Και το όνομα αυτής: Νίκαια! Η παλιά Κοκκινιά του Πειραιά που μετονομάστηκε επισήμως στις 3 Σεπτεμβρίου 1940 προς τιμήν των προσφύγων, φέτος στις 18 Ιουνίου γιορτάζει τα 100 χρόνια από την ημέρα που μπήκε ο θεμέλιος λίθος της νέας πόλης που δημιουργήθηκε μετά την Καταστροφή του 1922.
«Εκατό χρόνια από τότε που από άγονη γη με πολλή δουλειά, κόπο και αίμα φτιάχτηκε μια νέα πόλη που από τότε προοδεύει συνεχώς», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης.
Με αφορμή την επέτειο δημιουργήθηκε ένα συλλεκτικό ημερολόγιο, το οποίο διατίθεται από το αυτοτελές γραφείο Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων του δήμου.
Η Αρχοντία Παπαδοπούλου, εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος για το επετειακό έτος, και πρόεδρος της Ένωσης Μαγνησίας Μικράς Ασίας, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρθηκε σε σημαντικά ιστορικά στοιχεία που αφορούν τη Νίκαια.
Σχετικά με την ημερομηνία ίδρυσης εξήγησε ότι υπάρχουν δύο εκδοχές ως προς την ημέρα, η μία είναι 18η Μαρτίου του 1923 και η άλλη είναι 18η Ιουνίου. «Πριν έρθουν οι πρόσφυγες στην περιοχή δεν υπήρχε τίποτα, μόνο αγροί και βοσκοτόπια, ήταν θα λέγαμε ο “σκουπιδότοπος” στα βόρεια του Πειραιά. Τότε τέθηκαν τα θεμέλια για την ίδρυση της πόλης, διότι από τον Σεπτέμβρη του 1922 είχαν ήδη φτάσει εδώ οι πρώτες εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων και είχαν στεγαστεί πρόχειρα σε αντίσκηνα. Άρχισαν λοιπόν να χτίζονται τα πρώτα οικήματα του πρώτου τετραγώνου που περιλαμβάνει από την περιοχή από τον Άγιο Νικόλαο που σήμερα βρίσκεται το μετρό, μέχρι εκεί που βρίσκεται σήμερα το δημαρχείο της πόλης, δηλαδή μέχρι την περιοχή “Γέφυρα”», ανέφερε.
Όλα ξεκίνησαν από το χτίσιμο οικημάτων ενός δωματίου 36 τ.μ. για μια οικογένεια, ή ακόμη και για πολυμελείς οικογένειες. Οι κατοικίες ήταν ισόγειες ή διώροφες με άλλον ιδιοκτήτη στον επάνω όροφο. Επίσης υπήρχαν οι λεγόμενες τετραπολυκατοικίες, οι οποίες σχημάτιζαν τετράγωνα εντός των οποίων λειτουργούσαν τα λεγόμενα πλυσταριά (κοινόχρηστοι χώροι για να γίνονται οι οικιακές εργασίες).
Ωστόσο, όπως εξήγησε η Αρχοντία Παπαδοπούλου, «υπήρχε ανυπαρξία υποδομών, η ύδρευση μάλιστα γινόταν από κάρα που έφερναν νερό από τον Πόρο ή από ένα μεγάλο πηγάδι στην περιοχή του Ρέντη».
Παράλληλα ιδρύθηκε το Νοσοκομείο των Αμερικανίδων Κυριών εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το 2ο Γυμνάσιο Νίκαιας. «Η φιλανθρωπική οργάνωση των Αμερικανίδων Κυριών ίδρυσε το νοσοκομείο σε παράγκες μέσα, με πρόσφυγες γιατρούς και νοσηλευτές οι οποίοι παρείχαν δωρεάν την ιατρική περίθαλψη σε απόρους και ενδεείς», σημείωσε.
Η Αρχοντία Παπαδοπούλου δεν παρέλειψε να πει ότι 4.000 πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και 900 γυναίκες, εργάστηκαν για να αναστήσουν την πόλη – χρησιμοποιεί το ρήμα «ανασταίνω» καθώς πραγματικά οι άνθρωποι αυτοί «την έχτισαν από το ίδιο της το χώμα, φτιάχνοντας και χτίζοντας τα οικήματα».
Με την πάροδο του χρόνου δημιουργήθηκαν στη Νίκαια 17 υφαντουργεία-ταπητουργεία, ενώ σταδιακά ξεκίνησαν να δημιουργούνται εργαστήρια και καταστήματα κάθε είδους, καθώς η εγκατάσταση ήταν αστική εγκατάσταση και όχι αγροτική. «Οι άνθρωποι έπρεπε να εργάζονται ως εργάτες ή εργάτριες, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η γυναίκα στην Ελλάδα πρωτοβγήκε τόσο δυναμικά στην εργασία εξαιτίας των Μικρασιατισσών που ήρθαν εδώ χωρίς άντρες, αφού άλλοι είχαν αιχμαλωτιστεί και άλλοι σκοτωθεί», ανέφερε η Αρχοντία Παπαδοπούλου.
Αξιοσημείωτο για την ιστορία της πόλης είναι το χαμάμ-λουτρό που δημιούργησε ο Αρμένιος αρχιτέκτονας Αρτίν Παλατζιάν στην περιοχή της γέφυρας, το οποίο σήμερα βρίσκεται εντός του 3ου Γυμνασίου Νίκαιας. Ενδεικτικό είναι και ότι αμέσως μετά την εγκατάσταση των προσφύγων στην περιοχή λειτούργησαν χοροδιδασκαλείο, ερασιτεχνικοί θεατρικοί θίασοι, κινηματογράφοι και θερινό-ανοιχτό θέατρο. Σε μικρό διάστημα μάλιστα γέμισε η πόλη από κινηματογράφους και από καφενεία- εστιατόρια.
Σημαντική όμως ήταν και η συμβολή των προσφύγων στην ανέγερση ναών. «Από τους ίδιους τους πρόσφυγες ανεγέρθηκαν οκτώ ναοί. Πρώτος είναι ο καθεδρικός μητροπολιτικός ναός, ο Άγιος Νικόλας, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η πυραμίδα του μετρό. Ο ναός αυτός στεγάστηκε κάτω από ένα μεγάλο αντίσκηνο που είχε στείλει ο Νικόλαος Πλαστήρας ως δώρο στους πρόσφυγες οι οποίοι μετά την Καταστροφή έφερναν κρατώντας στα χέρια τους εκκλησιαστικά είδη και ό,τι άλλο μπορούσαν. Αυτός ήταν και ο λόγος που δόθηκε το όνομά του στο ναό», σύμφωνα με την Αρχοντία Παπαδοπούλου.
Επίσης σημειώνεται πως λειτούργησαν σχολεία αμέσως, από το 1923, με πρώτη δασκάλα τη Σμυρνιά Μαριάνθη Σκαλά, ενώ μετά το 1924 δημιουργήθηκε ως παράρτημα του 4ου Γυμνασίου Πειραιά, το 4ο και 5ο Γυμνάσιο Πειραιά, μέχρι να ονομαστεί σε Γυμνάσιο Νέας Κοκκινιάς. Παράλληλα λειτούργησαν πολλές τεχνικές και νυχτερινές σχολές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου