Ο Μανουήλ Παλαιολόγος γεννήθηκε το 1350, όταν ήδη η αυτοκρατορία βρισκόταν υπό κατάρρευση. Οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι που προηγήθηκαν μεταξύ Ανδρόνικου Β΄ και Ανδρόνικου Γ΄, ακόμα χειρότερα, μεταξύ του πατέρα του Ιωάννη Παλαιολόγου και του Ιωάννη Καντακουζηνού, είχαν αφαιρέσει και την τελευταία ικμάδα ζωής από τη θνήσκουσα αυτοκρατορία.
Ειδικά, ο δεύτερος πόλεμος είχε ως συνέπεια την οριστική καταστροφή του στρατού, το πέρασμα των Τούρκων στην Ευρώπη και την κάθοδο των Σέρβων μέχρι τη Φωκίδα. Ο Μανουήλ έλαβε άριστη μόρφωση, δίπλα στον μεγάλο, Δημήτριο Κυδώνη. Ήταν ευγενής, φιλότιμος και φιλόπατρις. Πίστευε ακόμα πως το κράτος μπορούσε να σωθεί και πάλεψε με όλες τους τις δυνάμεις για τον σκοπό αυτό.




