Του Lionel Laurent
"Ανυπόφορο". Με τον τρόπο αυτό περιγράφει ένα μέλος του κοινοβουλίου της Φινλανδίας το θέαμα των Ρώσων τουριστών που ξεχύνονται από τα σύνορα, αγοράζοντας σουβενίρ, την ώρα που ο στρατός του Πούτιν βομβαρδίζει την Ουκρανία.
Ακόμη χειρότερα, το γεγονός ότι κάποιοι τουρίστες ταξιδεύουν εντός της ζώνης Σένγκεν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φαίνεται να υπονομεύει ένα δίχτυ κυρώσεων που είναι κλειστό στα γιοτ των ολιγαρχών, τα χρυσά διαβατήρια και τις πτήσεις από τη Ρωσία. Τα στοιχεία από την ασφαλιστική Rosgosstrakh PJSC, δείχνουν ότι οι προορισμοί της ΕΕ αντιστοιχούν στο 25% των ασφαλιστικών συμβολαίων ταξιδιού μέσω διαδικτύου τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, με την Ισπανία και την Ιταλία στους τρεις κορυφαίους προορισμούς, σύμφωνα με το Russian Travel Digest.
Οι εθνικοί περιορισμοί στις εκδόσεις βίζα, εμφανίζονται ως απάντηση. Όμως, καθώς αυξάνεται η πίεση για πανευρωπαϊκή απαγόρευση έκδοσης βίζας για Ρώσους πολίτες –με την υποστήριξη της Τσεχικής Δημοκρατίας, που κατέχει τώρα την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ- θα πρέπει να αναρωτηθούμε πόσο αποτελεσματική ή έξυπνη θα ήταν αυτή η ποινή.
Ενώ μια τέτοια απαγόρευση θα ήταν μια χειρονομία υποστήριξης προς τα ευάλωτα κράτη δίπλα στη Ρωσία, κινδυνεύει επίσης να ενώσει τους φίλους και εχθρούς του Πούτιν –τόσο ηθικά, ως μια μορφή συλλογικής τιμωρίας, όσο και πρακτικά, όταν βοηθούν Ρώσους αντιφρονούντες να βρουν ασφάλεια στο εξωτερικό. Η φιλανδική διαδρομή της Σένγκεν για παράδειγμα, χρησιμοποιήθηκε από Ρώσους εναντίον των Ουκρανών, που κατέληξαν στη Γαλλία.
Ορισμένοι πολιτικοί δηλώνουν ότι αυτό δεν χρειάζεται να αποτελεί πρόβλημα: η ΕΕ προσφέρει ανθρωπιστικές βίζες για Ρώσους που προσπαθούν να γλιτώσουν τις διώξεις, που σημαίνει ότι μόνο όσοι θα κάνουν διακοπές θα στοχεύονται. Αλλά εάν διαδρομή Σένγκεν ήταν καθοριστική, λένε οι παρατηρητές, είναι ακριβώς λόγω των ιδιαιτεροτήτων της διαδικασίας ασύλου και του χαμηλού αριθμού ανθρωπιστικών βίζας που χορηγήθηκαν. Οι εξόριστοι φυγάδες θα βρουν περισσότερες κλειστές πόρτες.
Κανένα από αυτά τα προβλήματα δεν μπορεί να συγκριθεί με τα δεινά των Ουκρανών προσφύγων και συγγενών που θάβουν τους νεκρούς τους, προφανώς. Αλλά θα ήταν ένα βήμα πίσω. Μια πρόσφατη άφιξη στη Γαλλία από τη Μόσχα, ο 41χρονος ειδικός δημόσιας υγείας Daniel Kashnitsky, μου λέει ότι γνωρίζει πόσο τυχερός είναι: αφού πέρασε μια νύχτα σε μια ρωσική φυλακή για διαμαρτυρία κατά του πολέμου, αιτήθηκε επιτυχώς για άσυλο τον Απρίλιο και έφυγε με την οικογένειά του, προκειμένου να γλιτώσει ο 18χρονος γιος του την επιστράτευση.
Ο Kashnitsky δηλώνει ότι υποστηρίζει οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία του πολέμου, αλλά εκτιμά ότι μια απαγόρευση βίζας θα μπορούσε να έχει αντίθετο αποτέλεσμα. "Εξυπηρετεί το παιχνίδι του Πούτιν", δήλωσε, φοβούμενος ότι οι επαναπατριζόμενοι εξόριστοι ή οι αντιφρονούντες αποκλεισμένοι από την ΕΕ θα χρησιμοποιηθούν ως προπαγάνδα. "Είμαστε στην ίδια πλευρά και πρέπει να ενωθούμε".
Στην πραγματικότητα, η Δύση θα μπορούσε να δει τη διασπορά ως έναν σπόρο για να καλλιεργηθεί. Ενώ οι υποστηρικτές μιας απαγόρευσης θα έλεγαν ότι οι περισσότεροι Ρώσοι δεν είναι καθόλου στην ίδια πλευρά, καθώς το 77% εγκρίνει τον πόλεμο, το think tank CEPA εκτιμά ότι η βασική υποστήριξη για τον πόλεμο, πιθανότατα συμπίπτει με το 76% των Ρώσων που δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ στο εξωτερικό. Θα έμεναν ανεπηρέαστοι και ασυγκίνητοι από την απαγόρευση βίζας, σε αντίθεση με τους εξειδικευμένους επαγγελματίες, που υποστηρίζουν τη μετανάστευση ως έναν τρόπο να πλήξουν το καθεστώς Πούτιν. Οι ΗΠΑ φιλοδοξούν να τους προσελκύσουν, χαλαρώνοντας κάποιες προϋποθέσεις για την έκδοση βίζας (όπως έκαναν στον Ψυχρό Πόλεμο).
Η αξιοποίηση του ρωσικού brain drain θα μπορούσε να υποστηρίξει τις δημοκρατικές αξίες, παρέχοντας άσυλο σε θύματα διώξεων και επίσης να αποφέρει τα οικονομικά οφέλη της μετανάστευσης εξειδικευμένων επαγγελματιών, τονίζει ο Konstantin Sonin, οικονομολόγος στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής Harris του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Θα σηματοδοτούσε μια απομάκρυνση από τις βίζες για επενδυτές και τα χρυσά διαβατήρια που έχουν ωφελήσει το στενότερο περιβάλλον του Πούτιν και πυροδότησαν μια κατανοητή οργή.
Τίποτα από αυτά δεν απορρίπτει τις ανησυχίες για την ασφάλεια των κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που διαδραμάτισαν τεράστιο ρόλο στην υποδοχή εκατομμυρίων Ουκρανών προσφύγων, και είναι άμεσα εκτεθειμένοι στις απειλές της Μόσχας, όπως αναφορικά με τα αγαθά που διέρχονται από τον θύλακα του Καλίνινγκραντ της Βαλτικής. Η Εσθονία μόλις απέκρουσε το μεγαλύτερο κύμα κυβερνοεπιθέσεων σε μια δεκαετία.
Αλλά οι συζητήσεις για τις βίζες αποσπούν την προσοχή από την προτεραιότητα του να βοηθηθεί η Ουκρανία, με την ενίσχυση της οικονομικής στήριξης προς το Κίεβο, την απελευθέρωση πακέτων οικονομικής βοήθειας για νοικοκυριά και την επιτάχυνση των κρίσιμων αποφάσεων για την επέκταση των πυρηνικών σταθμών στη Γερμανία και των ολλανδικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Ο υψηλός πληθωρισμός και η ενεργειακή λειψυδρία, αποτελούν την πραγματική απειλή για την πολεμική προσπάθεια. Η συζήτηση για την απομόνωση της Ρωσίας με απαγόρευση ταξιδιού, "συγκρούεται" με τα 83,3 δισ. ευρώ που έχει στείλει η ΕΕ στη Ρωσία για ορυκτά καύσιμα μετά την εισβολή. Αυτό, περισσότερο από τα λεωφορεία γεμάτα με τουρίστες, ίσως να είναι η πιο αφόρητη αντίφαση από όλες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου