Ο φράχτης της βαρβαρότητας

Μετά την πρόσφατη παρακολούθηση της ομιλίας του κύριου Νίκου Λυγερού με τίτλο "Άνθρωποι και Φράχτες" οι μαθητές του Πρώτου Γενικού Ενιαίου Λυκείου Ορεστιάδας κατόπιν αιτήματός τους προς την Καθηγήτριά τους Μαρίνα Προβατίδου ζήτησαν από την κύριο Νίκο Λυγερό να συγγράψει θεατρικό έργο. Ο ίδιος ανταποκρινόμενος στο αίτημα τους, αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα του θέματος αλλά και την ευαισθησία τόσο των μαθητών όσο και της Καθηγήτριάς τους συνέγραψε το θεατρικό έργο -  performance με τίτλο "Ο φράχτης της βαρβαρότητας".

 Ο φράχτης της βαρβαρότητας

Ν. Λυγερός

 Ευτέρπη (μουσική): Αμαλία Χατζηαθανασίου
Ερατώ (λυρική ποίηση): Άννα Μαρασλή,
Θάλεια (κωμωδία): Δήμητρα Μπαχαρίδου
Καλλιόπη (επική ποίηση): Ελεάνα Λαπανούδη
Κλειώ (ιστορία): Ελένη Μηλώσα
Μελπομένη (τραγωδία): Κωνσταντίνα Δαλακούρα
Ουρανία (αστρονομία): Μαρία Καρακατσάνη.
Πολυμνία (ύμνοι): Μαρίνα Προβατίδου

Τερψιχόρη (χορός): Ξένια Ρηγούδη,

Άνθρωπος : Χατζίκ Κασαπιάν

Εννέα μούσες, ένας άνθρωπος. Σκηνή σκοτεινή εκτός από το φως πάνω στον άνθρωπο. Οι εννέα μούσες είναι η μία πάνω στην άλλη πεταμένες σαν σκουπίδια, πληγωμένες… Σιωπή. Ο άνθρωπος τις αντικρίζει ξαφνικά. Φως πολύχρωμο πάνω τους. Ο άνθρωπος τρέχει προς αυτές. Προσπαθεί να σηκώσει μια αλλά πέφτει και ξαναπροσπαθεί με μία άλλη. Ίδιο παίγνιο με τις άλλες. Αλλαγή φάσης. Τις τραβά μία-μία και τις τοποθετεί μ’ ένα ταφικό τρόπο. Ετοιμάζεται να τις θάψει. Όμως καθώς τις βάζει, την μία δίπλα από την άλλη, δημιουργεί ένα ενιαίο σώμα που δεν έχει πια σχέση με τα κορμιά τους. Τότε μόνο έρχεται μπροστά στη σκηνή και γονατίζει κοιτάζοντας το κοινό. Παραμένει σιωπηλός και ακίνητος με τα χέρια ανοιχτά. Κλαίει.

Χατζίκ: Ποιος διέπραξε αυτό το έγκλημα;

Σιωπή. Μετά ακούμε τις γυναικείες φωνές δίχως να κινηθεί καμιά.

Αμαλία: Η βαρβαρότητα !

Άννα: Ο φράχτης !

Δήμητρα: Η κοινωνία !

Ελεάνα: Το κράτος !

Ελένη: Η βία !

Κωνσταντίνα: Η αδιαφορία !

Μαρία: Η δειλία !

Μαρίνα: Η υποκρισία !

Σιωπή. Ο άνθρωπος γυρίζει πίσω στις μούσες.

Χατζίκ: Ποιος μίλησε;

Αμαλία: Η Ευτέρπη !

Άννα: Η Ερατώ !

Δήμητρα: Η Θάλεια !

Ελεάνα: Η Καλλιόπη !

Ελένη: Η Κλειώ !

Κωνσταντίνα: Η Μελπομένη !

Μαρία: Η Ουρανία !

Μαρίνα: Η Πολυμνία !

Ξένια: Η Τερψιχόρη !

Ο άνθρωπος τις σηκώνει μία μία μέσα στη σιωπή!

Χατζίκ: Πώς τόλμησαν να σας πληγώσουν;

Όλες μαζί: Με τη λήθη !

Χατζίκ: Θα είμαι η μνήμη σας…

Όλες μαζί: Είμαστε νεκρές. Χρόνος.

Με τα κομμάτια μας έφτιαξαν ένα φράχτη εναντίον των ανθρώπων.

Χατζίκ: Στην πατρίδα μου επέζησα στη γενοκτονία και τώρα αντιμετωπίζω τη γενοκτονία της μνήμης.

Χορογραφία. Οι μούσες καλύπτουν όλη τη σκηνή και περιστρέφονται γύρω από τον άνθρωπο. Όταν τον ακουμπούν μόνο μιλούν.

Αμαλία: Δεν επιζήσαμε…

Άννα: Μας έσπασαν τα χέρια…

Δήμητρα: Έχυσαν μπετό στα πόδια μας…

Ελεάνα: Έδεσαν σύρματα στα μαλλιά μας.

Ελένη: Έσκισαν το δέρμα μας.

Κωνσταντίνα: Έκλεψαν το πνεύμα μας.

Μαρία: Ξέχασαν τις αξίες.

Μαρίνα: Εκτέλεσαν την ανθρωπιά.

Ξένια: Για την κοινωνία της λήθης…

Χατζίκ: Όχι !

Όλες μαζί: Ποιος τόλμησε ν’ αντισταθεί;

Χατζίκ: Εγώ !

Όλες μαζί: Ποιος είσαι εσύ;

Χατζίκ: Ο άνθρωπος.

Όλες μαζί: Δεν υπάρχει άνθρωπος εδώ. Είναι απαγορευμένοι από το φράχτη.

Χατζίκ: Τότε πρέπει να πέσει ο φράχτης.

Όλες μαζί: Είναι αδύνατον. Το αποφάσισε το κράτος και η βία.

Χατζίκ: Τα ίδια καταδίκασαν τον Προμηθέα.

Όλες μαζί: Είσαι παράξενος, άνθρωπε. Η αλαζονεία σου θα σε σκοτώσει και σένα.

Χατζίκ: Αφού επέζησα της γενοκτονίας, τίποτα δεν μπορεί να μ’ εμποδίσει.

Όλες μαζί: Και ο φράχτης;

Χατζίκ: Είναι ανίκανος μπροστά στην νοημοσύνη.

Αμαλία: Μήπως έχει δίκιο ο άνθρωπος;

Άννα: Δεν ξέρει τι λέει.

Δήμητρα: Ξέρει όμως τι κάνει.

Ελεάνα: Και τι σημαίνει αυτό;

Ελένη: Μπορεί να μας ζωντανέψει.

Κωνσταντίνα: Μα πως είναι δυνατόν;

Μαρία: Ο Προμηθέας βοήθησε…

Μαρίνα: Ακόμα και τον Δία…

Ξένια: Όταν τον είχαν ακρωτηριάσει.

Χατζίκ: Αν πέσει ο φράχτης τότε θα ζήσετε και πάλι ελεύθερες.

Όλες μαζί: Ας πέσει τότε !

Πέφτει η αυλαία

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΦΡΑΧΤΗΣ;

 Το performance του Νίκου Λυγερού "Τι είναι ένας φράχτης" συντέθηκε κατόπιν παραγγελίας της καθηγήτριας Μαρίνας Προβατίδου και των μαθητών της Β Γυμνασίου Ορεστιάδας. Μέσα από τις φράσεις των παιδιών αναδεικνύεται η σοβαρότητα του προβλήματος που απασχολεί όχι μόνο την περιοχή της Ορεστιάδας αλλά ολόκληρης της Ελλάδας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο κύριος Νίκος Λυγερός κάνει χρήση των πραγματικών ονομάτων των μαθητών και της Καθηγήτριας που ζήτησαν να τους γράψει κάτι προσωπικό.


 Μαρίνα : Σήμερα παιδιά θα εξετάσουμε την έννοια του φράχτη. Λοιπόν ποιος από εσάς ξέρει τι είναι ένας φράχτης ;

Όλοι μαζί : Εγώ, κυρία ! Εγώ !

Μαρίνα : Όχι όλοι μαζί, ένας ένας. Θα αρχίσουμε αλφαβητικά... Εσύ, λοιπόν...

Άννα: Λαβύρινθος για χαζούς!

Μαρίνα : Άννα, τι είναι αυτά που λες ;Βασίλης: Σπίτι αστέγων!

Μαρίνα: Αχ, Παναγία μου...

Γιάννης: Μισοτελειωμένο κοτέτσι!

Μαρίνα: Ήθελα να μάθω πώς το σκέφτηκες.

Γιώργος: Αντιμεταναστευτικό κίνημα!

Μαρίνα : Μα τι θα κάνω με σας;

Δήμητρα: ΑΟΖ χωρίς οικονομία!

Μαρίνα : Μάλλον πήγες σε διάλεξη εσύ...

Ειρήνη: Αποκλειστική Ζώνη!

Μαρίνα : Τώρα το κλείσαμε.

Εριφύλλη: Απέραντο τρυπητό!

Μαρίνα: Α καλά!

Ζήνα: Είσοδος εξόδου!

Μαρίνα : Και πλάγια σκέψη τώρα.

Ιωάννα : Κίνηση απραξίας!

Μαρίνα : Μα είστε όλοι βαλτοί;

Κατερίνα : Σιδερένιο πανό!

Μαρίνα : Ποιος σας έμαθε όλα αυτά ; Να δούμε που θα πάμε με τέτοιες ιδέες.

Όλοι μαζί : Στην Ορεστιάδα, κυρία !

Ποιήματα του Νίκου Λυγερού για τον Φράχτη

Όταν ο φράχτης έγινε μνημείο

Όταν ο φράχτης έγινε μνημείο
κανείς δεν το περίμενε
κι όμως βλέποντας τα θύματα
ο καθένας μπορούσε ν' αντιληφθεί
το μέγεθος της βαρβαρότητας.

Πάνω στο φράχτη είδαμε
όχι μόνο τα ονόματα των θυμάτων
αλλά και το δέρμα των κορμιών
όταν το σώμα τους έγινε ένα
με το ατσάλι του συρματοπλέγματος.

Και τώρα ποιος θα τραγουδήσει
τις νεκρές τους ζωές
αφού ακόμα και το ντουντούκ
έπαψε να κλαίει
για να τους θάψει στη μνήμη του.
                                                                Όταν είδες τα σκίτσα


Όταν είδες τα σκίτσα
που ζωγράφισαν τα παιδιά
τότε συνειδητοποίησες
πόσο βάρβαρος ήταν ο φράχτης.
Κι εσύ που νόμιζες
ότι έλυσες ένα πρόβλημα
βρέθηκες συμμέτοχος
ενός εγκλήματος πολέμου
δίχως να το αντιληφθείς.
Τώρα όμως που ξέρεις
γιατί είδες τις εικόνες
των επόμενων ανθρώπων
τι θα κάνεις κι εσύ;