Aster-30 για την ελληνική αεράμυνα και την αντιμετώπιση βαλλιστικών απειλών: Η αιχμή της τεχνολογίας

Αναστάσιος Παπανδρέου

Ο Aster είναι ο πρώτος ευρωπαϊκός αντιαεροπορικός πύραυλος μεσαίου-μεγάλου βεληνεκούς για ναυτικές μονάδες που κατασκευάστηκε από την κοινοπραξία της Γαλλίας και Ιταλίας για το σύστημα PAAMS (Principal Anti-Air Missile System) των νέων αντιτορπιλικών AAW  Horizon και των Βρετανικών Type 45 που μπήκαν σε υπηρεσία τη δεκαετία του 2000. 

Η οικογένεια Aster αποτελείται από δύο βλήματα τον Aster 15 με εμβέλεια 30χλμ και τον Aster 30 με εμβέλεια 150 χλμ καλύπτοντας την απαίτηση Low-High της αεράμυνας ενός πλοίου. Τα δύο βλήματα είναι ουσιαστικά ίδια με μόνη διαφορά το μέγεθος του αρχικού επιταχυντή (booster rocket) που προσδίδει στα βλήματα τη διαφορετικότητα στην τελική ταχύτητα και στην εμβέλεια. Ο Aster αποτελείται από δύο τμήματα το κυρίως βλήμα, ένα χαμηλού βάρους και υπερυψηλής ευελιξίας βλήμα το οποίο η MBDA το ονομάζει Dart (βελάκι), όπου βρίσκονται ο ενεργός ερευνητής, ο πυροσωλήνας, το σύστημα διεύθυνσης του πυραύλου, η πολεμική κεφαλή και ο πυραυλοκινητήρας ώθησης και το δεύτερο τμήμα που είναι ο πυραλοκινητήρας αρχικής ώθησης (booster rocket) ο οποίος αποσπάται όταν ο Aster αποκτήσει την επιθυμητή ταχύτητα και κατεύθυνση προς το στόχο, λίγα δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση. Η επιτάχυνση του πυραύλου και διατήρηση της ταχύτητας επιτυγχάνεται από πυραυλοκινητήρα στερεού καυσίμου δύο σταδίων όπως αναφέρθηκε και παράπανω και προσδίδει ταχύτητα 3,5 μαχ στον Aster 15 και 4,5 μαχ στον Aster 30.

Η βασική καινοτομία του πυραύλου είναι το σύστημα διεύθυνσης που η MBDA το ονομάζει PIF-PAF.

• PAF (Pilotage Aérodynamique Fort) δηλαδή σταθερα μακριά πτερύγια τύπου χορδής και κινούμενα ουραία πτερύγια για αεροδυναμικά χειριστήρια,
• PIF (Pilotage In Force) σύστημα πίδακα αερίων που εφαρμόζονται στο κέντρο βάρους του βλήματος για την τελική φάση της αναχαίτηση του στόχου με μηδενικό χρόνο απόκρισης, ακόμη και σε πολύ μεγάλο υψόμετρο.

Το σύστημα αυτό δίνει στο βλήμα απαράμιλη ευελιξία, που φτάνει τα 60g, στην τελική φάση της αναχαίτητησης του στόχου, με δυνατότητα ακαριαίας στροφής και αποτέλεσμα να επεκτείνει το «no escape zone» του στόχου. Το βλήμα χρησιμοποιεί αδρανειακή καθοδήγηση για την ενδιάμεση πτήση προς τον στόχο που ανανεώνει τα στοιχεία από το ραντάρ του πλοίου μέσω μιας ζεύξης up-link και ενεργό ερευνητή μπάντας Ku για την τερματική φάση της αναχαίτισης. Με τον τρόπο αυτόν, το βλήμα θεωρείται fire and forget από τη στιγμή που δεν χρειάζεται συνεχή καταύγαση στόχου από αντίστοιχο ραντάρ του πλοίου φορέα.

Το βλήμα Aster 30 χρησιμοποιήθηκε επίσης για την ανάπτυξη ενός χερσαίου συστήματος άμυνας περιοχής του SAMP/T κατ’ αντιστοιχία του αμερικάνικου συστήματος Patriot και βρίσκεται σήμερα σε υπηρεσία με τις ένοπλες δυνάμεις της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Σιγκαπούρης. Στη ναυτική του έκδοση ο Aster 30 εκτοξεύεται από τους κάθετους εκτοξευτές Sylver Α50. Η αρχική έκδοση του πυραύλου παρείχε προστασία από όλο το φάσμα των εναέριων απειλών: υπερηχητικούς και υποηχητικούς πυραύλους, πυραύλους αντι-ραντάρ, μαχητικά αεροσκάφη, UAV και ελικόπτερα, σε μικρές και μεσαίες αποστάσεις και σε ύψη έως 20χλμ. Η πρώτη αναβαθμισμένη έκδοση του πυραύλου Aster 30 ήταν ο Aster 30 B1, η νέα αυτή έκδοση προσέδωσε στο πλοίο φορέα αντιβαλιστική προστασία όταν το βλήμα απέκτησε δυνατότητα πλήγματος έναντι βαλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς έως 600χλμ (SRBM). Η νεότερη έκδοση είναι ο Aster 30 B1 ΝΤ (New Technology). Η νέα έκδοση επεκτείνει την δυνατότητα αναχαίτησης βαλλιστικών πυραύλων με βεληνεκές μέχρι τα 1.500χλμ καθώς και βαλλιστικών αποσπώμενων κεφαλών.

Ο Aster 30 B1 ΝΤ χρησιμοποιεί νέας γενιάς ενεργό ερευνητή μπάντας Ka και νέο σύστημα ελέγχου του όπλου. Ο νέος ερευνητής προσδίδει:

• Αυξημένο βεληνεκές πρόσκτησης στόχου.
• Πρόσκτηση στόχων με χαμηλή διατόμη ραντάρ.
• Μικρότερη γωνιακή ανάλυση για μεγαλύτερη ακρίβεια εντοπισμού του στόχου.
• Αυξημένη πιθανότητα άμεσου πλήγματος.
• 
  
  
  
  
  
• Ο SAMP/T (Sol-Air Moyenne-Portée/Terrestre ) αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με τη σύμπραξη της Γαλλίας και Ιταλίας και τη δημιουργία της Eurosam, για την κάλυψη της ανάγκης ενός χερσαίου αντιαεροπορικού/αντιβαλλιστικού συστήματος βασισμένο στον αντιαεροπορικό πύραυλο Aster 30. Μία πυροβολαρχία SAMP/T αποτελείται από το πολυλειτουργικό ραντάρ μεγάλης εμβέλειας ARABEL, τον κλωβό των χειριστών του συστήματος και τους έξι εκτοξευτές πυραύλων. Στη έκδοση αυτή το ραντάρ είναι τεχνολογίας AESA ζώνης Χ και έχει εμβέλεια 100 χλμ ενώ μπορεί να παρακολουθεί μέχρι εκατό στόχους. Οι εκτοξευτές φέρουν οχτώ εγκιβωτισμένους πυραύλους Aster 15 ή Aster 30 με εμβέλεια 20 και 120 χλμ αντίστοιχα. Η κάλυψη είναι 360 μοιρών λόγω του περιστρεφόμενου ραντάρ αλλά και των κάθετα εκτοξευόμενων πυραύλων.

Από το 2021 έχει ξεκινήσει η ανάπτυξη της έκδοσης SAMP/T NG. Η νέα έκδοση θα είναι διαθέσιμη από το 2025 και θα έχει κορυφαίες δυνατότητες στην κατηγορία της. Στη νέα έκδοση ενσωματώνεται νέο ραντάρ 3D AESA τεχνολογίας νιτριδίου του γαλίου με εμβέλεια 350 χλμ και δυνατοτητα παρακολούθησης 1000 ιχνών. Στην γαλλική έκδοση το σύστημα θα φέρει το ραντάρ Ground Fire 300 και στην ιταλική το ραντάρ Kronos Grand Mobile και τα δύο με παρεμφερή τεχνικά χαρακτηριστικά. Παράλληλα αναμένεται να ενσωματωθεί και η νέα έκδοση του πυραύλου Aster 30, ο Aster 30 Block 1 NT. Το SAMP/T NG, είναι σε θέση να επιτύχει εμβέλεια αναχαίτισης αεροσκαφών άνω των +150 χιλιομέτρων και την αυτόνομη αντιμετώπιση των ΤΒΜ στην κατηγορία εμβέλειας των 600+ χιλιομέτρων και 1500 χιλιομέτρων με τα νέα βλήματα Aster 30 Block 1 NT. Ο συνδυασμός πυραύλων Aster 30 Block 1 και Aster 30 Block 1 ΝΤ από ένα σύστημα SAMP/T NG με δύο διαφορετικούς ερευνητές Ka και Ku αυξάνει την δυνατότητα αντίστασης στα συστήματα ηλεκτρονικών αντιμέτρων του αντιπάλου.

Η νεότερη εξέλιξη όσον αφορά το σύστημα SAMP/T NG είναι η ενσωμάτωση του συστήματος εμπλοκής νέας γενιάς (Engagement Module New Generation, ME NG) εφοδιασμένο με λογισμικό ικανό να διαχειρίζεται πυραύλους διαφορετικών τύπων, με το οποίο το σύστημα SAMP/T NG αποκτάει πολυστρωματική αντιαεροπορική ικανότητα. Αυτό γίνεται με την ενσωμάτωση εκτοξευτών του συστήματος VL MICA/MICA NG για τα γαλλικά συστήματα και του Grifo με βλήματα CAMM ER για τα ιταλικά συστήματα. Η ιδέα της εκμετάλλευσης του ME NG, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία μεταξύ της Thales και της MBDA Italia, ως το κέντρο ενός «αστερισμού» που αποτελείται από διαφορετικά συστήματα με διαφορετικό εύρος είναι αρκετά ελκυστική, καθώς θα έδινε καλύτερη απάντηση, ειδικά σε επιθέσεις κορεσμού από διαφορετικούς τύπους στόχων, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη, περιπλανώμενα πυρομαχικά, πύραυλοι κρουζ και βαλλιστικοί πύραυλοι, εμπλέκοντας το καθένα από αυτά με το πιο οικονομικό/αποτελεσματικό οπλικό σύστημα. Το ME NG στην τρέχουσα μορφή του, μπορεί να διαχειριστεί έως και έξι εκτοξευτές σε ενσωματωμένη λειτουργία και εάν εφαρμοστεί η διαμόρφωση πολλαπλών επιπέδων, αυτοί θα είναι τύπου Aster/ MICA VL /CAMM-ER. Μια λύση με τέσσερις εκτοξευτές Aster και δύο εκτοξευτές SHORAD φαίνεται η πιο πιθανή, αλλά η ευελιξία του συστήματος θα επιτρέψει και άλλη μίξη.

ΠΗΓΗ https://defencereview.gr