Η νεότερη ιστορία του ελληνικού χρυσού είναι πικρή και συνοδεύεται από ταραγμένες ιστορικές περιόδους. Είναι όμως και μια ιστορία με αναπάντητα ερωτήματα, κρυφές και άγνωστες πτυχές.
Αποτέλεσαν τα αποθέματα του ελληνικού χρυσού στόχο υπεξαίρεσης από άλλα κράτη; Τι έγιναν τα αποθέματα που έφυγαν από την Ελλάδα το 1941 και κατέληξαν στην Βρετανία; Επεστράφησαν ποτέ;
Πόσος ελληνικός χρυσός χρησιμοποιήθηκε ως εγγύηση για τη συμμετοχή της χώρας στο ευρώ; Τέλος, πόσο χρυσό έχει η Ελλάδα και που βρίσκεται αυτός;
Τα αποθέματα του χρυσού της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) αποτελούν ουσιαστικά περιουσία του ελληνικού λαού, αλλά ποτέ δεν διαχειρίστηκαν ως τέτοια. Σήμερα, με την Ελλάδα να περνά μια οικονομική κρίση διαρκείας, η τύχη του ελληνικού χρυσού εξακολουθεί να είναι πρακτικά άγνωστη.
Αν και τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δίνουν κάποιες πληροφορίες για το που βρίσκεται, εντούτοις αυτά είναι ελλιπή. Αυτό που μπορεί να εξαχθεί ως ένα πρώτο βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο χρυσός της ΤτΕ φυλασσόταν στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στο εξωτερικό, αλλά και ότι υπήρχαν «χαμένες» ποσότητες.
Τον Φεβρουάριο του 1931 ο Gates McGarrah πρόεδρος της τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών BIS (Bank for International Settlements) της τράπεζας των κεντρικών τραπεζών, είχε αποστείλει επιστολή στον H. C. F. Finlayson (σύμβουλο της Τράπεζας της Ελλάδας και πρώην οικονομικός ακόλουθο της Βρετανίας στο Βερολίνο) απευθύνοντας ερώτημα για το πού βρίσκεται ο ελληνικός χρυσός.
Κάποιο μέρος του αποθεματικού χρυσού φαίνεται πως είχε χαθεί. «Τι απέγινε ο χρυσός της ΤτΕ, ένα μέρος του οποίου θεωρείται ότι έχει αφεθεί στο Παρίσι ή αλλού;» ήταν το ερώτημα του McGarrah προς τον Finlayson.
Όπως σημειώνει στο βιβλίο του “ Tower of Basel” ο Adam LeBor, προφανώς ο McGarrah ως πρόεδρος της BIS, η οποία είχε δημιουργηθεί ένα χρόνο νωρίτερα το 1930 θα ήθελε να μάθει τι έγινε ο ελληνικός χρυσός που ήταν στο εξωτερικό προκειμένου να τον θέσει υπό τον έλεγχο της BIS. Όπως έγραφε ο McGarrah στην ίδια επιστολή, «η BIS θα παρείχε στην ΤτΕ καλύτερες υπηρεσίες για τον χρυσό από ότι αυτές που θα μπορούσε να προσφέρει η ίδια η ΤτΕ».
Εάν η ΤτΕ είχε αποθέματα χρυσού στην Τράπεζα της Γαλλίας και ήθελε να αγοράσει ένα άλλο νόμισμα, θα έπρεπε πρώτα να ρευστοποιήσει τον χρυσό σε γαλλικά φράγκα και στη συνέχεια να τα μετατρέψει στο άλλο νόμισμα με όλες τις υπηρεσίες και τις προμήθειες που προβλέπονταν. Αντίθετα, εάν ο χρυσός ήταν υπό την ευθύνη της BIS τότε η ΤτΕ θα είχε την ευκαιρία να ρευστοποιήσει όσο χρυσό ήθελε, σε όποιο νόμισμα ήθελε, με σταθερή ισοτιμία συναλλάγματος, και χωρίς να χρεώνει προμήθεια.
Ο πρώτος πρόεδρος της Τράπεζας των Διεθνών Διακανονισμών Gates McGarrah ο οποίος το 1931 ενδιαφέρθηκε έντονα για τα αποθεματικά του ελληνικού χρυσού που βρίσκονταν στο εξωτερικό
Ο McGarrah είχε πετάξει το «τυράκι». Η Ελλάδα για να έχει όλα αυτά τα «ωφελήματα» θα έπρεπε βέβαια να παραδώσει τον χρυσό της στην Διεθνή Τράπεζα των Διακανονισμών. Πρώτα όμως έπρεπε να τον βρει… Γιατί όμως ο McGarrah είχε δείξει τόση σπουδή για την ανεύρεση του ελληνικού χρυσού;
Άγνωστο εάν ο ελληνικός χρυσός που φυλασσόταν σε ιδρύματα του εξωτερικού βρέθηκε ή όχι, λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο η Βρετανία είχε ανακοινώσει την αποδέσμευση της Στερλίνας από τον κανόνα του χρυσού. Αυτό σημαίνει ότι το βρετανικό νόμισμα που ήταν σταθερά συνδεδεμένο με άλλα νομίσματα και τον χρυσό τον ίδιο, έπαυσε να έχει σταθερή τιμή συναλλαγής.
Μέχρι τότε και βάσει του κανόνα του χρυσού του 1925 (Gold Standard Act of 1925) η στερλίνα διατηρούσε την αξία της σε μια συγκεκριμένη ισοτιμία. Μέχρι εκείνο το σημείο, ο κανόνας του χρυσού είχε διαφυλαχτεί με δάνεια από την αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα και την γαλλική κεντρική τράπεζα, με τα αποθεματικά του χρυσού της Βρετανίας να χρησιμοποιούνται ως «εγγύηση».
Η Τράπεζα των Διεθνών Διακανονισμών έχει την έδρα της στη Βασιλεία της Ελβετίας και δημιουργήθηκε με τις Συμφωνίες της Χάγης του 1930
Το σφάλμα όμως της επιστροφής της στερλίνας στην ισοτιμία που είχε πριν τον Α΄ Π.Π., την ώρα που έπρεπε να υποτιμηθεί για να κάνει την βρετανική οικονομία πιο ανταγωνιστική οδήγησε την οικονομία της χώρας σε σταδιακή ύφεση.
Ταυτόχρονα, η Τράπεζα της Αγγλίας δεν μπόρεσε να αυξήσει τα επιτόκια, για να κάνει την στερλίνα ανταγωνιστική του χρυσού οδήγησαν το 1931 στην εξάντληση των αποθεμάτων χρυσού, που χρησιμοποιείτο είτε για την στήριξη του νομίσματος, ενώ αρκετοί αντάλλασσαν τις λίρες τους με χρυσό (ράβδους ή νομίσματα τα οποία όμως δε μπορούσαν να κυκλοφορήσουν στην εσωτερική αγορά).
Έτσι, τον Σεπτέμβριο η Βρετανία ανέστειλε το κανόνα του χρυσού με τον κανόνα του 1931 (Gold Standard Amendment Act of 1931). Μάλιστα ο υποδιευθυντής της Τράπεζας της Αγγλίας Ernest Harvey είχε αναφέρει σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Ramsay MacDonaldτ όταν ζητούσε επιτακτικά τη παύση πώλησης χρυσού από τα αποθεματικά ότι ένα μέρος του χρυσού της Ολλανδίας, που φυλασσόταν προφανώς στο Λονδίνο είχε… εξαντληθεί.
Ο πόλεμος
Η Ελλάδα διατηρούσε το χρυσό της στην ΤτΕ αλλά και στο εξωτερικό λίγο πριν την έναρξη του Β΄ΠΠ. Ο χρυσός που φυλασσόταν στην Αθήνα ήταν σε ουγγιές καθαρού καθ’ υπολογισμό βάρους 610.796 ή 17,4 τόνοι (άλλες πηγές ανεβάζουν την ποσότητα στους 42 τόνους!).
Στο «Χρονικό της Τράπεζας της Ελλάδας», έκδοσης 1955 που επιμελήθηκε ο Ηλίας Βενέζης, αναφέρεται ότι όταν στις αρχές του 1941 έγινε αντιληπτό ότι η χώρα θα ερχόταν αντιμέτωπη και με την Γερμανία, βασιλιάς και κυβέρνηση κάλεσαν τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος να προβεί σε όλα τα προληπτικά μέτρα προκειμένου να μεταφέρει την έδρα της τραπέζης, αλλά κυριότερα τον χρυσό σε ασφαλές σημείο. Δεν ήταν όμως μόνο η κυβέρνηση. Αίτημα για τον ίδιο λόγο είχε υποβάλει και ο Βρετανός πρεσβευτής Sir Michael Palairet. Γιατί άραγε;
Το αντιτορπιλικό του Ελληνικού Ναυτικού «Βασίλισσα Όλγα», που μετέφερε μέρος του ελληνικού χρυσού στην Κρήτη
Η Κρήτη προκρίθηκε ως ο ασφαλέστερος τόπος και έτσι ο χρυσός μετακινήθηκε στο υποκατάστημα Ηρακλείου όπου υπήρχαν αρκετά και ασφαλή θησαυροφυλάκια. Η μεταφορά του έγινε πιθανότατα στις 3 Φεβρουαρίου (άλλες πληροφορίες δίνουν 10) σχεδόν δύο μήνες πριν την εκδήλωση της γερμανικής επίθεσης στις 6 Απριλίου, με τα δύο αντιτορπιλικά του Στόλου τα “Βασιλεύς Γεώργιος” και “Βασίλισσα Όλγα”. (Άλλες πηγές κάνουν λόγο για μεταφορά του χρυσού στην Κρήτη τον Μάρτιο με ημερομηνία άφιξης στις 16 Μαρτίου).
Μετά την κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας η κυβέρνηση γνωρίζοντας ότι η κατάληψη της Κρήτης ήταν θέμα χρόνου, επίσπευσε τις διαδικασίες μεταφοράς του πρώτα στην Αλεξάνδρεια.
Ο χρυσός μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς στη Σούδα και από εκεί με βρετανικό πολεμικό σκάφος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου και αποθηκεύτηκε σε υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Αιγύπτου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όταν η διοίκηση της ΤτΕ ζήτησε από την Εθνική Τράπεζα της Αιγύπτου να της παραδώσει τον χρυσό που είχε εναποθηκευτεί στο υποκατάστημα της Αλεξάνδρειας, προκειμένου να τον μεταφέρει στο Σουέζ, βρέθηκε προ της έντονης αντίρρησης της αιγυπτιακής Τράπεζας. «Εμείς ξέρουμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι στην Αθήνα» έλεγαν οι Αιγύπτιοι, προφανώς υποκινούμενοι από άλλους, υποκρινόμενοι ότι δεν αναγνώριζαν την διοίκηση της ΤτΕ που είχε καταφύγει στην Αίγυπτο μαζί με την κυβέρνηση.
Το βρετανικό καταδρομικό HMS Dido (37) το οποίο μετέφερε τον ελληνικό χρυσό από την Κρήτη στη Αλεξάνδρεια το Μάιο του 1941
Τελικά ο χρυσός, μετά από πολλά και έντονα διαβήματα, παραδόθηκε στην ΤτΕ και αφού φορτώθηκε σε εμπορικό σκάφος μεταφέρθηκε στην Νότια Αφρική. Εκεί και αφού ομογενοποιήθηκε όλη η ποσότητα σε ράβδους χρυσού με την τήξη χρυσών νομισμάτων και άλλων αντικειμένων, μεταφέρθηκε στην Βρετανία από το Κέιπ Τάουν. Αν και η μεταφορά του χρυσού μέσα από την περιπετειώδη αυτή διαδρομή ήταν διαφανής, το τι έγινε μετά είναι παντελώς άγνωστο. Τα σενάρια ποικίλουν, αλλά δεν υπάρχει μια επίσημη εκδοχή.
Ένα από τα σενάρια αναφέρει πως όταν μετά το τέλος του πολέμου ζητήθηκε, όπως ήταν φυσικό, ο επαναπατρισμός του χρυσού οι Βρετανοί, αρνήθηκαν λέγοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του είχε παρακρατηθεί για τα έξοδα των ελληνικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή.
Εν πάση περιπτώσει δεν υπάρχει καμία αναφορά, επίσημη ή ανεπίσημη πόσος χρυσός επέστρεψε και πότε στην Ελλάδα, αφήνοντας ως μόνο υπαρκτό σενάριο αυτό της κατακράτησής του στη Βρετανία και επιστροφής του μόνο ενός μικρού μέρους.
Το γεγονός της παραμονής, ή μάλλον της κατακράτησης του ελληνικού στη Βρετανία είχε επιβεβαιώσει και το 2011 ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Δημήτρης Κουσελάς, απατώντας σε ερώτηση του τότε βουλευτή του ΛΑΟΣ Κώστα Αϊβαλιώτη. Απατώντας ο υφυπουργός Οικονομικών για την τοποθέτηση του ελληνικού χρυσού, είχε αναφέρει ότι ένα μέρος βρίσκεται στην Βρετανία από την εποχή του Β΄ΠΠ. Άρα ο χρυσός δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα.
Τυπικά η ποσότητα υπάρχει στα χαρτιά, υπολογίζεται ως απόθεμα χρυσού της ΤτΕ, αλλά στην πραγματικότητα είναι μόνο χαρτιά. Ελληνικός χρυσός της ΤτΕ στην Βρετανία δεν υπάρχει και φυσικά ουδέποτε πρόκειται να επαναπατριστεί.
Και ενώ «όλοι» επαίρονται ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα στην Ευρώπη που κατόρθωσε να φυγαδεύσει το σύνολο του χρυσού έξω από τη χώρα πριν από την κατάληψή της από τους Γερμανούς, (αν και αυτό δεν είναι σωστό, καθώς και η Γαλλία τουλάχιστον τον φυγάδευσε), τελικά ίσως είναι και η μόνη χώρα που δεν θα τον πάρει ποτέ πίσω.
Πάντως, ανάλογες κινήσεις φέρεται να έχουν κάνει οι Βρετανοί και με το γαλλικό χρυσό, ο οποίος φυλασσόταν στην γαλλική κτίση της Μαρτινίκα. Πιο συγκεκριμένα οι 286 τόνοι του γαλλικού χρυσού αμέσως μετά την κατάληψη της Γαλλίας από τους Γερμανούς φορτώθηκαν στο γαλλικό καταδρομικό Emile Bertin με κατεύθυνση στο Χάλιφαξ της Βρετανίας.
Το καταδρομικό όμως αντί να φτάσει εκεί κατέπλευσε στην ελεγχόμενη από την Γαλλία του Βισύ Μαρτινίκα. Το 1943 οι Ελεύθεροι Γάλλοι αναλαμβάνουν τον έλεγχο των κτίσεων στην Καραϊβική, αλλά ο χρυσός μειώνεται στους 182 τόνους.
Σύμφωνα με το βιβλίο “Man Called Intrepid” οι Βρετανοί απαίτησαν μια ποσότητα του γαλλικού χρυσού για την προσπάθειά τους στον αγώνα κατά του Άξονα και τη στήριξη των «Ελεύθερων Γάλλων»… Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι και οι Γερμανοί «μάσησαν» λίγο από το γαλλικό χρυσό, αφού το Μάιο του 1942 ένας μέρος του μεταφέρθηκε πίσω στη Γαλλία.
Στα νεότερα χρόνια
Η επανεμφάνιση του ελληνικού χρυσού γίνεται το 2003 και πιο συγκεκριμένα την περίοδο Ιουλίου-Μαρτίου όπου αποφασίζεται από την τότε κυβέρνηση Σημίτη η πώληση 20 τόνων χρυσού από τα ελληνικά αποθεματικά, τα οποία πριν τη εκποίηση έφταναν τους 147 τόνους.
Η πώληση που απέφερε 207εκατ.€ έγινε για την αγορά ομολόγων με απόδοση 2 έως 4% σε αντίθεση με την μηδενική, όπως υποστήριζαν οι υποστηρικτές της πώλησης, απόδοση του χρυσού. Μάλιστα σύμφωνα με τις προβλέψεις του 2003 τα ομόλογα θα απέδιδαν στην ΤτΕ 5 εκατ. € το χρόνο.
Τουλάχιστον έτσι ανέφεραν δημοσιεύματα της εποχής. Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, η αγορά του χρυσού έπαψε να αποτελεί στην Ελλάδα ελκυστική επένδυση ιδιαίτερα μετά την ονομαστικοποίηση της αγοράς χρυσών λιρών το1965.
Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ μεταξύ 1998 και 2003, η κεντρική τράπεζα μετέτρεψε σε ράβδους διεθνών προδιαγραφών 81 τόνους χρυσού που αγόρασε με τη μορφή χρυσών νομισμάτων και πλακιδίων. Υποτίθεται ότι από αυτούς τους 81 τόνους προήλθαν οι 20 τόνοι που εκποιήθηκαν το 2003.
Που βρίσκονται αυτά τα ομολόγα σήμερα; Από το 2003 ο χρυσός «επανεμφανίζεται» στο δεύτερο μνημόνιο της κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου τον Φεβρουάριο του 2012. Σύμφωνα με τους «κρυφούς» όρους του μνημονίου, η Ελλάδα σε περίπτωση που αποτύχει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις απέναντι στους δανειστές ή πτωχεύσει, τότε τα διαθέσιμα σε χρυσό που υπάρχουν, είτε στο εσωτερικό, είτε στο εξωτερικό θα γίνουν άμεσα απαιτητά.
Το παραπάνω είχε επιβεβαιώσει με δηλώσεις της το Φεβρουάριο του 2012 η Λούκα Κατσέλη η οποία είχε διατελέσει υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης επί κυβερνήσεως Γιώργου Παπανδρέου. Είχε πει η Λ. Κατσέλη σε τηλεοπτική της συνέντευξη για τους όρους του 2ου μνημονίου:
«Υπάρχει ειδική ρήτρα σε αυτό το μνημόνιο, το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Σε περίπτωση μη πληρωμής οφειλών μπορεί να γίνει άμεσα κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων και του Ελληνικού Δημοσίου και της ΤτΕ, δηλαδή του χρυσού που έχουμε στις διάφορες κεντρικές τράπεζες(…). Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που παραιτείται της ασυλίας της από κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων τόσο του Ελληνικού Δημοσίου όσο και της ΤτΕ».
Το παραπάνω δε χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης. Ο «κρυφός» όρος είναι προφανής.
Δεν μιλάμε για το αγγλικό δίκαιο, όπως είχε τονίσει η Λ. Κατσέλη, το οποίο υπήρχε και στο πρώτο, αλλά για ειδική ρήτρα η οποία και σε περίπτωση ρήξης Ελλάδας-δανειστών οδηγεί κατευθείαν στην κατάσχεση του ελληνικού χρυσού που βρίσκεται στις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες. Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί είναι εάν προβλέπεται κατάσχεση και για το χρυσό στα θησαυροφυλάκια της ΤτΕ στην Ελλάδα και εάν ναι, με πιο τρόπο και ποια ισχύ οι δανειστές θα έρθουν και θα απαιτήσουν να πάρουν τον ελληνικό χρυσό.
Και ο ελληνικός χρυσός; Που βρίσκεται;
Τα τελευταία χρόνια η συζήτηση για το που και σε ποιες ποσότητες βρίσκεται ο ελληνικός χρυσός έχει επανέλθει στο προσκήνιο. Αυτό τόσο της οικονομικής κρίσης, όσο και της ρήτρας που περιγράφηκε με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον για το περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού λαού να είναι ζωηρό. Και πάλι όμως σε αυτό το σημείο δεν υπάρχει κάποια επίσημη πληροφόρηση τουλάχιστον σε ότι αφορά τη διαφάνεια που υπάρχει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με το tradingeconom.com τα αποθέματα του ελληνικού χρυσού ήταν 112,75 τόνοι στο τρίτο τετράμηνο του 2016 από 112,72 τόνους στο δεύτερο τετράμηνο του ίδιου έτους.
Τα αποθεματικά χρυσού κατά μέσο όρο στην Ελλάδα κυμαίνονταν στους 114,09 τόνους από το 2000 έως το 2016. Σε αυτή την περίοδο, τα αποθέματα έφτασαν στην ανώτερη τιμή τους στο τέταρτο τρίμηνο του 2000 με 132,56 τόνους και στην χαμηλότερη τιμή τους στους 107,21 τόνους την ίδια περίοδο το 2003. Το αν η ποσότητα αυτή αντιπροσωπεύει τον συνολικό ελληνικό χρυσό ή μόνο όσα αποθέματα βρίσκονται στην Ελλάδα είναι άγνωστο.
Στις 31/12/2012 και σε ερώτηση της βουλευτή της Χρυσής Αυγής Ε.Ζαρούλια, ο τότε υπουργός Οικονομικών Γ.Στουρνάρας είχε απαντήσει λέγοντας «στις 31.12.2012 τα αποθέματα φυσικού χρυσού ήταν 3.760 χιλιάδες ουγγιές, αξίας 4,74 δισ. ευρώ, από τα οποία το ήμισυ φυλάσσεται στην ΤτΕ και το υπόλοιπο φυλάσσεται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ, στην Τράπεζα της Αγγλίας και στην Ελβετία».
Δύο χρόνια αργότερα και με βάση τον ισολογισμό της 31ης/12/2015 στο ενεργητικό της Τράπεζας της Ελλάδας περιλαμβανόταν «χρυσός και απαιτήσεις σε χρυσό» αξίας 4.655.876.333 ευρώ (από 4.720.522.384 το 2014). Το βάρος του δε ανερχόταν σε 148,8 τόνους.
Μέρος του ελληνικού χρυσού φυλάσσεται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ
Σημειώνεται πως με την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ μεταφέρθηκε στην ΕΚΤ μέρος αυτού του χρυσού και συγκεκριμένα το 15% εκ των 1,178 δισ. (με βάση την κλείδα 2,88842%) που είναι η συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδας στο ευρωσύστημα.
Το υπόλοιπο 85% ήταν συναλλαγματικά διαθέσιμα σε δολάρια και γιεν. Σύμφωνα με άλλα στοιχεία το Μάρτιο του 2015 ο χρυσός ανερχόταν στους 112,8 τόνους, που εκπροσωπούσαν το 62,5% των συνολικών αποθεμάτων της χώρας μας, καθώς ο υπόλοιπος βρίσκεται στο εξωτερικό.
Στο βιβλίο Ιστορία της Τράπεζας της Ελλάδας, του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου, αναφέρεται ότι από τον ελληνικό χρυσό το 29% φυλάσσεται στις ΗΠΑ, το 20% στην Αγγλία, το 4% στην Ελβετία και το υπόλοιπο 47% στην Ελλάδα. Αν και στο… τονάζ τα στοιχεία διαφέρουν από πηγή σε πηγή, εντούτοις στο μόνο που όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν είναι στο που φυλάσσεται ο χρυσός.
Έτσι ο μισός περίπου βρίσκεται στην Ελλάδα στο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος, στα υπόγεια του κεντρικού κτιρίου της Πανεπιστημίου και ο υπόλοιπος σε ΗΠΑ, Βρετανία και Ελβετία (τράπεζα UBS). Για ποιο λόγο η μισή ποσότητα βρίσκεται εκτός Ελλάδος δεν έχει διευκρινιστεί. Τα γερμανικά στρατεύματα δεν κατευθύνονται στην Ελλάδα και οι «σοβιετικές» στρατιές έχουν πάψει προ πολλού να έχουν επιθετική διάταξη έναντι των χωρών του ΝΑΤΟ.
Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος (της εξάλειψης της σοβιετικής απειλής) που η Γερμανία αποφάσισε να επαναπατρίσει τον χρυσό της από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Βρετανία. Η Ελλάδα τι φοβάται και διατηρεί το μισό χρυσό της στο εξωτερικό;
Γιατί δεν απαιτεί να μεταφερθεί πίσω; Βέβαια, όπως προείπαμε ο ελληνικός χρυσός στην Βρετανία (για την ποσότητα του οποίου η ΤτΕ δεν δίνει στοιχεία) πρέπει να θεωρείται ήδη διαγραμμένος από τα αποθεματικά.
Οι Βρετανοί δεν πρόκειται να τον επιστρέψουν όπως έχουν αφήσει να εννοηθεί, (όπως και τα Μάρμαρα της Ακρόπολης άλλωστε), καθώς τον κράτησαν για τα έξοδα των ελληνικών δυνάμεων της Μέσης Ανατολής, τα οποία βέβαια είχε καλύψει το ελληνικό Κράτος! Εκτός αυτού, ένα σημαντικό ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί, είναι εάν κάποιος έχει δει τον χρυσό αυτό; Η απάντηση είναι αρνητική. Δεν υπάρχει καμία αναφορά για την καταμέτρηση των αποθεμάτων και για τον επανέλεγχό τους από καμία αρμόδια αρχή.
Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός
Ως βασικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από τα παραπάνω είναι: – Ο ελληνικός χρυσός έχει υποστεί απώλειες
– Φυλάσσεται σε ποσότητες που δεν έχουν γίνει γνωστές σε τρεις χώρες του εξωτερικού,
– Η Βρετανία έχει παρακρατήσει ένα σημαντικό μέρος του, το οποίο κάποιοι εξακολουθούν να θεωρούν ως ελληνικό γνωρίζοντας όμως ότι δεν είναι
– Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο επιστροφής του χρυσού που βρίσκεται εκτός της χώρας
_ Δεν υπάρχει καμία εξήγηση γιατί ο χρυσός φυλάσσεται σήμερα έκτος Ελλάδος
– Δεν έχει γίνει επίσημος επανέλεγχος για να διαπιστωθούν αν όντως τα αποθέματα είναι… χρυσός
– Ο χρυσός, τουλάχιστον του εξωτερικού, μπορεί να κατασχεθεί από τους δανειστές σε περίπτωση οριστικής ρήξης βάσει των όρων του 2ου μνημονίου του Φεβρουαρίου του 2012
– Είκοσι τόνοι πουλήθηκαν το 2003 για να μετατραπούν σε ομόλογα (Χαρτιά αντί χρυσού δηλαδή)
– Μέρος του ελληνικού χρυσού βρίσκεται στην ΕΚΤ ως συμμετοχή στο ευρώ
– Κατά μέσο τα αποθεματικά του ελληνικού χρυσού ανέρχονται στους 112 τόνους αξίας 4,7 δισ. ευρώ
– Τέλος το μέλλον του ελληνικού χρυσού είναι επίφοβο καθώς η ΤτΕ είναι φειδωλή στις ανακοινώσεις της τη κατάστασή του και τις επακριβείς του ποσότητες
Ο χρυσός της ΤτΕ είναι ιδιοκτησία του ελληνικού λαού.
Το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται ως θέμα «ταμπού» από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και διοικήσεις των τραπεζών, εκτός από τους προφανείς λογούς για την ασφάλειά του, όπου κανείς δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση σε αυτό, σίγουρα απαιτεί περίσκεψη. Η διαφάνεια σε τέτοια κρίσιμης σημασίας ζητήματα είναι τόσο απαραίτητη, όσο και επιβεβλημένη. Ιδιαίτερα σήμερα που εξαιτίας της πρωτοφανούς αυτής οικονομικής κρίσης η υπόθεση ελληνικός χρυσός αποκτά ξεχωριστή βαρύτητα.
Αυτό όμως που πρέπει να γίνει σε αυτή την περίοδο είναι να επαναπατριστεί ο χρυσός πίσω στη Ελλάδα, να αποσαφηνιστεί μια και καλή εάν ο χρυσός που φυλάσσεται στη Βρετανία από την εποχή του Β΄ΠΠ μας ανήκει ή όχι, και τέλος να υπάρξει πλήρης διαφάνεια, κάτω από το απαραίτητο πλέγμα ασφάλειας, για τις ποσότητες του χρυσού και τον έλεγχο του από την ΤτΕ. Γιατί, όπως λέει και το γνωμικό, ότι λάμπει δεν είναι, πάντα, χρυσός
ΠΗΓΗ makeleio
Αποτέλεσαν τα αποθέματα του ελληνικού χρυσού στόχο υπεξαίρεσης από άλλα κράτη; Τι έγιναν τα αποθέματα που έφυγαν από την Ελλάδα το 1941 και κατέληξαν στην Βρετανία; Επεστράφησαν ποτέ;
Πόσος ελληνικός χρυσός χρησιμοποιήθηκε ως εγγύηση για τη συμμετοχή της χώρας στο ευρώ; Τέλος, πόσο χρυσό έχει η Ελλάδα και που βρίσκεται αυτός;
Τα αποθέματα του χρυσού της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) αποτελούν ουσιαστικά περιουσία του ελληνικού λαού, αλλά ποτέ δεν διαχειρίστηκαν ως τέτοια. Σήμερα, με την Ελλάδα να περνά μια οικονομική κρίση διαρκείας, η τύχη του ελληνικού χρυσού εξακολουθεί να είναι πρακτικά άγνωστη.
Αν και τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δίνουν κάποιες πληροφορίες για το που βρίσκεται, εντούτοις αυτά είναι ελλιπή. Αυτό που μπορεί να εξαχθεί ως ένα πρώτο βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο χρυσός της ΤτΕ φυλασσόταν στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στο εξωτερικό, αλλά και ότι υπήρχαν «χαμένες» ποσότητες.
Τον Φεβρουάριο του 1931 ο Gates McGarrah πρόεδρος της τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών BIS (Bank for International Settlements) της τράπεζας των κεντρικών τραπεζών, είχε αποστείλει επιστολή στον H. C. F. Finlayson (σύμβουλο της Τράπεζας της Ελλάδας και πρώην οικονομικός ακόλουθο της Βρετανίας στο Βερολίνο) απευθύνοντας ερώτημα για το πού βρίσκεται ο ελληνικός χρυσός.
Κάποιο μέρος του αποθεματικού χρυσού φαίνεται πως είχε χαθεί. «Τι απέγινε ο χρυσός της ΤτΕ, ένα μέρος του οποίου θεωρείται ότι έχει αφεθεί στο Παρίσι ή αλλού;» ήταν το ερώτημα του McGarrah προς τον Finlayson.
Όπως σημειώνει στο βιβλίο του “ Tower of Basel” ο Adam LeBor, προφανώς ο McGarrah ως πρόεδρος της BIS, η οποία είχε δημιουργηθεί ένα χρόνο νωρίτερα το 1930 θα ήθελε να μάθει τι έγινε ο ελληνικός χρυσός που ήταν στο εξωτερικό προκειμένου να τον θέσει υπό τον έλεγχο της BIS. Όπως έγραφε ο McGarrah στην ίδια επιστολή, «η BIS θα παρείχε στην ΤτΕ καλύτερες υπηρεσίες για τον χρυσό από ότι αυτές που θα μπορούσε να προσφέρει η ίδια η ΤτΕ».
Εάν η ΤτΕ είχε αποθέματα χρυσού στην Τράπεζα της Γαλλίας και ήθελε να αγοράσει ένα άλλο νόμισμα, θα έπρεπε πρώτα να ρευστοποιήσει τον χρυσό σε γαλλικά φράγκα και στη συνέχεια να τα μετατρέψει στο άλλο νόμισμα με όλες τις υπηρεσίες και τις προμήθειες που προβλέπονταν. Αντίθετα, εάν ο χρυσός ήταν υπό την ευθύνη της BIS τότε η ΤτΕ θα είχε την ευκαιρία να ρευστοποιήσει όσο χρυσό ήθελε, σε όποιο νόμισμα ήθελε, με σταθερή ισοτιμία συναλλάγματος, και χωρίς να χρεώνει προμήθεια.
Ο πρώτος πρόεδρος της Τράπεζας των Διεθνών Διακανονισμών Gates McGarrah ο οποίος το 1931 ενδιαφέρθηκε έντονα για τα αποθεματικά του ελληνικού χρυσού που βρίσκονταν στο εξωτερικό
Ο McGarrah είχε πετάξει το «τυράκι». Η Ελλάδα για να έχει όλα αυτά τα «ωφελήματα» θα έπρεπε βέβαια να παραδώσει τον χρυσό της στην Διεθνή Τράπεζα των Διακανονισμών. Πρώτα όμως έπρεπε να τον βρει… Γιατί όμως ο McGarrah είχε δείξει τόση σπουδή για την ανεύρεση του ελληνικού χρυσού;
Άγνωστο εάν ο ελληνικός χρυσός που φυλασσόταν σε ιδρύματα του εξωτερικού βρέθηκε ή όχι, λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο η Βρετανία είχε ανακοινώσει την αποδέσμευση της Στερλίνας από τον κανόνα του χρυσού. Αυτό σημαίνει ότι το βρετανικό νόμισμα που ήταν σταθερά συνδεδεμένο με άλλα νομίσματα και τον χρυσό τον ίδιο, έπαυσε να έχει σταθερή τιμή συναλλαγής.
Μέχρι τότε και βάσει του κανόνα του χρυσού του 1925 (Gold Standard Act of 1925) η στερλίνα διατηρούσε την αξία της σε μια συγκεκριμένη ισοτιμία. Μέχρι εκείνο το σημείο, ο κανόνας του χρυσού είχε διαφυλαχτεί με δάνεια από την αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα και την γαλλική κεντρική τράπεζα, με τα αποθεματικά του χρυσού της Βρετανίας να χρησιμοποιούνται ως «εγγύηση».
Η Τράπεζα των Διεθνών Διακανονισμών έχει την έδρα της στη Βασιλεία της Ελβετίας και δημιουργήθηκε με τις Συμφωνίες της Χάγης του 1930
Το σφάλμα όμως της επιστροφής της στερλίνας στην ισοτιμία που είχε πριν τον Α΄ Π.Π., την ώρα που έπρεπε να υποτιμηθεί για να κάνει την βρετανική οικονομία πιο ανταγωνιστική οδήγησε την οικονομία της χώρας σε σταδιακή ύφεση.
Ταυτόχρονα, η Τράπεζα της Αγγλίας δεν μπόρεσε να αυξήσει τα επιτόκια, για να κάνει την στερλίνα ανταγωνιστική του χρυσού οδήγησαν το 1931 στην εξάντληση των αποθεμάτων χρυσού, που χρησιμοποιείτο είτε για την στήριξη του νομίσματος, ενώ αρκετοί αντάλλασσαν τις λίρες τους με χρυσό (ράβδους ή νομίσματα τα οποία όμως δε μπορούσαν να κυκλοφορήσουν στην εσωτερική αγορά).
Έτσι, τον Σεπτέμβριο η Βρετανία ανέστειλε το κανόνα του χρυσού με τον κανόνα του 1931 (Gold Standard Amendment Act of 1931). Μάλιστα ο υποδιευθυντής της Τράπεζας της Αγγλίας Ernest Harvey είχε αναφέρει σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Ramsay MacDonaldτ όταν ζητούσε επιτακτικά τη παύση πώλησης χρυσού από τα αποθεματικά ότι ένα μέρος του χρυσού της Ολλανδίας, που φυλασσόταν προφανώς στο Λονδίνο είχε… εξαντληθεί.
Ο πόλεμος
Η Ελλάδα διατηρούσε το χρυσό της στην ΤτΕ αλλά και στο εξωτερικό λίγο πριν την έναρξη του Β΄ΠΠ. Ο χρυσός που φυλασσόταν στην Αθήνα ήταν σε ουγγιές καθαρού καθ’ υπολογισμό βάρους 610.796 ή 17,4 τόνοι (άλλες πηγές ανεβάζουν την ποσότητα στους 42 τόνους!).
Στο «Χρονικό της Τράπεζας της Ελλάδας», έκδοσης 1955 που επιμελήθηκε ο Ηλίας Βενέζης, αναφέρεται ότι όταν στις αρχές του 1941 έγινε αντιληπτό ότι η χώρα θα ερχόταν αντιμέτωπη και με την Γερμανία, βασιλιάς και κυβέρνηση κάλεσαν τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος να προβεί σε όλα τα προληπτικά μέτρα προκειμένου να μεταφέρει την έδρα της τραπέζης, αλλά κυριότερα τον χρυσό σε ασφαλές σημείο. Δεν ήταν όμως μόνο η κυβέρνηση. Αίτημα για τον ίδιο λόγο είχε υποβάλει και ο Βρετανός πρεσβευτής Sir Michael Palairet. Γιατί άραγε;
Το αντιτορπιλικό του Ελληνικού Ναυτικού «Βασίλισσα Όλγα», που μετέφερε μέρος του ελληνικού χρυσού στην Κρήτη
Η Κρήτη προκρίθηκε ως ο ασφαλέστερος τόπος και έτσι ο χρυσός μετακινήθηκε στο υποκατάστημα Ηρακλείου όπου υπήρχαν αρκετά και ασφαλή θησαυροφυλάκια. Η μεταφορά του έγινε πιθανότατα στις 3 Φεβρουαρίου (άλλες πληροφορίες δίνουν 10) σχεδόν δύο μήνες πριν την εκδήλωση της γερμανικής επίθεσης στις 6 Απριλίου, με τα δύο αντιτορπιλικά του Στόλου τα “Βασιλεύς Γεώργιος” και “Βασίλισσα Όλγα”. (Άλλες πηγές κάνουν λόγο για μεταφορά του χρυσού στην Κρήτη τον Μάρτιο με ημερομηνία άφιξης στις 16 Μαρτίου).
Μετά την κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας η κυβέρνηση γνωρίζοντας ότι η κατάληψη της Κρήτης ήταν θέμα χρόνου, επίσπευσε τις διαδικασίες μεταφοράς του πρώτα στην Αλεξάνδρεια.
Ο χρυσός μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς στη Σούδα και από εκεί με βρετανικό πολεμικό σκάφος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου και αποθηκεύτηκε σε υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Αιγύπτου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όταν η διοίκηση της ΤτΕ ζήτησε από την Εθνική Τράπεζα της Αιγύπτου να της παραδώσει τον χρυσό που είχε εναποθηκευτεί στο υποκατάστημα της Αλεξάνδρειας, προκειμένου να τον μεταφέρει στο Σουέζ, βρέθηκε προ της έντονης αντίρρησης της αιγυπτιακής Τράπεζας. «Εμείς ξέρουμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι στην Αθήνα» έλεγαν οι Αιγύπτιοι, προφανώς υποκινούμενοι από άλλους, υποκρινόμενοι ότι δεν αναγνώριζαν την διοίκηση της ΤτΕ που είχε καταφύγει στην Αίγυπτο μαζί με την κυβέρνηση.
Το βρετανικό καταδρομικό HMS Dido (37) το οποίο μετέφερε τον ελληνικό χρυσό από την Κρήτη στη Αλεξάνδρεια το Μάιο του 1941
Τελικά ο χρυσός, μετά από πολλά και έντονα διαβήματα, παραδόθηκε στην ΤτΕ και αφού φορτώθηκε σε εμπορικό σκάφος μεταφέρθηκε στην Νότια Αφρική. Εκεί και αφού ομογενοποιήθηκε όλη η ποσότητα σε ράβδους χρυσού με την τήξη χρυσών νομισμάτων και άλλων αντικειμένων, μεταφέρθηκε στην Βρετανία από το Κέιπ Τάουν. Αν και η μεταφορά του χρυσού μέσα από την περιπετειώδη αυτή διαδρομή ήταν διαφανής, το τι έγινε μετά είναι παντελώς άγνωστο. Τα σενάρια ποικίλουν, αλλά δεν υπάρχει μια επίσημη εκδοχή.
Ένα από τα σενάρια αναφέρει πως όταν μετά το τέλος του πολέμου ζητήθηκε, όπως ήταν φυσικό, ο επαναπατρισμός του χρυσού οι Βρετανοί, αρνήθηκαν λέγοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του είχε παρακρατηθεί για τα έξοδα των ελληνικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή.
Εν πάση περιπτώσει δεν υπάρχει καμία αναφορά, επίσημη ή ανεπίσημη πόσος χρυσός επέστρεψε και πότε στην Ελλάδα, αφήνοντας ως μόνο υπαρκτό σενάριο αυτό της κατακράτησής του στη Βρετανία και επιστροφής του μόνο ενός μικρού μέρους.
Το γεγονός της παραμονής, ή μάλλον της κατακράτησης του ελληνικού στη Βρετανία είχε επιβεβαιώσει και το 2011 ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Δημήτρης Κουσελάς, απατώντας σε ερώτηση του τότε βουλευτή του ΛΑΟΣ Κώστα Αϊβαλιώτη. Απατώντας ο υφυπουργός Οικονομικών για την τοποθέτηση του ελληνικού χρυσού, είχε αναφέρει ότι ένα μέρος βρίσκεται στην Βρετανία από την εποχή του Β΄ΠΠ. Άρα ο χρυσός δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα.
Τυπικά η ποσότητα υπάρχει στα χαρτιά, υπολογίζεται ως απόθεμα χρυσού της ΤτΕ, αλλά στην πραγματικότητα είναι μόνο χαρτιά. Ελληνικός χρυσός της ΤτΕ στην Βρετανία δεν υπάρχει και φυσικά ουδέποτε πρόκειται να επαναπατριστεί.
Και ενώ «όλοι» επαίρονται ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα στην Ευρώπη που κατόρθωσε να φυγαδεύσει το σύνολο του χρυσού έξω από τη χώρα πριν από την κατάληψή της από τους Γερμανούς, (αν και αυτό δεν είναι σωστό, καθώς και η Γαλλία τουλάχιστον τον φυγάδευσε), τελικά ίσως είναι και η μόνη χώρα που δεν θα τον πάρει ποτέ πίσω.
Πάντως, ανάλογες κινήσεις φέρεται να έχουν κάνει οι Βρετανοί και με το γαλλικό χρυσό, ο οποίος φυλασσόταν στην γαλλική κτίση της Μαρτινίκα. Πιο συγκεκριμένα οι 286 τόνοι του γαλλικού χρυσού αμέσως μετά την κατάληψη της Γαλλίας από τους Γερμανούς φορτώθηκαν στο γαλλικό καταδρομικό Emile Bertin με κατεύθυνση στο Χάλιφαξ της Βρετανίας.
Το καταδρομικό όμως αντί να φτάσει εκεί κατέπλευσε στην ελεγχόμενη από την Γαλλία του Βισύ Μαρτινίκα. Το 1943 οι Ελεύθεροι Γάλλοι αναλαμβάνουν τον έλεγχο των κτίσεων στην Καραϊβική, αλλά ο χρυσός μειώνεται στους 182 τόνους.
Σύμφωνα με το βιβλίο “Man Called Intrepid” οι Βρετανοί απαίτησαν μια ποσότητα του γαλλικού χρυσού για την προσπάθειά τους στον αγώνα κατά του Άξονα και τη στήριξη των «Ελεύθερων Γάλλων»… Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι και οι Γερμανοί «μάσησαν» λίγο από το γαλλικό χρυσό, αφού το Μάιο του 1942 ένας μέρος του μεταφέρθηκε πίσω στη Γαλλία.
Στα νεότερα χρόνια
Η επανεμφάνιση του ελληνικού χρυσού γίνεται το 2003 και πιο συγκεκριμένα την περίοδο Ιουλίου-Μαρτίου όπου αποφασίζεται από την τότε κυβέρνηση Σημίτη η πώληση 20 τόνων χρυσού από τα ελληνικά αποθεματικά, τα οποία πριν τη εκποίηση έφταναν τους 147 τόνους.
Η πώληση που απέφερε 207εκατ.€ έγινε για την αγορά ομολόγων με απόδοση 2 έως 4% σε αντίθεση με την μηδενική, όπως υποστήριζαν οι υποστηρικτές της πώλησης, απόδοση του χρυσού. Μάλιστα σύμφωνα με τις προβλέψεις του 2003 τα ομόλογα θα απέδιδαν στην ΤτΕ 5 εκατ. € το χρόνο.
Τουλάχιστον έτσι ανέφεραν δημοσιεύματα της εποχής. Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, η αγορά του χρυσού έπαψε να αποτελεί στην Ελλάδα ελκυστική επένδυση ιδιαίτερα μετά την ονομαστικοποίηση της αγοράς χρυσών λιρών το1965.
Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ μεταξύ 1998 και 2003, η κεντρική τράπεζα μετέτρεψε σε ράβδους διεθνών προδιαγραφών 81 τόνους χρυσού που αγόρασε με τη μορφή χρυσών νομισμάτων και πλακιδίων. Υποτίθεται ότι από αυτούς τους 81 τόνους προήλθαν οι 20 τόνοι που εκποιήθηκαν το 2003.
Που βρίσκονται αυτά τα ομολόγα σήμερα; Από το 2003 ο χρυσός «επανεμφανίζεται» στο δεύτερο μνημόνιο της κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου τον Φεβρουάριο του 2012. Σύμφωνα με τους «κρυφούς» όρους του μνημονίου, η Ελλάδα σε περίπτωση που αποτύχει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις απέναντι στους δανειστές ή πτωχεύσει, τότε τα διαθέσιμα σε χρυσό που υπάρχουν, είτε στο εσωτερικό, είτε στο εξωτερικό θα γίνουν άμεσα απαιτητά.
Το παραπάνω είχε επιβεβαιώσει με δηλώσεις της το Φεβρουάριο του 2012 η Λούκα Κατσέλη η οποία είχε διατελέσει υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης επί κυβερνήσεως Γιώργου Παπανδρέου. Είχε πει η Λ. Κατσέλη σε τηλεοπτική της συνέντευξη για τους όρους του 2ου μνημονίου:
«Υπάρχει ειδική ρήτρα σε αυτό το μνημόνιο, το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Σε περίπτωση μη πληρωμής οφειλών μπορεί να γίνει άμεσα κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων και του Ελληνικού Δημοσίου και της ΤτΕ, δηλαδή του χρυσού που έχουμε στις διάφορες κεντρικές τράπεζες(…). Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που παραιτείται της ασυλίας της από κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων τόσο του Ελληνικού Δημοσίου όσο και της ΤτΕ».
Το παραπάνω δε χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης. Ο «κρυφός» όρος είναι προφανής.
Δεν μιλάμε για το αγγλικό δίκαιο, όπως είχε τονίσει η Λ. Κατσέλη, το οποίο υπήρχε και στο πρώτο, αλλά για ειδική ρήτρα η οποία και σε περίπτωση ρήξης Ελλάδας-δανειστών οδηγεί κατευθείαν στην κατάσχεση του ελληνικού χρυσού που βρίσκεται στις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες. Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί είναι εάν προβλέπεται κατάσχεση και για το χρυσό στα θησαυροφυλάκια της ΤτΕ στην Ελλάδα και εάν ναι, με πιο τρόπο και ποια ισχύ οι δανειστές θα έρθουν και θα απαιτήσουν να πάρουν τον ελληνικό χρυσό.
Και ο ελληνικός χρυσός; Που βρίσκεται;
Τα τελευταία χρόνια η συζήτηση για το που και σε ποιες ποσότητες βρίσκεται ο ελληνικός χρυσός έχει επανέλθει στο προσκήνιο. Αυτό τόσο της οικονομικής κρίσης, όσο και της ρήτρας που περιγράφηκε με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον για το περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού λαού να είναι ζωηρό. Και πάλι όμως σε αυτό το σημείο δεν υπάρχει κάποια επίσημη πληροφόρηση τουλάχιστον σε ότι αφορά τη διαφάνεια που υπάρχει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με το tradingeconom.com τα αποθέματα του ελληνικού χρυσού ήταν 112,75 τόνοι στο τρίτο τετράμηνο του 2016 από 112,72 τόνους στο δεύτερο τετράμηνο του ίδιου έτους.
Τα αποθεματικά χρυσού κατά μέσο όρο στην Ελλάδα κυμαίνονταν στους 114,09 τόνους από το 2000 έως το 2016. Σε αυτή την περίοδο, τα αποθέματα έφτασαν στην ανώτερη τιμή τους στο τέταρτο τρίμηνο του 2000 με 132,56 τόνους και στην χαμηλότερη τιμή τους στους 107,21 τόνους την ίδια περίοδο το 2003. Το αν η ποσότητα αυτή αντιπροσωπεύει τον συνολικό ελληνικό χρυσό ή μόνο όσα αποθέματα βρίσκονται στην Ελλάδα είναι άγνωστο.
Στις 31/12/2012 και σε ερώτηση της βουλευτή της Χρυσής Αυγής Ε.Ζαρούλια, ο τότε υπουργός Οικονομικών Γ.Στουρνάρας είχε απαντήσει λέγοντας «στις 31.12.2012 τα αποθέματα φυσικού χρυσού ήταν 3.760 χιλιάδες ουγγιές, αξίας 4,74 δισ. ευρώ, από τα οποία το ήμισυ φυλάσσεται στην ΤτΕ και το υπόλοιπο φυλάσσεται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ, στην Τράπεζα της Αγγλίας και στην Ελβετία».
Δύο χρόνια αργότερα και με βάση τον ισολογισμό της 31ης/12/2015 στο ενεργητικό της Τράπεζας της Ελλάδας περιλαμβανόταν «χρυσός και απαιτήσεις σε χρυσό» αξίας 4.655.876.333 ευρώ (από 4.720.522.384 το 2014). Το βάρος του δε ανερχόταν σε 148,8 τόνους.
Μέρος του ελληνικού χρυσού φυλάσσεται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ
Σημειώνεται πως με την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ μεταφέρθηκε στην ΕΚΤ μέρος αυτού του χρυσού και συγκεκριμένα το 15% εκ των 1,178 δισ. (με βάση την κλείδα 2,88842%) που είναι η συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδας στο ευρωσύστημα.
Το υπόλοιπο 85% ήταν συναλλαγματικά διαθέσιμα σε δολάρια και γιεν. Σύμφωνα με άλλα στοιχεία το Μάρτιο του 2015 ο χρυσός ανερχόταν στους 112,8 τόνους, που εκπροσωπούσαν το 62,5% των συνολικών αποθεμάτων της χώρας μας, καθώς ο υπόλοιπος βρίσκεται στο εξωτερικό.
Στο βιβλίο Ιστορία της Τράπεζας της Ελλάδας, του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου, αναφέρεται ότι από τον ελληνικό χρυσό το 29% φυλάσσεται στις ΗΠΑ, το 20% στην Αγγλία, το 4% στην Ελβετία και το υπόλοιπο 47% στην Ελλάδα. Αν και στο… τονάζ τα στοιχεία διαφέρουν από πηγή σε πηγή, εντούτοις στο μόνο που όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν είναι στο που φυλάσσεται ο χρυσός.
Έτσι ο μισός περίπου βρίσκεται στην Ελλάδα στο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος, στα υπόγεια του κεντρικού κτιρίου της Πανεπιστημίου και ο υπόλοιπος σε ΗΠΑ, Βρετανία και Ελβετία (τράπεζα UBS). Για ποιο λόγο η μισή ποσότητα βρίσκεται εκτός Ελλάδος δεν έχει διευκρινιστεί. Τα γερμανικά στρατεύματα δεν κατευθύνονται στην Ελλάδα και οι «σοβιετικές» στρατιές έχουν πάψει προ πολλού να έχουν επιθετική διάταξη έναντι των χωρών του ΝΑΤΟ.
Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος (της εξάλειψης της σοβιετικής απειλής) που η Γερμανία αποφάσισε να επαναπατρίσει τον χρυσό της από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Βρετανία. Η Ελλάδα τι φοβάται και διατηρεί το μισό χρυσό της στο εξωτερικό;
Γιατί δεν απαιτεί να μεταφερθεί πίσω; Βέβαια, όπως προείπαμε ο ελληνικός χρυσός στην Βρετανία (για την ποσότητα του οποίου η ΤτΕ δεν δίνει στοιχεία) πρέπει να θεωρείται ήδη διαγραμμένος από τα αποθεματικά.
Οι Βρετανοί δεν πρόκειται να τον επιστρέψουν όπως έχουν αφήσει να εννοηθεί, (όπως και τα Μάρμαρα της Ακρόπολης άλλωστε), καθώς τον κράτησαν για τα έξοδα των ελληνικών δυνάμεων της Μέσης Ανατολής, τα οποία βέβαια είχε καλύψει το ελληνικό Κράτος! Εκτός αυτού, ένα σημαντικό ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί, είναι εάν κάποιος έχει δει τον χρυσό αυτό; Η απάντηση είναι αρνητική. Δεν υπάρχει καμία αναφορά για την καταμέτρηση των αποθεμάτων και για τον επανέλεγχό τους από καμία αρμόδια αρχή.
Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός
Ως βασικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από τα παραπάνω είναι: – Ο ελληνικός χρυσός έχει υποστεί απώλειες
– Φυλάσσεται σε ποσότητες που δεν έχουν γίνει γνωστές σε τρεις χώρες του εξωτερικού,
– Η Βρετανία έχει παρακρατήσει ένα σημαντικό μέρος του, το οποίο κάποιοι εξακολουθούν να θεωρούν ως ελληνικό γνωρίζοντας όμως ότι δεν είναι
– Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο επιστροφής του χρυσού που βρίσκεται εκτός της χώρας
_ Δεν υπάρχει καμία εξήγηση γιατί ο χρυσός φυλάσσεται σήμερα έκτος Ελλάδος
– Δεν έχει γίνει επίσημος επανέλεγχος για να διαπιστωθούν αν όντως τα αποθέματα είναι… χρυσός
– Ο χρυσός, τουλάχιστον του εξωτερικού, μπορεί να κατασχεθεί από τους δανειστές σε περίπτωση οριστικής ρήξης βάσει των όρων του 2ου μνημονίου του Φεβρουαρίου του 2012
– Είκοσι τόνοι πουλήθηκαν το 2003 για να μετατραπούν σε ομόλογα (Χαρτιά αντί χρυσού δηλαδή)
– Μέρος του ελληνικού χρυσού βρίσκεται στην ΕΚΤ ως συμμετοχή στο ευρώ
– Κατά μέσο τα αποθεματικά του ελληνικού χρυσού ανέρχονται στους 112 τόνους αξίας 4,7 δισ. ευρώ
– Τέλος το μέλλον του ελληνικού χρυσού είναι επίφοβο καθώς η ΤτΕ είναι φειδωλή στις ανακοινώσεις της τη κατάστασή του και τις επακριβείς του ποσότητες
Ο χρυσός της ΤτΕ είναι ιδιοκτησία του ελληνικού λαού.
Το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται ως θέμα «ταμπού» από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και διοικήσεις των τραπεζών, εκτός από τους προφανείς λογούς για την ασφάλειά του, όπου κανείς δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση σε αυτό, σίγουρα απαιτεί περίσκεψη. Η διαφάνεια σε τέτοια κρίσιμης σημασίας ζητήματα είναι τόσο απαραίτητη, όσο και επιβεβλημένη. Ιδιαίτερα σήμερα που εξαιτίας της πρωτοφανούς αυτής οικονομικής κρίσης η υπόθεση ελληνικός χρυσός αποκτά ξεχωριστή βαρύτητα.
Αυτό όμως που πρέπει να γίνει σε αυτή την περίοδο είναι να επαναπατριστεί ο χρυσός πίσω στη Ελλάδα, να αποσαφηνιστεί μια και καλή εάν ο χρυσός που φυλάσσεται στη Βρετανία από την εποχή του Β΄ΠΠ μας ανήκει ή όχι, και τέλος να υπάρξει πλήρης διαφάνεια, κάτω από το απαραίτητο πλέγμα ασφάλειας, για τις ποσότητες του χρυσού και τον έλεγχο του από την ΤτΕ. Γιατί, όπως λέει και το γνωμικό, ότι λάμπει δεν είναι, πάντα, χρυσός
ΠΗΓΗ makeleio
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου