Του Κώστα Ράπτη
Μιλώντας την Κυριακή σε συγκέντρωση του κόμματός του στο Κιζιλτζάχαμαμ της Άγκυρας ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προέβη, ενώ εξαπέλυε μύδρους προς το Ισραήλ, σε μία παράδοξη δήλωση. Συγκεκριμένα ισχυρίσθηκε ότι "η Χαμάς υπερασπίζεται και την Ανατολία”, προσθέτοντας ότι γνωρίζει καλά το "πόσο σκληρά αγωνίζονται οι αδελφοί και οι αδελφές μας”.
Δεν ήταν η πρώτη φορά. Την Χαμάς ως υπερασπιστή της Ανατολίας (δηλ. της Μικράς Ασίας) ο Ερντογάν την επικαλέστηκε και σε πρόσφατη ομιλία στην κοινοβουλευτική του ομάδα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας υποστηρίζει ότι εάν επικρατήσει της Χαμάς το Ισραήλ "θα στρέψει τα βλέμματά του” εναντίον της Τουρκίας και της εδαφικής της ακεραιότητας.
Πώς θα ήταν δυνατό κάτι τέτοιο; Και γιατί ο Τούρκος ηγέτης αισθάνεται την ανάγκη να το ισχυρισθεί;
Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί, αν δεν δώσουμε βάση στην μεγάλη στροφή που επιχειρούν αυτό το διάστημα ο Ερντογάν και το κόμμα του, προετοιμάζοντας την εκπόνηση νέου συντάγματος, προβάλλοντας το πρόσωπο της επιστροφής στις "φιλελεύθερες” ημέρες της πρώτης δεκαετίας της εξουσίας του, ρίχοντας τους τόνους της αντιπαράθεσης με την υπό τον Οζγκιούρ Οζέλ αξιωματική αντιπολίτευση και παίρνοντας όλο και περισσότερες αποστάσεις από τους συμπολιτευόμενους εθνικιστές του Μπαχτσελί, με τους οποίους ανταλλάσσονται "μηνύματα” μαφιόζικου τύπου, εν μέσω σεναριολογίας για πιθανό πραξικόπημα.
Όταν ο Ερντογάν δηλώνει ότι "η Χαμάς υπερασπίζεται την Ανατολία” εμφανίζει τη χώρα του ευθέως να συμπολεμά με την παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση – και μάλιστα σε έναν αγώνα αμυντικό. Με άλλα λόγια, εμφανίζει την αλληλεγγύη του προς την Χαμάς ως υπαγορευόμενη από ύψιστο εθνικό συμφέρον της Τουρκίας και όχι από υπερφίαλες μεσανατολικές φιλοδοξίες. Η συμπόρευση με την Χαμάς εμφανίζεται έτσι ως μία επιλογή όχι "νεο-οθωμανική” (την οποία θα μπορούσαν να καταγγείλουν όσοι πιστεύουν ότι η Τουρκία έχει πολύ πιο πιεστικές προτεραιότητες αυτή τη στιγμή), αλλά "κεμαλική”: και μόνο η χρήση του όρου "Ανατολία” παραπέμπει σε ημέρες αγώνα για την αποτίναξη της ξενικής παρουσίας από το κουφάρι της Οθωμαντικής Αυτοκρατορίας.
Τον ιστορικό συσχετισμό τον έχει κάνει ο ίδιος ο Ερντογάν. "Το λέω πολύ ξεκάθαρα και ανοιχτά: η Χαμάς είναι ίδια με την Kuva-yi Milliye στην Τουρκία κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας” δήλωσε προς την κοινοβουλευτική του ομάδα στις 17 Απριλίου, ενθυμούμενος τους "τσέτες” του Κεμάλ. Αυτό που ακόμη τότε έδειχνε να είναι ένα επιχείρημα υπέρ του "εθνικοαπελευθερωτικού” χαρακτήρα της Χαμάς έγινε ενάμιση μήνα μετά παραδοχή ότι η παλαιστινιακή οργάνωση προμαχείται της τουρκικής εδαφικής ακεραιότητας.
Όμως ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να απειληθεί η τουρκική κυριαρχία στην Ανατολία είναι το κουρδικό αποσχιστικό κίνημα. Άρα ο Ερντογάν υπονοεί εμμέσως πλην σαφώς ότι αυτό είναι ισραηλοκίνητο.
Όλα αυτά γίνονται στο φόντο της πίεσης που δέχεται εγχωρίως το κόμμα της εκλογές, μετά και την ήττα του στις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου, να διακόψει τους οικονομικούς δεσμούς του με το Ισραήλ, οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας για το εβραϊκό κράτος, εφόσον η πολεμική προσπάθεια του τελευταίου σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται σε αζερικό πετρέλαιο εξαγόμενο μέσω τουρκικών λιμένων.
Η υπόθεση αυτή όχι μόνο αναδεικνύει την υποκρισία της στάσης του Ερντογάν, αλλά υπονομεύει και την ηγεμονία του στον χώρο του πολιτικού Ισλάμ. Διόλου τυχαία, την ίδια ημέρα που εκφώνησε την ομιλία του στο Κιζιλτζάχαμαμ, η τουρκική αστυνομία συνέλαβε δέκα διαδηλωτές της πρωτοβουλίας "Χίλιοι νέοι για την Παλαιστίνη”, σε συγκέντρωση έξω από γραφεία της αζερικής πετρελαϊκής εταιρείας SOCAR.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου