Αντικαπνιστικός νόμος: Μια διαχρονική αποτυχία της ελληνικής Πολιτείας

Ένας νόμος που δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά ποτέ και μια κοινωνία που παραμένει εκτεθειμένη στους κινδύνους του καπνίσματος. Ποιοι ακριβώς είναι αυτοί οι κίνδυνοι, τι δείχνουν οι αριθμοί και τι λένε πολιτική ηγεσία και επιστημονική κοινότητα που πιάνουν από κοινού το θέμα του καπνίσματος από την αρχή για πολλοστή φορά

Βασίλης Σφήνας

Από το news247

Για τον περιβόητο αντικαπνιστικό νόμο έχει χυθεί άπειρο μελάνι και έχει κυλήσει πια ένα μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που η Πολιτεία επικεντρώθηκε στο θέμα του καπνίσματος θέλοντας να βάλει μια τάξη σε ένα άναρχο τοπίο, προστατεύοντας παράλληλα τη δημόσια Υγεία από μια μεγάλη απειλή. Γιατί όμως μοιάζει σήμερα σαν να βρισκόμαστε και πάλι στο σημείο μηδέν; Τι λένε οι Έλληνες, τι προτείνει η επιστημονική κοινότητα και πως βλέπει το θέμα η σημερινή πολιτική ηγεσία;

Την ώρα που οι καπνιστές στη χώρα μας μειώνονται, με το ποσοστό τους να ανέρχεται στο 27%, και 33% στις νεαρές ηλικίες 16-24 ετών, το παθητικό κάπνισμα παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα που μοιάζει άλυτο παρά την αυστηρή νομοθεσία, εκθέτοντας σε κίνδυνο κάθε χρόνο πάνω από 130.000 εργαζόμενους στο χώρο της εστίασης και της διασκέδασης, με το μέσο Έλληνα (συμπεριλαμβανομένων μικρών παιδιών, εγκύων, και ανθρώπων με αναπνευστικά προβλήματα) να εκτίθεται σε ποσοστό 78,5% στο παθητικό κάπνισμα σε εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες.

  Άλλωστε πόσες φορές έχουμε βρεθεί σε καφετέριες που για τα μάτια του κόσμου δεν έχουν στα τραπέζια τασάκια αλλά διάφορες άλλες πατέντες ώστε εκείνοι να μη φέρουν καμία ευθύνη; Πάντα, το πολυμήχανο ελληνικό μυαλό θα βρει τον τρόπο ώστε να γίνει το δικό του. Βέβαια,  σήμερα και τα τασάκια να είχαν σε κοινή θέα, κανείς δε μοιάζει να ενδιαφέρεται. Ούτε έλεγχοι γίνονται, ούτε πρόστιμα επιβάλλονται από ένα κράτος που σε ακόμη μια περίπτωση δεν εφαρμόζει το νόμο που το ίδιο θέσπισε.

  Εκτός βέβαια αν κανείς επισκεφτεί ένα χώρο που σέβεται τον εαυτό του ή προσφέρει υψηλές υπηρεσίες (με το εξίσου υψηλό κόστος) ή είναι κατάστημα πολυεθνικής αλυσίδας που ακολουθεί παντού τους ίδιους κανόνες. Στην περιφέρεια δε τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα.

Πρόκειται για εκποίηση της Δημόσιας Υγείας σε συγκεκριμένα συμφέροντα

"Ουσιαστικά πρόκειται για εκποίηση της Δημόσιας Υγείας σε συγκεκριμένα συμφέροντα, που εκθέτει τη χώρα διεθνώς και προκαλεί κοινωνική αγανάκτηση" σημείωσε ο Παναγιώτης Μπεχράκης, Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος και Διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου με τίτλο "Μιλάμε ανοιχτά για τον Καρκίνο. Πρόληψη και έγκυρη διάγνωση" που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος σε συνεργασία με την Αντικαρκινική Εταιρεία, δείχνοντας με έμμεσο τρόπο προς την πλευρά των καπνοβιομηχανιών και πρόσθεσε πως η μη εφαρμογή του νόμου αντικατοπτρίζει σαφή έλλειψη πολιτικής βούλησης.
Σε αντίθεση όμως με την διαχρονική έλλειψη πολιτικής βούλησης ο Έλληνας ζητά πια μετ' επιτάσεως να εφαρμοστεί ο νόμος με το 76% να αισθάνεται θυμό που η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην ΕΕ, που δεν εφαρμόζει το νόμο για το κάπνισμα και το 78% να πιστεύει ότι η μη εφαρμογή του νόμου αποτελεί σημείο πολιτιστικής υποβάθμισης της χώρας μας. Το τσιγάρο πια έχει πάψει να αποτελεί "μόδα' και "μαγκιά" και ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται πως πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία.

 

Το κάπνισμα και ο καρκίνος των πνευμόνων

Βέβαια, το όλο θέμα δε είναι μόνο θέμα αισθητικής και πολιτισμού αλλά σοβαρό θέμα δημόσιας Υγείας. Περίπου 8000 άνθρωποι κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από καρκίνο στους πνεύμονες που προκαλείται κυρίως από το κάπνισμα.
Στον ίδιο κίνδυνο με τον καπνιστή μπαίνει και ο παθητικός, ο οποίος αν και δεν καπνίζει, εισπνέει όλη τη ρύπανση που δημιουργείται από το τσιγάρο που καίγεται, από την εκπνοή του καπνιστή αλλά και από την επαφή του με αντικείμενα (χαλιά, κουρτίνες) στα οποία έχει προσκολληθεί το αόρατο τοξικό μείγμα.
Αυτό που είναι το σημαντικότερο στοιχείο σχετικά με το καρκίνο των πνευμόνων είναι η έγκυρη πρόληψη της νόσου.
"Σημαντικό βήμα αποτελεί η οδηγία του Αμερικανικού Κολεγίου Πνευμονολογίας (American College of Chest Physicians) σύμφωνα με την οποία κάθε καπνιστής ηλικίας άνω των 55 ετών που έχει καπνίσει περισσότερο από 30 pack/years ( pack/year = το γινόμενο των πακέτων τσιγάρων που καταναλώνεται σε ημερήσια βάση πολλαπλασιαζόμενο επί τα χρόνια καπνίσματος, π.χ. ένα πακέτο την ημέρα επί 30 χρόνια = 30 pack/years) πρέπει να υποβάλλεται σε μία αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης και χωρίς σκιαγραφικό κάθε χρόνο. Μόνον έτσι ο καρκίνος του πνεύμονος θα διαγνωστεί έγκαιρα και σε θεραπεύσιμο στάδιο της νόσου.
Πολύ πιο σημαντική είναι και η πρόσφατη ανακάλυψη μεθόδου διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονος με ειδική ανάλυση του εκπνευστικού εκνεφώματος, που συλλέγεται με την ήρεμη εκπνοή. Απαιτούνται μερικά χρόνια κλινικών μελετών προκειμένου να σταθμιστεί επακριβώς η ευαισθησία και η ακρίβεια της μεθοδολογίας αυτής που είναι τελείως ανώδυνη ακίνδυνη και μη επεμβατική" μας εξηγεί ο κ. Μπεχράκης.

Η πρόληψη πρέπει να πάψει να αποτελεί το παραπαίδι των υπηρεσιών υγείας

"Υπολογίζεται πως 3,7 εκ. ζωές θα μπορούσαν να σωθούν κάθε χρόνο αν εφαρμόζονταν οι σωστές στρατηγικές πρόληψης. Για κάθε 1 δολάριο που επενδύεται στην πρόληψη εξοικονομείται το δεκαπλάσιο σε έξοδα θεραπείας. Σε μία εποχή, τόσο επώδυνα δύσκολη για το κράτος μας, η πρόληψη πρέπει να πάψει να αποτελεί το παραπαίδι των υπηρεσιών υγείας και να αποτελέσει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων μας. Παράλληλα πολύ αποτελεσματικότερη από οποιοδήποτε καινοτόμο φάρμακο στο άμεσο μέλλον είναι η εφαρμογή πληθυσμιακών προγραμμάτων έγκαιρης διάγνωσης σε συγκεκριμένες μορφές καρκίνου" σημειώνει από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Ευάγγελος Φιλόπουλος.
Στη συνέντευξη Τύπου, που παρουσιάστηκαν όλα τα παραπάνω στοιχεία παρέστη και ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, Γιάννης Μπασκόζος, ο οποίος με όσα είπε, άφησε ένα παράθυρο ελπίδας για την αλλαγή στάσης του κράτους, χαρακτηρίζοντας τον αντικαπνιστικό νόμο "διαχρονική αποτυχία της Πολιτείας" ενημερώνοντας πως το θέμα θα συζητηθεί τη Δευτέρα ενώπιον της ηγεσίας του Υπουργείου, ενώ δεσμεύτηκε πως το θέμα θα μπει επίσης και στην ατζέντα του κυβερνητικού συμβουλίου. Ας ελπίσουμε αυτή τη φορά τα πράγματα να αλλάξουν.
(Στοιχεία: Ελληνική Στατιστική Αρχή, Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία)