Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι και ο πόλεμος της Ουκρανίας έφερε στο προσκήνιο πολλές αδυναμίες της, καθώς δεν ήταν θωρακισμένη να αντιμετωπίσει μία διακοπή της προμήθειας ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου σε περίπτωση οικονομικού πολέμου με την Ρωσία.
Η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτουν, αναμφίβολα, μεγάλα θαλάσσια σύνορα, που δεν περιορίζονται μόνο στα χωρικά τους ύδατα, αλλά περιλαμβάνουν και τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των κρατών-μελών της! Η ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη μεγαλύτερη ΑΟΖ στην υφήλιο. Έτσι η ΑΟΖ αποκτά ταυτόχρονα και μια σημαντική γεωπολιτική σημασία, που έχει υποβαθμισθεί μέχρι σήμερα από τις Βρυξέλλες και την Αθήνα.
Πριν εννέα χρόνια, ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός έκανε μια δήλωση, στην οποία κανείς δεν έδωσε την δέουσα σημασία. Στις 7 Μαρτίου 2013, ο Αντώνης Σαμαράς μιλώντας σε στελέχη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος αναφέρθηκε στην ΑΟΖ της Ευρώπης τασσόμενος σαφώς υπέρ μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τα θέματα των εξωτερικών συνόρων και της ΑΟΖ. Στην ομιλία του επεσήμανε:
«Το ελληνικό ή το κυπριακό πετρέλαιο ή φυσικό αέριο είναι “ευρωπαϊκό” φυσικό αέριο και “ευρωπαϊκό” πετρέλαιο. Πότε, λοιπόν, θα μιλήσει η Ευρώπη για τις ΑΟΖ; Γιατί θα πρέπει να είναι πρόβλημα μόνο για μένα, για τη χώρα μου;».
Βέβαια, η δήλωση του τότε Έλληνα πρωθυπουργού προκάλεσε τα ειρωνικά σχόλια των θιασωτών της υφαλοκρηπίδας, που υποστήριζαν ότι δεν υπάρχει ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τότε για να αναγκαστεί να μιλήσει για υδρογονάνθρακες και ΑΟΖ ο σημερινός Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
Μια ιστορική αναδρομή
Όταν η τότε ΕΟΚ αντιλήφθηκε, στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ότι μια ΑΟΖ 200 ν.μ. σύντομα θα δημιουργηθεί και θα εξαπλωθεί σε όλες τις ηπείρους, αποφάσισε να μελετήσει το θέμα για να διαπιστώσει αν πρέπει και η Ε.Ε. να αποκτήσει μια τέτοια ζώνη.
Έτσι έχοντας αναλύσει τις απώλειες και τα κέρδη της Ε.Ε. κάτω από μια ΑΟΖ 200 ν.μ., η Ε.Ε. έκανε ένα σημαντικό βήμα τον Νοέμβριο του 1976 για την επέκταση των αλιευτικών ζωνών όλων των μελών της σε 200 ν.μ., αλλά η απόφαση αυτή έμεινε κενό γράμμα.
Στη συνέχεια, το 1983, η Κοινότητα ζήτησε από όλα τα κράτη-μέλη της να δημιουργήσουν μια αλιευτική ζώνη 12 ν.μ. ανεξάρτητα από το μήκος των χωρικών τους υδάτων. Η Ελλάδα δεν έκανε τότε καμία ενέργεια για να δημιουργήσει μια αλιευτική ζώνη 12 ν.μ.
Αργότερα, η Τουρκία βλέποντας πολλές χώρες της ΕΕ να επεκτείνουν την αλιευτική τους ζώνη στα 12 ν.μ. και φοβούμενη ότι και η Ελλάδα θα έπραττε το ίδιο, αντέδρασε και κάλεσε στην Άγκυρα, την 25η Οκτωβρίου 1990 όλους τους τότε πρέσβεις της ΕΕ, εκτός του Έλληνα και τους ζήτησε να μην επεκτείνουν την αλιευτική ζώνη τους στα 12 ν.μ. στη Μεσόγειο. Δυστυχώς η ΕΕ αποδέχτηκε αυτό το τουρκικό διάβημα αλλά, ακόμα χειρότερα, συγκατένευσε και η τότε κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Όταν η ΕΕ αποφάσισε να δημιουργήσει ΑΟΖ 200 ν.μ. για όλα τα κράτη-μέλη της, η Τουρκία ζήτησε να μη δημιουργηθεί μια τέτοια ζώνη στη Μεσόγειο, μια πρόταση που εκ νέου αποδέχθηκαν η ΕΕ και η Ελλάδα. Η εξήγηση που δόθηκε από την ΕΕ ήταν ότι τα ψάρια σε αυτή τη θάλασσα έχουν υψηλή μεταναστευτική τάση και έτσι δεν κρίθηκε χρήσιμο να επεκταθούν τα 200 ν.μ. και σε αυτή την θάλασσα!
Ένα έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «The EU and Ιnternational Οcean Governance» σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει την μεγαλύτερη ΑΟΖ στον κόσμο, που εκτείνεται σε 20 εκατ. τετραγωνικά χιλόμετρα., δηλαδή οι θάλασσές της είναι κατά 380% μεγαλύτερες από το έδαφος της.
Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο αυτού του εγγράφου είναι ο επόμενος χάρτης που δείχνει τις ΑΟΖ όλων των κρατών της ΕΕ και όπου, ξεκάθαρα, προσδιορίζεται όχι μόνο η ΑΟΖ της Ελλάδας, αλλά επιβεβαιώνεται ότι η χώρα μας διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο.
Επίσημος Χάρτης των ΑΟΖ της Ευρώπης
Πηγή: European Comission, The EU and international ocean governance. Ο χάρτης αυτός δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ από την ελληνική κυβέρνηση ως εργαλείο κατά των εξωφρενικών απαιτήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το 2013 ήταν μια σημαντική και κρίσιμη χρονιά για τα θέματα της ΑΟΖ, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα μελέτη με τίτλο «Βελτιώνοντας τη διακυβέρνηση του θαλάσσιου χώρου: Μια ευκαιρία για Γαλάζια Ανάπτυξη στη Μεσόγειο Θάλασσα».
Αυτή η μελέτη υπογράμμιζε ότι η δημιουργία Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στη Μεσόγειο Θάλασσα θα ωφελήσει την Γαλάζια Ανάπτυξη της Ε.Ε. και προέτρεπε τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου να προβούν στην ανακήρυξη και οριοθέτηση των ΑΟΖ τους, μια σύσταση που η Ελλάδα αγνόησε!
Η στρατηγική της Γαλάζιας Ανάπτυξης έχει σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης στην θαλάσσια οικονομία, ώστε να βοηθήσει την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης. Το 2013 η θαλάσσια οικονομία προσέφερε εργασία σε 5,4 εκ. κατοίκους και η αξία της ανερχόταν στα 500 δις. ευρώ. Είχε τότε υπολογιστεί ότι το μέχρι το 2020 θα προσέφερε εργασία σε 7 εκ. κατοίκους και η αξία της θα άγγιζε τα 5 δις. ευρώ.
Αυτοί οι αριθμοί όμως θα ωχριούν μπροστά στα έσοδα από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και σε όλη την περιοχή της Μεσογείου, όπου έχουν ακτές τα κράτη της Ε.Ε. Αυτά τα έσοδα θα ήταν διαθέσιμα και για την Ελλάδα, για πάνω από μια δεκαετία, αν είχε εκμεταλλευθεί έγκαιρα τα κοιτάσματα στις ελληνικές θάλασσες αποφεύγοντας στην πορεία τα καταστροφικά Μνημόνια.
Βέβαια οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι τους φέρνουμε σε δύσκολη θέση, όταν τους ζητούμε να δηλώσουν ότι το Καστελόριζο δεν είναι μόνο νησί της Ελλάδας αλλά και νησί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πολύ δε φοβούμαι ότι η ΕΕ δεν θα ζητήσει από την Ελλάδα και την Κύπρο να οριοθετήσουν την ΑΟΖ τους. Φανταστείτε τις ΗΠΑ, όταν υπάρξει μια διαφορά ανάμεσα στη Φλόριδα και στη Κούβα, να δηλώσουν ότι δεν εμπλέκονται σε αυτή τη διένεξη, γιατί δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν τη Κούβα!
Πριν δύο χρόνια ο γράφων μαζί με τον καθηγητή Άγγελο Συρίγο σε άρθρο μας με τίτλο: «Όσο να ‘ρθει η Ευρωπαϊκή Ένωση, να φέρει την ΑΟΖ: Απουσιάζει η Ευρωπαϊκή Θαλάσσια Στρατηγική» σημειώναμε :
«Βλέπουμε ότι επί 37 χρόνια η ΕΟΚ αρχικά και η ΕΕ στη συνέχεια, ζητά ανά δεκαετία από τα κράτη μέλη της να προστατεύσουν τους αλιευτικούς πόρους σε απόσταση 12 μιλίων από τις ακτές. Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις που ανήκουν σε όλο το πολιτικό φάσμα απέφυγαν να εκμεταλλευθούν το ευνοϊκό πλαίσιο που προσφέρει η ΕΕ. Αυτό γίνεται την ίδια στιγμή που η επίσημη θέση της χώρας είναι να αναλαμβάνονται δράσεις και μέτρα για τα οποία υπάρχει η ευρωπαϊκή θεσμική υποστήριξη.»
Βέβαια, τελικά η Ευρώπη ποτέ δεν έσπευσε να μας υποστηρίξει στις απειλές που δεχόμαστε από τη Τουρκία και δεν προθυμοποιήθηκε ποτέ να δηλώσει ότι το Καστελλόριζο είναι νησί της ΕΕ με τη δική του ΑΟΖ.
Και καταλήξαμε:
«Ειδικά τον τελευταίο καιρό η Τουρκία δείχνει να ενοχλείται που υπάρχουμε και αναπνέουμε. Δεν μπορούμε να ζούμε μία ζωή με τη λογική να μην ενοχλήσουμε την Τουρκία. Με τέτοιες αντιλήψεις έχουμε καταλήξει σήμερα να είμαστε στην πίσω μεριά του φεγγαριού από πλευράς διεθνούς δικαίου. Η μοναδική χώρα στον κόσμο που δεν έχει θεσπίσει χωρικά ύδατα 12 ν.μ. και η χώρα με τις μικρότερες θαλάσσιες ζώνες παγκοσμίως!»
Επίλογος
Όπως έγραψε ο κορυφαίος Κύπριος δημοσιογράφος Κώστας Βενιζέλος:
«Οι Αμερικανοί, ενεργοποιώντας το ΝΑΤΟ, το οποίο διακαώς αναζητούσε ρόλο ύπαρξης και η “απαραίτητη” Τουρκία ως δύναμη για όλες τις αποστολές, κάνουν τη μεγάλη επιστροφή τους στην ευρύτερη περιοχή. Πρώτος στόχος η Ρωσία, απώτερος η Κίνα με ξεκάθαρο σχεδιασμό ελέγχου, γεωστρατηγικού, πολιτικού και οικονομικού. Ο νέος ψυχρός πόλεμος έχει μεν χαρακτηριστικά του παλιού είναι, όμως, σαφές πως επιστρατεύει και καινούργια εργαλεία.»
Είναι απογοητευτικό να βλέπει κανείς την συμπεριφορά των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στην πατρίδα μου τα τελευταία δυο χρόνια, όταν ζητούν αναβάθμιση της διμερούς αμυντικής σχέσης, χωρίς να προσφέρουν σημαντικά ανταλλάγματα στην Ελλάδα, να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα στην περιοχή , κυρίως για να προστατεύσουν το Ισραήλ και να εξουδετερώσουν την απειλή της «κόκκινης αρκούδας».
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ευρώπη μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες κυνηγούν τους Κινέζους στην Νότια Σινική Θάλασσα για τις παραβιάσεις των ΑΟΖ πέντε γειτονικών κρατών, αλλά ποιούν την νήσσαν με παρόμοιες παραβιάσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τέλος ας μη ξεχνάμε και τα σχέδια τους να μοιράσουμε τους υδρογονάνθρακές μας με τους Τούρκους όχι μόνο στην ελληνική αλλά και την κυπριακή ΑΟΖ!. Οι Αμερικανοί δεν έχουν επικυρώσει ακόμα την Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά έχουν ανακηρύξει και οριοθετήσει ΑΟΖ!
Οριοθέτησαν τους υδρογονάνθρακες και την αλιεία τους, βάσει μέσης γραμμής, με τον Καναδά, τις Μπαχάμες, την Κούβα, το Μεξικό και την Ρωσία. Σε καμία από αυτές τις οριοθετήσεις πάντως δεν μοίρασαν τον πλούτο που τους ανήκει με ένα από αυτά τα κράτη.
ΠΗΓΗ hellasjournal
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου