Κείμενα του Νίκου Λυγερού

Ασπρόμαυρος μονόλογος

Chaplin: Σήμερα σκέφτηκα για πρώτη φορά πως στην τελική κανείς δεν έχει ακούσει ποτέ τη φωνή του Αλήτη. Βεβαίως τότε ήταν η εποχή του βουβού κινηματογράφου και υπάρχει δικαιολογία. Η αλήθεια είναι άλλη. Αλλά σε ποιoν να το πω δίχως να με περιγελάσουν; Τώρα που πέθανε η σιωπή στον κινηματογράφο και υπάρχει τόσος θόρυβος πλέον πώς να μιλήσεις για την αθόρυβη σκέψη και τη σιωπηλή ανθρωπιά. Αν σκεφτώ όμως πόσος κόσμος δάκρυσε με τις πράξεις του και τις κινήσεις του, τότε δεν μπορώ να μην πω δύο λόγια. Ο Αλήτης ήταν σιωπηλός για ν’ακούσει καλύτερα τον πόνο των άλλων και για να τους βοηθήσει με την συμπόνια του αλλά και τις αγκαλιές του. Αν ήξερες πόσο είχε ανάγκη ο κόσμος από αγκαλιές, θα έκλαιγες. Αλλά δεν ξέρεις και δεν μπορείς να το φανταστείς. Κοίτα γύρω σου όταν είσαι στη σκηνή, κοίτα το βλέμμα τους που περιμένουν την παραμικρή σου κίνηση προς αυτούς. Αυτό είχε καταλάβει από την αρχή ο Αλήτης.

Κι αν έτρεχε ήταν μόνο και μόνο για να προφτάσει ν’αγκαλιάσει περισσότερο κόσμο και παιδιά. Ναι, μικρά παιδιά που προσπαθούν να τον κρατήσουν μέσα τους, την ώρα που η κοινωνία τα έπιανε για να γίνουν πολίτες, οι οποίοι δεν θα αντιστεκόταν σε κανένα αυταρχικό σύστημα. Έτσι ήταν ο Αλήτης, ο επαναστάτης της φακής που ήθελε να ζήσει ελεύθερος ακόμα και εκεί που δεν υπήρχε πια ελευθερία, αλλά μόνο βία και γενοκτονία. Ξέρω, ξέρω δεν είμαι αστείος, αλλά τι να κάνουμε όταν θυμάμαι τον Αλήτη μου έρχεται να χαμογελάσω βέβαια αλλά περισσότερο ακόμα να κλάψω και από χαρά, διότι μέσα στη καρδιά του είχα βάλει τόσο ανθρωπιά που ξεχείλιζε και λέρωνε όλους τους άλλους γύρω του. Έτσι τους καθάριζε από την βρωμιά την κοινωνική, του συστήματος που δεν έφευγε δίχως θυσίες. Και τώρα μοιάζω με ηλίθιο που λέει ανισόρροπα λόγια. Δεν πειράζει μερικοί και μερικές θα με καταλάβουν. Τουλάχιστον όσοι άκουγαν τη σιωπή του Αλήτη, αλλά και τη συγκίνηση του όταν ανακαλύπτει την αγαπημένη του, την τυφλή που βλέπει επιτέλους. Κι αν είχε ένα τρύπιο παντελόνι δεν ήταν παρά μόνο για να σκορπά πιο εύκολα την χαρά που αγαπούν τόσο πολύ τα τριαντάφυλλα της ζωής μας. Είδες δεν θα κλάψω ακόμα κι ας είμαι λυπημένος που σου λέω όλα αυτά. Και ξέρεις γιατί ; Διότι κατάλαβα πως και εσύ ακόμα και αν δεν λες λέξη μαζί μου, τον αγάπησες και θέλεις κι εσύ τώρα μια αγκαλιά. Την αγκαλιά μου!

Η μεγαλοσύνη της φτώχειας

Jean Valjean: Γιατί κλαις;

Cosette: Επειδή είμαστε φτωχοί.

Jean Valjean: Και γιατί σε πειράζει;

Cosette: Γιατί τα όνειρα είναι ακριβά…

Jean Valjean: Δεν έχεις ανάγκη από όνειρα.

Cosette: Γιατί; Οι άλλοι δεν έχουν;

Jean Valjean: Όσοι έχουν μείνει με αυτά. Τα όνειρα τα έφτιαξε η κοινωνία και τα δίνει για να μη ζητάμε τίποτα.

Cosette: Μα δεν ζητώ τίποτα!

Jean Valjean: Αυτό είναι το πρόβλημα.

Cosette: Η ελεημοσύνη;

Jean Valjean: Όχι, πρέπει να διεκδικείς!

Cosette: Τι πράγμα;

Jean Valjean: Τα δικαιώματά σου.

Cosette: Μα δεν είχα ποτέ…

Jean Valjean: Τώρα είμαι εδώ.

Cosette: Θα μου δώσεις δικαιώματα;

Jean Valjean: Όχι.

Cosette: Ε, τότε;

Jean Valjean: Θα σε βοηθήσω για να τα πάρεις.

Cosette: Και ποιο πρέπει να πάρω;

Jean Valjean: Το δικαίωμα της ζωής.

Cosette: Μα το έχω αυτό.

Jean Valjean: Όχι ακόμα.

Cosette: Γιατί;

Jean Valjean: Δεν μπορούν να σου επιβάλλουν μια άθλια ζωή!

Cosette: Κι όμως δεν έχω άλλη.

Jean Valjean: Τώρα μαζί μου θα έχεις άλλη.

Cosette: Είσαι πλούσιος;

Jean Valjean: Όχι.

Cosette: Και τότε πώς θα με βοηθήσεις;

Jean Valjean: Και οι Άθλιοι βοηθούν.

Cosette: Πώς είναι δυνατόν;

Jean Valjean: Λόγω της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Cosette: Αφού δεν έχουν τίποτα.

Jean Valjean: Δεν έχουν τίποτα από αυτά που αγοράζονται. Έχουν όμως τα άλλα.

Cosette: Και θα μου τα πουλήσουν;

Jean Valjean: Όχι θα τα μοιραστούν μαζί σου.

Cosette: Έτσι θα κάνεις κι εσύ;

Jean Valjean: Ναι.

Cosette: Θα μου δώσεις από το ψωμί σου; Θα το μοιραστούμε;

Jean Valjean: Όχι. Αυτό είναι όλο για σένα.

Cosette: Κι εσύ;

Jean Valjean: Εγώ;

Cosette: Ναι εσύ!

Jean Valjean: Εγώ έχω εσένα.

Cosette: Πώς μ’ έχεις;

Jean Valjean: Είμαι υπεύθυνος για σένα.

Cosette: Κι εγώ;

Jean Valjean: Είσαι ελεύθερη.

Cosette: Είμαι ελεύθερη μόνο μαζί σου.

Jean Valjean: Τότε θα είμαι πάντα κοντά σου.

Cosette: Αλλά θέλω να τρως κι εσύ μαζί μου!

Γαλάζια σχέση


Лев: Σ’αγαπώ.
Настасья: Το ξέρω.
Лев: Τότε γιατί φεύγεις;
Настасья: Δεν αντέχω την ηλιθιότητα σου.
Лев: Προτιμάς την κοινωνία της σαβούρας;
Настасья: Αυτή δεν με δυσκολεύει όσο εσύ.
Лев: Επειδή δέχεται όλα τα καπρίτσια σου;
Настасья: Ναι με αυτή κάνω ότι θέλω.
Лев: Ακόμα και αν δεν είναι το πρέπον;
Настасья: Δεν έχει σημασία.
Лев: Τι έχει σημασία για σένα;
Настасья: Η ελευθερία μου.
Лев: Κι αν καταπατά τους ανθρώπους;
Настасья: Είναι όλοι κτήνη και τίποτα άλλο.
Лев: Γιατί ζεις με αυτό;
Настасья: Αλλιώς απογοητεύομαι.
Лев: Γι αυτό φεύγεις;
Настасья: Είσαι διαφορετικός.
Лев: Γι αυτό φοβάσαι;
Настасья: Δεν θέλω καμιά εξάρτηση.
Лев: Εννοείς ανθρώπινο δεσμό;
Настасья: Όλα είναι δεσμά.
Лев: Και θέλεις ν’ απελευθερωθείς;
Настасья: Ναι, αυτό θέλω.
Лев: Θα το έχεις από μένα.
Настасья: Η αθωότητα σου είναι επικίνδυνη.
Лев: Για ποιον;
Настасья: Για μένα! Δεν καταλαβαίνεις;
Лев: Όχι...
Настасья: Είσαι πολύ καθαρός για να αντέξεις την βρώμα...
Лев: Μα για σένα μπορώ.
Настасья: Δεν γίνεται, δεν έχει νόημα. Θα πρέπει να συμβιβαστείς και αυτό δεν μπορείς να το κάνεις.
Лев: Αφού ξέρεις ότι μπορώ να θυσιαστώ.
Настасья: Ναι το ξέρω αλλά για να σώσεις ανθρώπους όχι για τα καπρίτσια μου.
Лев: Ξέρεις ότι σ’αγαπώ.
Настасья: Μ’αγαπάς με το δικό σου τρόπο.
Лев: Κι εσύ;
Настасья: Και εγώ σ’αγαπώ με τον δικό μου τρόπο.
Лев: Μα τότε;
Настасья: Ο δικός μου πρέπει να είναι το πράγμα μου και τίποτα άλλο.
Лев: Αυτό δεν είναι απάνθρωπο;
Настасья: Και βέβαια είναι αλλά αυτό θέλω δεν βλέπεις πως είναι οι άντρες.
Лев: Πως είναι;
Настасья: Απλώς γουρούνια...
Лев: Δεν βλέπεις τους ανθρώπους.
Настасья: Εδώ στη Ρωσία δεν υπάρχουν πια άνθρωποι.
Лев: Κι εγώ;
Настасья: Ένα ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο τέρας.