Κωνσταντίνος Φίλης
Ενας συμβιβασμός μεταξύ Πούτιν - Πριγκόζιν, με παρέμβαση του Λευκορώσου ηγέτη Λουκασένκο, συνέβαλε στο να αποφευχθούν τα χειρότερα, να αποτραπεί η αιματοχυσία και μια εμφύλια σύρραξη στη Ρωσία, αυξάνοντας ωστόσο τα ερωτήματα και αναδεικνύοντας ακόμη πιο έντονα την αδυναμία του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Πού είναι εκείνος ο ηγέτης που εξόντωνε τους πολιτικούς του αντιπάλους, πόσο μάλλον όταν επιχειρούν να τον αποκαθηλώσουν, όπως ο Πριγκόζιν; Τι ανταλλάγματα πήρε το αφεντικό της Wagner για να σταματήσει την προέλαση προς τη Μόσχα;
Αν ισχύει η πληροφορία ότι θα οδηγηθούν σε παραίτηση ο υπουργός Αμυνας και ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, κάτι που αποτελούσε απαίτηση του Πριγκοζίν, τότε ένας… ιδιώτης θα έχει ανασχηματίσει τη ρωσική κυβέρνηση.
Λαμβάνοντας άσυλο στη Λευκορωσία, είναι αμφίβολο αν θα συνεχίσει να αποτελεί το «μακρύ χέρι» της Ρωσίας στις περιοχές που θέλει να κάνει κάποιος άλλος τη «βρωμοδουλειά», χωρίς η ίδια να εμφανίζεται. Και βέβαια το πλήγμα που θα δεχτεί η Wagner, χωρίς το φυσικό της ηγέτη, μένει να διαπιστωθεί αν θα είναι μεγάλο ή διαχειρίσιμο.
Και εν πάσει περιπτώσει, τι κύρος μπορεί να έχει πλέον ο Πούτιν, που έδωσε την εικόνα ενός εξασθενημένου ηγέτη της δεύτερης δύναμης με τις περισσότερες πυρηνικές κεφαλές στον πλανήτη;
Απέτυχε να προβλέψει τις εξελίξεις, δεν απέτρεψε την ανταρσία και τρίτον, έστω και για μερικές ώρες, ήταν προφανές ότι αδυνατούσε να πάρει τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης.
Οι εικόνες στρατιωτικών στοιχείων που προέλαυναν ανενόχλητα προς τη Μόσχα για να ανατρέψουν τον Πρόεδρο και μεταδίδονταν για ώρες από τα τηλεοπτικά δίκτυα, δείχνουν μια σαφή αδυναμία του Πούτιν, όπως και του συστήματός του.
Έρχονται, δε, να «κουμπώσουν» με τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την αποτυχία της Ρωσίας να κερδίσει ολοκληρωτικά ένα πόλεμο.
Είναι ένα ερώτημα πόσες αντοχές έχει πλέον ο Πούτιν. Τι θα συνέβαινε χωρίς την παρέμβαση του Λουκασένκο, όπως επίσης ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο μέτωπο της Ουκρανίας, ακόμη και μετά τον συμβιβασμό με τον Πριγκόζιν.
Δεν είναι σαφές σε τι βαθμό θα επηρεαστούν οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, ωστόσο ο πόλεμος μετατρέπεται σε θρυαλλίδα εγχώριων εξελίξεων, ακόμη και αμφισβήτησης του Πούτιν.
Η ανταρσία Πριγκόζιν ανέδειξε σε όλο τον πλανήτη πόσο ακριβά μπορεί να της κοστίσει η εισβολή, και ενώ ταυτόχρονα, πέρα από το μέτωπο με τη Δύση, έχει να αντιμετωπίσει και την πανίσχυρη Κίνα.
Η ανάπτυξη της θα μπορούσε τα επόμενα χρόνια να μετατρέψει τη Ρωσία σε μια χώρα στην περιφέρεια της Κίνας. Παρ’ όλα αυτά, ο Πούτιν, όχι μόνο συνεχίζει να δαπάνα πολύτιμο στρατιωτικό και διπλωματικό κεφάλαιο σε μια χαμένη υπόθεση, αλλά το τελευταίο 48ωρο η παντοδυναμία του αμφισβητήθηκε ανοικτά.
Σήμερα είναι ο Πριγκόζιν, αύριο μπορεί να βρεθεί κάποιος άλλος.
Αναπάντητα φυσικά προς το παρόν παραμένουν τα ερωτήματα ως προς το ποιος στήριξε τη Wagner σε αυτό το εγχείρημα. Είναι ο αρχηγός της απλά ένας άνθρωπος που έχασε τα λογικά του ή κάποιος που είχε στήριξη από το βαθύ κράτος ή έστω από ορισμένους στις δομές ασφαλείας ώστε να ρισκάρει να ρίξει τον Πούτιν με μια ομάδα 25.000 μισθοφόρων;
Σίγουρα, οι πρώτες ενδείξεις, δηλαδή ότι φάλαγγες της Wagner κατάφεραν να διανύσουν ανενόχλητες μια σημαντική απόσταση, προτού επιστρέψουν πίσω στα στρατόπεδα, συγκλίνουν στο ότι ο Πριγκόζιν είχε κάποιου είδους στήριξη για να επιχειρήσει κάτι τέτοιο.
Αν και πιθανόν να μη μάθουμε την αλήθεια, παραμένει η εντύπωση πως επρόκειτο για μια οργανωμένη συνωμοσία κατά του Πούτιν και όχι για κάποιο πυροτέχνημα από ένα «τρελό».
Εξάλλου, το μήνυμα εστάλη. Ο Πούτιν δεν είναι παντοδύναμος. Σε μια μέρα μέσα, οι δυνάμεις της Wagner έφτασαν σε απόσταση περίπου 200 χλμ από τη Μόσχα.
Ίσως αυτός να ήταν και ο εξαρχής στόχος του, όπως και εκείνοι στους οποίους έχει ερείσματα. Εκείνους μέσα στο πανίσχυρο security apparatus της Ρωσίας που θεωρούν ότι ο Πούτιν αποτελεί πλέον «βαρίδι» και έχουν πάρει απόφαση να ξεμπερδεύουν μαζί του, βάζοντας μπροστά τον Πριγκόζιν, να δημιουργήσει συνθήκες ανατροπής.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι ανάμεσα στους δύο, αυτός που εμφανίζεται ενδυναμωμένος δεν είναι ο Πούτιν.
Έτερο ερώτημα αφορά στο ποια θα είναι πλέον η σχέση της Μόσχας με τη Wagner. Της πιο αποτελεσματικής ρωσικής μονάδας στην Ουκρανία με κορυφαία επιτυχία την ανακατάληψη του Μπαχμούτ, κίνηση κορυφαίας σημασίας, τόσο από στρατηγικής πλευράς, όσο και ψυχολογικής, αφού επρόκειτο για τη μοναδική νίκη της Μόσχας εδώ και μήνες.
Δίχως τη Wagner, η Ρωσία δε θα είχε αποτύπωμα στην αφρικανική ήπειρο, στη Λιβύη, το Σουδάν και σε άλλες περιοχές.
Ο Πούτιν γνωρίζει ότι μια ευθεία πολεμική σύγκρουση με τον Πριγκόζιν, η οποία θα οδηγούσε στην εξόντωσή του, θα σήμαινε ότι η Μόσχα θα έχανε τη Wagner.
Και θα περνούσε αρκετός καιρός έως ότου καταφέρει να ξαναστήσει ένα μηχανισμό, ανάλογης αποτελεσματικότητας.
* Ο Κωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας, αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1, παρουσιάζει την εκπομπή «Η Ελλάδα στον κόσμο (της)», η οποία προβάλλεται από την πλατφόρμα ΑΝΤ1+
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου