Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Το μεγαλύτερο καραβάνι έξι πλοίων φορτωμένο με 147.200 τόνους ουκρανικών σιτηρών αναχώρησε από το λιμάνι της Οδησσού στις 28 Αυγούστου. Μαζί με τις προσπάθειες για την εφαρμογή της Συμφωνίας Σιτηρών, η Ουκρανία συνεχίζει να βελτιώνει σταθερά την εφοδιαστική αλυσίδα των εξαγωγών κατά μήκος του Δούναβη (η διέλευση μέσω του καναλιού Bystre ήταν έως και τέσσερα πλοία την ημέρα τον Ιούλιο του 2022, στη συνέχεια έφθασε τα επτά πλοία μέχρι τα τέλη Αυγούστου).
Υπενθυμίζεται ότι η πλωτή οδός Bystre-Δούναβης-Εύξεινος Πόντος έγινε διαθέσιμη για τη διέλευση πλοίων με σιτηρά από τις αρχές Ιουλίου. Αυτό συνέβη σε μεγάλο βαθμό χάρη στην απελευθέρωση του Snake Island (Φιδονήσι) από τις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις. Η πρόσβαση στα ουκρανικά λιμάνια του Δούναβη πριν από αυτό ήταν δυνατή μόνο μέσω του καναλιού Sulina, το οποίο διέρχεται από ρουμανικό έδαφος. Γενικά, το Κίεβο έχει επιδείξει σημαντική αύξηση στην αναδιάρθρωση της μεταφοράς των γεωργικών προϊόντων από τα λιμάνια. Αν από τα λιμάνια της Ουκρανίας εξήχθησαν μόνο 16.500 τόνοι γεωργικών προϊόντων τον Μάρτιο του 2022, τότε η Ουκρανία σχεδιάζει να εξαγάγει τουλάχιστον τρία εκατομμύρια τόνους σιτηρών και τροφίμων μέσω των μη αποκλεισμένων λιμένων, δηλαδή συνολικά οκτώ εκατομμύρια τόνους με όλους τους ανοικτούς τρόπους μεταφοράς στο διάστημα μέσα Σεπτεμβρίου-μέσα Οκτωβρίου.
Επιπλέον, οι δυτικές κυρώσεις δεν ισχύουν για τα ρωσικά τρόφιμα. Στις 7 Σεπτεμβρίου, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ισχυρίστηκε παραπλανητικά στην ομιλία του στο Ανατολικό Οικονομικό Φόρουμ στο Βλαδιβοστόκ ότι μόνο δύο από τα 80 πλοία με τρόφιμα από την Ουκρανία πήγαν στις φτωχότερες χώρες, ενώ τα υπόλοιπα στάλθηκαν στην Ευρώπη. Ο Πούτιν κατέληξε: «Η κλίμακα των διατροφικών προβλημάτων στον κόσμο θα αυξηθεί μόνο με μια τέτοια προσέγγιση». Η Ουκρανία μεταφέρει το 37% των εξαγόμενων σιτηρών της στην Ε.Ε. Οι κύριοι προορισμοί περιλαμβάνουν την Ισπανία και την Πορτογαλία, που είναι παραδοσιακές αγορές για τα σιτηρά του Κιέβου. Ωστόσο, το 37 τοις εκατό δεν είναι κοντά στα 78 από τα 80 πλοία.
Στην πραγματικότητα, σχεδόν τα δύο τρίτα των ουκρανικών σιτηρών, τα οποία το Κίεβο έχει ήδη στείλει μέσω του «διαδρόμου σιτηρών», έχουν κατευθυνθεί στην Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Δεκαέξι πλοία με σχεδόν 500.000 τόνους κρίσιμης επισιτιστικής βοήθειας στάλθηκαν στην Αφρική, η οποία, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, βρίσκεται στα πρόθυρα ανθρωπιστικής καταστροφής. Συγκεκριμένα, δύο πλοία με περισσότερους από 60.000 τόνους σιτηρών ναυλώθηκαν από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ για χώρες που πλήττονται από την επισιτιστική κρίση. Επιπλέον, χάρη στους εταίρους του ΟΗΕ, άλλοι 190.000 τόνοι ουκρανικών σιτηρών έχουν ήδη αγοραστεί για περαιτέρω εξαγωγή στην Αφρική.
Πράγματι, η Μόσχα μπορεί να ξεκινήσει μια αναθεώρηση της Συμφωνίας Σιτηρών καθώς πλησιάζει ο Νοέμβριος του 2022. Το πρώτο ερώτημα που τίθεται σε σχέση με αυτό το ζήτημα είναι αν η Ρωσία ως «εμπνευστής της αναθεώρησης» είναι έτοιμη να πληρώσει για τα ουκρανικά σιτηρά για να αυξήσει τον όγκο της μεταφοράς τους στις φτωχότερες χώρες. Η απάντηση, φυσικά, είναι όχι. Αυτό είναι προφανές, όπως και η έλλειψη ορθών επιχειρημάτων από το Κρεμλίνο για την ανάγκη αλλαγής της Συμφωνίας. Εάν η Μόσχα αποσυρθεί από τη Συμφωνία και καταφύγει σε βίαιους θαλάσσιους ελέγχους και μεθόδους άρνησης, η Ρωσία δεν θα είναι σε θέση να μπλοκάρει όλα τα παράκτια ύδατα της Ουκρανίας. Ενας τέτοιος εξαντλητικός αποκλεισμός δεν είναι δυνατός χωρίς την προωθημένη ανάπτυξη των πολεμικών πλοίων, αλλά μετά τη βύθιση του πυραυλικού καταδρομικού «Moskva», τα υπόλοιπα πλοία του στόλου της Μαύρης Θάλασσας του Κρεμλίνου πλέουν κοντά στην ακτή της Κριμαίας, εκτός της εμβέλειας των αντιπλοϊκών πυραύλων της Ουκρανίας.
Στις 12 Σεπτεμβρίου, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών (MFA) κατηγόρησε τη Δύση για διατάραξη του μνημονίου μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και του ΟΗΕ για τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, που υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη ταυτόχρονα με τη Συμφωνία για τα σιτηρά. Αυτό το υπόμνημα δεν είναι δημόσια διαθέσιμο, υπάρχει μόνο στα ρωσικά Μέσα Ενημέρωσης, όπου έχουν διατυπωθεί ισχυρισμοί ότι το έγγραφο φέρεται να κατοχυρώνει τις υποχρεώσεις του ΟΗΕ για την εξάλειψη των «εμποδίων που δημιουργούνται από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. στους τομείς της χρηματοδότησης, της ασφάλισης και του εφοδιασμού», ως και για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης εξαγωγής ρωσικών γεωργικών προϊόντων προς παγκόσμιες αγορές.
Το ανησυχητικό σενάριο για τα σιτηρά
Δεν είναι σαφές πώς ο ΟΗΕ θα μπορούσε να εγγυηθεί ζητήματα πολύ πέρα από τη δικαιοδοσία του. Και είναι αμφίβολο ότι το Ρωσικό ΥΠΕΞ δεν γνωρίζει την πραγματική έκταση της εξουσίας του ΟΗΕ. Προφανώς, το Κρεμλίνο δεν χαρακτηρίστηκε ποτέ από ανθρωπισμό.
Η Μόσχα συμφώνησε να ξεμπλοκάρει τα λιμάνια της Ουκρανίας όχι επειδή ήθελε να βοηθήσει τα παιδιά της Αφρικής που λιμοκτονούσαν, αλλά επειδή ήθελε να προωθήσει τα δικά της οικονομικά συμφέροντα μέσω χειραγώγησης, τελεσιγράφων και εκβιασμών του Κρεμλίνου.
Τελικά, είναι απίθανο να έχουν αλλάξει οι παράγοντες που ανάγκασαν τη Μόσχα να υπογράψει τη Συμφωνία για τα σιτηρά. Ωστόσο, ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο το Κρεμλίνο μπορεί να αρνηθεί την εν λόγω Συμφωνία και να κλιμακώσει τον πόλεμο στη θάλασσα δεν θα πρέπει να εξαλειφθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου