Ουάσινγκτον
Συνέβη
πριν από 49.000 χρόνια, όταν ο άνθρωπος δεν είχε φτάσει ακόμα στην
Αμερική και η βόρεια Αριζόνα ήταν λιβάδι αντί για έρημος. Ένας
αστεροειδής από σίδερο χτύπησε το έδαφος με ταχύτητα 12 χιλιομέτρων το
δευτερόλεπτο και άνοιξε έναν κρατήρα που συνεχίζει μέχρι σήμερα να
γοητεύει τους γεωλόγους.
Νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geology εξετάζει σπάνιους κρυστάλλους που βρέθηκαν στον πυθμένα του κρατήρα και αποκαλύπτουν τις ασύλληπτες συνθήκες που δημιούργησε στιγμιαία η πρόσκρουση: η θερμοκρασία έφτασε τους 2.000 βαθμούς Κελσίου, αρκετά υψηλή για να λιώσει οποιοδήποτε πέτρωμα στη Γη, ενώ η πίεση εκτινάχθηκε στο ασύλληπτο νούμερο των 300.000 ατμοσφαιρών.
Ο περίφημος κρατήρας της Αριζόνα, γνωστός ως Μίτιορ Κρέιτερ, έχει
διάμετρο 1.200 μέτρα και είναι ο διασημότερος και πιο καλά μελετημένος
κρατήρας στη Γη, εν μέρει επειδή είναι τόσο εμφανής στη μέση της ερήμου
και τόσο καλά διατηρημένος.
Ο πυθμένας του κρατήρα είναι γεμάτος πετρώματα που θρυμματίστηκαν και μεταμορφώθηκαν κατά την πρόσκρουση (CC BY-SA 3.0)
Προηγούμενες μελέτες είχαν εκτιμήσει την ενέργεια της πρόσκρουσης στους 10 μεγατόνους TNT, όσο θα απελευθέρωνε ένα πολύ ισχυρό πυρηνικό όπλο.
Η νέα μελέτη της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας USGS, της NASA και του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον αποκαλύπτουν τώρα τις άμεσες επιπτώσεις του συμβάντος.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε δείγματα λιωμένων ψαμμιτικών πετρωμάτων τα οποία είχαν ανασκάψει από τον κρατήρα πριν από έναν αιώνα χρυσοθήρες και κυνηγοί πετρελαίου.
Μέσα στα δείγματα βρέθηκαν παγιδευμένοι κρύσταλλοι από πυριτικό ζιρκόνιο, οι οποίοι είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί και διατηρούνται αναλλοίωτοι για δισεκατομμύρια χρόνια. Η εξέταση στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο αποκάλυψε ότι οι μικροσκοπικοί κρύσταλλοι του κρατήρα μοιάζουν σαν συσσωματώματα από σκάγια -τέτοιοι κοκκώδεις κρύσταλλοι ζιρκονίου έχουν βρεθεί στη Σελήνη και σε έναν κρατήρα πρόσκρουσης στη Νότιο Αφρική και πιστεύεται ότι σχηματίζονται σε συνθήκες ακραίας πίεσης και θερμοκρασίας.
Μια άλλη δραματική αλλαγή που αποκάλυψαν οι αναλύσεις ήταν η μεταμόρφωση του πυριτικού ζιρκονίου (ZrSiO4) στο εξαιρετικά σπάνιο ορυκτό ρεϊδίτη, το οποίο έχει ίδια χημική σύσταση αλλά πιο πυκνή κρυσταλλική δομή.
Τα ευρήματα αυτά αποκαλύπτουν το εξαιρετικά σύντομο χρονικό της πρόσκρουσης, ένα βίαιο συμβάν που διήρκεσε λίγα δευτερόλεπτα. Οι κρύσταλλοι «κολυμπούσαν για λίγο σε μια λίμνη υγρού πυρίτιο στους 2.000 βαθμούς» λέει ο Άαρον Καβόσι του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον.
Τα ευρήματα, επισημαίνει, έχουν σημασία όχι μόνο για τη μελέτη άλλων κρατήρων στη Γη αλλά και για την εξερεύνηση του Διαστήματος.
«Τέτοια κοκκώδη ζιρκόνια έχουν βρεθεί σε μετεωρίτες, των οποίων την ιστορία γνωρίζουμε ελάχιστα. Η ανακάλυψή τους μέσα σε έναν μετεωρίτη θα μας επιτρέψει να αναδημιουργήσουμε τις συνθήκες που συνάντησε ο μετεωρίτης στην πορεία του προς τη Γη» εξηγεί ο Καβόσι.
Η ομάδα του ήδη αναζητά κοκκώδη ζιρκόνια σε πετρώματα που έφεραν οι αποστολές Apollo από τη Σελήνη.
O αστεροειδής που δημιούργησε το Μίτιορ Κρέιτερ αποτελούνταν κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Το μεγαλύτερο μέρος του εξαερώθηκε κατά την πρόσκρουση και μόνο ίχνη του απομένουν σήμερα στον κρατήρα.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geology εξετάζει σπάνιους κρυστάλλους που βρέθηκαν στον πυθμένα του κρατήρα και αποκαλύπτουν τις ασύλληπτες συνθήκες που δημιούργησε στιγμιαία η πρόσκρουση: η θερμοκρασία έφτασε τους 2.000 βαθμούς Κελσίου, αρκετά υψηλή για να λιώσει οποιοδήποτε πέτρωμα στη Γη, ενώ η πίεση εκτινάχθηκε στο ασύλληπτο νούμερο των 300.000 ατμοσφαιρών.
 |
| Το Μίτιορ Κρέιτερ, 60 χλμ ανατολικά του Φλάγκσταφ στην Αριζόνα, έχει διάμετρο 1,2 χιλιόμετρα (Φωτογραφία: CC BY-SA 3.0 ) |
Ο πυθμένας του κρατήρα είναι γεμάτος πετρώματα που θρυμματίστηκαν και μεταμορφώθηκαν κατά την πρόσκρουση (CC BY-SA 3.0)
Προηγούμενες μελέτες είχαν εκτιμήσει την ενέργεια της πρόσκρουσης στους 10 μεγατόνους TNT, όσο θα απελευθέρωνε ένα πολύ ισχυρό πυρηνικό όπλο.
Η νέα μελέτη της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας USGS, της NASA και του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον αποκαλύπτουν τώρα τις άμεσες επιπτώσεις του συμβάντος.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε δείγματα λιωμένων ψαμμιτικών πετρωμάτων τα οποία είχαν ανασκάψει από τον κρατήρα πριν από έναν αιώνα χρυσοθήρες και κυνηγοί πετρελαίου.
Μέσα στα δείγματα βρέθηκαν παγιδευμένοι κρύσταλλοι από πυριτικό ζιρκόνιο, οι οποίοι είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί και διατηρούνται αναλλοίωτοι για δισεκατομμύρια χρόνια. Η εξέταση στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο αποκάλυψε ότι οι μικροσκοπικοί κρύσταλλοι του κρατήρα μοιάζουν σαν συσσωματώματα από σκάγια -τέτοιοι κοκκώδεις κρύσταλλοι ζιρκονίου έχουν βρεθεί στη Σελήνη και σε έναν κρατήρα πρόσκρουσης στη Νότιο Αφρική και πιστεύεται ότι σχηματίζονται σε συνθήκες ακραίας πίεσης και θερμοκρασίας.
Μια άλλη δραματική αλλαγή που αποκάλυψαν οι αναλύσεις ήταν η μεταμόρφωση του πυριτικού ζιρκονίου (ZrSiO4) στο εξαιρετικά σπάνιο ορυκτό ρεϊδίτη, το οποίο έχει ίδια χημική σύσταση αλλά πιο πυκνή κρυσταλλική δομή.
Τα ευρήματα αυτά αποκαλύπτουν το εξαιρετικά σύντομο χρονικό της πρόσκρουσης, ένα βίαιο συμβάν που διήρκεσε λίγα δευτερόλεπτα. Οι κρύσταλλοι «κολυμπούσαν για λίγο σε μια λίμνη υγρού πυρίτιο στους 2.000 βαθμούς» λέει ο Άαρον Καβόσι του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον.
Τα ευρήματα, επισημαίνει, έχουν σημασία όχι μόνο για τη μελέτη άλλων κρατήρων στη Γη αλλά και για την εξερεύνηση του Διαστήματος.
«Τέτοια κοκκώδη ζιρκόνια έχουν βρεθεί σε μετεωρίτες, των οποίων την ιστορία γνωρίζουμε ελάχιστα. Η ανακάλυψή τους μέσα σε έναν μετεωρίτη θα μας επιτρέψει να αναδημιουργήσουμε τις συνθήκες που συνάντησε ο μετεωρίτης στην πορεία του προς τη Γη» εξηγεί ο Καβόσι.
Η ομάδα του ήδη αναζητά κοκκώδη ζιρκόνια σε πετρώματα που έφεραν οι αποστολές Apollo από τη Σελήνη.
O αστεροειδής που δημιούργησε το Μίτιορ Κρέιτερ αποτελούνταν κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Το μεγαλύτερο μέρος του εξαερώθηκε κατά την πρόσκρουση και μόνο ίχνη του απομένουν σήμερα στον κρατήρα.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ
ΠΗΓΗ news.in
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου