Επειδή αρκετοί πολιτικοί(και όχι μόνο)ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει Βόρειος Ήπειρος αλλά Νότιος Αλβανία ας διαβάσουν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας του 1914 για να διαπιστώσουν ότι το επίσημο Αλβανικό κράτος υπέγραψε το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας με την κυβέρνηση της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου.
Στο πρώτο άρθρο του πρωτοκόλλου ορίζεται ότι Η Βόρειος Ήπειρος είναι αυτόνομη.
Από το orp.gr
Επιμέλεια κειμένων, του ιστορικού Άλκη Ευστρατίου.
Στις 8 Αυγούστου 1913 δημοσιεύεται απόφαση των μεγάλων δυνάμεων (γνωστή ως Πρωτόκολλο του Λονδίνου, Πρόεδρος ο Υπουργός των εξωτερικών της Αγγλίας, σερ Edward Grey και μέλη οι πρέσβεις των έξι μεγάλων δυνάμεων) σύμφωνα με την οποία τα βόρεια σύνορα της Αλβανίας με την Ελλάδα θα περιελάμβαναν αφ’ ενός μεν τον Καγιά Κορυτσάς αφ’ ετέρου δε την ακτή μέχρι της Φτελιάς. Μεταξύ αυτών των δύο σημείων, τα σύνορα θα καθορίζονταν από επιτροπή, βάσει γεωγραφικών και εθνολογικών δεδομένων, των τελευταίων βάσει της γλώσσας που μιλούσαν οι οικογένειες.
Στις 17 Δεκεμβρίου 1913, η επιτροπή ανακοινώνει την απόφαση της, γνωστή σαν πρωτόκολλο της Φλωρεντίας.
13 Φεβρουαρίου 1914, οι μεγάλες δυνάμεις κοινοποιούν στην Ελλάδα, μέσω διπλωματικών εκπροσώπων, την συνοριακή γραμμή Ελλάδος και Αλβανίας και την προσκαλούν να αποσύρει τα στρατεύματά της. Ο Ελληνικός στρατός εξηναγκάσθη υπό των μεγάλων να παραδώση την Βόρειο Ήπειρο, που είχε καταλάβει και απελευθερώσει με τόσες θυσίες και αίμα, στους Αλβανούς.
21 Φεβρουαρίου 1914. Η Ελλάδα υποκύπτει, αλλά διαμαρτύρεται διά ανακοινώσεως, ζητώντας τροποποιήσεις των συνόρων και εγγυήσεις για ασφάλεια, εκπαίδευση και τη θρησκεία των Ελλήνων που περιέρχονταν από τους Τούρκους μετά την απελευθέρωση τους, στους Αλβανούς. Χαρακτηριστικό της αδικίας αυτής είναι η οργή του μετέπειτα Πρωθυπουργού της Γαλλίας Κλεμανσώ, του επονομαζόμενου Τίγρη της Γαλλίας, την οποία εκφράζει σε επιστολή του που έστειλε στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ», η οποία έχει ως εξής: «Ιδού 350.000 αληθινοί Έλληνες, διαμένοντες εις χωρία, των οποίων και μόνον τα ονόματα δηλούν την ελληνική καταγωγήν των. Κατώρθωσαν να κρατήσουν την εθνικότητά των εναντίον των Τούρκων, και όταν έφθασαν τα ελληνικά στρατεύματα προς απελευθέρωσίν των εκ του Οθωμανικού ζυγού, τους είπον και τους επανέλαβον ότι τώρα ήτο οριστική η αποκατάστασίς των είς την πατρίδα. Διότι αρχικών θέμα της κυβερνήσεως των Αθηνών και της διπλωματίας της ήτο η επιστροφή ολοκλήρου της Ηπείρου εις την Ελλάδα. Και ξαφνικά, χωρίς καμμίαν
προπαρασκευήν, χωρίς να λάβουν διά τους δυστυχείς αυτούς πληθυσμούς καμμίαν εγγύησιν… καληνύχτα σας αγαπητοί συμπατριώται και καλήν τύχην με τους ληστάς Αλβανούς».
