Από Αποδιοπομπαίος Τράγος, Πολύφερνες Νύφες οι Νέες Υποδομές Φ. Αερίου

Του Αδάμ Αδαμόπουλου

Πριν στεγνώσει το “μελάνι” από αυτά που γράφαμε το προηγούμενο διάστημα στο energia.gr (εδώ) οι τιμές του πετρελαίου ξανατράβηξαν την ανηφόρα. Έκλεισαν χθες, το μεν Brent που θεωρείται το διεθνές benchmark, στα 111,10 δολάρια ανά βαρέλι και η αμερικανική ποικιλία WTI στα 106,10 δολάρια.Αυτή τη φορά ακόμη και ο πλέον αδαής αντιλήφθηκε ότι η εξομάλυνση της κατάστασης στις αγορές δεν επέρχεται με ημίμετρα τύπου απελευθέρωση στρατηγικών αποθεμάτων αργού από τους super majors του πλανήτη, αλλά με διαρθωτικές παρεμβάσεις με μεσο/μακροπρόθεσμο στρατηγικό χαρακτήρα. Άλλωστε τα νούμερα είναι καθηλωτικά. Η αβελτηρία της διεθνούς κοινότητας, κύρια της ευρωπαϊκής ομάδας εθνών, επέφερε αύξηση των τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων πάνω από 60% κατά μέσον όρο, από το 1995.

Στις υποκατηγορίες βρίσκουμε το κόστος του πετρελαίου να έχει ανατιμηθεί κατά 76%, του φυσικού αερίου κατά 316%  και της ηλεκτρικής ενέργειας κατά το εξωφρενικό 600%, σε ετήσια βάση, την ίδια χρονική περίοδο. Παράλληλα, το κόστος της ενέργειας έχει αυξηθεί κατά 50% από την αρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία σύμφωνα με στοιχεία από το Refinitiv τον παγκόσμιο πάροχο δεδομένων και υποδομών χρηματοοικονομικής αγοράς. Χώρια οι τιμές σε όλο το εύρος των πρώτων υλών (π.χ αλουμίνιο συν 60%) και φυσικά, στα τρόφιμα.

Δεν υπάρχει χώρα στην Γηραιά ήπειρο που να μην έχει επηρεαστεί από τον καλπασμό των τιμών της ενέργειας. Η Γερμανία, η λεγόμενη και ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας, υποφέρει σήμερα από πληθωρισμό άνω του 7% εξαιτίας της ανόδου του ενεργειακού κόστους κατά σχεδόν 40%.

Οι αναλυτές ομονοούν στην αναζήτηση των αιτιών για αυτό το χάος που μας κληρονομεί η ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος που διαχειρίζεται τις τύχες της πιο πλούσιας περιοχής στον κόσμο: Η απότομη αύξηση της ζήτησης, η χαμηλή προσφορά, η έλλειψη εργατικού δυναμικού για την αποθήκευση και μεταφορά της ενέργειας, το έλλειμμα στον εφοδιασμό και η κερδοσκοπία στις αγορές.  

Μπροστά σε αυτές τις αντιξοότητες που ενέτεινε το ξέσπασμα του πατέρα των πάντων, πολέμου, η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου επανέρχεται στο διεθνές επίκεντρο με αφορμή τα μεγάλα κοιτάσματα υδρογονανθράκων και τις υποδομές αερίου που θα μεταφέρουν, δυνητικά το καύσιμο στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης. 

(Κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο)

Παρά την επαμφοτερίζουσα στάση των ΗΠΑ, Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος και Ισραήλ μοιάζουν να συμφωνούν στην ανάγκη να προωθηθούν τα σχέδια για τον EastMed, την κατασκευή υποδομών αερίου και τα διασυνδετήρια καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας. Η πρόσφατη τριμερής συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας,Κύπρου και Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ  αποσκοπούσε ακριβώς στο πώς θα επιταχυνθούν τα σχέδια για τη μεταφορά των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της περιοχής προς την Ευρώπη.        

Είναι ενδεικτικό του κλίματος που επικράτησε, το γεγονός ότι η Υπουργός Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νατάσα Πηλείδου, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Sigma αναφέρθηκε σε θετικά αποτελέσματα της τριμερούς συνάντηση στο Ισραήλ, όπου υπήρξαν, όπως είπε, ενθαρρυντικές εξελίξεις στο ζήτημα του ηλεκτρικού καλωδίουστο τμήμα  Ισραήλ-Κύπρος για το οποίο απαιτείται εργασία στα θέματα αδειοδότησης και επίλυσης όλων των τεχνικών και οικονομικών θεμάτων. Η ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών αναμένεται να χρηματοδοτηθεί από την Κομισιόν, με τις εργασίες κατασκυής να αναμένονται να ξεκινήσουν έως το τέλος του έτους.

Επίσης, συζητήθηκε η διεύρυνση της συνεργασίας στο κομμάτι που αφορά στους αγωγούς μεταφοράς αερίου από τα ισραηλινά κοιτάσματα προς τις εγκαταστάσεις του Βασιλικού και τον προτεινόμενο νέο πλωτό σταθμό υγροποίησης φυσικού αερίου (FLNG) -πρόκειται για σχέδιο που υπέβαλλε η Energean η οποία αναπτύσσει τα κοιτάσματα Καρίς και Τανίν στο Ισραήλ σε σύμπραξη με την Vitol που διαθέτει, με τη σειρά της, έναν πλωτό σταθμό υγροποίησης στην Κύπρο. «Δηλαδή θα έχουμε δυο σημεία για το φυσικό αέριο, ένα για τις ανάγκες μας και ένα για αποστολή σε άλλες χώρες. Το σχέδιο βάζει πλέον την Κύπρο στον χάρτη του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και την απεξάρτησή της από τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας» είπε χαρακτηριστικά.

Η κα Πηλείδου προχώρησε ένα βήμα παραπέρα όταν είπε πως οι δύο εγκαταστάσεις στην Κύπρο θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τον EastMed, υπό την έννοια ότι ο δεύτερος αγωγός θα μπορούσε να παρέχει την ευκαιρία στις ανάδοχες εταιρείες να μεταφέρουν φυσικό αέριο προς την Κύπρο. Ωστόσο και σε κάθε περίπτωση, αυτή η προσπάθεια θεωρείται ακόμη πρώιμη καθώς θα πρέπει να υπάρξουν πλήρη στοιχεία για το εάν υπάρχουν οι αναγκαίοι όγκοι ισραηλινού αερίου που θα καθιστούσαν βιώσιμο το project.

Σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, η περιοχή μπορεί να τροφοδοτήσει την Ευρώπη με  20 bcm, εκ των οποίων τα περισσότερα από το Ισραήλ, γεγονός που μεγιστοποιεί, εκ των πραγμάτων, τη στρατηγική σημασία του για την Γηραιά ήπειρο, καθώς θα μπορούσε να την τροφοδοτήσει είτε με LNG μέσω Αιγύπτου, είτε μέσω φυσικού αγωγού από την Τουρκία. Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν, μάλιστα, ότι η χώρα θα μπορούσε να κατασκευάσει έναν ή και περισσότερους αγωγούς, που θα διέρχονται μέσω Ελλάδας ή Τουρκίας.

Όπως εκτιμά ο πρώην Υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ Yuval Steinitz, ένας αγωγός προς την Τουρκία θα κόστιζε 1,5 δισεκ. δολάρια και θα απαιτούσε δύο- τρία χρόνια για να κατασκευαστεί. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό που μοιάζει σήμερα η πιο συμφέρουσα λύση είναι η αύξηση των εξαγωγών προς την Αίγυπτο, και η επανεξαγωγή του υπό μορφή LNG προς τις αγορές της Ευρώπης.

Όλα τούτα αποκαλύπτουν το μέγεθος της ευθύνης των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έπαιζαν, τα προηγούμενα χρόνια, επικίνδυνα παιγχνίδια με το μέλλον των οικονομιών και της κοινωνικής ευημερίας της περιοχής όταν "βυσσοδομούσαν" κατά της χρήσης ορυκτών καυσίμων.

ΠΗΓΗ energia