Μετά από σχεδόν 2.000 χρόνια μυστηρίου, οι ερευνητές κατάφεραν (για άλλη μια φορά) να φέρουν στο φως αδημοσίευτα κείμενα σε έναν από τους αινιγματικούς κυλίνδρους της αρχαίας πόλης Herculaneum, αναφέρει το AP.
Το 2023, αρκετοί ηγέτες του κλάδου της τεχνολογίας χρηματοδότησαν το Vesuvius Challenge (αρχαία βιβλιοθήκη καλυμμένη από τη στάχτη του Βεζούβιου).
Προσφέρθηκαν χρήματα σε όποιον μπορούσε να αποκρυπτογραφήσει τους παπύρους που απανθρακώθηκαν από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. π.Χ., που βρέθηκε στη Villa Dei Papiri («Βίλα των Παπύρων») στο Herculaneum.
Τότε εντοπίστηκαν για πρώτη φορά τα πρώτα γράμματα στα αρχαία ελληνικά , σχηματίζοντας τη λέξη «πορφύρα».
Στη συνέχεια, τρεις ερευνητές ανακοίνωσαν ότι είχαν αποκρυπτογραφήσει περίπου το 5% ενός κυλίνδρου .
Πιο πρόσφατα, άλλοι αποκάλυψαν ότι είχαν εντοπίσει στοιχεία εκεί που θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν τον χαμένο τάφο του Πλάτωνα .
Αυτή την Τετάρτη, 5 Φεβρουαρίου 2025, το Vesuvius Challenge ανακοίνωσε μια νέα «ιστορική ανακάλυψη», που αναμεταδόθηκε από το Associated Press (AP): οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν την πρώτη εικόνα του εσωτερικού ενός από τους πολύ εύθραυστους αρχαίους κυλίνδρους, ενός από τους τρεις που διατηρούνται στη Βιβλιοθήκη Bodleian του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (Αγγλία).
Και θα περιέχει “περισσότερο ανακτήσιμο κείμενο από οτιδήποτε έχουμε δει ποτέ σε έναν σαρωμένο κύλινδρο Herculaneum “ , λέει ενθουσιασμένος στο πρακτορείο ειδήσεων ο συνιδρυτής του διαγωνισμού, Μπρεντ Σάιλς, επιστήμονας υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι (Ηνωμένες Πολιτείες).
AI και ακτίνες Χ για τη διάσωση της αποκρυπτογράφησης
Ενώ η θερμότητα και η ηφαιστειακή τέφρα από τον Βεζούβιο βοήθησαν στη διατήρηση των παπύρων, τους μεταμόρφωσε επίσης σε απανθρακωμένα κομμάτια στο μέγεθος των ράβδων σοκολάτας, τόσο εύθραυστα που διαλύονται όταν οι ειδικοί προσπαθούν να τους ξετυλίξουν φυσικά.
Για περισσότερα από 250 χρόνια, προσπαθούν να βρουν τρόπους για να αποκρυπτογραφήσουν (ανώδυνα) αυτές τις πολύτιμες περγαμηνές, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Vittorio Emanuele III στη Νάπολη (Ιταλία).
Οι πληροφορίες που περιέχουν θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν σημαντικά τις γνώσεις μας για την αρχαία σκέψη.
Μεγάλες ελπίδες είχαν λοιπόν εναποθέσει στον πάπυρο PHerc. 172, δωρεά στην Οξφόρδη τον 19ο αιώνα από τον Φερδινάνδο Δ’ , βασιλιά της Νάπολης και της Σικελίας.
Στο εργαστήριο Diamond Light Source, σαρώθηκε χρησιμοποιώντας το σύγχροτρον , έναν τύπο επιταχυντή σωματιδίων που κυκλοφορεί ηλεκτρόνια με πολύ υψηλές ταχύτητες σε έναν δακτύλιο. Παράγει έτσι εξαιρετικά έντονο φως, συμπεριλαμβανομένων ακτίνων Χ υψηλής ενέργειας που μπορούν να διεισδύσουν σε πολύ πυκνά υλικά, όπως οι ανθρακούχοι κύλινδροι του Herculaneum.
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να συρράψουν τις προκύπτουσες εικόνες μεταξύ τους, εντοπίζοντας μελάνι που υποδεικνύει περιοχές γραφής και βελτιώνοντας τη σαφήνεια του κειμένου.
Αυτή η διαδικασία δημιούργησε μια τρισδιάστατη εικόνα του ρολού, που ουσιαστικά «ξετυλίχθηκε» σε έναν υπολογιστή χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται τμηματοποίηση.
Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη, στην τρέχουσα κατάστασή της, εξακολουθεί να έχει περιορισμούς. Μέχρι στιγμής, ελάχιστο κείμενο έχει αποκρυπτογραφηθεί στις πολλές στήλες του κειμένου, εκτός από την αρχαία ελληνική λέξη διατροπή, «αηδία».
Προς μια «αναγέννηση» των παπύρων Herculaneum
«Είμαστε ακόμη στην αρχή μιας μακράς διαδικασίας », είπε στο AP ο Πίτερ Τοθ, επιμελητής των ελληνικών συλλογών του Bodleian: « Χρειαζόμαστε καλύτερες εικόνες και αυτοί [οι ερευνητές της Οξφόρδης] είναι πολύ θετικοί και πολύ, πολύ σίγουροι ότι μπορούν να βελτιώσουν περαιτέρω την ποιότητα των εικόνων και την αναγνωσιμότητα του κειμένου.
Ελπίζουν επίσης ότι οι πηγές φωτός σύγχροτρον μπορούν να αναπτυχθούν τοπικά, για να αποτραπεί η μετακίνηση των εύθραυστων παπύρων σε ολόκληρη τη χώρα ή ακόμα και στον κόσμο.
Άλλοι ειδικοί καλούνται επίσης να συμμετάσχουν στην κοινή προσπάθεια για να ανασυνθέσουμε τελικά το πλήρες κείμενο ενός ειλητάρου. Ο Ρίτσαρντ Όβεντεν, επικεφαλής βιβλιοθηκάριος του Bodleian, είπε στον Guardian :
Αυτή είναι μια απίστευτη ιστορική στιγμή, όπου βιβλιοθηκονόμοι, επιστήμονες πληροφορικής και ειδικοί στην αρχαιότητα συνεργάζονται για να δουν το αόρατο. Οι εκπληκτικές εξελίξεις στην απεικόνιση και την τεχνητή νοημοσύνη μας επιτρέπουν να εξετάσουμε ειλητάρια που δεν έχουν διαβαστεί για σχεδόν 2.000 χρόνια.
Ματθίλδη Ραγκό – Geo.fr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου