Μαρία Ζαχαράκη
Ανταποκρίτρια στην Τουρκία
Τα σύνθετα προβλήματα και οι εσωτερικές πιέσεις
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, με τις δηλώσεις του στο A Haber, έδωσε το στίγμα μιας διπλωματικής προσέγγισης της Άγκυρας.
«Η επίσκεψη στην Ελλάδα ήταν μέρος της συνεχιζόμενης αλυσίδας της διαδικασίας που ξεκίνησε μεταξύ του προέδρου μας και του πρωθυπουργού Μητσοτάκη. Όπως γνωρίζετε, ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης ήρθε εδώ δύο φορές. Μια φορά ήρθε εδώ κι ο υπουργός Εξωτερικών του. Μια φορά ταξίδεψε εκεί ο πρόεδρός μας. Ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης θα έρθει πιθανότατα ξανά τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο για το Ανώτατο Στρατηγικό Συμβούλιο. Εγώ επίσης πραγματοποίησα την πρώτη μου διμερή επίσκεψη», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διμερούς επικοινωνίας που κορυφώνεται με το Ανώτατο Στρατηγικό Συμβούλιο, προγραμματισμένο για τις αρχές του 2025.
Τα σύνθετα προβλήματα και οι εσωτερικές πιέσεις
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών περιέγραψε τη διαδρομή των συνομιλιών, κάνοντας λόγο για μια θετική ατμόσφαιρα, αν και αναγνώρισε τις σύνθετες προκλήσεις που συνοδεύουν τα κληρονομημένα και μακροχρόνια -όπως είπε- προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Ο Φιντάν χαρακτήρισε την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα ως μέρος μιας «αλυσίδας διαδικασίας» που ξεκίνησε με τις συναντήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
«Πέρασε ως μια πραγματικά θετική ατμόσφαιρα. Πράγματι, ο Έλληνας ομόλογός μας έδειξε μια θετική προσέγγιση», πρόσθεσε.
«Προβλήματα που κληρονομήσαμε»
Ο Τούρκος υπουργός δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις δυσκολίες που συνοδεύουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
«Αυτό που βλέπουμε είναι ότι έχουμε προβλήματα και τα προβλήματα αυτά είναι σύνθετα προβλήματα, ορισμένα από αυτά είναι πολύ δύσκολα προβλήματα. Είναι προβλήματα που κληρονομήσαμε από τις προηγούμενες γενιές. Δηλαδή δεν είναι προβλήματα στα οποία είχαμε άμεση εμπλοκή, όταν διαμορφώθηκαν, αλλά είναι προβλήματα που κληρονομήσαμε. Πώς μπορούμε, ως υπεύθυνοι άνθρωποι, να λύσουμε αυτά τα προβλήματα; Εδώ, βέβαια, υπάρχει κάποια πίεση από την εσωτερική πολιτική και στις δύο πλευρές. Αυτό είναι πιο έντονο στην ελληνική πλευρά».
Σύνολο λύσεων
Σύμφωνα με τον Φιντάν, η διπλωματία οφείλει να βρει μια ισορροπία μεταξύ εσωτερικής πολιτικής, εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας. Κάνει λόγο για ένα σύνολο λύσεων, στο οποίο να συμφωνούν και οι δύο πλευρές.
«Τώρα, βρίσκοντας μια ισορροπία μεταξύ εσωτερικής πολιτικής και εξωτερικής πολιτικής, εθνικής ασφάλειας, στρατηγικών στόχων κ.λπ., προφανώς αναζητούμε πώς μπορούμε να φτάσουμε σε ένα σύνολο λύσεων, στο οποίο να συμφωνούν και οι δύο πλευρές, χωρίς να θίγονται τα συμφέροντα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ξέρετε, αυτό είναι το υπ' αριθμόν ένα καθήκον της διπλωματίας. Πρέπει να το κάνουμε αυτό. Το αν μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα εδώ ή όχι είναι ένα άλλο θέμα. Αλλά ήταν απαραίτητο να ξεκινήσει. Υπάρχουν διερευνητικές συνομιλίες που διεξάγονταν πριν από εμάς. Παρακολουθώ το φάκελο εδώ και χρόνια, δηλαδή όντας στις μυστικές υπηρεσίες, μετά στο πρωθυπουργικό γραφείο και υπάρχει ένα μοτίβο που έχω δει».
Η «σοβαρότητα» ως προϋπόθεση
Ο Χακάν Φιντάν επισήμανε τη σημασία της «σοβαρότητας» από την πλευρά των ηγετών.
«Κάθε φορά που ο πρόεδρός μας βλέπει έναν ηγέτη στην Ελλάδα που έχει τη βούληση, που είναι σοβαρός και υπεύθυνος, προσθέτει κι εκείνος τη δική του βούληση του για να προχωρήσουν αυτά τα θέματα. Θέλει να δει ότι υπάρχει σοβαρότητα. Μόλις δει αυτή τη σοβαρότητα, βάζει την απαραίτητη βούληση», είπε, καταλήγοντας ότι και ο ίδιος και η διπλωματική ομάδα εργάζονται εντατικά για να διασφαλίσουν ότι η διαδικασία αυτή θα συνεχιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. «Εμείς στην πορεία κάνουμε την απαραίτητη δουλειά».
Το Αιγαίο ως δοκιμασία διπλωματίας
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν υπογραμμίζει ότι η τρέχουσα διπλωματική διαδικασία είναι μια λεπτή και πολύπλοκη προσπάθεια, όπου οι δύο πλευρές καταβάλλουν «απίστευτες προσπάθειες» για να αποτρέψουν την κλιμάκωση της έντασης. Ο Φιντάν αναφέρθηκε σε μια εν εξελίξει διαδικασία που στοχεύει στη σταθεροποίηση των σχέσεων και την αποτροπή αύξησης της έντασης.
«Τώρα υπάρχει μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει εδώ. Αυτή η διαδικασία συζητά αυτή τη στιγμή ορισμένα θέματα ανοιχτά και ειλικρινά, με στόχο να μην αυξηθεί καθόλου η ένταση, και τόσο η ελληνική πλευρά όσο και όλοι μας καταβάλλουμε απίστευτες προσπάθειες και κόπο, ώστε να μην αυξηθεί η ένταση. Προσπαθούμε να τη φέρουμε εις πέρας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Επαναλαμβάνω όμως ότι πρόκειται για ένα πολύ ευαίσθητο θέμα», είπε, απαριθμώντας ποια είναι -κατά την Τουρκία- τα βασικά σημεία τριβής, όπως ο αφοπλισμός των νησιών με αποστρατικοποιημένο καθεστώς, η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, ο εναέριος χώρος, η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) και οι περιοχές με ασαφές νομικό καθεστώς.
«Έχουμε προβλήματα στο Αιγαίο, δεν έχουμε ένα πρόβλημα στο Αιγαίο, έχουμε πολλά προβλήματα. Ειδικά το θέμα του συνεχιζόμενου εξοπλισμού των νησιών, των νησιών με αποστρατικοποιημένο καθεστώς, είναι ένα πρόβλημα. Υπάρχουν πολλά ζητήματα, όπως η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, μέρη με ασαφές καθεστώς, το ζήτημα του εναέριου χώρου, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Πρέπει να συζητήσουμε αυτά τα προβλήματα με πολύ εξειδικευμένο τρόπο και να βρούμε μια λύση», επισήμανε.
Οι υδρογονάνθρακες της Ανατ. Μεσογείου
Ένα από τα κρίσιμα θέματα στην τουρκική ατζέντα παραμένει η κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Φιντάν πρότεινε την ανάγκη επαναπροσδιορισμού όχι των προβλημάτων, αλλά της στρατηγικής.
«Μπορούμε πράγματι να ορίσουμε σωστά αυτά τα ζητήματα και στη συνέχεια να προχωρήσουμε στην κατάλληλη λύση. Τώρα είναι απαραίτητο να στοχεύσουμε στο εξής: ίσως ανατρέχοντας στις συζητήσεις και τις μελέτες που έχουν γίνει στο παρελθόν με πολύ καλές προθέσεις και έντονες προσπάθειες, πώς μπορεί να προταθεί μια διαφορετική προσέγγιση, αν είναι δυνατόν. Είναι απαραίτητο να επαναπροσδιορίσουμε το στόχο εδώ; Δηλ., αντί να προσδιορίζουμε τα προβλήματα, ας πάμε ένα βήμα παραπέρα και ας πούμε, όπως είπε ο πρόεδρός μας, ότι θέλουμε να μετατρέψουμε αυτό το Αιγαίο -μια πραγματικά μοναδική περιοχή- σε έναν παράδεισο που θα συμβάλλει στην ευημερία, την ευτυχία, την ειρήνη και την ασφάλεια και των δύο χωρών. Αντί να περιοριζόμαστε στη διαχείριση των προβλημάτων, ας προχωρήσουμε σε μια διαφορετική προσέγγιση. Όπως είπε ο πρόεδρός μας, το Αιγαίο μπορεί να γίνει μια μοναδική περιοχή που θα φέρει ευημερία, ειρήνη και ασφάλεια για όλους», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η ειρηνική συνύπαρξη μπορεί να ενισχυθεί μέσα από πολιτικές, στρατιωτικές και εμπορικές συμφωνίες, ήτοι μέσα από τη θετική ατζέντα.
Συγκυρία για λύση
Η επίτευξη λύσεων στις ελληνοτουρκικές διαφορές απαιτεί κάτι παραπάνω από διαπραγματεύσεις· χρειάζεται βούληση, πολιτική ωριμότητα και ικανότητα εξισορρόπησης εσωτερικών και εξωτερικών πιέσεων, είπε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, τονίζοντας ότι η συγκυρία ευνοεί την αναζήτηση ορθολογικών λύσεων, καθώς η ελληνική κυβέρνηση, ενισχυμένη από την πρόσφατη λαϊκή εντολή, διαθέτει τη δυνατότητα να αναλάβει πρωτοβουλίες.
«Eίναι εφικτό, αλλά χρειάζεται να υπάρχει βούληση για αυτό. Χρειάζεται επίσης μια ορισμένη πολιτική ωριμότητα γι' αυτό. Νομίζω ότι το πνεύμα της εποχής το έχει φέρει λίγο αυτό. Εννοώ ότι μπορούμε να το κάνουμε να λειτουργήσει, αλλά όπως είπα, η άλλη πλευρά έχει πολύ μεγαλύτερη πολιτική πίεση από την Τουρκία. Δηλαδή, το ποσοστό επιρροής της εσωτερικής πολιτικής στην Ελλάδα δεν είναι το ίδιο με της Τουρκίας. Εκεί, αν μπορέσουν να ισορροπήσουν επιτυχώς μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, μπορεί να είναι εφικτό. Τώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει λάβει ισχυρή υποστήριξη από τον λαό, είναι σε θέση να θέσει την πολιτική βούληση πίσω από πιο ορθολογικές λύσεις. Εναπόκειται σε εμάς, τους υπεύθυνους για αυτή τη διαδικασία, τους εμπειρογνώμονες, να παράγουμε αυτή την ορθολογική λύση και εναπόκειται στην πολιτική ηγεσία να θέσει αυτή τη βούληση για λογαριασμό του λαού», ανέφερε ο Χακάν Φιντάν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου