ εισαγωγής. Το υποσύστημα ενεργοποίησης πτερυγίων (Fin actuation system, FAS) σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε αρχικά από τον Όμιλο Claverham. Η SENER ολοκλήρωσε την ανάπτυξη και την πιστοποίηση του FAS, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής και της πιστοποίησης των πρωτοτύπων.

Datalink

Το Meteor θα είναι «enabled-network». Μια σύνδεση δεδομένων επιτρέπει στο αεροσκάφος φορέα να παρέχει ενημερώσεις στόχων στο μέσο της πορείας ή επαναστόχευση εάν απαιτείται, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων από τρίτα μέρη. Τα ηλεκτρονικά στοιχεία της ζεύξης δεδομένων είναι τοποθετημένα στο δεξιό φέρινγκ εισαγωγής, μπροστά από το FAS. Η κεραία είναι τοποθετημένη στο πίσω μέρος του φέρινγκ.

Αξίζει να τονιστεί τέλος, πως το κάθε μαχητικό Rafale F3R της Πολεμικής Αεροπορίας φέρει 2 πυραύλους Meteor (συνδυαστικά με επιπλέον τέσσερα βλήματα MICA) ενώ υπάρχει η σχετική πρόβλεψη από την έκδοση Rafale F4 να διαθέτει τέσσερις πυραύλους Meteor.

ΠΗΓΗ https://defencereview.gr