του Χριστόφορου Τριπουλά
Η σειρά ντοκιμαντέρ του Νέτφλιξ «Βασίλισσα Κλεοπάτρα», που έκανε πρεμιέρα αυτόν τον μήνα, πυροδότησε έντονη διαμάχη γύρω από την κινηματογραφική αναπαράσταση της πασίγνωστης βασίλισσας ως αφρικανικής καταγωγής.
Το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, με επίσημή δήλωσή του, έσπευσε να σημειώσει ότι η Κλεοπάτρα διέθετε «ελληνιστικά (ελληνικά) χαρακτηριστικά», καταγγέλλοντας τους παραγωγούς της σειράς για «φαλκίδευση της αιγυπτιακής ιστορίας και κραυγαλέο ιστορικό ψεύδος», ενώ επικαλέστηκε αρχαίους ιστορικούς όπως τον Πλούταρχο και τον Διοκάσιο, βεβαιώνοντας ότι η καταγωγή της υπήρξε «αμιγώς μακεδονική».
Οι παραγωγοί της σειράς παραδέχθηκαν ότι αποφάσισαν σκοπίμως να παρουσιάστουν «την Κλεοπάτρα με μεικτή εθνικότητα για να απηχήσουν θεωρίες για την πιθανή αιγυπτιακή καταγωγή της και τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της Αιγύπτου». Η εκτελεστική παραγωγός του ντοκιμαντέρ κα Τζέιντα Πίνκετ Σμιθ (σύζυγος του Χολιγουντιανού αστέρα Ουίλ Σμιθ), δήλωσε ότι ήθελε να διηγηθεί την ιστορία αυτή διότι «δεν μάς δίνεται συχνά η ευκαιρία να δούμε ή ακούσουμε ιστορίες για μαύρες βασίλισσες». Το 2009, το BBC είχε προβάλει ντοκιμαντέρ με παρόμοιους ισχυρισμούς.
Οι αιγυπτιακές αρχές διατείνονται ότι η παραγωγή είχε υποχρέωση να απόσχει από την διαστρέβλωση ιστορικών και επιστημονικών στοιχείων επειδή πρόκειται για ντοκιμαντέρ, όχι δραματική σειρά. Πάνω από 40.000 άνθρωποι έχουν ήδη υπογράψει μια διαδικτυακή διαμαρτυρία κατά της σειράς, ενώ το Νέτφλιξ αναγκάστηκε να απενεργοποιήσει τα σχόλια στο επίσημο τρέιλερ.
Η αγανάκτηση γύρω από την κιβδηλοποίηση μιας εκ των εμβληματικοτέρων προσωπικοτήτων της αιγυπτιακής ιστορίας είναι απολύτως κατανοητή, ειδικά για εμάς τους Έλληνες, που έχουμε πικρή πείρα από παρόμοιες προσπάθειες κλοπής της ιστορικής μας κληρονομιάς. Για παράδειγμα, η διαφορά της Ελλάδος με τα Σκόπια σχετικά με τις προσπάθειες των τελευταίων να ιδιοποιηθούν το όνομα «Μακεδονία» και τις παράλογες προσπάθειές τους να υφαρπάξουν την κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου εξακολουθούν να προκαλούν την δίκαιη μήνι του ελληνικού λαού, παρά την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών μετά την υπογραφή της κατάπτυστης Συμφωνίας των Πρεσπών.
Εσχάτως, η Τουρκία, η οποία έχει αναγάγει τον σφετερισμό της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς σε εθνικό σπορ (π.χ. την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, επανειλημμένες προσπάθειες να παρουσιάσει τον Όμηρο, τους Τρώες και άλλες ιστορικές προσωπικότητες ως «γιαλαντζί» Τούρκους), έχει λανσάρει διαφημιστική τουριστική εκστρατεία με σύνθημα το οξύμωρο σχήμα «Turkaegean» (δηλ. τουρκαιγαίο), κατοχυρώνοντας τον όρο και στην αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, τέτοιες απροκάλυπτες προσπάθειες φαλκίδευσης της ιστορίας δεν αποδίδονται απλώς σε φαντασιοπληξία ή ημιμάθεια. Εξυπηρετούν μια βαθύτερη και πολύ πιο ύπουλη ατζέντα, η οποία μπορεί να κρύβει ακόμη και βλέψεις εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας, ανεξαρτησίας ή υλικής και άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς ενός λαού.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η Ελλάς οφείλει να δείξει αλληλεγγύη στην Αίγυπτο. Όχι μόνο επειδή η διαστρέβλωση της ταυτότητας της Κλεοπάτρας προσβάλει την ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό, αλλά και διότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση συμπεριέλαβε ρητά τον σεβασμό της ελληνικής και κυπριακής εδαφικής ακεραιότητας και των αντιστοίχων ΑΟΖ τους ανάμεσα στις προϋποθέσεις που έθεσε προς την Τουρκία για την εξομάλυνση των διμερών τους σχέσεων.
Με την νεοταξική ρατσιστική μπούρδα του «γουοκισμού» να κινείται ως οδοστρωτήρας και να ισοπεδώνει ό,τι βρίσκεται μπροστά του, είναι κατανοητό ότι η Ελλάς δεν θέλει να προκαλέσει τους «αφυπνισμένους» ζηλωτές που φιγουράρουν στα ΜΜΕ σήμερα, ωστόσο, είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν κανένας από αυτούς τους αυτοαποκαλούμενους δικαιωματιστές θα επιδείκνυαν κάποια ενεργή υποστήριξη προς την Ελλάδα σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης. Άλλωστε, πότε μίλησαν έως τώρα για την συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή της Κύπρο από τις δυνάμεις του Αττίλα ή τα απάνθρωπα εγκλήματα εναντίον των χριστιανικών πληθυσμών που ζούσαν στην Τουρκία;
Αντιθέτως, η Αίγυπτος διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς στον κόσμο και έχει κοινά συμφέροντα με την Ελλάδα και την Κύπρο για την προώθηση σημαντικών ενεργειακών έργων στην περιοχή. Παράλληλα, αντιτίθεται στις προσπάθειες της Άγκυρας να αναγορευθεί σε περιφερειακό ηγεμόνα, καθώς η προοπτική αυτή επιφυλάσσει άμεσες απειλές προς την κυβέρνηση της Αιγύπτου και πολλές άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
Πέραν τούτου, είναι σημαντικό να τοποθετηθεί και η Ελλάς για την ιστορική ταυτότητα της Κλεοπάτρας ώστε να εμποδίσει τα Σκόπια να επωφεληθούν της χρυσής αυτής ευκαιρίας να προωθήσουν κι άλλο την πολιτική τους μυθολογία και να προσπαθήσουν να οικειοποιηθούν άλλη μια ιστορική προσωπικότητα του Ελληνισμού.
Κλείνοντας, να τονίσουμε ότι η Κλεοπάτρα κατάγεται από την μακεδονική δυναστεία που βασίλεψε επί της Αιγύπτου για σχεδόν 300 χρόνια και ιδρύθηκε από τον Πτολεμαίο, στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σύμφωνα με την κρατούσα συνήθεια των βασιλικών οίκων της εποχής εκείνης (αλλά και μεταγενέστερα), η επιμειξία απαγορευόταν, για να διατηρηθεί η εξουσία «εντός του οίκου». Συνεπώς, αυτό ίσχυε μέχρι και την γέννηση της Κλεοπάτρας της Ζ΄.
Η Ελλάδα οφείλει να αντικρούσει τις προσπάθειες κιβδηλοποίησης της ιστορίας της Κλεοπάτρας, αλλιώς, η σιωπή της μπορεί να εκληφθεί και ως παραίτηση των πνευματικών (και εδαφικών) δικαιωμάτων της. Ετυμολογικά, το όνομα Κλεοπάτρα σημαίνει «κλέος (δόξα) της πατρίδας». Η υπεράσπιση της εθνικής ιστορίας και κληρονομιάς μας είναι ο καλύτερος τρόπος να διαδοθεί το εν λόγω κλέος.
Twitter @CTripoulas
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου