Δρ. Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Είμαστε ήδη μέσα στην άνοιξη. Οι πολιορκημένοι Ουκρανοί υπερασπιστές στο Ντονμπάς -μετά την ιστορική απόφαση στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ- θα πάρουν τα όπλα που χρειάζονται. Οι πληγωμένες πόλεις της Ουκρανίας θα αποκτήσουν επιτέλους περισσότερη αεράμυνα. Το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, με έξι μήνες καθυστέρηση, παρήγαγε το αποτέλεσμα που ήθελαν οι περισσότεροι: ένα μεγάλο πακέτο βοήθειας για την Ουκρανία.
Η συζήτηση στο Κογκρέσο για το επιπρόσθετο στρατιωτικό πακέτο υποστήριξης της Ουκρανίας «ταλαιπωρήθηκε» από στάσεις, τραμπικές και φιλοκρεμλινικές θέσεις κ.λπ. Το αδιέξοδο επί έξι μήνες για μία απόφαση είχε να παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1930.
Η Ευρώπη απέτυχε επίσης. Είναι αλήθεια ότι έχει κάνει πολλά (ενέργεια, πρόσφυγες, βοήθεια κ.λπ.). Αλλά όχι αρκετά. Οι ενέργειες στην πράξη δεν ταίριαζαν με την υψηλή ρητορική. Αν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι είχαν αυξήσει την παραγωγή πυρομαχικών στην αρχή του πολέμου, η Ουκρανία δεν θα είχε τώρα έλλειψη όπλων.
Οφέλη
Το καθεστώς Πούτιν ωφελούνταν το τελευταίο εξάμηνο. Ενώ η Δύση χρονοτριβούσε και υποχωρούσε, η Ρωσία μεταπήδησε με επιτυχία σε μια πολεμική… οικονομία. Το Κρεμλίνο απέφυγε τις κυρώσεις. Εχει εδραιώσει την εξουσία του. Εχει δημιουργήσει νέους διεθνείς δεσμούς (Βόρεια Κορέα, Κίνα). Οι στρατηγοί του Πούτιν έχουν μάθει από τα αρχικά καταστροφικά στρατιωτικά λάθη τους και έχουν αναπτύξει νέες τακτικές.
Αντίθετα, η Ουκρανία πλήρωσε το τίμημα για τα λάθη που έκαναν άλλοι. Πολλοί από τους καλύτερους μαχητές της έχασαν τη ζωή τους άσκοπα, χωρίς τον εξοπλισμό που χρειάζονταν. Οι μελλοντικές επιθέσεις θα χαρακτηρίζονται και από την έλλειψη στρατιωτών. Τα τελευταία δύο χρόνια, η γενναιότητα των Ουκρανών «αγόρασε» χρόνο για τη Δύση.
Το πακέτο βοήθειας από την Ουάσιγκτον απέτρεψε την ήττα στο Ντονμπάς και έκανε τη νίκη να είναι στο προσκήνιο. Το τι θα συμβεί στη συνέχεια εξαρτάται από το αν οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι θα μάθουν από τα λάθη τους ή αν θα τα συνεχίσουν.
Ερωτήματα
Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον προσεχή Ιούλιο (για τα 75 χρόνια της ευρωατλαντικής σύζευξης) θα συμφωνήσει για την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη; Τα μέλη της συμμαχίας θα βάλουν σάρκα στα οστά των αμυντικών σχεδίων που συμφωνήθηκαν στο Βίλνιους το 2023; Θα παράσχουν στην Ουκρανία όπλα κρούσης μεγάλης εμβέλειας που να μπορούν να απενεργοποιήσουν όχι μόνο την επίθεση της Ρωσίας, αλλά και την άμυνά της; Θα κατάσχουν τώρα οι σύμμαχοι συνολικά τα ξένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας; Θα σταματήσουν να συναλλάσσονται με τη Ρωσία οι διάφοροι πετρελαιάδες της Δύσης; Εφτασε η ώρα για αποφάσεις:
1 Η Ουκρανία το 2024 πρέπει να ανασυνταχθεί και να προετοιμαστεί για πόλεμο διαρκείας. Η συμπληρωματική χρηματοδότηση που θα λάβει είναι κρίσιμη για αυτήν την προσπάθεια. Οι Ουκρανοί έσπευσαν να ενταχθούν στις Ενοπλες Δυνάμεις στον απόηχο της εισβολής, αυξάνοντας τον αριθμό του έμψυχου δυναμικού. Ωστόσο, δεν έχει υπάρξει νέο κάλεσμα, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να γλιτώσει τη γενιά των 20άρηδων. Οι στρατιώτες στην πρώτη γραμμή, όμως, είναι εξαντλημένοι και χρειάζονται αντικαταστάσεις. Για να γίνει αυτό, η Ουκρανία χρειάζεται όχι μόνο να ξεκινήσει ένα νέο γύρο επιστράτευσης, αλλά να το κάνει με βιώσιμο τρόπο.
2 Τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να αυξήσουν την αμυντική παραγωγή τώρα. Ο στόχος θα πρέπει να είναι η κάλυψη ενός μελλοντικού κενού των ΗΠΑ. Η Ευρώπη έχει σχεδόν ένα χρόνο και κάτι για να αυξήσει την παραγωγή, ιδιαίτερα πυρομαχικών, τόσο για το πυροβολικό όσο και για την αεράμυνα, για να διασφαλίσει την επιβίωση της Ουκρανίας. Αν η βοήθεια των ΗΠΑ συνεχιστεί μετά το 2025, η Ουκρανία θα βρεθεί σχετικά γεμάτη με πυρομαχικά και δυνατότητες, καθώς τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη θα έχουν αυξήσει την παραγωγή και θα μπορούν να προσφέρουν σημαντική υποστήριξη.
3 ΗΠΑ και Ευρώπη πρέπει να κυνηγήσουν το ρωσικό πετρέλαιο. Αυτό σχεδόν σίγουρα δεν θα συμβεί πριν από τις εκλογές, δεδομένης της πολιτικής ευαισθησίας των ΗΠΑ στις τιμές του φυσικού αερίου. Ομως, ΗΠΑ και Ευρώπη είναι πλέον σε καλύτερη θέση να απαντήσουν στον ρωσικό ενεργειακό τομέα με έναν πιο ολιστικό και αποφασιστικό τρόπο απ’ ό,τι στην αρχή της σύγκρουσης, το 2022. Το ανώτατο όριο τιμής του πετρελαίου που επιβλήθηκε κατά της Ρωσίας μπορεί να στέρησε τη χώρα από κάποια έσοδα και να δημιούργησε κάποιους λογιστικούς πονοκεφάλους στη Μόσχα, αλλά τελικά η Ρωσία κατάφερε να ξεπεράσει τα εμπόδια, να πουλήσει πετρέλαιο στην παγκόσμια αγορά και να σωρεύσει τεράστια έσοδα που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη του πολέμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θα πρέπει να σχεδιάσουν μια τεράστια οικονομική επίθεση κατά του ρωσικού πετρελαϊκού τομέα το 2025.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Τι πρέπει να κάνει η Ουκρανία για να περάσει στην αντεπίθεση
Υπήρξε κριτική στην κυβέρνηση Μπάιντεν ότι δεν έχει καταθέσει σαφή στρατηγική για την Ουκρανία. Ωστόσο, είναι δύσκολο να αναπτυχθεί στρατηγική χωρίς να γνωρίζουμε ποιοι πόροι είναι διαθέσιμοι. Με τη βοήθεια του συμπληρωματικού πακέτου, η Ουκρανία και η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να θέσουν ως στόχο να σπάσουν τη βούληση της Ρωσίας να συνεχίσει να πολεμά. Η Ουκρανία θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το 2024 για να κρατήσει την αμυντική γραμμή της, να εξαντλήσει και να εξουδετερώσει τις ρωσικές δυνάμεις (ειδικά σε Χερσώνα και Ζαπορίζια) και να ανασυνταχθεί. Ηδη οι απώλειες ρωσικών τεθωρακισμένων οχημάτων είναι εκτεταμένες.
