Του Marc Champion
Το μεγάλο ερώτημα σχετικά με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα ήταν πάντα αν ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε την πρόθεση να επιτρέψει μια πολιτική διευθέτηση για τον τερματισμό των συγκρούσεων - του είδους για το οποίο η κυβέρνηση των ΗΠΑ πιέζει και το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών απαιτεί να γίνει άμεσα. Ίσως σύντομα να έχουμε περισσότερο σαφή εικόνα.
Ευθύνη
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο Νετανιάχου διέλυσε την Κυριακή το πολεμικό του υπουργικό συμβούλιο, μια κίνηση που είναι απίθανο να έχει μεγάλο ουσιαστικό αντίκτυπο. Ωστόσο, η διάλυση ενός οργάνου που δημιουργήθηκε ειδικά για να εμπλέξει τον κύριο πολιτικό του αντίπαλο, τον Μπένι Γκαντζ, στη διεξαγωγή της επιχείρησης εξασφαλίζει ότι από εδώ και στο εξής η ευθύνη θα βαραίνει, ευθέως, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του.
Ο Γκαντζ παραιτήθηκε από το υπουργικό συμβούλιο πολέμου ακριβώς επειδή είχε χάσει την υπομονή του με την άρνηση του Νετανιάχου να συμμετάσχει στον σχεδιασμό της "επόμενης ημέρας" για τη Γάζα, πράγμα που σημαίνει ότι η αποχώρησή του ήταν περισσότερο λόγω αδιεξόδου παρά προάγγελος αλλαγής. Όσον αφορά το τι θα συμβεί στη συνέχεια, τα γεγονότα επί τόπου - όπου οι ισραηλινές δυνάμεις (IDF) πιέζουν σκληρά τη Χαμάς στη Ράφα - θα είναι πιο σημαντικά.
Η πορεία του πολέμου
Τις τελευταίες ημέρες, οι στρατηγοί και οι εκπρόσωποι των IDF έκαναν φαινομενικά αντιφατικές δηλώσεις σχετικά με την πρόοδο του πολέμου. Τη Δευτέρα, δήλωσαν ότι δύο από τα τέσσερα εναπομείναντα τάγματα της Χαμάς στη Ράφα έχουν ουσιαστικά καταστραφεί από την έναρξη της επίθεσης στις 6 Μαΐου, με τουλάχιστον 550 μαχητές της να έχουν σκοτωθεί, περίπου 200 σήραγγες να έχουν καταστραφεί και έως και το 70% του κυβερνείου της Ράφα να βρίσκεται πλέον υπό ισραηλινό έλεγχο. Η ήττα των άλλων δύο ταγμάτων θα μπορούσε να διαρκέσει λίγες εβδομάδες, υποστήριξαν.
Παράλληλα, οι ισραηλινοί στρατηγοί έχουν προειδοποιήσει ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, αν όχι περισσότερο, για να τελειώσει. Τι ισχύει λοιπόν;
Και τα δύο, σύμφωνα με τον Άβι Μελαμέντ, πρώην αξιωματικό των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, επειδή η επιχείρηση στη Ράφα είναι στην πραγματικότητα το τελευταίο μέρος της πρώτης "θερμής" φάσης του πολέμου. Η δεύτερη θα αποτελείται από αυτό που οι IDF έχουν περιγράψει εδώ και καιρό ως "κούρεμα του γκαζόν" - συγκεκριμένες επιδρομές που αποσκοπούν στην εκκαθάριση των δυνατοτήτων της Χαμάς όποτε αυτό καταστεί αναγκαίο.
Νετανιάχου - Σινουάρ
Όλα αυτά έχουν στρατιωτικό νόημα, δεδομένου ότι οι IDF γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο στόχος της κυβέρνησης - να καταστρέψει τη Χαμάς ως πολεμική και κυβερνητική δύναμη - είναι ανέφικτος στο πεδίο της μάχης. Η Χαμάς θα συνεχίσει να "αναγεννάται". Χωρίς μια ευρύτερη στρατηγική για την περιθωριοποίηση της ομάδας, αυτό είναι μια συνταγή για αέναο πόλεμο και κατοχή. Και όπως έγραψαν πρόσφατα στο Foreign Policy οι Άαρον Ντέιβιντ Μίλλερ και Στίβεν Σάιμον - και οι δύο πρώην αξιωματούχοι των ΗΠΑ με έμφαση στη Μέση Ανατολή - είναι πιθανό ούτε ο Νετανιάχου ούτε ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ να έχουν πρόβλημα με αυτό.
Για τον Σινουάρ, η αέναη ημι-κατοχή της Γάζας από το Ισραήλ θα εξασφάλιζε ότι η Χαμάς θα γινόταν ο κύριος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού ζητήματος, επισκιάζοντας τον πιο μετριοπαθή αντίπαλό της, τη Φατάχ. Θα υπονόμευε επίσης την οικονομία και τη διεθνή υποστήριξη του Ισραήλ, ενώ θα αύξανε την πιθανότητα ενός ευρύτερου περιφερειακού πολέμου με στόχο την καταστροφή του εβραϊκού κράτους.
Εν τω μεταξύ, οι επικριτές του Νετανιάχου πιστεύουν ότι δεν είχε ποτέ την παραμικρή πρόθεση να κάνει το είδος της συμφωνίας που βρίσκεται τώρα στο τραπέζι, επειδή η κυβέρνησή του θα κατέρρεε καθώς τα υπερεθνικιστικά κόμματα-μέλη της θα αποχωρούσαν. Τότε θα έμενε να αντιμετωπίσει όχι μόνο έναν δημόσιο απολογισμό για τα κενά ασφαλείας στις 7 Οκτωβρίου που επέτρεψαν στη Χαμάς να πραγματοποιήσει τη χειρότερη επίθεση κατά των Εβραίων μετά το Ολοκαύτωμα, αλλά και δίκες για κατηγορίες απάτης και πιθανή φυλάκιση. Επομένως, η παράταση της σύγκρουσης λειτουργεί υπέρ του.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός λέει ότι κάνει το καλύτερο για το Ισραήλ, και μην ξεγελιόμαστε, έχει ισχυρή δημόσια υποστήριξη για την επιμονή του στην καταστροφή της Χαμάς. Ταυτόχρονα, έχει κρατήσει μια πόρτα ανοιχτή για τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, εγκρίνοντας την τελευταία πρόταση, ενώ λέει ότι το Ισραήλ διατηρεί το δικαίωμα να επιστρέψει στον πόλεμο. Η Χαμάς, επίσης, φαίνεται να έχει αντιδράσει σε ορισμένους από τους όρους.
Ασάφεια
Αυτή η ασάφεια δεν θα πρέπει να διατηρηθεί για πολύ ακόμα. Οι διαδηλώσεις εντός του Ισραήλ που απαιτούν από τον Νετανιάχου να εξασφαλίσει την απελευθέρωση όλων των υπόλοιπων ομήρων και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές γίνονται όλο και μεγαλύτερες. Έξω από το Ισραήλ, τα παράπονα για τα υψηλά επίπεδα θανάτων και πόνου των Παλαιστινίων πολιτών αυξάνονται επίσης. Εν τω μεταξύ, ο τερματισμός της "θερμής" φάσης του πολέμου θα εγείρει αναπόφευκτα ερωτήματα σχετικά με τη μελλοντική διακυβέρνηση και ανοικοδόμηση της Γάζας, τα οποία, ελλείψει ενός ουσιαστικού σχεδίου για την επόμενη ημέρα, ο Νετανιάχου θα δυσκολευτεί να απαντήσει.
Μια δύσκολη απόφαση
Αυτή δεν είναι μια αξιοζήλευτη απόφαση για οποιονδήποτε ισραηλινό ηγέτη, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η επιλογή δεν είναι μεταξύ της καταστροφής της Χαμάς και του αδύναμου συμβιβασμού. Όπως έγραψε σε πρόσφατο άρθρο της η καθηγήτρια Ασφάλειας και Τεχνολογίας του Carnegie Mellon Όντρει Κούρθ Κρόνιν, πολύ λίγες τρομοκρατικές οργανώσεις εξαλείφονται μόνο με στρατιωτική δύναμη. Πολύ περισσότερες στη βάση δεδομένων της με 457 περιπτώσεις εξαϋλωθήκαν, καθώς καλύτερες επιλογές ή οι δικές τους υπερβολές προκάλεσαν την απόρριψη από τις βάσεις υποστήριξης. Για να επιτευχθεί αυτό στην περίπτωση της Χαμάς θα χρειαστεί χρόνος, διεθνής βοήθεια και μια πολύ ευρύτερη στρατηγική. Θα ήταν επίσης εξαιρετικά δύσκολο αλλά θα είχε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας από την τωρινή κατάσταση.
Αν το Ισραήλ θέλει πραγματικά να απαλλαγεί από τη Χαμάς, ο Νετανιάχου πρέπει να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του για το μέλλον της Γάζας. Θα πρέπει επίσης να εγκαταλείψει την καθαρά πολεμική στρατηγική που έχει υποβαθμίσει τη στρατιωτική ισχύ της τρομοκρατικής οργάνωσης με κίνδυνο πολύ μεγαλύτερης στρατηγικής απώλειας για το Ισραήλ.
Απόδοση - Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου