Ο Νίκος Μισολίδης παρουσίασε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνά του στο διεθνές συνέδριο «Η επόμενη μέρα μετά την Καταστροφή»
Προστιθέμενη αξία στην επιστημονική έρευνα, αλλά και περισσότερο φως στα όσα γνωρίζει το ευρύ κοινό σχετικά με την επόμενη ημέρα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, θεωρείται ότι έδωσε το διεθνές συνέδριο που διοργανώθηκε από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού και το Δήμο Καλαμαριάς, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων.
Παρουσιάζοντας τα συμπεράσματα, ο καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Ιάκωβος Μιχαηλίδης σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια των εργασιών άνοιξαν και κάποια σημαντικά ερευνητικά θέματα, όπως οι φιλανθρωπικές οργανώσεις και ο ρόλος τους, «ένα πεδίο που έχει ερευνητικό βάθος», όπως τόνισε.
Ως «εξαιρετική» χαρακτηρίστηκε η ανακοίνωση που έγινε από τον Νίκο Μισολίδη, καθώς συμπεριέλαβε και την αμερικανική πολιτική και φιλανθρωπία.
Ο υποψήφιος διδάκτορας Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και επιστημονικός συνεργάτης της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ χρησιμοποίησε ως πηγή δημοσιεύματα σε μεγάλες εφημερίδες των ΗΠΑ, από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως το τέλος του 1922. Ερευνητικό ζητούμενο δεν ήταν μόνο να αξιολογηθεί ο ρόλος του Τύπου ως προς την ενημέρωση της κοινής γνώμης, αλλά και ως προς το αν και κατά πόσο βοήθησε στην ενεργοποίηση της αμερικανικής διπλωματίας.
Στις εφημερίδες της εποχής υπήρξαν εκτενή ρεπορτάζ για τις φρικαλεότητες των Κεμαλικών στη Σμύρνη και στην υπόλοιπη Μικρά Ασία, για τον αγώνα των Αμερικανών να διασώσουν τους χριστιανούς, αλλά και περιγραφές της απελπιστικής κατάστασης των προσφύγων.
Ταυτόχρονα ήταν σε εξέλιξη εκστρατεία ενημέρωσης από αμερικανικές φιλανθρωπικές οργανώσεις που δρούσαν στην Ελλάδα.
«Ο αμερικανικός Τύπος διαχρονικά συνέβαλε αποφασιστικά στην προβολή και τη διάδοση κινημάτων που επηρέασαν βαθιά την πολιτική και κοινωνική ζωή των Αμερικανών. Ένα από αυτά ήταν το κίνημα του αμερικανικού φιλελληνισμού, το οποίο τροφοδοτήθηκε και γιγαντώθηκε από τις αμερικανικές εφημερίδες» εξήγησε ο Νίκος Μισολίδης.
Και πρόσθεσε: «Το γεγονός ότι ο αμερικανικός φιλελληνισμός δεν έσβησε στην αμερικανική κοινή γνώμη –και ιδιαιτέρως στα ανώτερα αστικά στρώματα–, συνέβαλε στην άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση να ξεπεράσει τις επιφυλάξεις της σχετικά με την υιοθέτηση μιας πιο επεμβατικής στάσης στα ζητήματα της Εγγύς Ανατολής».
Άλλωστε, οι αμερικανικές εφημερίδες είχαν καλύψει εκτενώς τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13), τον Εθνικό Διχασμό και τη σχεδόν ταυτόχρονη είσοδο των ΗΠΑ και της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο.
Η δε πρώτη αποστολή του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1918, που είχε στόχο τον επαναπατρισμό των Ελλήνων εκτοπισμένων από τη Βουλγαρία και την περίθαλψη των προσφύγων στην ανατολική Μακεδονία και στα νησιά του Αιγαίου, ήταν επίσης θέμα που προβλήθηκε εκτενώς.
«Η μάχη των Αμερικανών γιατρών και νοσηλευτριών με τον τύφο και τις άλλες μολυσματικές ασθένειες, η καθιέρωση πρωτοκόλλων υγιεινής και απολύμανσης, και η παροχή τροφής στους πρόσφυγες, όχι μόνο κίνησαν το ενδιαφέρον των αμερικανικών εφημερίδων, αλλά προετοίμασαν το έδαφος για την προβολή του προσφυγικού ζητήματος μετά την Καταστροφή της Σμύρνης τον Σεπτέμβριο του 1922», σημείωσε ο Νίκος Μισολίδης.
Ο ρόλος της ελληνικής ομογένειας
Ένας ακόμα παράγοντας που αύξησε το ενδιαφέρον του αμερικανικού Τύπου ήταν η ελληνική ομογένεια. Ήδη από τη δεκαετία του 1890 είχε αρχίσει να ενισχύεται, και πλέον το 1922 ήταν ένα ενεργό και ζωτικό τμήμα της κοινωνίας.
Έρανοι και άρθρα, καθώς και εκκλήσεις προς την αμερικανική κυβέρνηση να επέμβει και να βοηθήσει την Ελλάδα και τους πρόσφυγες δημοσιεύονταν σε μεγάλες εφημερίδες που κυκλοφορούσαν σε Σικάγο, Βοστόνη και Νέα Υόρκη.
Επίσης, όπως σημείωσε ο Νίκος Μισολίδης, πολλοί Έλληνες που είχαν πάρει την ομογενειακή υπηκοότητα μέσα από τις οργανώσεις τους προωθούσαν το ζήτημα στο Κογκρέσο και έκαναν μεγάλες δωρεές σε φιλανθρωπικούς φορείς που δρούσαν στην Ελλάδα και στην Εγγύς Ανατολή.
Οι αμερικανικές φιλανθρωπικές οργανώσεις
Και οι αμερικανικές φιλανθρωπικές οργανώσεις χρησιμοποίησαν τον Τύπο ώστε να κινητοποιήσουν την κοινή γνώμη που αποτελούσε τον βασικό μοχλό πίεσης στα κέντρα εξουσίας στις ΗΠΑ.
Μεγάλο μέρος των εκτενών δημοσιευμάτων αποτελούσαν μαρτυρίες Αμερικανών που ζούσαν από πρώτο χέρι την τραγωδία της Σμύρνης.
Ο Νίκος Μισολίδης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα άρθρα του διευθυντή της Near East Relief στην Κωνσταντινούπολη Χάρολντ Τζάκουιθ, και της διευθύντριας της οργάνωσης American Women’s Hospital Έσθερ Λαβτζόι.
Μάλιστα στον αμερικανικό Τύπο διέρρευσε το περιεχόμενο των καταθέσεων του Αμερικανού προξένου στη Σμύρνη Τζορτζ Χόρτον και της Έσθερ Λαβτζόι στην Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων για τη μετανάστευση και την απόδοση υπηκοότητας.
«Η εξιστόρηση των όσων συνέβησαν στη Σμύρνη, από την είσοδο των Κεμαλικών μέχρι και την πυρπόλησή της, σκιαγραφούν με τον καλύτερο τρόπο τις μεθόδους και τις πρακτικές που σχεδόν 25 χρόνια αργότερα η συγκλονισμένη από τα εγκλήματα της ναζιστικής Γερμανίας διεθνής κοινότητα μέσω του Πολωνού δικηγόρου Ράφαελ Λέμκιν θα όριζε ως γενοκτονία» υπογράμμισε ο Νίκος Μισολίδης.
Ειδικότερα, τόνισε ότι τα δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου παρουσίασαν «τη συστηματική στοχοποίηση και δολοφονία πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών των χριστιανών, την ευρεία χρήση έμφυλης βίας κατά των αμάχων, τη ληστεία και την απογύμνωση των χριστιανών από όλα τα μέσα για την επιβίωσή τους, την απανθρωποίηση των θυμάτων, ώστε οι θύτες να διευκολυνθούν στο να ολοκληρώσουν το έργο τους, την ολοκληρωτική καταστροφή κάθε απόδειξης υλικής και άυλης της ύπαρξης των χριστιανών στην Ιωνία».
Εντυπωσιακό στοιχείο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι το ότι η προβολή της καταστροφής της Σμύρνης και του προσφυγικού ζητήματος αποτελούσε ένα από τα ελάχιστα θέματα στα οποία οι αμερικανικές εφημερίδες είχαν κοινή γραμμή.
Τόσο οι οπαδοί της πολιτικής των ανοιχτών θυρών όσο και όσοι υποστήριζαν ότι δεν χρειάζεται επέμβαση στα ζητήματα του Παλαιού Κόσμου, το 1922 ζητούσαν την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες μεταβάλλοντας δραματικά την πολιτική των ΗΠΑ στην Εγγύς Ανατολή.
Ένα πρώτο βήμα που καταδεικνύει αυτή την αλλαγή ήταν η έκδοση της απόφασης του προέδρου Ουόρεν Χάρντινγκ στις 9 Οκτωβρίου για τη σύσταση της Near East Relief Committee με πρόεδρο τον επιφανή πολιτικό Γουίλ Χέιζ. Στην εποπτεία της Επιτροπής τέθηκαν οι δύο μεγάλες φιλανθρωπικές οργανώσεις, ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός και το Ίδρυμα Περιθάλψεως Εγγύς Ανατολής (Near East Relief).
«Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε πολύ σημαντικές δημοσιεύσεις διότι για την αποκατάσταση των προσφύγων αρχεία όπως της Near East Relief της Near East Foundation ήταν άγνωστα για τους ερευνητές, και εννοώ στη χρήση τους. Αυτά τα αρχεία τα επόμενα χρόνια θα φωτίσουν πολλές πτυχές της αγροτικής κυρίως αλλά και της αστικής αποκατάστασης» είχε εξηγήσει ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης κατά το κλείσιμο του συνεδρίου.
• Το pontosnews.gr ήταν χορηγός επικοινωνίας του διεθνούς
επιστημονικού συνεδρίου που είχε τίτλο «Η επόμενη μέρα μετά την
Καταστροφή».
• Δείτε εδώ όλες τις εισηγήσεις και εδώ το αναλυτικό πρόγραμμα.
ΠΗΓΗ pontosnews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου