Το θέατρο - στολίδι της Κέας

ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@otenet.gr
Από το ethnos.gr


Ενα μοναδικό κομψοτέχνημα, μια πανέμορφη αχηβάδα πλάι στη θάλασσα, κέρδισε η Κέα, με την αποκάλυψη του μινιμαλιστικού υπέροχου αρχαίου θεάτρου στην Καρθαία.

 Χτίστηκε «με οικονομία μέσων και υλικών» όπως αναφέρθηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και θα συντηρθεί και αναδειχθεί χάρη στη χρηστή διαχείριση της Επιστημονικής Επιτροπής Κέας. Αν και δεν περιλαμβανόταν στις συμβατικές υποχρεώσεις της, εν τούτοις, όπως είπε η πρόεδρος Εύα Σημαντώνη-Μπουρνιά, καθηγήτρια Αρχαιολογίας, κατάφεραν να εξοικονομήσουν τα χρήματα από τον σφιχτό γενικά προϋπολογισμό. Ετσι, με μια μελέτη του «Διαζώματος» θα καταστεί εφικτή η προστασία και ανάδειξή του.

Και τα δύο είναι απολύτως αναγκαία. Η θέση του αρχαιολογικού χώρου, μέσα σε ένα αλώβητο τοπίο εξαιρετικού φυσικού κάλλους αλλά χωρίς δρόμους, όπως και ο ελάχιστος αριθμός αρχαιοφυλάκων στο νησί, καθιστούν την Καρθαία δύσκολα προσβάσιμη. «Αν δεν το προστατεύσουμε φέτος, τμήματα μπορεί να χαθούν εφόσον δεν ενσωματωθούν στο μνημείο. Μερικά είναι σε τόσο κακή κατάσταση, που κινδυνεύουν ακόμα και αν τα καταχώσουμε. Πρέπει να τα συντηρήσουμε» τόνισε η κ. Μπουρνιά. Οι εργασίες θα γίνουν μέχρι τον Δεκέμβριο, οπότε τελειώνουν τα χρήματα του ΕΣΠΑ.
Η Καρθαία υπήρξε μία από τις τέσσερις αρχαίες πόλεις-κράτη που αναπτύχθηκαν στην Κέα. Το κέντρο της βρίσκεται στην άκρη μιας βραχώδους λοφοσειράς και εποπτεύει έναν διπλό όρμο. Κατοικήθηκε αδιάλειπτα από τους Γεωμετρικούς Χρόνους έως την Υστερη Αρχαιότητα, οπότε και εγκαταλείφθηκε πλήρως.

Η θέση του αρχαιολογικού χώρου, η έλλειψη δρόμων και ο μικρός αριθμός αρχαιοφυλάκων στο νησί της Κέας καθιστούν την Καρθαία δύσκολα προσβάσιμη

Την περίοδο 2002-2008 πραγματοποιήθηκε εκεί από την Επιστημονική Επιτροπή Κέας ένα μεγάλο έργο, με χρηματοδότηση από το Γ΄ Κ.Π.Σ., που είχε ως αποτέλεσμα την αναστήλωση - ανάδειξη των πιο επιβλητικών δημόσιων οικοδομημάτων της ακρόπολης (ναοί Απόλλωνος και «Αθηνάς», κτίριο D, Πρόπυλο) και τη δημιουργία συγκροτημένου αρχαιολογικού χώρου, με απόλυτο σεβασμό στις ιδιαίτερες απαιτήσεις του τόπου. Από το 2011 και έως το τέλος του 2015 υλοποιείται δεύτερο μεγάλο έργο από την ίδια Επιτροπή, με χρηματοδότηση Ε.Σ.Π.Α.
Το θέατρο της Καρθαίας βρίσκεται στη βάση της νοτιοδυτικής πλαγιάς της ακρόπολης της πόλης, σε απόσταση περίπου 80 μ. από τη θάλασσα. Ηδη από το 1812, αναφέρεται στη δημοσίευση του Δανού περιηγητή Brondsted. Μόλις το 1965, η Εφορεία Κυκλάδων διενήργησε μια περιορισμένη ανασκαφική τομή. Κατά την περίοδο 1987-1991, σε ανασκαφές υπό τη δρα Λίνα Μενδώνη, έγινε ευρύτερη έρευνα, με αποτέλεσμα να έρθουν στο φως τμήματα δύο κερκίδων και δύο κλιμάκων από την 8η σειρά εδωλίων έως το επίπεδο της ορχήστρας.
Εργασίες
Συστηματικές εργασίες ανασκαφής, τεκμηρίωσης, στερέωσης και ανάδειξης του θεάτρου ξεκίνησαν πριν από τέσσερα χρόνια. Είναι μικρού μεγέθους, απλής κατασκευής και εξ ολοκλήρου κτιστό. Καταλαμβάνει έκταση περίπου 800 τ.μ., και είχε χωρητικότητα 880 θέσεων. Δημιουργήθηκε κατά την ελληνιστική εποχή (μέσα του 4ου αι. π.Χ.). Στους υστερορωμαϊκούς χρόνους σε τμήμα του αναπτύχθηκε εκτεταμένο συγκρότημα λουτρών.
Για την κατασκευή του έχουν χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά τοπικοί λίθοι, κατά κύριο λευκός σιπολίνης και πρασινωπός σχιστόλιθος. Στα νεότερα χρόνια έγιναν εκτεταμένες λιθαρπαγές από ντόπιους, ώστε να χρησιμοποιήσουν το υλικό για κατασκευές σπιτιών. Ο,τι έχει βρεθεί διάσπαρτο ή παρατοποθετημένο θα ξαναχρησιμοποιηθεί και θα γίνουν συμπληρώσεις από τεχνητό λίθο ή από σχιστόλιθο.
Τη μελέτη παρουσίασαν η αρχαιολόγος Τ. Πανάγου και η αρχιτέκτων μηχανικός Δ. Μαυροκορδάτου, που τη συνέταξαν με τη Λουκία Λάσκαρη.