Αύγουστος 26, 2024. Ελλάδα. Βαλκανικό Περισκόπιο.
Ως μήνυμα προς το Κρεμλίνο εκλήφθηκε η επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού, Ναρέντρα Μόντι, στην καταστραμμένη από τον πόλεμο Ουκρανία.
Η επίσκεψη αυτή έρχεται μετά την επίσκεψη στη Ρωσία πριν από μερικές εβδομάδες, η οποία προσθέτει ένα νέο κεφάλαιο στην αφήγηση της στρατηγικής εξισορρόπησης και του γεωπολιτικού οπορτουνισμού.
Στόχος της επίσκεψης στο Κίεβο ήταν να ενισχύσει τη διμερή συνεργασία και να υποστηρίξει την ειρήνη στην περιοχή.
Η αγκαλιά του πρωθυπουργού Μόντι και του Ζελένσκι είναι μια συμβολική αντίστιξη στην πολυσυζητημένη αγκαλιά με τον Πούτιν λίγες εβδομάδες πριν.
Η επίσκεψη είναι σημαντική γιατί έρχεται σε μια εποχή που ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας έχει διευρυνθεί και η Δύση είναι επικριτική για την εγγύτητα της Ινδίας με τη Ρωσία.
Το διπλωματικό μήνυμα της επίσκεψης είναι η ουδετερότητα της Ινδίας και ο στρατηγικός ελιγμός της εξισορρόπησης της σχέσης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.
Το στρατηγικό μήνυμα είναι ότι η Ινδία έχει ουσιαστικούς δεσμούς τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία, και αυτές οι εταιρικές σχέσεις είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη και δεν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος.
Η επίσκεψη δημιούργησε επίσης ελπίδες για την Ινδία να αποκαταστήσει τη ρήξη στις αλυσίδες εφοδιασμού, με συζητήσεις σε επίπεδο αντιπροσωπειών για τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, των οικονομικών και επιχειρηματικών σχέσεων, της εκπαίδευσης και της επιστήμης και τεχνολογίας.
Η Ινδία υιοθέτησε μια ισορροπημένη προσέγγιση, αποφεύγοντας να καταδικάσει τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα ζητούσε ειρηνική επίλυση και σεβόμενη την εδαφική ακεραιότητα στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
Αυτή η στάση έχει προκαλέσει κριτική από τη Δύση, ιδίως από την πορεία των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου της Ινδίας, παρά τις παγκόσμιες κυρώσεις.
Στρατηγική η σχέση με τη Δύση
Ωστόσο, η σχέση της Ινδίας με τη Ρωσία παραμένει στρατηγικής διάρκειας, ενώ η Δύση εξελίσσεται στρατηγικά. Η Ινδία διαφοροποιεί τις σχέσεις της για να μειώσει τις εξαρτήσεις και την περαιτέρω αυτοδυναμία, εξισορροπώντας έτσι στρατηγικά τη σχέση της τόσο με τη Ρωσία όσο και με τις ΗΠΑ.
Η Ρωσία παραμένει κύριος προμηθευτής στρατιωτικού υλικού στην Ινδία, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 60% των αμυντικών εισαγωγών της και σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου.
Δεδομένης της ιστορικής της εμπιστοσύνης, του κοινού εθνικού της συμφέροντος, των βαθιών αμυντικών δεσμών και της εμβάθυνσης της ενεργειακής σχέσης, η Ινδία δεν μπορεί να εγκαταλείψει αυτή τη σχέση.
Υπάρχει επίσης ανησυχία για την αναθέρμανση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας και πιθανή άνοδο ενός άλλου πόλου μεταξύ Κίνας, Ρωσίας, Ιράν και Βόρειας Κορέας ως αντίθετο προς τη Δύση.
Από την άλλη πλευρά, η στρατηγική σχέση ΗΠΑ-Ινδίας έχει εξελιχθεί σε στρατιωτικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς τομείς μέσω του διμερούς εμπορίου, της στρατιωτικής δέσμευσης και των αμοιβαίων ανησυχιών μιας εμπόλεμης Κίνας, ιδιαίτερα στον Ινδο-Ειρηνικό.
Η οξυδέρκεια της εξωτερικής πολιτικής της Ινδίας έγκειται στην εξισορρόπηση των στρατηγικών της σχέσεων με τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και τη Δύση, την ελαχιστοποίηση των αντιφάσεων και τη μεγιστοποίηση της συνεργασίας μέσω της καλύτερης κατανόησης των εθνικών συμφερόντων του άλλου.
