Stand-off πύραυλοι για την Πολεμική Αεροπορία και τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις: Από τα δεδομένα του παρελθόντος στις λύσεις του μέλλοντος

Γιάννης Νικήτας

Σε πρόσφατο άρθρο ελληνικού αμυντικού ιστοχώρου, διαβάσαμε με μεγάλη έκπληξη ομολογουμένως, ότι η προσβολή επίγειων στόχων στην Ουκρανία κατά τους τελευταίους έξι μήνες, από χιλιάδες ρωσικούς πυραύλους, βαλλιστικούς και cruise, δεν είχαν κάποιο, εμφανές τουλάχιστον όπως υποστηρίζεται (από την ανάλυση), αποτέλεσμα!

Την ίδια έκπληξη μας προκάλεσε και το ότι διαβάσαμε πώς οι Ρώσοι, ενώ μέχρι την 12η Ιουνίου με βάση αναφορά του ίδιου του Ουκρανού προέδρου Β. Ζελένσκι, χρησιμοποίησαν τουλάχιστον 2.606 πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) για την καταστροφή επίγειων στόχων, “απέτυχαν” να αξιοποιήσουν την Αεροπορία τους για την προσβολή περισσότερων στόχων στο ουκρανικό έδαφος με πολύ φθηνότερα όπλα, όπως οι βόμβες κατεύθυνσης λέιζερ (LGB).

 

F-16C της 40ης Μοίρας Δοκιμών (40th Flight Test Squadron) με έδρα την αεροπορική βάση Eglin στη Florida, λίγο π΄ριν την άφεση AGM-158B Joint Air-to-Surface Standoff Missile Extended Range (JASSM-ER), πάνω από τον Κόλπο του Μεξικό στις 19 Σεπτεμβρίου του 2018. Η USAF έχει πιστοποιήσει τον πύραυλο ακτίνας 1000 περίπου χιλομέτρων σε όλους σχεδόν τους τύπους των αεροσκαφών που έχει σε υπηρεσία (B-1, B-2, F-16, F-15E), ενώ σε ότι αφορά στα τακτικά μαχητικά θα πράξει το ίδιο και με την SDB II. Τα stand-off όπλα όλων των ειδών και κατηγοριών είναι τα μόνα που αναπτύσσονται και εισάγονται σε παραγωγή πλέον στις ΗΠΑ, προοριζόμενα για τα αεροδκαφή της USAF και του USN. (USAF)

H “αποτυχία” αυτή αποδίδεται στο ότι υπήρχε έλλειψη κατευθυνόμενων βομβών λέιζερ στο ρωσικό οπλοστάσιο (συλλογές ΚΑΒ) και λόγω αυτής ακριβώς της έλλειψης οι Ρώσοι στράφηκαν στη μαζική χρήση (των πολύ ακριβότερων…) πυραύλων! Κατόπιν εξάγεται το συμπέρασμα (από που άραγε;) ότι η Ρωσία επένδυσε στη μαζική χρήση (πανάκριβων επαναλαμβάνουμε…) πυραυλικών συστημάτων μέσων και μεγάλων αποστάσεων, υψηλής ακρίβειας, μάλλον από ανάγκη, παρά από μελέτη της καταλληλότητάς τους!

Τα πραγματικά δεδομένα…

Το πρώτο συμπέρασμα που πιθανότατα θα εξάγει κάποιος από την ανάγνωση της συγκεκριμένης “ανάλυσης”, πάντα κατά την άποψη του DR, είναι ότι αγνοεί πλήρως (η ανάλυση) το ρωσικό επιχειρησιακό Δόγμα. Που είναι κατ΄ εξοχήν πυραυλοκεντρικό εδώ και δεκαετίες. Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις αξιοποιούν σε ευρεία κλίμακα πυραυλικά συστήματα από τη δεκαετία του ‘50. Τότε ήταν που αναγνώρισαν οριστικά (κατά τον πόλεμο της Κορέας) την ανωτερότητα των Δυτικών σε ποσότητα και ποιότητα στο χώρο της Αεροπορίας και συγκεκριμένα στην τεχνολογία των μαχητικών αεροσκαφών και των αερομεταφερόμενων συστημάτων ναυτιλίας, στοχοποίησης και άφεσης οπλισμού.

Ελληνικό F-16C Block 52+ σε πτήση δοκιμής στις ΗΠΑ πρίν από την παράδοσή του, με φορτίο δύο JDAM και των ατρακτιδίων του συστήματος LANTIRN. Εν όψη του εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της ΠΑ, η ανάγκη ανανέωσης του οπλοστασίου αέρος – εδ΄άφους με αερομεταφερόμενα πυραυλικά συστήματα μεγαλής ακτίνας, είναι παραπάνω από επιτακτική. (USAF)

Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που οδήγησε τους Ρώσους να επενδύουν διαχρονικά σημαντικά κεφάλαια και οπωσδήποτε το μεγαλύτερο μέρος των ετήσιων αμυντικών τους προϋπολογισμών, στο πυραυλικό Πυροβολικό. Εδάφους-εδάφους και εδάφους – αέρος (αντιαεροπορικό/αντιπυραυλικό). Αυτή τους η επιλογή φαίνεται από όλες τις πλευρές ότι αποδίδει τα μέγιστα πλέον, στο πλαίσιο της μετάλλαξης των πολεμικών επιχειρήσεων σε αέρα, γη και θάλασσα, σε πυραυλοκεντρικές, εκτός από δικτυοκεντρικές. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά άλλωστε συνδυάζονται. Δεν μπορεί να υπάρξει το ένα χωρίς το άλλο για ευνόητους λόγους.

Την ίδια όμως αυτή τακτική ή επιλογή, υιοθετούν πλέον και οι Δυτικοί. Και αυτό αποδεικνύεται από το είδος των όπλων με τα οποία ενισχύουν την ουκρανική άμυνα. Stinger, Javelin, NLAW, M270 MLRS, HIMARS, NASAMS μαζί με εκατοντάδες UAV και drones αποτέλεσαν και αποτελούν τον κύριο όγκο της αμερικανικής και ευρωπαϊκής βοήθειας προς την Ουκρανία. Πέρα από αυτό όμως, και όπως κατ΄ επανάληψη έχει αναλύσει και αναδείξει το DR, η Δύση συνολικά ενισχύει τις ένοπλες δυνάμεις της με νέα πυραυλικά συστήματα και όπλα μακρού πλήγματος, υψηλής ακρίβειας, με ταχύτατους ρυθμούς.

Θα αναφέρουμε ώς παράδειγμα δύο αεροπορικούς Οργανισμούς που είναι και οι μεγαλύτεροι στον κόσμο. Την Αμερικανική Αεροπορία (USAF) και τη Ναυτική Αεροπορία των ΗΠΑ. Και οι δύο εξακολουθούν να διατηρούν μεγάλο απόθεμα κατευθυνομένων βομβών λέιζερ (LGB) στα οπλοστάσια τους, μαζί φυσικά με προηγμένα ατρακτίδια στοχοποίησης για την καθοδήγησή τους. Λόγω του χαμηλού κόστους των όπλων αυτών, της ομολογουμένως υψηλής καταστροφικής τους ισχύος και φυσικά της μεγάλης τους ακρίβειας. Τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια όμως επενδύονται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη και στο Ισραήλ τεράστια ποσά αποκλειστικά και μόνο στην ανάπτυξη και μαζική παραγωγή πυραυλικών συστημάτων και κατευθυνόμενων όπλων, μέσης και μεγάλης ακτίνας (stand-off) και υψηλής ακρίβειας.

 

F-16D Block 52+ της 340 Μοίρας με βόμβες GBU-24 και τα ατρακτίδια του συστήματος LANTIRN. Για να μπορέσει να εκμεταλλευτεί ξανά το μεγάλο απόθεμα που διαθέτει σε LGB η Πολεμική Αεροπορία θα πρέπει να αποκτήσει νέα ατρακτίδια στοχοποίησης το συντομότερο δυνατό. (ΠΑ)

JASSM, JASSM-ER, LRASM, SDB II, JSM, PrSM (US Army), είναι τα σημαντικότερα αμερικανικά stand-off όπλα που βρίσκονται στα τελικά στάδια ανάπτυξης ή πλέον σε κανονικούς ρυθμούς μαζικής παραγωγής. Ακόμα και ο κλασσικός αντι – ραντάρ πύραυλος AGM-88 HARM παίρνει τη μορφή των μεγαλύτερης ακτίνας και υψηλότερων κινηματικών επιδόσεων AGM-88E AARGM και AARGM-ER (https://defencereview.gr/pyrayloi-anti-rantar-i-opla-makroy-pli/).

Μέχρι και την αερομεταφερόμενη τορπίλη HAAWC, ώς έκδοση stand-off της Mk.54 αναπτύσσουν (https://defencereview.gr/xekina-i-paragogi-pliroys-rythmoy-ton-s/), ενώ σε Ευρώπη και Ισραήλ πλέον αναπτύσσονται και παράγονται μόνο πυραυλικά και ανεμοπορούντα αερομεταφερόμενα όπλα, μέσης και μεγάλης ακτίνας. Άρα, οι εποχές της απόλυτης αεροπορικής κυριαρχίας και της χρήσης όπλων ακριβείας ενώ έχει αδρανοποιηθεί ή καταστραφεί πλήρως η εχθρική αεράμυνα και πετώντας σχεδόν άνω από το στόχο, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και για την αεροπορικά πολύ πιο προηγμένη Δύση.

 

Ο SCALP-EG είναι το μοναδικό stand-off πυραυλικό σύστημα τύπου cruise που διαθέτουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, εδω΄ και δύο σχεδ΄όν δεκαετίες. Η απόκτηση SCALP Naval θα ήταν για αυτό το λόγο σημαντική (αν και υψηλού κόστους) προσθήκη. Οι χαμηλότερου κόστους ευρωπαϊκές εναλλακτικές για την ΠΑ (SmartGlider) και για τον ΕΣ και το Πυροβολικό (JFS-M), θα είναι διαθέσιμες το αργότερο μέχρι το 2025.

Η ακρίβεια και η ταχύτητα στοχοποίησης από δορυφόρους και ειδικά εξοπλισμένα επανδρωμένα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, είναι ο πρώτος παράγοντας που αυξάνει την αποτελεσματικότητα των πληγμάτων. Έπονται τα όπλα που πλέον εξαπολύονται από αποστάσεις ασφαλείας. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύει η προσβολή και βύθιση του Moskva και η καταστροφή ρωσικών αεροσκαφών εντός των προστατευτικών box που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο της Novofedorivka.

Επιχειρησιακά διδάγματα για την Πολεμική Αεροπορία και τις ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδας

Σε όλο αυτό το φάσμα των ραγδαίων αλλαγών και των μετασχηματισμών (stand-off πύραυλοι cruise θα μεταφέρονται ακόμη και σε ειδικές παλέτες από μεταφορικά αεροσκάφη), η Ελλάδα με τις ένοπλες δυνάμεις της εντάσσονται με πολύ αργούς ρυθμούς. Stand-off όπλα ακριβείας είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτα στο οπλοστάσιο του Ελληνικού Στρατού και συγκεκριμένα του Πυροβολικού, επαρκή για αντιπλοϊκό αγώνα στο οπλοστάσιο του Πολεμικού Ναυτικού (ΜΜ-40 Exocet, και RGM/UGM-84 Harpoon) και ελάχιστα στο οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας (SCALP-EG, AM-39 Exocet).

Προσβολή στόχου στο πεδ΄ίο βολής Κρανέας από LGB, το 2013. Το χαμηλό κόστος και η μεγάλη καταστροφική ισχύς των όπλων αυτών, σε συνδυασμό με τη μεγάλη τους ακρίβεια, τα καθιστά πολύτιμα για την Πολεμική Αεροπορία. Που πετώντας σε πολύ μικρά ύψη, θα μπορεί να πλήξει αιφνιδιαστικά στόχους σημείου, βαθιά εντός της Τουρκίας.

Και για το Πυροβολικό, αλλά και για το Πολεμικό Ναυτικό εναλλακτικές υπάρχουν, αλλά ελάχιστα έχουν γίνει προς την κατεύθυνση της απόκτησης τέτοιων όπλων, μέχρι σήμερα. To μεγάλο ζήτημα για την Πολεμική Αεροπορία, που ακόμα τελεί εν αναμονή της υπογραφής συμβάσεων για την προμήθεια των ισραηλινών συλλογών SPICE 1000 και 2000 και των ρουκετών Rampage σε συνδυασμό φυσικά με τους AGM-88E AARGM και AGM-84L Harpoon, είναι το παρακάτω.

Ενώ δεν διαθέτει επί της ουσίας όπλα μέσης και μεγάλης ακτίνας για τη μεγάλη μάζα του στόλου των μαχητικών της που συγκροτούν οι διαθέσιμες εκδόσεις του F-16, η Πολεμική Αεροπορία δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί ούτε τις περισσότερες από 1200 συλλογές κατεύθυνσης λέιζερ (GBU-Guided Bomb Units) που διαθέτει στο οπλοστάσιό της από τις δεκαετίες του ‘90 και του 2000.

Τα ελάχιστα ατρακτίδια LANTIRN που παραμένουν ενεργά, δεν επαρκούν για την εκμετάλλευση αυτού του αποθέματος που αντιπροσωπεύει σημαντική ισχύ πυρός. Κρίσιμη για την ελληνική πλευρά σε τακτικό επίπεδο. Τα ατρακτίδια SNIPER η προμήθεια των οποίων ανακοινώθηκε τον περασμένο Ιούλιο, θα πρέπει να υλοποιηθεί το ταχύτερο δυνατό για αυτό το λόγο. Στις βόμβες LGB και τις τακτικές αξιοποίησής τους θα υπάρξουν αναλυτικά αφιερώματα από τη στιγμή που θα εξακολουθήσουν να αποτελούν το κύριο όπλο αέρος – εδάφους της Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά και πολλών άλλων αεροπορικών δυνάμεων για αρκετά ακόμη χρόνια. 

ΠΗΓΗ defencereview