ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 28 Φεβρουαρίου 1770: Τα “Ορλωφικά” και ο μύθος του ξανθού γένους

 
Στάθης Βασιλείου

Ρωσικός στόλος 4 πολεμικών, τμήμα του στόλου δεκατεσσάρων πλοίων που είχε αποπλεύσει από τη Βαλτική, φτάνει με τους αδελφούς Ορλώφ στην Μάνη και καλεί τους Έλληνες σε επανάσταση κατά των Τούρκων.

Είναι η απαρχή της «αρχιπελαγικής εκστρατείας», γνωστή στους Έλληνες ως «Ορλωφικά», μια πολύ τολμηρή ενέργεια ιδίως για τα ρωσικά δεδομένα. Οι αδερφοί Ορλώφ, Αλέξεϊ και Γκριγκόρι, εκμεταλλεύτηκαν την εύνοια της τσαρίνας Αικατερίνης της Μεγάλης και την έπεισαν να τους αφήσει να οργανώσουν μια τολμηρή «Ορθόδοξη εξέγερση» που μαζί με μια συνδυασμένη ενέργεια του ρωσικού στρατού και στόλου στα Βαλκάνια, θα επέφερε την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και την κυριαρχία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο.

Η ρωσική υποστήριξη δεν ήταν τυχαία. Ήδη από το 1768, Ρωσική και Οθωμανική Αυτοκρατορία βρίσκονταν σε πόλεμο (θα τελειώσει το 1774 με αποφασιστική ρωσική νίκη). Έτσι, τα Ορλωφικά ήταν μια προσπάθεια απόσπασης οθωμανικών στρατευμάτων από τα κύρια μέτωπα του πολέμου, δηλαδή ένας στρατηγικός αντιπερισπασμός. Το ελληνικό στοιχείο ενθουσιάστηκε όμως με το ρωσικό κάλεσμα, καθώς είχε ήδη μπολιαστεί με το μύθο του “ξανθού γένους” που θα ελευθέρωνε τη χώρα. Αυτός ο μύθος είχε αρχίσει να γίνεται δημοφιλής λίγα χρόνια νωρίτερα, με τις ψευδεπίγραφες “προφητείες” που καταγράφονταν σε ένα κείμενο που αποδιδόταν σε κάποιο -ανύπαρκτο- ιερομόναχο Αγαθάγγελο (πραγματικός συγγραφέας ο Θεόκλητος Πολυειδής).

Από το 1769 πράκτορες της Ρωσίας είχαν φτάσει σε περιοχές της Βοσνίας, του Μαυροβουνίου, της Αλβανίας, της Κρήτης και του Μωριά, ενώ Έλληνες αξιωματικοί του ρωσικού στρατού εγκαθιστούσαν συνδέσμους με οπλαρχηγούς και ομάδες ανταρτών υποσχόμενοι ενίσχυση σε χρήματα, όπλα και στρατό.

Στα τέλη Φεβρουαρίου του 1770, το πρώτο ρωσικό τμήμα με τέσσερα πλοία και μερικές εκατοντάδες στρατιώτες έφτασε στη Μάνη και αποβιβάστηκε ενώ ο στόλος έπλευσε προς το ανατολικό Αιγαίο. Πολλοί Έλληνες συντάχθηκαν με ενθουσιασμό λαμβάνοντας μέρος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο αλλά οπλαρχηγοί και άρχοντες παρέμειναν μάλλον επιφυλακτικοί λόγω της μικρής ρωσικής ανάμειξης και όχι άδικα. Μετά την καταστροφή του οθωμανικού στόλου στο Τσεσμέ τον Ιούλιο, οι Ορλώφ θα αποχωρήσουν, με την ειρήνευση να θωρακίζει τα ρωσικά συμφέροντα αλλά χωρίς εγγυήσεις για ελληνική ανεξαρτησία ή προστασία των πληθυσμών, όπως υποσχέθηκαν.

Οι Τούρκοι επιστρέφοντας θα φέρουν μαζί τους Αλβανούς αρματωλούς για να τηρήσουν την τάξη και να τιμωρήσουν τους αποστάτες. Θα είναι η έναρξη της Αρβανιτοκρατίας, που και οι ίδιοι οι Τούρκοι θα αγανακτήσουν για τις ακρότητές της.

ΠΗΓΗ https://military-history.gr