28 Φεβρουαρίου 1914. Κηρύσσεται η αυτόνομη δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου με Πρωθυπουργό τον Βορειοηπειρώτη πολιτικό Γεώργιο Χρηστάκη Ζωγράφο. Οι Βορειοηπειρώτες ηγέτες, βλέποντας ότι δεν είναι εφικτή η ένωση της Βορείου Ηπείρου με τη μητέρα Ελλάδα, λόγω του ότι μας επρόδωσαν οι μεγάλοι, επαναστατούν και καλούν όλους τους Βορειοηπειρώτας σε γενική εξέγερση. Σε διακοίνωσή τους οι εξεγερθέντες Βορειο-Ηπειρώτες προς τις μεγάλες δυνάμεις εκφράζουν την απογοήτευση τους και τον πόνο τους για την αγνόηση των δικαίων τους. Με γοργό ρυθμό οργανώνεται ο στρατός στον οποίο προσέρχονται και εμπειροπόλεμοι των Βαλκανικών πολέμων. Οι Βορειοηπειρώτες της Αμερικής στέλνουν χρήματα και εφόδια. Ο Λοχαγός του ελληνικού στρατού Βορειοηπειρώτης Σπυρομήλιος παραιτείται και αναλαμβάνει την αρχηγία της Χειμάρας, της δε Κορυτσάς ο Συνταγματάρχης Τσόντος.
Εκτός του Ζωγράφου Πρωθυπουργού αναλαμβάνουν Υπουργοί οι: Αλέξανδρος Καραπάνος, ο Μητροπολίτης Βέλλάς και Κονίτσης Σπυρίδων, ο Μητροπολίτης Βασίλειος και ο Αντισυνταγματάρχης Δουλής. Οι Αλβανοί με αξιωματικούς του Τουρκικού στρατού καθώς και Ιταλούς και Αυστριακούς επετέθησαν κατά των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών, τους οποίους αρχικά νίκησαν στο ΤΕΠΕΛΕΝΙ, στη συμβολή του ΔΡΙΝΟΥ και ΑΩΟΥ ποταμού, καθώς και στη μονή Τσέπου κοντά στο ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ.
Οι προελαύνοντες Αλβανοί όμως κυκλώθηκαν σχεδόν από τις άλλες Βορειοηπειρωτικές δυνάμεις των Χειμαριωτών, υπό τον Σπυρομήλιο και των σωμάτων της ΠΡΕΜΕΤΗΣ, που προέλασαν μέχρι το ΜΠΕΡΑΤΙ, και καταληφθέντες από πανικό τράπηκαν σε φυγή προς το ΔΥΡΡΑΧΙΟ. Εξαναγκάστηκαν να αντιμετωπίσουν τους Βορειοηπειρώτες και ηττήθηκαν οριστικά στο Καγάν Κολωνίας. Μετά την ήττα των Αλβανών και των συμμάχων Ιταλών και Αυστριακών, οι μεγάλες δυνάμεις φοβούμενες ότι οι Βορειοηπειρώτες θα προελάσουν και άλλο προς βορράν, τηλεγράφησαν στον Χρηστάκη Ζωγράφο να σταματήσει την προέλαση και να προσέλθει στην Κέρκυρα για διαπραγματεύσεις. Στους διάφορούς τομείς υπογράφηκε ανακωχή.
Έτσι, στις 17 Μαϊου 1914, υπογράφεται το πρωτόκολλο της ΚΕΡΚΥΡΑΣ, το οποίο ουσιαστικά εξασφάλιζε την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου εντός του Αλβανικού κράτους. Δια διαφόρων μικροεπεισοδίων καταλαμβάνονται από τους Βορειοηπειρώτες επίσης το ΤΕΠΕΛΕΝΙ, και η περιφέρεια ΚΟΥΡΒΕΛΙΣΙΟΥ.
Το κείμενο του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας έχει ως εξής:
· 1. Η Βόρειος Ήπειρος είναι αυτόνομη.· 2. Αναγνωρίζει τον Βασιλέα Γουλιέλμο Βηδ ως νόμιμο αυτής βασιλέα.
· 3. Αποστέλλει βουλευτές στο Αλβανικό Κοινοβούλιο.
· 4. Η επίσημη γλώσσα της Βορείου Ηπείρου είναι η ελληνική.
· 5. Η υποχρεωτική γλώσσα των σχολείων είναι η ελληνική, διδασκομένης και της Αλβανικής προαιρετικώς.
· 6. Οι Ηπειρώτες έχουν δικαίωμα να διατηρούν ιδία στρατιωτική δύναμη, με δικούς τους αξιωματικούς, την οποία η αλβανική κυβέρνηση δεν μπορεί να μεταχειρισθεί έξω από τα όρια της Βορείου Ηπείρου.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις θα εγγυόνταν για την διατήρηση και την εκτέλεση των παραπάνω μέτρων.[1] Έτσι, στις 20 Ιουνίου 1914, οι μεγάλες δυνάμεις εξαναγκάζονται να εγκρίνουν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας.
Η θέση της ελληνικής κυβερνησεως.
Στις 17 Μαϊου και ενώ ξέσπασε στην κεντρική Αλβανία επανάσταση, η ελληνική κυβέρνηση, που ως τότε δεν είχε αναμειχθεί στις διαπραγματεύσεις, ανέλαβε ουσιαστικό ρόλο . Ο Ελευθέριος Βενιζέλος παρακίνησε τον Ζωγράφο να επικυρώσει όσο το δυνατόν ταχύτερα τους όρους του Πρωτοκόλλου, χωρίς να προβάλλει επιπλέον αξιώσεις.[2] Η κυβέρνηση της Β. Ηπείρου αξίωνε να εγκριθούν και να εγγυηθούν για το πρωτόκολλο οι Μεγάλες Δυνάμεις. Τελικά στις 1 Ιουνίου το επικύρωσαν και λίγες μέρες αργότερα η αλβανική κυβέρνηση αποδέχτηκε τελικά την συμφωνία και απέδωσε το επίσημο έγγραφο του πρωτοκόλλου στις 23 Ιουνίου 1914, (αφού είχε πια καταληφθεί και η περιφέρεια της ΚΟΡΥΤΣΑΣ), στην αυτόνομη κυβέρνηση.[3]
Τελική επικύρωση του Πρωτοκόλλου.
Η επιμονή του Ε. Βενιζέλου έπεισε τους Βορειοηπειρώτες εκπροσώπους να υποχωρήσουν και να επικυρώσουν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, κατά την Πανειπηρωτική Συνδιάσκεψη στο Δέλβινο.[4] Εξαίρεση αποτέλεσαν οι εκπρόσωποι της Χειμάρρας, που επέμεναν υπέρ της ενώσεως με την Ελλάδα (Ένωσις ή θάνατος).[5]
Λίγες μέρες αργότερα η αποδοχή της συμφωνίας ανακοινώθηκε στην Διεθνή Επιτροπή Ελέγχου. Όμως, προτού τεθεί το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας σε εφαρμογή, κηρύχθηκε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Παρόλο που το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας δεν αναιρέθηκε ποτέ από κάποια μεταγενέστερη συνθήκη, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Παραπομπές.
list of 5 items
1. Kondis Β., Greece-Albania 1908-1914, Θεσσαλονίκη 1976 σελ. 131-132
2. Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος (Α.Υ.Ε.), 1914, Α-5ιγ, Βενιζέλος προς Γεν. Διοικητή Ηπείρου Ζωγράφο, Αθήνα 29 Μαΐου 1914
3. Documents officiels concernant l’ Epire du Nord, 1912-1935, Αθήνα 1935
4. Α.Υ.Ε.1914, Α-5ιγ, αρ. 20834, απάντηση Βενιζέλου προς Ζωγράφον, Αθήνα, 14 Ιουλίου 1914
5. Α.Υ.Ε.1914, Α-5ιγ, αρ. 24141, Γεν. διοικητής Ηπείρου προς Βενιζέλο, Ιωάννινα, 21 Ιουλίου 1914
list end
Επιμέλεια κειμένων, του ιστορικού Άλκη Ευστρατίου.
ΠΗΓΗ orp.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου