Του Marc Champion
Το μονοσέλιδο σχέδιο του Μπενιαμίν Νετανιάχου για την επόμενη ημέρα, μετά το τέλος του πολέμου στη Γάζα, δεν αποτελεί καθόλου ένα κατά κυριολεξία σχέδιο. Αντίθετα, είναι ένας κατάλογος με τις μακροχρόνιες και συχνά αντιφατικές θέσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού σχετικά με τη σύγκρουση στη Γάζα - κι ήταν υποχρεωμένος να τον καταγράψει για να διατηρήσει την κυβέρνησή του ενωμένη, τον ισραηλινό πληθυσμό σε ηρεμία και την Ουάσιγκτον σε απόσταση. Το πιο ενδιαφέρον ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει κανείς με αυτό το "σχέδιο".
Προς το παρόν, η απάντηση μάλλον είναι τίποτα. Η εξασφάλιση έστω και προσωρινής κατάπαυσης του πυρός η οποία να επιτρέπει την απελευθέρωση περισσότερων ομήρων και να δημιουργεί χώρο για την παροχή τροφής, νερού και φαρμάκων σε αμάχους στη Γάζα είναι πιο σημαντική - και αυτές οι συνομιλίες φαίνονται τώρα να έχουν επιστρέψει, ενώ βρίσκονταν σε νεκρό σημείο. Η άμεση διπλωματική εστίαση θα πρέπει να είναι στο να συμβεί ακριβώς αυτό.
Το σημείωμα του Νετανιάχου, ωστόσο, καθιστά σαφείς τους περιορισμούς του τι μπορεί να επιτύχει μια τέτοια παύση εχθροπραξιών. Το έγγραφο φαίνεται να παραμένει προσηλωμένο, για παράδειγμα, στη συνέχιση του πολέμου μέχρι να εξαλειφθεί η Χαμάς, κάτι που θα απαιτούσε την επανέναρξη των μαχών αργά ή γρήγορα. Ζητεί επίσης απεριόριστη σε χρόνο ισραηλινή παρουσία ασφαλείας στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, τη δημιουργία μιας ουδέτερης ζώνης εντός των ντε φάκτο συνόρων της Γάζας και ισραηλινό έλεγχο επί των συνόρων του παλαιστινιακού θύλακα με την Αίγυπτο. Ζητεί επίσης διάλυση της δομής των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, γνωστής ως UNRWA, τη διοίκηση της παλαιστινιακής αυτής επικράτειας από τοπικούς δημόσιους υπαλλήλους που δεν έχουν μολυνθεί από δεσμούς με την κυβέρνηση της Χαμάς, καθώς και αραβική συμμετοχή στην αποριζοσπαστικοποίηση και την ανοικοδόμηση της Γάζας.
Αντιφάσεις
Ορισμένες από αυτές τις απαιτήσεις συγκρούονται με άλλες. Κάποιες αποκλείουν τον σχηματισμό παλαιστινιακού κράτους. Και κάποιες θα μπορούσαν να οδηγήσουν το Ισραήλ σε διεθνή απομόνωση, πράγμα που σπάνια έχει συμβεί στο παρελθόν, με ακόμη και τις ΗΠΑ να αρνούνται να υποστηρίξουν τις ενέργειες του εβραϊκού κράτους.
Η οικοδόμηση μιας ζώνης ασφαλείας, για παράδειγμα, συνεπάγεται τη συνεχιζόμενη, συστηματική καταστροφή των σπιτιών σε αυτές τις περιοχές, τη μόνιμη μετακίνηση πρώην κατοίκων και την ουσιαστική μείωση του εδάφους της Λωρίδας της Γάζας. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει υπονοήσει σαφώς ότι αυτές είναι κόκκινες γραμμές τις οποίες δεν πρόκειται να διασχίσει.
Η εξάλειψη της Χαμάς και ο έλεγχος των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας με την Αίγυπτο θα απαιτούσε τη μεταφορά ισραηλινών αρμάτων μάχης στη νότια πόλη Ράφα, το τελευταίο καταφύγιο για τους Παλαιστίνιους οι οποίοι έχουν διαφύγει από τις καταστροφές του πολέμου βορειότερα. Η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ είναι αντίθετες σε αυτό, τουλάχιστον έως ότου οι άμαχοι μεταφερθούν σε ασφαλές μέρος. Εν τω μεταξύ, η διάλυση τόσο της UNRWA όσο και του διοικητικού μηχανισμού της Χαμάς θα έφερνε χάος γιατί δεν υπάρχει κανένας άλλος να αναλάβει αυτές τις λειτουργίες. Η στρατιωτική κατοχή θα απέκλειε επίσης την κίνηση προς τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, όταν η Σαουδική Αραβία και άλλοι έχουν καταστήσει σαφές ότι η βοήθειά τους εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τη δέσμευση του Ισραήλ να επιτρέψει την οικοδόμηση ενός τέτοιου.
Για αυτούς τους λόγους, το σκαρίφημα μίας σελίδας του Νετανιάχου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια νάρκη η οποία τίθεται ως εμπόδιο στις συνομιλίες υπό την αιγίδα των ΗΠΑ για ένα σχέδιο της επόμενης μέρας, υπονομεύοντας τον βασικό αυτόν συμβιβασμό: την υπόσχεση ενός παλαιστινιακού κράτους με αντάλλαγμα την αραβική ανάμειξη, τη ροή χρημάτων και την εξομάλυνση σχέσεων των αραβικών κρατών με το Ισραήλ. Είναι καλύτερα, ωστόσο, να το αντιμετωπίσει κανείς ως το σημείο εκκίνησης μιας πολύ δύσκολης διαπραγμάτευσης.
Σύμφωνα με τον Avi Melamed, πρώην αξιωματούχο των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, αν και δεν έχει μεγάλη αξία ως σχέδιο, το έγγραφο καθορίζει κατευθυντήριες γραμμές που ταιριάζουν με εκείνο το οποίο πιστεύει και σκέφτεται η πλειοψηφία των Ισραηλινών. Εξεταζόμενη από αυτή την οπτική, η λίστα του Νετανιάχου είναι επίσης ενδιαφέρουσα για τις απαιτήσεις τις οποίες δεν προβάλει, όπως οι εκκλήσεις από ακροδεξιά μέλη της ισραηλινής κυβέρνησής να εγκατασταθούν εβραίοι έποικοι στη Γάζα. Ούτε αποκλείει ρητά οποιοδήποτε ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα, ακόμη κι αν κάποιες ρήτρες θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως κάτι τέτοιο. Αυτή ακριβώς η ασάφεια είναι που καθιστά δυνατή τη χρήση του σκαριφήματος.
Πάρτε ως παράδειγμα τη δέσμευση για μια μακροπρόθεσμη ισραηλινή στρατιωτική παρουσία στη Γάζα. Θα σήμαινε κατοχή, αλλά είναι επίσης μια αναγνώριση από τον Νετανιάχου ότι, όποτε κι αν τελειώσουν οι κύριες επιχειρήσεις κατά της Χαμάς, η οργάνωση στην πραγματικότητα δεν θα εξαφανιστεί. Εάν οι ισραηλινές δυνάμεις αποχωρούσαν πλήρως, η Γάζα θα έμενε ως μια "μαύρη τρύπα" ασφαλείας, όπως ήταν πριν από τις 7 Οκτωβρίου, με τη Χαμάς ελεύθερη να ανασυνταχθεί, να επανεξοπλιστεί και να ανακτήσει τον έλεγχο. Εάν υπάρχει κάποιο πεδίο συναίνεσης εντός του Ισραήλ, είναι ότι αυτό δεν μπορεί να επιτραπεί να συμβεί. Ο Melamed πιστεύει ότι ένας δεύτερος σκοπός της διατήρησης μιας στρατιωτικής παρουσίας στη Γάζα είναι ακριβώς να ενισχύσει η κυβέρνηση τον βραχίονα ελέγχου της εν όψει μελλοντικών διαπραγματεύσεων.
Κίνδυνοι
Ως έχουν, οι κατευθυντήριες γραμμές του Νετανιάχου παραμένουν πολύ απομακρυσμένες από την πραγματικότητα των παλαιστινιακών και αραβικών θέσεων για τη ζωή μετά τον πόλεμο, καθώς και από τις θέσεις της ευρύτερης διεθνούς κοινότητας. Σε περίπτωση που αρνηθεί να συμβιβαστεί, μπορεί να δει την ισραηλινή κοινή γνώμη να μεταστρέφεται κάτω από τα πόδια του. Το κόστος αυτού του πολέμου μονάχα θα συσσωρεύεται. Περισσότεροι γιοι και κόρες περισσότερων Ισραηλινών θα επιστρέφουν στα σπίτια τους μέσα σε σακούλες. Περισσότεροι Παλαιστίνιοι θα ριζοσπαστικοποιούνται, καθώς περισσότεροι φίλοι και συγγενείς τους θα σκοτώνονται. Θα υπάρχει μεγαλύτερη ζημιά στην ισραηλινή οικονομία, περισσότερες επενδύσεις οι οποίες θα χάνονται και ένας διαρκώς παρών κίνδυνος η σύγκρουση να προσελκύσει και άλλους περιφερειακούς παράγοντες.
Λίγοι διαβάζουν τις υποβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης, ωστόσο το σκεπτικό της Moody's νωρίτερα αυτό τον μήνα για την υποβάθμιση της αξιολόγησης του Ισραήλ σε ξένο και τοπικό νόμισμα, σε Α2 από Α1, θα γίνει ευρέως αισθητό στην πραγματική οικονομία. Η κύρια αιτία, σύμφωνα με τη Moody's, για τη συγκεκριμένα υποβάθμιση είναι κίνδυνοι οι οποίοι έχουν προκληθεί από τον πόλεμο, δεδομένου ότι "δεν υπάρχει συμφωνία για ένα πιο μακροπρόθεσμο σχέδιο που θα αποκαθιστούσε πλήρως και τελικά θα ενίσχυε την ασφάλεια για το Ισραήλ".
Το ντοκουμέντο το οποίο επιτέλους παρουσίασε ο Νετανιάχου δεν είναι αυτο΄θ του είδους το σχέδιο, αλλά είναι μια αρχή. Και αν αυτός ο πρωθυπουργός δε συμμετάσχει σε συνομιλίες για την ανάπτυξη ενός μηχανισμού για τη μεταπολεμική Γάζα ο οποίος να μπορεί να λειτουργήσει, οι διάδοχοί του θα πρέπει να το πράξουν.
Απόδοση - Επιμέλεια - Επιλογή Κειμένων (2019-2024): Γ.Δ. Παυλόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου