Μινωίτες: ειρηνικοί ή πολεμοχαρείς ;

Σύμφωνα με νέα έρευνα, ο πολιτισμός που έγινε διάσημος από το μύθο του Μινώταυρου ήταν τόσο πολεμοχαρής όσο και ο ταύρος που αποτελούσε το σύμβολό τους.

Μέχρι σήμερα υπήρχε η πεποίθηση ότι οι αρχαίοι άνθρωποι της Κρήτης, γνωστοί και ως Μινωίτες, ήταν ειρηνιστές. Η άποψη αυτή έχει γίνει πιο περίπλοκη τα τελευταία χρόνια, αλλά τώρα ο αρχαιολόγος Barry Molloy από το πανεπιστήμιο του Sheffield δηλώνει ότι ο πόλεμος δεν αποτελούσε απλά μόνο ένα μέρος της μινωικής κοινωνίας – ήταν ένα καθοριστικό μέρος της.

«Οι ιδεολογίες του πολέμου φαίνεται να είχαν διαποτίσει τη θρησκεία, την τέχνη, τη βιομηχανία, την πολιτική και το εμπόριο και οι κοινωνικές πρακτικές που περιβάλλουν τις πολεμικές παραδόσεις ήταν αποδεδειγμένα ένα σημαντικό μέρος του πώς αυτή η κοινωνία εξελίχθηκε και πώς οι ίδιοι έβλεπαν τους εαυτούς τους», δηλώνει ο Molloy.

Οι αρχαίοι Μινωίτες

Ο Θησέας σκοτώνει τον Μινώταυρο
σε αγγείο του 6ου αιώνα π.Χ..

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο ελληνικό νησί με χιλιάδες χρόνια πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένων των Μινωιτών, που κυριάρχησαν κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού, μεταξύ 2700 π.Χ. περίπου και 1420 π.Χ. Η πτώση τους μπορεί να οφείλεται στην ισχυρή έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, το οποίο βάση γεωλογικών στοιχείων φαίνεται να εκρήγνυται περίπου την ίδια χρονική περίοδο.

Οι Μινωίτες είναι ίσως πιο γνωστοί στο ευρύ κοινό για το μύθο του Μινώταυρου, που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ταύρος και ζούσε στο κέντρο ενός λαβύρινθου στο νησί.

Μινωικά αντικείμενα ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά πριν από έναν αιώνα περίπου, δήλωσε ο Molloy, και οι αρχαιολόγοι δημιούργησαν μια εικόνα ενός ειρηνικού πολιτισμού, όπου ο πόλεμος έπαιξε ελάχιστο έως και κανέναν ρόλο. Ο Molloy αμφισβήτησε αυτές τις ιστορίες: η Κρήτη ήταν το σπίτι μιας σύνθετης κοινωνίας που διαπραγματευόταν με μεγάλες δυνάμεις, όπως η Αίγυπτος. Φαινόταν απίθανο ότι θα μπορούσε να φθάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο μόνο με συνεργασίες, προσθέτει.

«Καθώς έψαχνα για αποδεικτικά στοιχεία βίας, πολέμου ή πολεμιστών, γρήγορα μου έγινε φανερό ότι μπορούσα να τα βρω σε ένα εκπληκτικά ευρύ φάσμα θέσεων», δηλώνει ο Molloy.

Πόλεμος ή ειρήνη;

Για παράδειγμα, όπλα όπως μαχαίρια και σπαθιά εμφανίζονται σε Μινωικά ιερά, τάφους και κατοικίες, ανέφερε ο Molloy τον Νοέμβριο στην έκδοση του The Annual of the British School at Athens. Οι αθλητικοί αγώνες ήταν δημοφιλείς στους άνδρες, συμπεριλαμβανομένων αγωνισμάτων όπως πυγμαχία, κυνήγι, τοξοβολία αλλά και τα περίφημα ταυροκαθάψια.

Τοιχογραφία της Κνωσού που απεικονίζει τα περίφημα ταυροκαθάψια

Σε σκηνές κυνηγιού συχνά απεικονίζονται ασπίδες και κράνη, ενδυμασία που ταιριάζει περισσότερο με την ταυτότητα ενός πολεμιστή παρά ενός κυνηγού. Διατηρημένες σφραγίδες και λίθινα αγγεία απεικονίζουν μαχαίρια, λόγχες αλλά και ξιφομάχους. Εικόνες διπλών πελέκων και κράνη από δόντια αγριόχοιρου είναι επίσης κοινά στοιχεία της μινωικής τέχνης, αναφέρει ο Molloy.

Ακόμη και η μινωική γλώσσα, που δεν έχει ακόμα πλήρως αποκρυπτογραφηθεί, εμπεριέχει υπαινιγμό για ένα βίαιο κοινωνικό ρεύμα. Τα ιερογλυφικά περιλαμβάνουν τόξα, βέλη, δόρατα και μαχαίρια. Δεδομένου ότι η γραφή δεν έχει ακόμα αποκρυπτογραφηθεί πλήρως, τα ιερογλυφικά αυτά μπορεί να μην εκπροσωπούν πραγματικές λόγχες, μαχαίρια και όπλα, αναφέρει ο Molley, αλλά η ύπαρξή τους να υποδηλώνει ότι τα όπλα ήταν το κλειδί ανάπτυξης του Μινωικού πολιτισμού.

«Υπήρχαν λίγες σφαίρες αλληλεπίδρασης της Κρήτης που δεν εμπεριείχαν μια πολεμική συνιστώσα», δηλώνει ο Molloy.

Μερικές βίαιες όψεις της μινωικής κοινωνίας θα μπορούσαν να είχαν χαθεί, επειδή οι αρχαιολόγοι βρίσκουν λίγα πολεμικά τείχη στο νησί. Ίσως η άγρια τοπογραφία του νησιού να παρείχε την δική της άμυνα αφήνοντας ελάχιστα αρχαιολογικά στοιχεία των μαχών που έγιναν σε εμάς, σύμφωνα με τον Molloy.

ΠΗΓΗ erroso