Επιπλέον, η Ουκρανία χρειάζεται μακροπρόθεσμη στρατηγική για να αναπτύξει την αεράμυνα. Τα συστήματα αεράμυνας έχουν γίνει κρίσιμη υποδομή για την Ουκρανία, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζεται δυνατότητες πλήρους φάσματος και τεράστια αποθέματα πυρομαχικών.
Ευκαιρία
Το επόμενο έτος θα μπορούσε να ήταν μια ευκαιρία για την Ουκρανία να επιστρέψει στην επίθεση. Ελπίζουμε ότι μέχρι τότε θα έχει εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον εκπαιδευμένους στρατιώτες, καθώς και σημαντικά αποθέματα πυροβολικού και άλλων προηγμένων όπλων από ΗΠΑ και Ευρώπη. Σε περίπτωση που διαπεράσει τις ρωσικές γραμμές, κάτι που δεν κατάφερε στην αντεπίθεση το καλοκαίρι του 2023, ίσως να «σπάσει» την… πλάτη του ρωσικού στρατού.
Το αν η Ουκρανία θα μπορούσε να πετύχει στρατιωτικά και να απωθήσει τον ρωσικό στρατό, είναι άγνωστο. Αλλά το «κλειδί» είναι να χρησιμοποιήσει την επιθετικότητά της το 2025 ώστε να κάνει τη Ρωσία να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η Ρωσία γνωρίζει ότι μπορεί να σταματήσει την ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. ή στο ΝΑΤΟ απλώς συνεχίζοντας τις μάχες, όπως έκανε μεταξύ 2014 και 2022 στην περιοχή του Ντονμπάς. Ως εκ τούτου, η Ρωσία έχει ισχυρά κίνητρα να δημιουργήσει μια σύγκρουση κατά την οποία οι μάχες δεν τελειώνουν ποτέ. Για να θέλει η Ρωσία να τελειώσει ο πόλεμος, πρέπει να πιστεύει ότι μπορεί να χάσει, πράγμα που σημαίνει ότι η συνέχιση του αγώνα θα μπορούσε να απειλήσει την επιβίωση του καθεστώτος Πούτιν. Ως εκ τούτου, τα ουκρανικά πλήγματα στο ρωσικό έδαφος είναι ζωτικής σημασίας.
Ανησυχίες
Η κυβέρνηση Μπάιντεν εξέφρασε πρόσφατα ανησυχίες για τις επιδρομές με μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ουκρανίας εναντίον ρωσικών διυλιστηρίων πετρελαίου. Αλλά αυτά τα χτυπήματα γίνονται με όπλα ουκρανικής κατασκευής και είναι ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία να μπορέσει να επιβάλει κόστος στη Ρωσία για να αποτρέψει τη Μόσχα. Η υποστήριξη για τον πόλεμο του Πούτιν είναι σταθερή. Είναι όμως και χαλαρή. Αυτός είναι ένας πόλεμος επιλογής για τη Ρωσία (και οι Ρώσοι το γνωρίζουν, παρά τις συνεχείς προσπάθειες προπαγάνδας του Κρεμλίνου να πείσει το κοινό για την αναγκαιότητα του πολέμου). Εξάλλου, δεν ονομάζεται ακόμη καν επίσημα πόλεμος.
Η διάθεση στη Ρωσία αυτή τη στιγμή είναι σχετικά θετική. Η Ρωσία βρίσκεται σε επίθεση, η Δύση δυστυχώς διστάζει και η οικονομία της διέρχεται από μια άνθηση εν καιρώ πολέμου, με στενή αγορά εργασίας και υψηλή ζήτηση για βιομηχανική παραγωγή που βοηθά ιδιαίτερα το κατώτερο άκρο της οικονομικής κλίμακας. Ομως, η ψήφιση του συμπληρωματικού πακέτου υποστήριξης προ ημερών θα επιδράσει πιθανότατα στο ηθικό των Ρώσων, εκτός από την τόνωση της Ουκρανίας. Επιπλέον, ένας ακόμη χρόνος υψηλών απωλειών και ελάχιστων στρατιωτικών κερδών θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ρωσική υποστήριξη, ιδιαίτερα εάν η Ουκρανία περάσει στην αντεπίθεση το 2025.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου