Πώς βύθισαν οι Τούρκοι το αντιτορπιλικό «Kocatepe»

To αντιτορπιλικό Kocatepe του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας (πηγή: Wikipedia)

Άρθρο του Εμίν Τσολασάν. Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης

Συμπληρώνονται 49 χρόνια από τότε που η ίδια η τουρκική Πολεμική Αεροπορία βομβάρδισε και βύθισε το αντιτορπιλικό «Kocatepe» του Πολεμικού Ναυτικού, κατά τη δεύτερη ημέρα της επιχείρησης (21 Ιουλίου 1974). Στην ίδια αεροπορική επίθεση βομβαρδίστηκαν επίσης τα αντιτορπιλικά «Adatepe» και «Marshal Çakmak», τα οποία υπέστησαν σοβαρές ζημιές και αναγκάστηκαν να διαφύγουν προς τη Μερσίνα.

Το δικό μας «Kocatepe» χτυπήθηκε από δικά μας αεροπορικά πυρά πριν από 49 χρόνια. Μαρτύρησαν οι 67 ναύτες μας που βρίσκονταν σε υπηρεσία στο αντιτορπιλικό που βυθίστηκε.

Μετά από αυτό το περιστατικό είχα πάρει συνέντευξη από τον αείμνηστο πλέον αντισμήναρχο ε.α. Zeki Kılıç, έναν από τους πιλότους που βομβάρδισε τα πλοία μας. Τώρα φέρνω και πάλι στο προσκήνιο τα όσα μου είχε εκμυστηρευτεί:

«Ήμουν διοικητής ομάδας στη βάση Mürted της Άγκυρας. Τα στρατεύματά μας αποβιβάστηκαν στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου, και στις 21 Ιουλίου η απόβαση συνεχιζόταν. Εκείνο το πρωί μας διέταξαν: “Μια συνοδεία εχθρικών πλοίων κατευθύνεται προς την Πάφο”. Εμείς είχαμε κηρύξει εκείνη την περιοχή εμπόλεμη ζώνη. Κανένα πλοίο, φίλιο ή εχθρικό, δεν μπορούσε να μπει σ’ αυτήν. Τα αεροπλάνα μας εφοδιάστηκαν με ειδικά πυρομαχικά και βόμβες και απογειωθήκαμε για να χτυπήσουμε τη νηοπομπή το μεσημέρι.

»Επικεφαλής της πρώτης ομάδας ήταν ο επισμηναγός Namık Kemal Asıcı. Εγώ ήμουν ο αρχηγός της δεύτερης ομάδας.

»Για τις περιπτώσεις προσβολής ναυτικών στόχων πάντα υπήρχε ένας ειδικά εκπαιδευμένος συνάδελφός μας, ο οποίος είχε την αποστολή μας καθοδηγεί. Ακόμα και αν υπήρχαν 20 πλοία στη θάλασσα, μας καθοδηγούσε και έτσι μπορούσαμε να χτυπήσουμε το πλοίο που μας υποδείκνυε, χωρίς να βλάψουμε όσα ήταν φιλικά.

»Από το Κέντρο Επιχειρήσεων στην Άγκυρα λάβαμε την εξής διαταγή: “Βυθίστε όλα τα σκάφη που θα εντοπίσετε να πλέουν και εκείνα που πλησιάζουν προς το λιμάνι της Πάφου”.

»Στα δικά μας πλοία όμως δεν είχε τοποθετηθεί αξιωματικός σύνδεσμος με την Αεροπορία!

»Απογειωθήκαμε, επιταχύναμε στον αέρα. Χρειάζονται 24 λεπτά από την Άγκυρα μέχρι την Πάφο. Ένα αντιτορπιλικό εκτόξευσε εναντίον μας αντιαεροπορικά – ωστόσο, ο στόχος μας δεν ήταν εκείνο το πλοίο. Ο στόχος μας ήταν η νηοπομπή που είχε προορισμό την Πάφο. Γι’ αυτό δεν επιτεθήκαμε σε εκείνο που μας επιτέθηκε.

»Εδώ ξεκινούν τα πράγματα. Εντοπίσαμε τρία πολεμικά πλοία που βρίσκονταν κοντά στην Πάφο (“Kocatepe”, “Adatepe”, “Marshal Çakmak”.)

»Τους είδαμε με τα μάτια μας. Ήταν σχεδόν μέσα στο λιμάνι. Εκτόξευσαν εναντίον μας αντιαεροπορικά πυρά. Όπως συμβαίνει στις ταινίες, βλέπαμε να εκρήγνυνται γύρω μας. Κάναμε βυθίσεις εναντίον τους. Πρώτα εκτοξεύσαμε ρουκέτες και μετά βόμβες.

»Την τελευταία στιγμή είδαμε ότι αυτά τα πλοία είχαν τουρκική σημαία. Κανείς όμως δεν μας είπε “Αυτά είναι τουρκικά πλοία, μην πυροβολείτε”.

»Μας τελείωσαν τα πυρομαχικά, μας τελείωσαν τα καύσιμα και γυρίσαμε στη βάση μας. Όμως, επειδή την τελευταία στιγμή είχαμε δει την τουρκική σημαία, επιστρέψαμε με μεγάλη ανησυχία και πίκρα.

»Μέχρι να προσγειωθούμε αναρωτιόμασταν αν τα πλοία ήταν δικά μας, αλλά από την άλλη λέγαμε ότι αυτό αποκλείεται, αφού η περιοχή είχε κηρυχθεί εμπόλεμη ζώνη.

»Πάντως δεν υπήρχε επικοινωνία μέσω ασυρμάτων μεταξύ των πολεμικών μας πλοίων και των αεροσκαφών μας.

»Επιστρέψαμε στη βάση και αναφέραμε στους διοικητές μας ότι είδαμε την τουρκική σημαία στα πλοία που χτυπήσαμε.

»Απάντησαν: “Να το ερευνήσουμε”. Μετά από λίγο μας είπαν και πάλι ότι πρόκειται για ελληνικά πλοία και ήρθε ξανά η εντολή για νέα απογείωση.

»Η διαταγή ήταν η εξής: “Αυτά είναι εχθρικά πλοία. Απογειωθείτε ξανά και βυθίστε όσα τυχόν δεν έχουν βυθιστεί. Αν δεν εντοπίσετε κανένα πλοίο, καταστρέψτε το λιμάνι της Πάφου”.

»Δεν μπορώ να σας περιγράψω εκείνες τις στιγμές χαράς. Όταν όλοι οι συνάδελφοι ακούσαμε ότι πρόκειται για ελληνικά πλοία (ήμασταν 12 πιλότοι), αγκαλιαστήκαμε, πετάξαμε τα καπέλα μας στον αέρα. Οι αμφιβολίες μας εξαφανίστηκαν. Τα αεροπλάνα μας φορτώθηκαν ξανά με πυρομαχικά. Με αυτό το ηθικό ορμήσαμε πάλι. Πηγαίναμε στη δεύτερη αποστολή με μεγαλύτερο ενθουσιασμό τώρα.

»Πετούσαμε πολύ χαμηλά για να μην μας πιάσουν τα εχθρικά ραντάρ, 20 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

»Από ψηλά είδαμε ένα από τα πλοία που χτυπήθηκαν να φλέγεται (ήταν το “Kocatepe” που βυθίστηκε λίγο αργότερα), ενώ τα άλλα δύο πλοία (“Adatepe” και “Marshal Çakmak”) δραπέτευσαν.

»Κάναμε το καθήκον μας και καταστρέψαμε το λιμάνι της Πάφου. Το καταστρέψαμε για να μην μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο εχθρός.

»Σε πληγωμένο πουλί δεν πετάς πέτρα. Δεν επιτεθήκαμε ξανά στο φλεγόμενο πλοίο.

»Μέσα σε αυτό το χάος δεν είναι σαφές ποιος πιλότος χτύπησε το συγκεκριμένο πλοίο. Γιατί κάναμε αλλεπάλληλες βυθίσεις και προσβολές. Χτυπούσαμε ξανά και ξανά, ενώ την ίδια στιγμή μας έριχναν πυρά και τα πλοία. Πάντως είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ποιος βομβάρδισε το “Kocatepe”.

»Όλοι όσοι συμμετείχαμε σ’ εκείνη την αποστολή ήμασταν έμπειροι χειριστές. Δηλαδή δεν ρίξαμε τις βόμβες στην τύχη.

»Μάλιστα, ενώ κατεβαίναμε, ενώ τους πυροβολούσαμε, πετούσαν βόμβες από τα πλοία. Σήκωναν στήλες νερού ύψους 50-60 μέτρων και αν χτυπήσεις σ’ αυτές τότε το αεροσκάφος σου γίνεται κομμάτια.

»Στη συνέχεια οι άλλοι σχηματισμοί μας επιτέθηκαν εκ νέου στα άλλα δύο πλοία που έφευγαν. Στο μεσοδιάστημα το φλεγόμενο πλοίο είχε βυθιστεί. Αργότερα μάθαμε ότι ήταν το “Kocatepe” και εκείνα που διέφυγαν (παρόλο που είχαν δεχτεί ισχυρά πλήγματα) ήταν το “Adatepe” και το “Marshal Çakmak”.

»Αφού κάναμε τη δεύτερη επίθεση, επιστρέψαμε στη βάση Mürted στην Άγκυρα. Ήμασταν πάλι σε συναγερμό και δεν κοιμόμασταν. Την επόμενη μέρα θα πηγαίναμε σε μια αποστολή προσβολής επίγειων στόχων στην Κύπρο. Εν τω μεταξύ είχαμε μάθει ότι τα πλοία που είχαμε βομβαρδίσει ήταν δικά μας και είχαμε στεναχωρηθεί πολύ.

»Στις 9 το πρωί έφτασε στη βάση ο διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας, πτέραρχος Emin Alpkaya, και μας έβαλε να ακούσουμε τις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες που είχε με τον διοικητή των ναυτικών δυνάμεων. Αυτή η κασέτα είναι σίγουρα στα κρατικά αρχεία.

»Ο Alpkaya τόνισε: “Τους είπα 20 φορές ότι κατά την πρώτη επίθεση οι πιλότοι μας είδαν τουρκική σημαία και πανό στα πλοία που βομβάρδισαν. Το Πολεμικό Ναυτικό απάντησε με απόλυτη βεβαιότητα ότι δεν υπήρχαν τουρκικά πλοία σε εκείνη την περιοχή και ότι οι σημαίες και τα πανό παραπλανητικά από τους Έλληνες. Ωστόσο, χρειάστηκαν τρεις ώρες για να μας δώσουν αυτή την απάντηση, και σε αυτό το διάστημα έχει ήδη συμβεί το κακό».

»Όταν μάθαμε την αλήθεια, όλοι μας, όλοι οι αεροπόροι ήμασταν συντετριμμένοι. Αυτή η μεγάλη χαρά που νιώθαμε εξαφανίστηκε σε μια στιγμή. Αλλά αυτό το λάθος δεν ήταν δικό μας.

»Είχαμε λάβει διαταγή να βυθίσουμε όποιο πλεούμενο εντοπίσουμε κοντά στην Πάφο. Ας πούμε ότι όταν είδα την τουρκική σημαία στα πλοία έδινα διαταγή για κατάπαυση πυρός. Αν αποδεικνυόταν ότι αυτά τα πλοία ανήκαν στον εχθρό, τι θα έλεγα στους ανωτέρους μου;

»Ενώ πετούσαμε δεν υπήρξε ανταλλαγή απόψεων ή συζήτηση με τους άλλους πιλότους. Το αεροσκάφος είναι ένα κρίσιμο εργαλείο. Είναι ακόμη πιο κρίσιμο σε μια κατάσταση πολέμου. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν μπορείτε να σπείρετε αμφιβολίες σε όποιον πετά μαζί σας. Επειδή ο πιλότος αυτός θα πρέπει να επιστρέψει στη βάση του, να προστατεύσει τον εαυτό του, να προσγειωθεί σώος και ασφαλής. Γι’ αυτό μια τέτοια συζήτηση είναι στον αέρα απαγορεύεται.

»Όμως αφού προσγειωθήκαμε, συζητήσαμε μεταξύ μας και το αναφέραμε στη διοίκηση.

»Τελικά δεν υπήρχε κάποια ελληνική νηοπομπή στη θάλασσα – δεν την είδαμε. Αλλά δεν ήταν μια παραπλάνηση. Υπήρχε μια νηοπομπή στην πραγματικότητα, η οποία ίσως είχε επιστρέψει προς τη Ρόδο.

»Τα κατασκοπευτικά μας αεροπλάνα έκαναν ένα μεγάλο λάθος εδώ. Την εντόπισαν στα ανοιχτά της Ρόδου, αλλά στη συνέχεια δεν την ακολούθησαν.

»Ωστόσο, προτού σταλούν τα αεροσκάφη για επίθεση στο στόχο, το αεροσκάφος αναγνώρισης έπρεπε να κατέβει χαμηλά και να τραβήξει φωτογραφίες, διότι είναι ευέλικτο. (Στην περίπτωσή μας τα αναγνωριστικά αεροπλάνα ανήκουν στο Πολεμικό Ναυτικό.) Αν είχε γίνει αυτό, δεν θα χτυπούσαμε τα δικά μας πλοία.

»Όσοι έκαναν το λάθος ας μείνουν με τις τύψεις. Υπεύθυνοι είναι όσοι έστειλαν πλοία κοντά στο λιμάνι της Πάφου και δεν ήξεραν πού βρίσκονταν. Κατηγορώ τους ναυτικούς σε αυτή την περίπτωση».

• Το άρθρο του του Εμίν Τσολασάν δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Sözcü.
• Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης.

ΠΗΓΗ https://www.pontosnews.gr