Η επίσκεψη στο Κίεβο: Το διπλωματικό σφιχτό σχοινί
Η επίσκεψη στο Κίεβο είναι ενδεικτική των περιγραμμάτων εξωτερικής πολιτικής της Ινδίας, όπου τα αποκλίνοντα και συγκλίνοντα εθνικά συμφέροντα μεταξύ των εθνών καθιστούν τη σχέση βασισμένη σε ζητήματα, ενώ υποστηρίζεται η στρατηγική αυτονομία.
Η κυβέρνηση του Μόντι έχει συχνά τονίσει τη σημασία των πολυμερών εταιρικών σχέσεων σε μια πολυμερή παγκόσμια τάξη πραγμάτων όπου η Ινδία μπορεί να συνεργαστεί με όλες τις μεγάλες δυνάμεις χωρίς να παρασυρθεί στο στρατόπεδο κανενός.
Αυτή η επίσκεψη ακολουθεί έτσι ένα σφιχτό διπλωματικό σχοινί, δείχνοντας ότι η Ινδία είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την Ουκρανία και τη Δύση χωρίς να εγκαταλείψει τους δεσμούς της με τη Ρωσία.
Η χρονική στιγμή της ως συνέχεια της πρόσφατης αγκαλιάς Πούτιν-Μόντι, η οποία πυροδότησε οργή της Δύσης, είναι ενδεικτική του περιφερειακού ενδιαφέροντός της και της προβολής μιας ουδέτερης παγκόσμιας εικόνας.
Ο Ζελένσκι εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του που είδε τον ηγέτη της μεγαλύτερης δημοκρατίας σε μια εγκάρδια σχέση με τον παλιό αντίπαλό του να τον επισκεφτούν και να διαβεβαιωθεί για την ειρηνευτική στάση της Ινδίας. Η Ευρώπη είναι στρατηγικής σημασίας για την Ινδία στο πλαίσιο του εμπορίου, της ασφάλειας και της σύγχρονης γεωπολιτικής.
Οι σχέσεις της Ινδίας με την Ουκρανία είναι σημαντικές και ανεξάρτητες, αν και όχι τόσο βαθιές όσο με τη Ρωσία. Η Ουκρανία έχει μεγάλη ινδική φοιτητική διασπορά και είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος.
Το FY22, το εμπόριο αγαθών της Ινδίας με την Ουκρανία ήταν περίπου 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια και η Ουκρανία κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων 50 εμπορικών εταίρων της Ινδίας.
Επιπλέον, η Ουκρανία υπήρξε πηγή αμυντικών προμηθειών, τεχνολογίας, πυρομαχικών, κινητήρων και ανταλλακτικών για την Ινδία.
Ο ρόλος της Ινδίας ως δυνητικού διαμεσολαβητή
Υπήρξε μια υπόθεση ότι η Ινδία, με την επιρροή της στη Ρωσία και την Ουκρανία, μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της ειρήνης. Ωστόσο, η Ινδία ήταν απρόθυμη λόγω των περιπλοκών που εμπλέκονται και της έλλειψης ένδειξης από τις δύο πλευρές για αναζήτηση ειρήνης.
Ενώ ο κ. Μόντι δήλωσε ότι χρειάζεται μια ειρηνική επίλυση μέσω διαλόγου και διπλωματίας με μια «ανθρωποκεντρική» προσέγγιση, απέφυγε να δηλώσει συγκεκριμένα βήματα πιο κοντά στη διαμεσολάβηση.
Η Ουκρανία έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται πλέον να διαπραγματευτεί έως ότου τα ρωσικά στρατεύματα αναχωρήσουν από το έδαφός της, την ίδια στιγμή που η Ρωσία έχει ανακηρύξει αρκετές ουκρανικές περιοχές ως μέρος του εδάφους της και δεν πρόκειται να τις επιστρέψει.
Αυτό το αδιέξοδο σημαίνει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια διαμεσολάβησης είναι απίθανο να είναι επιτυχής στο προσεχές διάστημα.
Η Ινδία προσβλέπει στη συνεργασία με τη Δύση
Από την οπτική γωνία των δυτικών εθνών, η επίσκεψη του Μόντι στο Κίεβο θα μπορούσε να είναι πιο συμβολική. Δείχνει ότι η Ινδία τείνει να αλληλεπιδράσει με την Ουκρανία και, κατ’ επέκταση, τη Δύση, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί τους δεσμούς της με τη Ρωσία. Αυτή η πράξη εξισορρόπησης θα μπορούσε να βοηθήσει την Ινδία να αποφύγει την παγκόσμια απομόνωση και τις κυρώσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες λόγω της γειτνίασής τους με τη Ρωσία.
Ωστόσο, ορισμένοι δυτικοί αναλυτές θεωρούν την επίσκεψη του Μόντι ως έναν τρόπο για να κατευνάσει τη Δύση αντί για μια πραγματική προσπάθεια να βοηθήσει την Ουκρανία.
Υποστηρίζουν ότι η επίσκεψη αφορά περισσότερο την επαναβεβαίωση της στρατηγικής αυτονομίας της Ινδίας και σκοπό έχει να προωθήσει τις ινδικές επιδιώξεις ενισχύοντας τη φιλία της με το Κίεβο ενώ εκφράζει τις ανησυχίες της για τον συνεχιζόμενο πόλεμο.
Η εγχώρια γωνία
Εσωτερικά, η επίσκεψη του Μόντι στο Κίεβο είναι πιθανό να θεωρηθεί ως προώθηση των στρατηγικών συμφερόντων της Ινδίας και προβολή μιας παγκόσμιας εικόνας.
Η επίσκεψη στην Ουκρανία δείχνει στο ινδικό κοινό ότι διατηρεί τη στρατηγική αυτονομία της Ινδίας και δεν υποκύπτει στις εξωτερικές πιέσεις.
Η επίσκεψη, εξάλλου, έρχεται σε μια περίοδο που η Ινδία προσπαθεί να μειώσει τις εξαρτήσεις της και να διαφοροποιήσει τις ανάγκες της.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), οι εισαγωγές ρωσικών όπλων από την Ινδία έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια και το Νέο Δελχί στρέφεται ολοένα και περισσότερο στη διαφοροποίηση μέσω της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Ισραήλ.
Αυτή η διαφοροποίηση αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της Ινδίας για μείωση της εξάρτησής της από οποιοδήποτε έθνος ή οντότητα και ενίσχυση της στρατηγικής της αυτονομίας.
Τι πέτυχε η επίσκεψη του Μόντι;
Το βασικό ερώτημα παραμένει — τι πέτυχε η επίσκεψη του Μόντι; Το νούμερο ένα παραδοτέο της επίσκεψης μπορεί να είναι η ίδια η επίσκεψη, καθώς καταδεικνύει την προθυμία της Ινδίας να αλληλεπιδράσει με όλα τα μέρη στη σύγκρουση. Ωστόσο, είναι απίθανο να οδηγήσει σε οποιαδήποτε δραματική αλλαγή στη σχέση με τη Ρωσία ή την Ουκρανία ή να επηρεάσει τον πόλεμο.
Ένας τομέας μελλοντικής συνεργασίας μπορεί να είναι η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η οποία έχει καταστραφεί από τη σύγκρουση. Η Ινδία έχει την εμπειρία του Αφγανιστάν. Η ανθρωπιστική βοήθεια της Ινδίας στην Ουκρανία καθ’ όλη τη διάρκεια της μάχης έχει περιοριστεί.
Ως συμβολική χειρονομία, ο Μόντι παρουσίασε τον κύβο BHISHM, ένα επαναστατικό κινητό νοσοκομείο. Ωστόσο, η ινδική χρηματοδότηση στην Ουκρανία, κατά πάσα πιθανότητα, θα ήθελε πρώτα να αποκατασταθεί η ειρήνη.
Για τη Ρωσία, η επίσκεψη είναι μια υπενθύμιση ότι οι ξένοι της Ινδίας οδηγούνται μέσω των επιδιώξεων της σε όλη τη χώρα και ότι το Νέο Δελχί δεν έχει την τάση να παρασυρθεί στο στρατόπεδο κάποιου.
Η Ρωσία θα χρειαστεί να κατανοήσει τις αντιφάσεις των δεσμών της Ινδίας με τις ΗΠΑ και την Ουκρανία, όσο η Ινδία κατανοεί τη ρωσική προσέγγιση με την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα.
Για την Ουκρανία και τη Δύση, η επίσκεψη είναι ένα σημάδι ότι η Ινδία είναι πρόθυμη να αλληλεπιδράσει μαζί τους και να είναι ένας μελλοντικός ειρηνοποιός καθώς διατηρεί τους δεσμούς της με τη Ρωσία.
Τέλος, τα συμφέροντα της Ινδίας στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Ουκρανία είναι ανεξάρτητα και η προαγωγή του εθνικού της συμφέροντος είναι πρωταρχική.
«Διεθνείς αναλύσεις»
—
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου