Του Marc Champion
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, φανατικός μελετητής της ρωσικής ιστορίας, γνωρίζει καλά τις δύο απειλές που κατέστρεψαν ορισμένους από τους προκατόχους του στο Κρεμλίνο, από τον τσάρο Νικόλαο Β' έως τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Η μία είναι να ξεκινήσει και να χάσει έναν πόλεμο, η άλλη να καταστρέψει την οικονομία.
Η απόφασή του να αντικαταστήσει έναν ανίκανο υπουργό Άμυνας με έναν αποτελεσματικό οικονομολόγο έχει στόχο να προστατευτεί και από τις δύο απειλές, κάτι που μπορεί να είναι καθησυχαστικό για τον Πούτιν και τον κύκλο του, αλλά για κανέναν άλλον.
Ο διορισμός του Αντρέι Μπελούσοφ αποτελεί έναν ιδιαίτερα επικίνδυνο συνδυασμό, διότι το καθήκον του θα είναι να θέσει την πολεμική μηχανή της Ρωσίας σε πιο βιώσιμη βάση, τη στιγμή που η χώρα εξακολουθεί να διοικείται από έναν άνθρωπο που διακατέχεται από μεγαλεπήβολα οράματα. Αυτό απαιτεί επανεξέταση της κατάστασης από την Ουκρανία αλλά και από τη Δύση.
Αν αυτό ακούγεται κινδυνολογικό, προσέξτε τι έχει πει ο Πούτιν στους Ρώσους μετά τη σαρωτική επανεκλογή του τον Μάρτιο. Δεν έχει σημασία ότι οι εκλογές ήταν προκαθορισμένες και το ότι δεν είχαν καμία σχέση με τη δημοκρατία. Συγκέντρωσε το 88% και αναδείχθηκε με κύρος και αυτοπεποίθηση, αφήνοντας πίσω του τις συνέπειες από την εισβολή του στην Ουκρανία και ακόμη και αυτές από την ανταρσία του επικεφαλής της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν.
Απευθυνόμενος στην παρέλαση της 9ης Μαΐου στην Κόκκινη Πλατεία, ο Πούτιν κατηγόρησε τη Δύση για αποικιοκρατικές πολιτικές που υποστηρίζουν τους σημερινούς "ναζί" και προκαλούν συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο. Οι στρατηγικές (πυρηνικές) δυνάμεις της Ρωσίας, προειδοποίησε, δεν θα επιτρέψουν σε κανέναν να απειλήσει τη Μητέρα Πατρίδα. Επιχείρησε επίσης να συνδέσει τον σημερινό αγώνα κατά της Ουκρανίας που υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ με εκείνον του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τον οποίο, όπως είπε, η Ρωσία είχε αφεθεί να πολεμήσει μόνη της τον Χίτλερ επί τρία χρόνια, ενώ η Ευρώπη υποστήριζε τη γερμανική Βέρμαχτ.
Είναι δελεαστικό να απορρίψουμε χλευαστικά αυτό το είδος της ιστορικής κακοποίησης, αλλά αυτό είναι λάθος για τρεις λόγους. Πρώτον, επειδή πάρα πολλοί Ρώσοι θα το πιστέψουν. Δεύτερον, επειδή τόσο μεγάλο μέρος του κόσμου θα τείνει να την παπαγαλίσει, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη Δύση όπως ο Ντόναλντ Τραμπ που βλέπουν τον Πούτιν ως σύμμαχο στον αγώνα τους κατά του φιλελευθερισμού. Και τέλος, επειδή η απειλή που συνιστά η Ρωσία του Πούτιν είναι πραγματική, όχι λόγω κάποιας πραγματικής πρόθεσης που έχει να πατήσει το πυρηνικό κουμπί ή να εισβάλει στην Πολωνία, αλλά επειδή η αντίληψή του για τη Μητέρα Πατρίδα είναι τόσο εκτεταμένη που η "προστασία" των συμφερόντων της πρέπει αναπόφευκτα να συναντά αντίσταση.
Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τους ισχυρισμούς του Πούτιν, όπου όπως τόσο συχνά υπάρχει αρκετή αλήθεια για να θολώνει το μέγεθος του ψεύδους. Σχετικά με τους νεοναζί, ναι, η Ουκρανία έχει μερικούς. Ωστόσο, η Ρωσία έχει μια δραματικά μεγαλύτερη εκπροσώπηση της ακροδεξιάς στο κοινοβούλιό της από ό,τι η Ουκρανία, η οποία δεν κάνει τίποτα ναζιστικό με το να υπερασπίζεται τον εαυτό της από την επίθεση, όπως ακριβώς έκανε η Σοβιετική Ένωση το 1941.
Όσον αφορά τις προσπάθειες της Δύσης να αποδυναμώσει και να βλάψει τη Ρωσία, απλά να θυμάστε ότι η Μόσχα ήταν αυτή που εισέβαλε σε έναν κυρίαρχο γείτονα χωρίς πρόκληση και στη συνέχεια ανακοίνωσε την προσάρτηση περίπου του ενός τετάρτου του εδάφους αυτού του γείτονα, παρά το γεγονός ότι όχι μόνο αναγνώρισε επίσημα τα κοινά τους σύνορα σε διεθνείς συνθήκες, αλλά και τα εγγυήθηκε από επίθεση το 1994. Εδώ υπάρχει μία αποικιακή δύναμη που προσπαθεί να υποτάξει ένα πρώην υπήκοο κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, και αυτή είναι η Ρωσία.
Όσον αφορά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η ιστορία έχει σημασία ακριβώς επειδή τα σοβιετικά δεινά ήταν τόσο μεγάλα. Η συνέπεια της πεποίθησης των Ρώσων ότι αυτή η φρίκη προκλήθηκε με την υποστήριξη των τότε δυτικών συμμάχων είναι ότι τα σημερινά ψέματα είναι επίσης πιο εύκολο να πουληθούν. Η πραγματικότητα είναι ότι η Σοβιετική Ένωση έμεινε έξω από τα δύο πρώτα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αφού είχε συνάψει σύμφωνο μη επίθεσης με τη Γερμανία και συμφωνία για τον διαμελισμό της Πολωνίας. Μόλις ο Χίτλερ υπαναχώρησε και εισέβαλε, είχε ήδη καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης. Αλλά η μη κατεχόμενη Ευρώπη δεν υποστήριξε την επιχείρηση Μπαρμπαρόσα και χωρίς την αμερικανική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια - την οποία τελικά αναγνώρισε ο Πούτιν στην ομιλία του - δεν είναι σαφές ότι η Μόσχα θα μπορούσε να είχε επικρατήσει.
Αυτό που τα καθιστά όλα αυτά επικίνδυνα είναι ότι η ιδέα του Πούτιν για τη Μητέρα Πατρίδα είναι πολύ μεγαλύτερη από τα σημερινά, διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της Ρωσίας, ένας αταβισμός που είναι ευρέως δημοφιλής στη Ρωσία. Η αντίληψή του για τη σωστή θέση της Ρωσίας στον κόσμο είναι επίσης απείρως μεγαλύτερη από ό,τι υποδηλώνουν η τρέχουσα οικονομία και το μέγεθος του πληθυσμού της.
Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε αυτή τη νοοτροπία, επειδή αυτό που βλέπουμε είναι μια διαδικασία αυτοκρατορικής αποσύνθεσης που ξεκίνησε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, αλλά παραμένει άλυτη και όλο και περισσότερο αμφισβητούμενη. Το όριο για μια απειλή κατά της "μητέρας πατρίδας" δεν απαιτεί μια επίθεση κατά της Ρωσίας. Μπορεί να "απειληθεί" μόλις ένα πρώην έδαφος της αυτοκρατορίας αρνηθεί να υποκύψει στη θέληση της Μόσχας, ματαιώνοντας την προσπάθεια του Πούτιν να επαναφέρει τη Μόσχα στη θέση που της αξίζει ως κέντρο μιας μεγάλης δύναμης, ισότιμης με τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ευρώπη και την Ινδία.
Προς το παρόν, ο Πούτιν είναι πλήρως απασχολημένος με την ανάκτηση του ελέγχου της Ουκρανίας, αλλά έχει εκκρεμότητες στη Βαλτική, τον Καύκασο και τη Μολδαβία. Έχει επίσης να αποκαταστήσει την επιρροή του στα Βαλκάνια και την κεντρική Ευρώπη και έχει την ανάγκη να αποδυναμώσει άλλες δυνάμεις ενισχύοντας παράλληλα τις δικές του. Όσο μεγαλύτερη επιτυχία έχει, τόσο περισσότερες από αυτές τις εκκρεμότητες θα αναλάβει.
Για τους λεγόμενους ρεαλιστές, αυτό είναι κάτι που η Δύση πρέπει να αποδεχτεί. Αλλά αυτό είναι ειλικρινά επιπόλαιο, καθώς δεν αναγνωρίζεται ότι οι απρόθυμοι πρώην υπήκοοι της Ρωσίας δεν είναι απλώς πληρεξούσιοι της Δύσης σε ένα παιχνίδι υπερδυνάμεων. Οι στόχοι του Πούτιν είναι μια συνταγή για περιφερειακή αστάθεια. Οι Ουκρανοί, άλλωστε, απώθησαν τη δύναμη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων από το Κίεβο τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, όταν δεν είχαν καμία δυτική βοήθεια πέρα από μερικούς αντιαρματικούς πυραύλους, ο ρόλος των οποίων είχε υπερτιμηθεί κατά πολύ εκείνη την εποχή. Οι Γεωργιανοί μπλοκάρουν και πάλι τους δρόμους της Τιφλίδας για να διαδηλώσουν για την υποχώρηση της κυβέρνησής τους στη ρωσική επιρροή.
Για τον Πούτιν, αυτό είναι το πεπρωμένο, το χρέος που οφείλει στους προκατόχους του στο Κρεμλίνο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μόλις τώρα αρχίζουν να αναγνωρίζουν τι συνεπάγεται αυτό το όραμα, ενώ στις ΗΠΑ, η ρωσική πολιτική έχει εμπλακεί πολύ με την εσωτερική πολιτική. Οι ηγέτες και στις δύο περιοχές θα πρέπει να επικεντρωθούν στην οικοδόμηση της άμυνας που χρειάζονται για να αποτρέψουν τον Πούτιν. Αυτό θα κοστίσει ακριβά, αλλά δεν θα είναι τόσο δαπανηρό όσο η εναλλακτική λύση.
Απόδοση - Επιμέλεια: Σ. Κετιτζιάν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου