Η Καλαμάτα, η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας, μπορεί να θεωρηθεί ως η επίτιμη “πρωτεύουσα” του Ελληνικού Κράτους, καθώς ήταν η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε στις 23 Μαρτίου του 1821 από τον τουρκικό ζυγό.
Κάθε χρόνο στις 23 Μαρτίου η Καλαμάτα γιορτάζει την επέτειο από την απελευθέρωσή της, με πλούσιες εκδηλώσεις και φυσικά την αναπαράσταση της κατάληψης της πόλης από τους οπλαρχηγούς – ήρωες του 1821!
Γνωρίζατε πότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη αναπαράσταση απελευθέρωσης της Καλαμάτας;
Σύμφωνα με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η συμβολική αναπαράσταση της παρέλασης των καπεταναίων, οι οποίοι έδωσαν τον ιερό όρκο “Ελευθερία ή Θάνατος”, έγινε για πρώτη φορά το 1952 στην Καλαμάτα.
Στη φωτογραφία υποδύεται τον Παπαφλέσσα ο επί χρόνια βιβλιοθηκάριος στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη της Καλαμάτας Αντώνης Μπούνας
Το χρονικό της απελευθέρωσης
Οι πρόκριτοι της Μάνης με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη ύψωσαν πρώτοι το λάβαρο της Επανάστασης στην Αρεόπολη Λακωνίας στις 17 Μαρτίου 1821. Έπειτα, ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης και ο Γιατράκος ξεκίνησαν για το Μυστρά Μονεμβασιάς, ενώ ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατευθύνθηκαν με 2.000 παλικάρια για την Καλαμάτα. Στις 22 Μαρτίου 1821, οι Μανιάτες περικυκλώνουν την Καλαμάτα και ο Τούρκος διοικητής κατάλαβε ότι δεν μπορούσε πια να ξεφύγει προς την Τριπολιτσά, οπότε αποφάσισε να αντιτάξει άμυνα.
Την επόμενη ημέρα, στις 23 Μαρτίου 1821, οι οπλαρχηγοί Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Νικηταράς, Παπαφλέσσας και άλλοι, μπήκαν μέσα στην πόλη ως απελευθερωτές, χωρίς να συναντήσουν καμία αντίσταση και κατευθύνθηκαν προς το κάστρο. Εκεί ο Τούρκος τοπικός διοικητής, ο Βοεβόδας της Καλαμάτας Σουλεϊμάν Αγάς Αρναούτογλου, συνειδητοποιώντας το μάταιο αγώνα του, τους παρέδωσε την πόλη.
Αμέσως μετά όλοι οι ένοπλοι επαναστατημένοι κατευθύνθηκαν προς τον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων, συμμετέχοντας στην πανηγυρική δοξολογία για την απελευθέρωση που τελέστηκε εκεί. Στους Αγίους Αποστόλους η Εκκλησία ευλόγησε την επαναστατική σημαία και ξεκίνησε ουσιαστικά η Επανάσταση από την Καλαμάτα και τυπικά στις 25 Μαρτίου από την Αγία Λαύρα.
Στη συνέχεια, ακολούθησε σύσκεψη των οπλαρχηγών, οι οποίοι αποφάσισαν τη δημιουργία μιας επαναστατημένης επιτροπής, της Μεσσηνιακής Γερουσίας, της οποίας η ηγεσία ανατέθηκε στον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, ο οποίος τιμητικά ορίστηκε «Αρχιστράτηγος του σπαρτιατικού και μεσσηνιακού στρατού». Το πιο σημαντικό στοιχείο από την απελευθέρωση της Καλαμάτας ήταν αναμφισβήτητα η αναπτέρωση του ηθικού όλων των άλλων πόλεων, οι οποίες ξεσηκώθηκαν για να φέρουν το ποθητό αποτέλεσμα της Ελευθερίας του ελληνικού λαού.
Το κείμενο της Προκήρυξης, το πρωτότυπο της οποίας σώζεται στα αρχεία του Foreign Office (βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών), είναι το εξής:
“Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου.
Ο ανυπόφορος ζυγός της Οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και επέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ει μη μόνον πνοή και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς.
Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους μας φατρία και διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίφθησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.
Αι χείρες ημών αι δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη, και υψώθηκαν μεγαλοψύχως και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν της βδελυράς τυραννίας.
Οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. Η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε και άλλο δεν φρονεί, ει μη την Ελευθερίαν.
Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της Ελευθερίας.
Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας.
Να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας.
1821 Μαρτίου 23 εν Καλαμάτα. Εκ του Σπαρτιατικού Στρατοπέδου
Πέτρος Μαυρομιχάλης, αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού.”
Πληροφορίες και υλικό αντλήθηκαν από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου