Πάνω από το ιερό

Πάνω από το ιερό
Του Ν. Λυγερού

Όταν εξετάζουμε μια εκκλησία δομικά και εσωτερικά αντιλαμβανόμαστε ανάλογα με τις γνώσεις μας ότι ακολουθεί κανόνες και τύπους. Βέβαια αυτοί παραμένουν εντελώς άγνωστοι στον πιστό που δεν προσέχει τις λεπτομέρειες ενώ αυτές αποτελούν ενδείξεις για την ιστορία της ίδιας της εκκλησίας και της πίστης μας. Μετά την είσοδό μας στην εκκλησία προσκυνούμε τις εικόνες ενώ δεν κατανοούμε την επινόηση της ύπαρξής τους. Διότι είναι οι εικόνες που σηκώνουν την εκκλησία και γι' αυτόν τον λόγο ήθελαν να τις χτυπήσουν οι εικονοκλάστες και γι' αυτόν τον λόγο επίσης όταν ξέρουμε ότι εχθροί έρχονται να λεηλατήσουν την εκκλησία οι ίδιοι οι δικοί μας βγάζουν τις εικόνες για να τις προστατέψουν από την βαρβαρότητα.
Και μπορούμε να φανταστούμε τι σημαίνει όταν όλη η εκκλησία είναι κατάγραφη. Βλέπουμε επίσης τον Χριστό τον Παντοκράτορα πάνω στον κεντρικό τρούλο. Θεωρούμε ότι αυτή η επιλογή είναι αυτονόητη και φυσιολογική ενώ είναι παράδειγμα βαθύτητας αφού βάζουμε ψηλά αυτό το στοιχείο που αποτελεί το θεμέλιο της πίστης μας. Διότι έχει εμβέλεια επειδή έχει βάθος. Έτσι γίνεται και με το ιερό αφού πάνω από αυτό βάζουμε την Παναγία την Πλατυτέρα. Έτσι ο πιστός αναγνωρίζει το θεμελιακό στοιχείο που έχει μέσα του το μέλλον από το παρελθόν. Βλέπει την πράξη προστασίας που έγινε πράξη συμπαράστασης στη Σταύρωση. Έτσι πάνω από την απόλυτη θυσία του Χριστού για όλους τους ανθρώπους βάζουμε την εικόνα της Παναγίας. Διότι και στα πιο δύσκολα από όλα ήταν πάντα μαζί του. Τα πάθη του ήταν και δικά της. Με άλλα λόγια βρίσκεται στο ιερό και μάλιστα από πάνω του λόγω ανάγκης και αγάπης. Αν όλοι βλέπαμε αυτόν τον συμβολισμό που είναι θεμελιακός στην πίστη μας, θα δίναμε περισσότερο σημασία στο πρέπον και όχι στο πρέπει. Διότι η πίστη ακολουθεί κανόνες λόγω σεβασμού της συνέχειας και όχι για να καταπατεί τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η αγάπη της Ανθρωπότητας δεν αποκλείει κανένα και καμία από πουθενά διότι βρίσκεται παντού.

Το ήθος του θιάσου
Του Ν. Λυγερού

Ο θίασος αν και φαίνεται παράξενο έως παράλογο για πολλούς, ο θίασος δεν είναι ο χώρος της υποκριτικής. Διότι μέσα στον θίασο δεν υπάρχουν μάσκες για να κρυφτεί ο ένας από τον άλλον στις πρόβες, όλοι ξέρουν ποιος είναι ο καθένας. Ο θίασος είναι ο χρόνος κι όχι ο χώρος που παράγεται το ήθος. Διότι ο ηθοποιός ποιεί ήθος μόνο όταν ανήκει σε θίασο και σκέφτεται τους άλλους για να παράγει έργο. Όλοι όσοι κοιτάζουν τον υποκριτή ως ηθοποιό, κάνουν ένα τραγικό λάθος σε επίπεδο ανθρώπινης στρατηγικής. Αυτοί που επικεντρώνονται μόνο στο ρόλο τους δίχως να ασχολούνται με το όλο έργο δεν ξέρουν ούτε από ηθοποιότητα ούτε από θεατρικότητα. Ο ηθοποιός είναι το σώμα της σκέψης του σκηνοθέτη και του πνεύματος του συγγραφέα. Αν δεν υπάρχει αυτή η ακολουθία, τότε οι κινήσεις του δεν γίνονται ποτέ θεατρικές πράξεις ενώ μόνο αυτές παράγουν το αναγκαίο έργο που αλλάζει τα πάντα στην πραγματικότητα.

Η τελεολογία της Παναγίας
Των Ν. Λυγερού, Φ. Σταμπολίδου

Μαθήτρια: Ποιος θα τολμούσε πραγματικά να πει στην Παναγία να μην είναι στο ιερό;

Δάσκαλος: Και κάποιος να τολμούσε να το κάνει πάλι θα ήταν εκεί δίπλα του, διότι είναι η ουσία της ζωής της.

Μαθήτρια: Μάλλον και η ίδια θα έλεγε…δεν ξέρουν τι κάνουν…

Δάσκαλος: Ναι αλλά θα το έκανε.

Μαθήτρια: Ό,τι και να της έλεγαν;

Δάσκαλος: Η απόλυτη αγάπη δεν αλλάζει με τα λόγια.

Μαθήτρια: Διότι δημιουργείται με τον Λόγο;

Δάσκαλος: Επειδή είναι έκφραση της τελειότητας.

Μαθήτρια: Καμιά βαρβαρότητα δεν την σταμάτησε.

Δάσκαλος: Ήταν στο πιο ιερό των ιερών.

Μαθήτρια: Στη Σταύρωση του Κυρίου.

Δάσκαλος: Σε χώρο που έγινε χρόνος για τους πιστούς.

Μαθήτρια: Το στίγμα της ήταν από τη αρχή.

Δάσκαλος: Ήταν και μετά το τέλος.

Μαθήτρια: Κατάλαβα, Δάσκαλε γιατί με σηκώσατε σ’ εκείνη την εκκλησία στα Κατεχόμενα.

Δάσκαλος: Το ιερό πρέπει να απελευθερωθεί διότι δεν μπορεί να παραμείνει κατεχόμενο.

Πάνω τουΤων Ν. Λυγερού, Φ. Σταμπολίδου

Μαθήτρια: Ούτε αυτό θα το ξεχάσω, Δάσκαλε… μόνο μέσα σας, ακούμπησα…

Δάσκαλος: Κανένας δεν ξεχνά τις πράξεις.

Μαθήτρια: Για όσους δεν την άφηναν να μπει… ακόμα και στους ώμους σας θα την σηκώνατε για να είναι μέσα…

Δάσκαλος: Είναι πάντα στους ώμους μου.

Μαθήτρια: Γι’ αυτό είναι η Παναγία η Πλατυτέρα ψηλά, Δάσκαλε…

Δάσκαλος: Γι’ αυτό ακριβώς.

Μαθήτρια: Η εικόνα…λέει το ίδιο. Είναι από πάνω του γιατί τη σηκώνει.

Δάσκαλος: Ναι, είναι το ίδιο, αρκεί να ακούσεις τη σιωπή της.

Μαθήτρια: Αρκεί για το φως.

Δάσκαλος: Με ανοιχτά χέρια…

Μαθήτρια: Στη Σταύρωση ήταν από κάτω στη γη… και μετά από πάνω του γιατί τη σηκώνει Αυτός.

Δάσκαλος: Έτσι γίνεται και πάνω από τη θάλασσα.

Μαθήτρια: Ποιος το βλέπει όμως;

Δάσκαλος: Οι μαθητές.