FILE PHOTO: Πολίτες με διπλή υπηκοότητα αναμένουν το άνοιγμα του περάσματος της Ράφα. EPA/HAITHAM IMAD
Η Αίγυπτος έχει παίξει εδώ και καιρό σημαντικό και διαρκή ρόλο μεσολαβητή στη σύγκρουση όχι μόνο μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων, αλλά και μεταξύ των ίδιων των κύριων παλαιστινιακών φατριών.
Ήταν το πρώτο αραβικό κράτος που σύναψε συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ το 1978 – μετά από αρκετούς πολέμους με το εβραϊκό κράτος.
Τώρα, στο επίκεντρο βρίσκεται ο έλεγχος της Αιγύπτου επί της μιας από τις δυο χερσαίες οδούς εξόδου από τη Λωρίδα της Γάζας – το πέρασμα της Ράφα.
To Κάιρο βρίσκεται αντιμέτωπο με αυξανόμενες πιέσεις να ενεργήσει καθώς η γειτονική Γάζα χτυπιέται από τα ισραηλινά πυρά .
Χιλιάδες Παλαιστίνιοι περιμένουν στην πλευρά των συνόρων της Γάζας, ενώ εκατοντάδες φορτηγά που μεταφέρουν απελπιστικά αναγκαία βοήθεια είναι σταθμευμένα στην αιγυπτιακή πλευρά. Πολλά ακόμη κομβόι βοήθειας κατευθύνονται επίσης προς τα σύνορα.
Ωστόσο, δεν έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία για το άνοιγμα της διάβασης, η οποία επίσης φέρεται να έχει χτυπηθεί από πολλά ισραηλινά πλήγματα τις τελευταίες ημέρες.
Το Κάιρο έχει διατηρήσει αυστηρούς περιορισμούς στη μετακίνηση μέσω του περάσματος της Ράφα για πολλά χρόνια – σε τέτοιο βαθμό που πολλοί Παλαιστίνιοι κατηγορούν ουσιαστικά την Αίγυπτο ότι ενίσχυσε τον αποκλεισμό της Γάζας από το Ισραήλ, ο οποίος ισχύει από τότε που η Χαμάς ανέλαβε την πλήρη εξουσία εκεί το 2007.
Τι είναι το πέρασμα της Ράφα και γιατί είναι το σωσίβιο της Γάζας;
Οι περιορισμοί αφορούσαν κυρίως ανησυχίες για την ασφάλεια στο Βόρειο Σινά, όπου οι αιγυπτιακές αρχές εμπλέκονται εδώ και καιρό σε μια θανατηφόρα σύγκρουση με τζιχαντιστές που συνδέονται με την Αλ Κάιντα.
Αλλά η τρέχουσα απροθυμία της Αιγύπτου να ανοίξει το πέρασμα χωρίς σαφείς όρους και εγγυήσεις μπορεί να αφορά περισσότερο την προσπάθεια αποφυγής μιας μαζικής φυγής Παλαιστινίων από τη Γάζα.
Ο επικεφαλής ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ, Μάρτιν Γκρίφιθς, λέει ότι οι αιγυπτιακές αρχές φοβούνται μια μεγάλη εισροή κατοίκων της Γάζας – για τους οποίους στη συνέχεια θα είναι υπεύθυνοι, για αόριστο χρονικό διάστημα.
Επιπλέον, η Αίγυπτος δεν θέλει να παίξει κανέναν ρόλο σε κάτι που θα μπορούσε να ισοδυναμεί με μόνιμη επανεγκατάσταση εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων από τη Γάζα.
Φαίνεται έτοιμη να επιτρέψει σε αλλοδαπούς και Παλαιστίνιους με διπλή υπηκοότητα να φύγουν, αλλά θέλει αυτό να εξαρτηθεί από το να επιτραπεί η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.
Ένα άλλο εμπόδιο είναι ότι το Ισραήλ φαίνεται να θέλει σχεδόν το αντίθετο – να επιτρέψει σε περισσότερους Παλαιστίνιους να φύγουν από ό,τι είναι διατεθειμένη να δεχτεί η Αίγυπτος, περιορίζοντας παράλληλα το ποσό της βοήθειας που θα μπορούσε να εισέλθει.
Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι είπε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει υιοθετήσει ακόμη μια θέση που θα επέτρεπε το άνοιγμα της διάβασης. Οι διπλωματικές προσπάθειες εντείνονται για την επίλυση του αδιεξόδου, καθώς οι ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η κατάσταση στη Γάζα πλησιάζει σε μια ανθρωπιστική καταστροφή.
Τι είναι το πέρασμα της Ράφα;
Είναι ο νοτιότερος σταθμός εξόδου από τη Γάζα και συνορεύει με τη χερσόνησο του Σινά της Αιγύπτου.
Υπάρχουν μόνο δύο άλλες συνοριακές διελεύσεις από και προς τη Λωρίδα της Γάζας – το Ερέζ, ένα πέρασμα πεζών προς το Ισραήλ, στη βόρεια Γάζα, και το Κερέμ Σαλόμ, ένας αποκλειστικά εμπορικός κόμβος μεταξύ Ισραήλ και ινότιας Γάζας. Και τα δύο είναι κλειστά.
Γιατί είναι σημαντικό τώρα;
Οι τρομοκράτες της Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα, επιτέθηκαν ακριβώς στο πέρασμα του Ερέζ στις 7 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια της άνευ προηγουμένου επίθεσης στο νότιο Ισραήλ που οδήγησε στο θάνατο περισσότερους από 1.300 ανθρώπους.
Μέρες αργότερα, το Ισραήλ κήρυξε το Ερέζ και το Κερέμ Σαλόμ κλειστά μέχρι νεωτέρας, αφήνοντας τα σύνορα της Ράφα ως τον μόνο τρόπο εισόδου και εξόδου Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας .
Η Ράφα είναι επίσης το μόνο σημείο διέλευσης για ανθρωπιστική βοήθεια.
Την περασμένη εβδομάδα, το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι κατευθύνει πτήσεις διεθνούς βοήθειας για τη Γάζα προς το αεροδρόμιο El-Arish στο βόρειο Σινά και δεκάδες φορτηγά που μεταφέρουν καύσιμα και ανθρωπιστικά αγαθά είναι σταθμευμένα στην αιγυπτιακή πλευρά της διάβασης της Ράφα.
Τι συμβαίνει στη διάβαση;
Έχουν κυκλοφορήσει αντικρουόμενες αναφορές για την κατάσταση στη Ράφα. Η Χαμάς και η Αίγυπτος ελέγχουν ποιος μπορεί να περάσει, αλλά οι επιχειρήσεις έχουν διακοπεί από τότε που το Ισραήλ άρχισε να πραγματοποιεί κύματα αεροπορικών επιδρομών στη Γάζα ως αντίποινα για την επίθεση της Χαμάς.
Τα αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η διάβαση έκλεισε μετά από τρία ισραηλινά πλήγματα στις 9 και 10 Οκτωβρίου, τα οποία, όπως είπαν, προκάλεσαν τραυματισμούς στην αιγυπτιακή και την παλαιστινιακή πλευρά των συνόρων.
Στις 12 Οκτωβρίου, η αιγυπτιακή κυβέρνηση ζήτησε από το Ισραήλ να σταματήσει τα πλήγματα κοντά στο συνοριακό πέρασμα της Ράφα, ώστε να μπορέσει να χρησιμεύσει ως «σωσίβιο υποστήριξης» για τους ανθρώπους στη Γάζα και κατέστησε σαφές ότι δεν θα ανοίξει τη δίοδο έως ότου υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια του προσωπικού της.
Οι δυτικές χώρες εμπλέκονται επίσης για να εξασφαλίσουν την ασφαλή διέλευση από τη Ράφα τόσο για τους κατόχους ξένων διαβατηρίων στη Γάζα όσο και για την ανθρωπιστική βοήθεια.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Τζέιμς Κλέβερλι και ο Αμερικανός ομόλογός του, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσαν αμφότεροι ότι συνεργάζονται με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και «άλλες ηγετικές πολιτικές φωνές στην περιοχή» για να ανοίξουν εκ νέου το πέρασμα.
Τη Δευτέρα, πλήθη συγκεντρώθηκαν στη Ράφα μετά από αναφορές ότι η διάβαση θα άνοιγε ξανά προσωρινά κατά τη διάρκεια μιας σύντομης κατάπαυσης του πυρός, αλλά τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς το διέψευσαν αμέσως.
Γιατί κλείνουν οι διαβάσεις;
Το Ισραήλ και η Αίγυπτος έχουν περιορίσει την κυκλοφορία αγαθών και ανθρώπων μέσα και έξω από τη Γάζα από τότε που η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο του εδάφους το 2007.
Οι δύο χώρες λένε ότι ο αποκλεισμός τους είναι απαραίτητος για λόγους ασφαλείας.
Ως μέρος της απάντησής του στη θανατηφόρα επίθεση της Χαμάς, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ διέταξε μια «πλήρη πολιορκία» της Γάζας στις 9 Οκτωβρίου, προσθέτοντας: «Δεν θα υπάρχει ηλεκτρισμός, ούτε τρόφιμα, ούτε καύσιμα, όλα είναι κλειστά».
Και παρόλο που η Αίγυπτος φαίνεται να είναι έτοιμη να ανοίξει ξανά το πέρασμα της Ράφα για να επιτρέψει την έξοδο κατόχων ξένων διαβατηρίων και την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας, φοβάται μια μαζική εισροή Παλαιστινίων προσφύγων που φεύγουν από τον πόλεμο.
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου προειδοποίησε στις 12 Οκτωβρίου ότι μια έξοδος από τη Γάζα κινδυνεύει να «ρευστοποιήσει» την παλαιστινιακή υπόθεση και κάλεσε τους Παλαιστίνιους «να παραμείνουν στη γη τους».
Ανησυχεί επίσης για την πιθανότητα εισόδου ισλαμιστών μαχητών στη χώρα, έχοντας αντιμετωπίσει μια εξέγερση τζιχαντιστών στο Σινά για σχεδόν μια δεκαετία.
Πώς χρησιμοποιείται συνήθως η διάβαση της Ράφα;
Δεν είναι εύκολο για τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τη Γάζα μέσω της Ράφα. Οι Παλαιστίνιοι που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τη διάβαση πρέπει να εγγραφούν στις τοπικές παλαιστινιακές αρχές δύο έως τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα και ενδέχεται να απορριφθούν είτε από τις παλαιστινιακές είτε από τις αιγυπτιακές αρχές με ελάχιστη προειδοποίηση ή εξήγηση.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τον Αύγουστο του 2023, οι αιγυπτιακές αρχές επέτρεψαν 19.608 εξόδους από τη Γάζα και απαγόρευσαν την είσοδο σε 314 άτομα.
Με πληροφορίες από BBC
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου