Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να ανοίξουν εκ νέου τους θαλάσσιους διαδρόμους για τη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών, ενδεχομένως με τη βοήθεια ενός τρίτου εγγυητή ασφαλείας, αλλά παραμένει ασαφές αν η Ρωσία θα συμφωνήσει σε οποιαδήποτε συμφωνία.
Η Ρωσία έχει καταλάβει ορισμένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ουκρανίας και το ναυτικό της ελέγχει σημαντικούς δρόμους μεταφοράς στη Μαύρη Θάλασσα, μπλοκάροντας τις ουκρανικές αποστολές και εντείνοντας μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση στις εξαρτημένες χώρες της Αφρικής και της Ασίας.
Η Ουκρανία δήλωσε νωρίτερα ότι συνεργάζεται με διεθνείς εταίρους για τη δημιουργία μιας αποστολής με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών για την αποκατάσταση των ναυτιλιακών οδών της Μαύρης Θάλασσας και την εξαγωγή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων.
«Η Ουκρανία είναι έτοιμη να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για να επαναλάβει τις εξαγωγές από το λιμάνι της Οδησσού», έγραψε στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα.
«Το ερώτημα είναι πώς θα διασφαλίσουμε ότι η Ρωσία δεν θα κάνει κατάχρηση της εμπορικής οδού για να επιτεθεί στην πόλη της Οδησσού. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν εγγυήσεις από τη Ρωσία. Αναζητούμε λύσεις μαζί με τον ΟΗΕ και τους εταίρους», πρόσθεσε.
Μια στρατιωτική λύση, με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ ή μιας ναυτικής αποστολής της ΕΕ, για τον απεγκλωβισμό των θαλάσσιων λιμένων της Ουκρανίας έχει αποκλειστεί λόγω του κινδύνου πιθανής εμπλοκής στη σύγκρουση.
Εγγυητής ασφαλείας
«Πρέπει να απελευθερώσουμε το λιμάνι από μια τρίτη δύναμη που θα [εγγυάται] την ασφάλεια ως διαιτητής», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Έντουαρντ Χέγκερ, σε φόρουμ της GLOBSEC στη Μπρατισλάβα, μιλώντας μαζί με τον καγκελάριο της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ την Παρασκευή (3 Ιουνίου).
Τα Ηνωμένα Έθνη ή η Τουρκία θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πιθανοί εγγυητές ασφαλείας για την επαναλειτουργία του λιμανιού της Οδησσού της Ουκρανίας, ώστε να διασφαλιστεί η ασφαλής μεταφορά σιτηρών και τροφίμων που έχουν κολλήσει στη χώρα, δήλωσε ο Χέγκερ.
«Έτσι θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε τα σιτηρά», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι οι επιλογές οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών δεν θα προσφέρουν επαρκή χωρητικότητα για τη μεταφορά των εκατομμυρίων τόνων σιτηρών που έχουν κολλήσει στη χώρα.
«Χρειαζόμαστε τα λιμάνια [και] το πιο σημαντικό ερώτημα είναι πώς θα επιτύχουμε αυτόν τον στόχο», επανέλαβε ο Νεχάμερ. «Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε χρόνο – ο κόσμος χρειάζεται τα σιτηρά τώρα».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντείνει τις προσπάθειές της για τον συντονισμό της εξαγωγής εκατομμυρίων τόνων σιτηρών μέσω οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών μέσω γειτονικών κρατών μελών της ΕΕ, αλλά αντιμετωπίζει προβλήματα υποδομής και χωρητικότητας.
Η καλύτερη λύση θα ήταν η επαναδιακίνηση ενός εκατομμυρίου τόνων σιτηρών που έχουν κολλήσει στην Ουκρανία μέσω της Λευκορωσίας, αλλά αυτό δυσχεραίνεται από τις απαιτήσεις του Μινσκ και της Μόσχας για άρση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Λευκορωσίας.
Ερωτηθείς από τη EURACTIV αν είναι πρόθυμοι να άρουν τις κυρώσεις της ΕΕ με αντάλλαγμα την απεμπλοκή της Μαύρης Θάλασσας, ένα τίμημα στο οποίο έχει υπαινιχθεί ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, και οι δύο πρωθυπουργοί αρνήθηκαν ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή επιλογή.
«Δεν τίθεται θέμα κυρώσεων στο θέμα εξαγωγής του καλαμποκιού», δήλωσε ο Νεχάμερ.
«Οι κυρώσεις δεν θα πρέπει σίγουρα να αποτελούν ζήτημα για το αν θα απελευθερώσει [ο Πούτιν] τα [ουκρανικά] λιμάνια ή όχι – αυτό είναι ένα εντελώς ξεχωριστό ζήτημα και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοιο», επανέλαβε ο Χέγκερ.
Το διατροφικό «όπλο» της Ρωσίας
«Εάν δεν αποτρέψουμε [τα προβλήματα εφοδιασμού] θα δούμε πολιτικό χάος στην Αφρική και την Ασία και μια επακόλουθη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη, όταν οι άνθρωποι που υποφέρουν από την πείνα θα αναζητήσουν καταφύγιο αλλού», δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι στο ίδιο ακροατήριο μια ημέρα νωρίτερα.
«Πολλές κυβερνήσεις θα πρέπει να εξηγήσουν στους διαδηλωτές γιατί η ήπειρός μας κρατείται όμηρος από μία χώρα και ένα πρόσωπο στη Μόσχα που έδωσε εντολή να τεθεί ναυτικός αποκλεισμός στην Ουκρανία», πρόσθεσε ο Ζελένσκι.
Ο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών Όλεγκ Νικολένκο δήλωσε την Πέμπτη (2 Ιουνίου) ότι το Κίεβο καλεί «τις χώρες των οποίων η επισιτιστική ασφάλεια μπορεί να υποφέρει περισσότερο από τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας να χρησιμοποιήσουν τις επαφές τους με τη Μόσχα για να την αναγκάσουν να άρει τον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών και να τερματίσει τον πόλεμο».
Ωστόσο, η διατροφική προπαγάνδα και τρομολαγνεία του Πούτιν φαίνεται να πέφτει σε πρόσφορο έδαφος πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης, ιδίως σε τρίτες χώρες που φοβούνται έναν πιθανό λιμό.
Οι ηγέτες της ΕΕ είχαν απευθύνει έκκληση προς τις αφρικανικές χώρες να μην υποκύψουν σε μια προπαγανδιστική εκστρατεία υπό την ηγεσία της Ρωσίας που επέρριπτε την ευθύνη για την τρέχουσα παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια στις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Ο πρόεδρος της Σενεγάλης Μακί Σαλ, ο οποίος προεδρεύει επί του παρόντος της Αφρικανικής Ένωσης, μετέβη στο Σότσι την Παρασκευή για να παρακαλέσει τον Πούτιν να απελευθερώσει τα αποθέματα σιτηρών και λιπασμάτων που η Ρωσία κρατά όμηρο με τον αποκλεισμό της Μαύρης Θάλασσας.
Οι αφρικανικές χώρες πλήττονται έντονα από την αυξανόμενη κρίση, η οποία έχει εκτοξεύσει τις τιμές των σιτηρών, των μαγειρικών ελαίων, των καυσίμων και των λιπασμάτων στα ύψη.
Αφού συναντήθηκε με τον Ρώσο πρόεδρο μόλις τρεις ημέρες μετά τις συνομιλίες με τους ηγέτες της ΕΕ, το μήνυμα του Σαλ ήταν εντυπωσιακά παρόμοιο με τη γραμμή της Ρωσίας στο θέμα.
«Ο Πούτιν μας είχε εκφράσει την ετοιμότητά του να διευκολύνει την εξαγωγή των ουκρανικών δημητριακών. Η Ρωσία είναι έτοιμη να εξασφαλίσει την εξαγωγή του σιταριού και των λιπασμάτων της», δήλωσε ο Σαλ.
Δεν είπε αν ο Πούτιν είχε συνδέσει την προσφορά του με όρους, αλλά «κάλεσε όλους τους εταίρους να άρουν τις κυρώσεις για το σιτάρι και τα λιπάσματα».
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν δυτικές κυρώσεις για το ρωσικό σιτάρι και πολύ ήπιες ποσοστώσεις εισαγωγής για τα ρωσικά λιπάσματα.
Από Alexandra Brzozowski | EURACTIV.com reporting from Bratislava | Μεταφρασμένο από Γεωργία Ευαγγελία Καραγιάννη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου