Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2025
28η Οκτωβρίου: Ο Τύπος του ’40. Η Ελλάδα μιλά μέσα απ’ τις εφημερίδες της εποχής Η καθημερινότητα του πολέμου μέσα από σπάνια δημοσιεύματα, φωτογραφίες και ανθρώπινες ιστορίες
Δήμητρα Γκρους
28η Οκτωβρίου 1940: Η αποτύπωση των γεγονότων του μετώπου και των μετόπισθεν στον Τύπο της εποχής, μέσα από το συλλεκτικό αρχείο του Θωμά Σιταρά
Η δική μου γενιά ήταν η τελευταία που μεγάλωσε ακούγοντας ιστορίες από το Έπος του ’40: για τον τορπιλισμό της «Έλλης», για τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και για τα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο – «Παιδιά, της Ελλάδος, παιδιά, που σκληρά πολεμάτε πάνω στα βουνά…». Η 28η Οκτωβρίου ήταν κομμάτι της οικογενειακής μας μνήμης και περνούσε μέσα από τις αφηγήσεις των παππούδων μας.
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)
Ἀρχηγὸν Στρατοῦ Θεσσαλονίκην.
Βεβαιούμενος ἀπὸ τὸ ἐκ Θεσσαλονίκης σταλέν μοι τὴν ἑσπέραν ταύτην τηλεγράφημα τῆς Ὑμετέρας Βασιλικῆς Ὑψηλότητος τὴν εἴσοδον αὐτῆς καὶ συνεπῶς καὶ τοῦ ἡμετέρου στρατοῦ εἰς τὴν πρωτεύουσαν τῆς Μακεδονίας, σπεύδω νὰ διαβιβάσω αὐτῇ καὶ τῷ γενναίῳ στρατῷ τὰ θερμὰ συγχαρητήρια τῆς Κυβερνήσεως.
Ἀθῆναι 28-Χ-12 Μεσονύκτιον
Βενιζέλος
Το συγχαρητήριο τηλεγράφημα του Έλληνα πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου στάλθηκε στον αρχιστράτηγο του Ελληνικού Στρατού Διάδοχο Κωνσταντίνο την ημέρα που ο ίδιος, επικεφαλής της Ι Μεραρχίας, εισήλθε στη Θεσσαλονίκη. Η πόλη είχε παραδοθεί δύο ημέρες νωρίτερα στον Ελληνικό Στρατό από τον Χασάν Ταχσίν πασά, αρχιστράτηγο των οθωμανικών δυνάμεων που επί είκοσι ημέρες δεν είχαν καταφέρει να ανακόψουν τη νικηφόρα πορεία των ελληνικών στρατευμάτων.
8 σπάνιες ιστορικές εικόνες από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912
![]() |
| Photo του Haworth Woodley/Μουσείο Φωτογραφίας Χρήστος Καλεμκερής |
Ένα ταξίδι στο χρόνο, μέσα από τις φωτογραφίες του Μουσείου Φωτογραφίας Χρήστου Καλεμκερή
Λίγο -πολύ όλοι οι Θεσσαλονικείς, όταν μιλάμε για την απελευθέρωση της πόλης το 1912 από τους Τούρκους, φέρνουμε στο μυαλό μας τις φωτογραφίες όπου ο βασιλιάς Γεώργιος και ο διάδοχος και αρχηγός του στρατεύματος, Κωνσταντίνος, παρελαύνουν έφιπποι τους δρόμους της πόλης, για να επικυρώσουν συμβολικά την απελευθέρωσή της. Αυτό που οι περισσότεροι αγνοούμε είναι η ιστορία αυτών των φωτογραφιών.
Αυτές λοιπόν τις διάσημες φωτογραφίες τις έβγαλε ο Haworth Woodlley, πρώην αξιωματικός του βρετανικού στρατού και ανταποκριτής του πρακτορείου Central News Agency, με έδρα το Λονδίνο. Ο Haworth Woodlley κάλυψε φωτογραφικά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο, ξεκινώντας από την έναρξη του πολέμου στις 6 Οκτωβρίου 1912, έως και την κατάληψη των Ιωαννίνων στις 21 Φεβρουαρίου 1913.
Η έκρηξη της Θήρας είναι προγενέστερη του Φαραώ Αμώσιδος Α΄: μελέτη με ραδιοάνθρακα λύνει αρχαίο μυστήριο στην αιγυπτιακή χρονολογία
| Οι γαλάζιοι πίθηκοι στις θηραϊκές τοιχογραφίες που βρέθηκαν στο Ακρωτήρι, το οποίο θάφτηκε από την έκρηξη της Θήρας. Εκτίθενται στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, στη Σαντορίνη. [Credit: Ad Meskens / CC BY-SA 4.0] |
Μια νέα ανάλυση ραδιοχρονολόγησης έλυσε τελικά μια από τις πιο αμφιλεγόμενες συζητήσεις της αρχαιολογίας: πότε συνέβη η τεράστια έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας σε σχέση με τη δυναστική χρονολογία της αρχαίας Αιγύπτου.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο PLOS ONE από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Ben-Gurion του Negev και του Πανεπιστημίου του Groningen, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μινωική έκρηξη συνέβη πριν από τον Φαραώ Άμωσις Α', τον ιδρυτή της 18ης Δυναστείας της Αιγύπτου.




