Άντε, και στα δικά μας! Τι είναι τα περιπλανώμενα πυρομαχικά;

Άντε, και στα δικά μας!

Τι είναι τα περιπλανώμενα πυρομαχικά;

What are loitering munitions?

Πληροφορίες και μεταφράσεις από: https://cscr.pk/explore/themes/defense-security/loitering-munitions-as-a-new-age-weapon-system/ 5 Δεκεμβρίου 2022 από τον Ahmad Ibrahim Ο συγγραφέας είναι ανεξάρτητος ερευνητής και κάτοχος M.Phil στις Στρατηγικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας του Ισλαμαμπάντ (Πακιστάν). https://en.wikipedia.org/wiki/Loitering_munition καθώς και άλλες πηγές του διαδικτύου.

What are loitering munitions? Τα περιφερόμενα ή περιπλανώμενα πυρομαχικά είναι ένας τύπος στρατιωτικής τεχνολογίας που επιτρέπει την επιτήρηση και εμπλοκή στόχων από αέρος. Αυτά τα όπλα έχουν σχεδιαστεί για να εκτοξεύονται από μια ποικιλία πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών, οχημάτων εδάφους και πλοίων, και είναι ικανά να αιωρούνται ή να περιπολούν μια περιοχή για εκτεταμένες χρονικές περιόδους.

Κατηγοριοποίηση Μπορούν να αναγνωριστούν έξι κύριες διαμορφώσεις. (1) συμβατικό, (2) με πτέρυγα δέλτα, (3) με κινητή πτέρυγα ή διπλών πτερύγων, (4) με κάναρντ (Στην αεροναυπηγική, ένα κάναρντ είναι μια διαμόρφωση πτερυγίων στην οποία μια μικρή εμπρόσθια πτέρυγα τοποθετείται μπροστά από την κύρια πτέρυγα ενός αεροσκάφους με σταθερά φτερά ή ενός όπλου. Ο όρος “canard” μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει το ίδιο το αεροσκάφος, τη διαμόρφωση του πτερυγίου ή το πρόσθιο τμήμα του αεροπλάνου. Τα φτερά canard χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως σε κατευθυνόμενα βλήματα, έξυπνες βόμβες και UAV/περιπλανώμενα πτρομαχικά), (5) με σταυροειδή πτέρυγες και (6) με στροφείο (ελικοπτεράκια ή τετρακόπτερα ή πολυκόπτερα). Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά μπορούν επίσης να κατηγοριοποιηθούν με βάση το σύστημα πρόωσής τους (ηλεκτρικό ή βενζινοκίνητο) ή τη μέθοδο εκτόξευσης (εκτόξευση με το χέρι, εκτόξευση ράγας και κανίστρου).

Βάρος, εμβέλεια Για εφαρμογές μεγάλης εμβέλειας, η προτιμώμενη σχεδιαστική λύση είναι η συμβατική διαμόρφωση. Η μέγιστη μάζα οχήματος και μάζα κεφαλής είναι 200 kg και 32 kg αντίστοιχα. Η μέγιστη αναφερόμενη διάρκεια πτήσης είναι 9 ώρες και υπολογίζεται εμβέλεια πτήσεων άνω των 1500 km για ορισμένα. Για την αστική μάχη, χρησιμοποιούνται αυτά με στροφείο ή στροφεία λόγω της ικανότητάς τους για κάθετη πτήση.

Τι κάνουν? Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των περιπλανώμενων πυρομαχικών είναι η ικανότητά τους να παρέχουν πληροφορίες επιτήρησης και στόχευσης σε πραγματικό χρόνο στους χειριστές. Αυτό επιτρέπει στις στρατιωτικές δυνάμεις να εμπλέκουν γρήγορα και με ακρίβεια στόχους χωρίς την ανάγκη πρόσθετων μέσων, όπως επανδρωμένα αεροσκάφη ή στρατεύματα εδάφους.

Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά είναι εξαιρετικά ευέλικτα και μπορούν να εξοπλιστούν με ποικίλα ωφέλιμα φορτία ανάλογα με τις απαιτήσεις της αποστολής. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εκρηκτικά για επιθετικές επιχειρήσεις ή αισθητήρες και κάμερες για παρακολούθηση και αναγνώριση. Συνήθως φέρουν κεφαλές μεγέθους χειροβομβίδας.

Η σταυροειδής διαμόρφωση είναι ιδανική σε περίπτωση που ο έλεγχος ακριβείας της διαδρομής πτήσης είναι πρωταρχικής σημασίας. Η διαμόρφωση διπλών πτερυγίων συνδυάζει τα πλεονεκτήματα μιας εκτόξευσης κανίστρου, κατάλληλων για πτήσεις μεγάλης εμβέλειας. Η σχεδίαση του πτερυγίου δέλτα παρέχει μεγάλο εσωτερικό όγκο και υψηλή τελική ταχύτητα επίθεσης.

Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά είναι τα ίδια, όπλα. Στην ιδέα, τα περιπλανώμενα πυρομαχικά λειτουργούν σαν πύραυλοι κρουζ, αλλά μπορούν να περιπλανώνται κατά την πτήση σαν drones για παρατεταμένη διάρκεια. Αλλά η ανθρώπινη συμβολή σε αυτά τα συστήματα, από την εκτόξευση έως την εμπλοκή, είναι πολύ μικρότερη από αυτή των drones.

Στην πράξη, η έκταση της αυτονομίας τους ποικίλλει ανάλογα με το επιθυμητό επίπεδο ανθρώπινου ελέγχου και το περιβάλλον απειλής. Αλλά η αρχή λειτουργίας παραμένει η ίδια για όλα τα περιπλανώμενα πυρομαχικά. Ορισμένα είναι ακόμη και ικανά να ελεγχθούν ή να ανακατευθυνθούν κατά την πτήση, επιτρέποντας στους χειριστές να προσαρμόσουν την πορεία ή τον στόχο τους με βάση τις μεταβαλλόμενες συνθήκες στο έδαφος.

Κανένα παράδειγμα? Μια διερεύνηση των περιπλανώμενων πυρομαχικών Samad 3 δείχνει ότι οι επιθέσεις σε διυλιστήριο πετρελαίου στο Shaybah της Σαουδικής Αραβίας (17 Αυγούστου 2019) είχαν εξαπολυθεί από την επικράτεια των Χούτι στην Υεμένη (απόσταση>1200 km). Αυτό απεικονίζει τις δυνατότητες μεγάλης εμβέλειας των περιπλανώμενων πυρομαχικών με συμβατική διαμόρφωση. Μια δεύτερη διερεύνηση περίπτωσης ερευνά ένα νέο σχέδιο πτέρυγας δέλτα που χρησιμοποιείται από τον Ansar Allah, το κίνημα των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη. Σε σύγκριση με τα Samad 2 και 3, αυτά τα περιπλανώμενα πυρομαχικά πτέρυγας δέλτα είναι πολύ λιγότερο ευαίσθητα σε ατμοσφαιρικές διαταραχές (ιδανικά για τον ακριβή έλεγχο διαδρομής πτήσης), έχουν μεγάλο εσωτερικό όγκο για αποθήκευση κεφαλής και άλλα συστήματα και έχουν πολύ μικρότερο άνοιγμα φτερών.

Ένα από τα παλαιότερα παραδείγματα περιπλανώμενων πυρομαχικών στη σύγχρονη ιστορία είναι το drone του Ισραήλ Harpy. Τα drones Harpy σχεδιάστηκαν για να περιφέρονται σε μια ευρεία περιοχή, να αναζητούν ραδιοεκπομπές και στη συνέχεια να εμπλέκουν την πηγή των ραδιοεκπομπών χτυπώντας τον στόχο. Αυτό δείχνει ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Harpy έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμοποιούνται για την καταστολή/καταστροφή της αντιαεροπορικής άμυνας του εχθρού (suppressing/destroying enemy air defences SEAD/DEAD) – μια προσέγγιση που ακολουθείται από πυραύλους αντιραντάρ όπως το US HARM. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους ανθρωποκατευθυνόμενους πυραύλους αντιραντάρ που ακολουθούν μια καλά κατευθυνόμενη διαδρομή πτήσης, τα αντιραντάρ περιπλανώμενα πυρομαχικά βασίζονται λιγότερο ή καθόλου από έναν άνθρωπο χειριστή, μπορούν να περιπλανηθούν πάνω από τη ζώνη στόχου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να χρησιμοποιήσουν ένα ή περισσότερα σημεία αναφοράς στη διαδρομή πτήσης για την εκμετάλλευση των τρωτών σημείων στις άμυνες του εχθρού.

Από που και πως ‘φεύγουν’? Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά προσφέρουν εκτεταμένη ικανότητα εκτόξευσης και εμπλοκής. Αυτά τα όπλα μπορούν να εκτοξευθούν από ξηρά, αέρα, θάλασσα και υποβρυχίως και μπορούν να ενσωματωθούν με μια ποικιλία μηχανισμών εκτόξευσης που κυμαίνονται από φορητούς εκτοξευτές έως μηχανικούς φορείς. Μπορούν να εκτοξευθούν ακόμη και από άλλα drones που ελέγχονται από ανθρώπινο χειριστή.

Και πέραν του ορίζοντα Σε τακτικό επίπεδο, τα περιπλανώμενα πυρομαχικά έχουν αυξήσει σημαντικά την ικανότητα στόχευσης πέρα του ορίζοντα. Πολλά drones καμικάζι έχουν διπλούς σκοπούς: έχουν επίσης δυνατότητες επαναπροσδιορισμού καθώς μπορούν να αναμεταδώσουν πληροφορίες στόχου στον χειριστή. Επομένως, αυτά τα συστήματα μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα χωρίς να βασίζονται στην κάλυψη των αισθητήρων άλλων μονάδων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν πέρα από την κάλυψη του αισθητήρα οπτικής επαφής.

Άλλα χαρακτηριστικά Είναι μικρότερα σε μέγεθος σε σχέση με τα κατευθυνόμενα βλήματα και μπορούν να αναπτυχθούν ευρέως σε όλο το πεδίο της μάχης.

Σε οικονομική κλίμακα, τα περιπλανώμενα πυρομαχικά είναι πολύ φθηνότερα από τους πυραύλους κρουζ και τους αντιαρματικούς κατευθυνόμενους πυραύλους (anti-tank guided missiles ATGM). Για παράδειγμα, τα πυρομαχικά αυτοκτονίας Switchblade, με τιμή ανά μονάδα 6.000 $, είναι πολύ φθηνότερα από τους πύραυλους Javelin (176.000 $) και Hellfire (150.000 $).

Ένα άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι η δυνατότητά τους να επαναχρησιμοποιούνται εάν δεν έχουν βρει έναν εφικτό στόχο. Πολλά drones καμικάζι μπορούν αυτόνομα να επιστρέψουν στη θέση εκτόξευσης για επαναχρησιμοποίηση, εξοικονομώντας έτσι χρήματα.

Προσφέρουν μια ενισχυμένη διακριτική ικανότητα διαφοροποίησης πιθανών στόχων από μη μαχητές. Σε αντίθεση με τους όλμους και το πυροβολικό, που δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ μαχητών και μη και ακολουθούν προβλέψιμες τροχιές βολής, αυτά μπορούν να αναγνωρίσουν έναν στόχο και να διαμορφώσουν εφικτές ακολουθίες εμπλοκής.

Μερικά περιπλανώμενα πυρομαχικά έχουν ικανότητα απομάκρυνσης κύματος, η οποία ουσιαστικά επιτρέπει στον χειριστή να ματαιώσει έναν στόχο που είχε εκχωρηθεί προηγουμένως και να εμπλακεί εκ νέου με έναν πιο κατάλληλο στόχο εάν είναι απαραίτητο.

Επιπλέον, λίγα drones καμικάζι, όπως το Switchblade, έχουν μια κατευθυντική έκρηξη μόνο προς τα εμπρός που εξασφαλίζει στοχευμένη εμπλοκή με ελάχιστες παράπλευρες απώλειες σε ένα εξαιρετικά δυναμικό περιβάλλον μάχης, με ελάχιστους κινδύνους.

Είναι δύσκολο να εντοπιστούν και να αναχαιτιστούν. Κατασκευάζονται συνήθως από συνθετικά υλικά και είναι μικρότερα σε μέγεθος από τους παραδοσιακούς πυραύλους κρουζ. Επομένως, αυτά τα όπλα έχουν χαμηλό ίχνος ραντάρ (radar cross-section RCS) και δεν μπορούν να εντοπιστούν εύκολα και έγκαιρα από ραντάρ και παθητικούς αισθητήρες.

Δεδομένου ότι είναι φθηνά και εύκολα στην παραγωγή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον κορεσμό της αντιαεροπορικής άμυνας του εχθρού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι πύραυλοι εδάφους-αέρος (surface-to-air missiles SAM) που χρησιμοποιούνται για την αναχαίτιση αυτών των drones είναι αρκετές φορές πιο ακριβοί από τον στόχο drone.

Οι καμικάζι δεν ήταν Ιάπωνες? Τα drones Kamikaze (καμικάζι) χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς για πρώτη φορά από το Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί και από τις δύο πλευρές στη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέδωσαν drones αυτοκτονίας Switchblade στην Ουκρανία για άμυνα κατά των ρωσικών χερσαίων δυνάμεων. Τα Switchblade εκτοξεύονται σαν όλμος, μπορούν να περιπλανηθούν πάνω από την πιθανή εχθρική περιοχή και στη συνέχεια να γλιστρήσουν προς τον στόχο τους αφού τον κλειδώσουν. Η Ρωσία, ως απάντηση, χρησιμοποίησε το αεροσκάφος αυτοκτονίας Aero-Kub. Στην αρχική φάση της σύγκρουσης, και τα δύο αυτά drones απέτυχαν να προσφέρουν κάποιο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα στο πεδίο της μάχης. Ωστόσο, σε μεταγενέστερο στάδιο, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη καμικάζι Shahed-136 που προμήθευσε το Ιράν, τα οποία χρησιμοποιούνται εκτενώς από τη Ρωσία, έχουν κερδίσει τη φήμη ενός τρομακτικού όπλου. Το Shahed-136 δεν μπορεί να εμπλέξει κινητούς στόχους και είναι χρήσιμο σε σταθερές εγκαταστάσεις. Αλλά αυτά τα drones είναι φθηνά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μεγάλους αριθμούς για να διεισδύσουν στον εναέριο χώρο της Ουκρανίας και να χτυπήσουν στόχους. Αυτά τα drones μπορεί να μην έστρεψαν την παλίρροια του πολέμου προς όφελος της Ρωσίας, αλλά πράγματι έχουν προσδώσει σημαντικό ψυχολογικό αντίκτυπο στα θύματά της.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός περιπλανώμενου πυρομαχικού και ενός drone καμικάζι; Μια βασική διαφορά μεταξύ των περιπλανώμενων πυρομαχικών και των drones καμικάζι είναι ο προορισμός τους. Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν πληροφορίες επιτήρησης και στόχευσης σε πραγματικό χρόνο στους χειριστές, επιτρέποντας την εμπλοκή στόχων χωρίς την ανάγκη πρόσθετων μέσων. Τα drones καμικάζι, από την άλλη πλευρά, είναι ειδικά σχεδιασμένα για να συντρίβονται σε έναν στόχο, συνήθως με σκοπό να προκαλέσουν σημαντική ζημιά ή καταστροφή.

Μια άλλη διαφορά είναι το επίπεδο ελέγχου που έχουν οι χειριστές στα όπλα. Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά είναι συνήθως εξοπλισμένα με αισθητήρες και κάμερες που επιτρέπουν στους χειριστές να παρακολουθούν την κατάσταση στο έδαφος και να κάνουν προσαρμογές στην πορεία ή στο στόχο του όπλου όπως απαιτείται. Τα drones καμικάζι, από την άλλη πλευρά, μπορούν και να είναι τυπικά προγραμματισμένα εκ των προτέρων με έναν συγκεκριμένο στόχο και δεν είναι σε θέση να ελεγχθούν ή να ανακατευθυνθούν μόλις εκτοξευθούν χωρίς κατάλληλη εξουσιοδότηση προς τον χειριστή τους.

Προκλήσεις για τα περιπλανώμενα πυρομαχικά. Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά έχουν πολλές προκλήσεις που σχετίζονται με την αποτελεσματική και ασφαλή χρήση τους στο πεδίο της μάχης. Ένα ιπτάμενο όπλο αυτοκτονίας χωρίς εποπτικό ανθρώπινο έλεγχο αυξάνει τις ανησυχίες που σχετίζονται με τη λογοδοσία σε σχέση με τους νόμους των ένοπλων συγκρούσεων (laws of armed conflict LAC) και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο (international humanitarian law IHL)

Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά παρουσιάζουν ένα δίλημμα όσον αφορά το επίπεδο αυτονομίας και τον βαθμό του ανθρώπινου ελέγχου. Τέτοια πυρομαχικά μπορούν είτε να αξιοποιήσουν μεγάλη αυτονομία για να λειτουργήσουν σε περιβάλλον χωρίς επικοινωνία ή ηλεκτρονικό κορεσμό, αλλά με κόστος μόνο τον ανθρώπινο έλεγχο. Τέτοια όπλα με τεχνολογίες που βρίσκονται ακόμη σε πειραματική φάση είναι πολύ επικίνδυνα, ιδιαίτερα όταν απαιτείται έλεγχος κλιμάκωσης και λαμβάνονται υπόψη ηθικοί λόγοι.

Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά βασίζονται σε αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι επιρρεπείς σε σφάλματα ή τεχνολογικούς περιορισμούς. Τέτοιες ελλείψεις οδηγούν και σε λανθασμένους υπολογισμούς που μπορούν να αποφέρουν ακούσια και εκούσια αποτελέσματα στη μάχη, όπως περιστατικά μπλε-προς-μπλε (φίλια χτυπήματα), παράπλευρες απώλειες και ακούσια εμπλοκή στόχων.

Η χρήση περιπλανώμενων πυρομαχικών μπορεί να μην είναι οικονομικά εφικτή σε ορισμένους ρόλους. Για παράδειγμα, για ένα χτύπημα κορεσμού στο έδαφος, ένα παραδοσιακό σύστημα εκτόξευσης πολλαπλών πυραύλων (multiple rocket launch system MLRS) θα ήταν πιο πρακτικό από τη χρήση σμηνών αυτοκτονικών drones. Ομοίως, τα τυπικά συστήματα όλμων ή πυροβολικού μπορούν να παρέχουν οικονομικά καλύτερη υποστήριξη πυρός από κάποια περιπλανώμενα πυρομαχικά όπως τα Switchblade των ΗΠΑ.

Σε όλα τα πεδία, για πολλές ‘δουλειές’ Ο πολλαπλασιασμός των περιπλανώμενων πυρομαχικών στο πεδίο της μάχης, παρά τους σχετικούς κινδύνους, δείχνει ότι για τους στρατιωτικούς σχεδιαστές, η αποτελεσματικότητα αυτών των πυρομαχικών υπερτερεί των κινδύνων. Από ένα καθαρά αντιραντάρ όπλο σε ένα όπλο πλήρους φάσματος, τα περιπλανώμενα πυρομαχικά βρίσκουν γρήγορα όλο και περισσότερες εφαρμογές σε μελλοντικές στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Μετά από αεροπορικές-χερσαίες επιχειρήσεις, αυτά τα όπλα εισέρχονται και στη ναυτική αρένα. Αυτά τα όπλα μπορούν να οπλιστούν σε μικρότερα σκάφη και υποβρύχια, για να αυξήσουν τη θνησιμότητά τους. Μια αυξανόμενη τάση έχει παρατηρηθεί στις αμυντικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο που παρουσιάζουν νέα και καινοτόμα drones καμικάζι για αμυντικές αγορές.

Τα έχουν πολλοί? Από το 2023, τα περιπλανώμενα πυρομαχικά κατασκευάζονται, εμπορεύονται, μελετώνται και χρησιμοποιούνται από τις ένοπλες δυνάμεις πολλών χωρών, όπως: Armenia – εγχώριας παραγωγής HRESH, BEEB 1800

Australia – Drone 40

Azerbaijan – IAI Harpy, IAI Harop, Orbiter 1K, SkyStriker, STM Kargu, Qirği, Quzgün

Belarus – UBAK-25 Chekan

China – IAI Harpy, CH-901, WS-43, ASN-301

Indonesia – Rajata

India – IAI Harpy, IAI Harop, SkyStriker, Warmate, Trinetra, ALS-50, Nagastra-1

Iran – Shahed 131, Shahed 136, Hesa Ababil-2, Raad 85, Arash-2, Meraj-521 και πιθανώς και άλλα

Israel – IAI Harpy, IAI Harop, IAI Harpy NG, IAI Green Dragon, IAI Rotem L, Orbiter 1K, Delilah, SkyStriker, Spike Firefly, HERO σειρά, Lanius, Point Blank.

Εγχώρια κατασκευή πρόσθετων τύπων από την Israel Aerospace Industries, UVision Air, Aeronautics Defense Systems, Elbit Systems, Rafael Advanced Defense Systems και Israel Military Industries

Lithuania – Switchblade

Poland – WB Electronics Warmate

Russia – KUB-BLA (“Cube”), ZALA Lancet, Geran-1, Geran-2

Serbia – Gavran

Singapore – IAI Harop

South Korea – Devil Killer, IAI Harpy

Taiwan – NCSIST Chien Hsiang, NCSIST Fire Cardinal

Turkey – IAI Harpy, STM Kargu, STM Alpagu, Transvaro-Havelsan Fedai, LENTATEK Kargı, Roketsan-STM Alpagut

Turkmenistan – SkyStriker

UAE – QX-1, Shadow 25/50, RW-24

United Kingdom – Switchblade

United States – AeroVironment Switchblade, Phoenix Ghost, Raytheon Coyote, Hero-120, Point Blank.

Ukraine – RAM II, Switchblade, ST-35 Silent Thunder, Phoenix Ghost, Warmate

Morocco – IAI Harop

Yemen – (Houthis) – Qasef-1/2K, Shahed 131, Shahed 136, Samad-2/3

Σύμφωνα με: https://www.aviacionline.com/2022/12/argentina-buys-hero-30-and-hero-120-loitering-munitions-from-israel/, η Αργεντινή θα αποκτήσει πολύ σύντομα Hero 30 και Hero 120.

Άντε, και στα δικά μας! Με το καλό να έρθουν τα SPIKE και πάμε γι’ άλλα, ενδεχομένως και εγχώριας παραγωγής. Αμήν.

ΠΗΓΗ hellenicdefence