Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)
Το επιχείρημα που είχε χρησιμοποιηθεί από τους Ισραηλινούς ήταν εύλογο. Όντως επικρατούσε αναστάτωση στο εσωτερικό μέτωπο και κλιμάκωση της βίας. Ταυτόχρονα, όμως, σε εξέλιξη βρισκόταν η προσπάθεια του Τούρκου προέδρου να αποκαταστήσει τις σχέσεις με το εβραϊκό κράτος.
Όσο είναι αυτό δυνατόν μετά τις απίστευτες προσβολές που έχει εκτοξεύσει όχι μόνο εναντίον του Ισραήλ, αλλά και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου, για να περιοριστούμε στον χώρο της Μέσης Ανατολής. Όταν αντελήφθη την τεράστια ζημιά που διαρκώς συσσωρευόταν, ο Ερντογάν άλλαξε σκοπό και εμμέσως παρακαλάει εκεί που έφτυνε!
Επιστρέφοντας στις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις, ο υπογράφων είχε υποστηρίξει ότι η αναβολή της επίσκεψης του Έλληνα αρχηγού ΓΕΕΘΑ, χωρίς να άλλαζε κάτι επί της ουσίας στη διμερή σχέση Αθήνας-Ιερουσαλήμ, θα μπορούσε να εντάσσεται σε μια προσεκτική πολιτική αποστολής εμμέσου μηνύματος στην Άγκυρα, ότι το Ισραήλ πάντα ενδιαφέρεται για τη βελτίωση των σχέσεων μαζί της. Τουλάχιστον για την αποφυγή αντιπαραγωγικών εξάρσεων που δηλητηριάζουν το κλίμα και απειλούν τη σταθερότητα.
Η ειδοποιός διαφορά στη ρητορική Ελλάδας και Τουρκίας
Φυσικά, ήταν θέμα χρόνου ο Ερντογάν να επανέλθει στη συνήθη ρητορική του. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που παρουσιάζει η εξωτερική πολιτική των Τούρκων ισλαμιστών είναι ότι έχει οδηγήσει σε εδραιωμένες πεποιθήσεις για τις πραγματικές αντιλήψεις και διαθέσεις της Τουρκίας. Ακόμα και με την πιο κυνική κι αποστασιοποιημένη ανάλυση, όποια χώρα προσπαθεί να προσεγγίσει την Άγκυρα της αποδίδει τακτική, όχι στρατηγική σημασία. Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη ζημιά που έχει προκληθεί στις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας.
Στον αντίποδα, με όλα της τα προβλήματα, η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει επιτύχει το ακριβώς αντίθετο. Οι διακηρύξεις περί στρατηγικών σχέσεων αποτυπώνουν πραγματικές διαθέσεις κι όχι προσχηματικές. Εάν δε η Ελλάδα πείσει ότι η εξωτερική της πολιτική έχει αποκτήσει βάθος, ότι έχει πράγματι απαλλαγεί από την κακοδαιμονία των βίαιων αλλαγών αναλόγως του κόμματος που ανεβαίνει στην εξουσία, τα οφέλη για τη χώρα θα είναι αυταπόδεικτα.
Βέβαια, για να είναι απόλυτα ακριβές το σχόλιο, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι σε γενικές γραμμές η πολιτική προσέγγισης και εμβάθυνσης των σχέσεων με τις προαναφερθείσες χώρες της ευρύτερης περιοχής μας ακολουθήθηκε χωρίς παρεκκλίσεις από όλες τις τελευταίες ελληνικές κυβερνήσεις. Παρότι είναι πολλά αυτά που πρέπει να βελτιωθούν, είναι σαφές ότι ενισχύεται η πεποίθηση ότι όσα διακηρύσσει η ελληνική πλευρά δεν είναι κούφια λόγια. Αυτό έχει ευεργετικές συνέπειες και στον τομέα των ξένων επενδύσεων και σε συνεργασίες στρατιωτικού περιεχομένου.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στην επίσκεψη του στρατηγού Φλώρου στο Ισραήλ. Τα φτωχά αποτελέσματα των επαφών Άγκυρας-Ιερουσαλήμ, όπως η επίσκεψη του Τσαβούσογλου, οδήγησαν το Ισραήλ στο επόμενο βήμα. Παρά τις διπλωματικές σκοπιμότητες του Ισραήλ σε σχέση με την Τουρκία, οι ελληνοϊσραηλινές στρατιωτικές σχέσεις παρέμειναν θερμές. Η ισραηλινή πλευρά είχε παράσχει διαβεβαιώσεις στην ελληνική, σε διάφορα επίπεδα, ότι δεν υπήρχε οποιαδήποτε αλλαγή πολιτικής.
Τα θερμά μηνύματα της Ιερουσαλήμ σε Ελλάδα-Κύπρο
Παρότι ουδέποτε συνδέθηκε η εσπευσμένη αποχώρηση των ισραηλινών μαχητικών από την άσκηση “Ηνίοχος” και η αναβολή της προγραμματισμένης επίσκεψης του Έλληνα αρχηγού ΓΕΕΘΑ, είχαμε επισημάνει τα δύο αυτά γεγονότα, θέτοντας το ερώτημα εάν εντάσσονταν σε μία τάση μετατόπισης του Ισραήλ προς την πλευρά της Τουρκίας ή όχι. Όπως φαίνεται δεν προέκυψε κάτι ανησυχητικό.
Στο αμυντικό επίπεδο, η άσκηση “Αγήνωρ” στην Κύπρο προκάλεσε παράκρουση στην Άγκυρα. Ισραηλινές μονάδες ειδικών επιχειρήσεων μετέβησαν στην Κύπρο με το αρματαγωγό «Χίος» (L 173). Ακολούθησε η επίσκεψη του αρχηγού των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων αντιστράτηγου Κοχαβί. Αμέσως μετά την προσγείωσή του στην Κύπρο αγκάλιασε τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου της κυπριακής Εθνοφρουράς, αντιστράτηγο Δημόκριτο Ζερβάκη, “σαν να ξανάβλεπε χαμένο αδερφό“, σύμφωνα με σχόλιο παρευρισκόμενου στον υπογράφοντα.
Το Ισραήλ έχει αντιληφθεί ότι η ελληνική αποτροπή στην Τουρκία συνδέεται άμεσα με την ασφάλειά του. Αυτό ισχύει τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κυπριακή Δημοκρατία. Στη δεύτερη περίπτωση μάλιστα, το “νησί της Αφροδίτης” εξασφαλίζει στρατηγικό βάθος που στερείται το Ισραήλ. Δεν ήταν τυχαία η χώρα που παρασκηνιακώς εξέφραζε σφοδρές επιφυλάξεις για την υιοθέτηση του “Σχεδίου Ανάν”, όταν μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος σε Ελλάδα και Κύπρο έπαιζε τα ρέστα του για να το προωθήσει.
Στο Ισραήλ αντιλαμβάνονται καλύτερα από όσο σε Αθήνα και Λευκωσία τη σημασία που έχει και για τα δικά τους εθνικά συμφέροντα της το να αποφευχθεί με κάθε θυσία ο έλεγχος της Κύπρου από την Τουρκία. Προωθώντας δε διεθνώς αυτή την άποψη, παρότι τη συνδέει με την ασφάλεια του εβραϊκού κράτους, την εντάσσει και στο πλαίσιο της ασφάλειας του Δυτικού Κόσμου. Οι Ισραηλινοί έχουν αντιληφθεί ότι σε περίπτωση περαιτέρω προώθησης της τουρκικής στρατηγικής για έλεγχο-κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο, η ασφάλειά τους θα τεθεί σε θανάσιμο κίνδυνο.
Κρίσιμα εξοπλιστικά καθυστερούν…
Η επίσκεψη του στρατηγού Φλώρου στο Ισραήλ, καθώς επίσης και οι εξαιρετικές σχέσεις στο επίπεδο των κυβερνήσεων μπορεί να αξιοποιηθεί περαιτέρω. Οι απαράδεκτες καθυστερήσεις στην απόκτηση πυραύλων Rampage και της οικογένειας SPICE πρέπει να πάρουν τέλος. Τα ίδια ισχύουν και για τα συστήματα SPIKE με έμφαση στο φονικό NLOS, του οποίου τα 35 χλμ εξουδετέρωσης κινούμενου τεθωρακισμένου στόχου σύντομα θα γίνουν 50. Η έκδοση με εμβέλεια 20 χλμ είναι για το μέτωπο του Έβρου υπεραρκετή και επιτρέπει την αγορά περισσοτέρων συστημάτων. Στην δε φορητή αντιαρματική έκδοση θα μπορούσε να εμπλακεί και η ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Αυτές έπρεπε να είναι μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων στο επίπεδο των εξοπλισμών. Τα παραπάνω όπλα που μπορούν να αξιοποιηθούν από τις υπάρχουσες στο ελληνικό οπλοστάσιο πλατφόρμες, έχουν δυσανάλογα μεγαλύτερο αποτρεπτικό αποτέλεσμα από την προοπτική απόκτησης π.χ. μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς σε μερικά χρόνια από σήμερα.
Το ψυχολογικό αποτέλεσμα στον αντίπαλο από αυτή την προοπτική έχει και αντίστροφη ανάγνωση: Μπορεί μεν να ενισχύει το ηθικό της ελληνικής πλευράς και να πλήττει το αντίστοιχο της τουρκικής, αλλά αυτό ακριβώς μπορεί να οδηγήσει την Άγκυρα στο συμπέρασμα ότι μέχρι την απόκτηση από την Ελλάδα των μαχητικών πέμπτης γενιάς και των φρεγατών Belhara υπάρχει “παράθυρο ευκαιρίας” για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις κι αντιστρόφως “παράθυρο τρωτότητας” (window of opportunity / vulnerability) για την Ελλάδα.
Είναι κλασικός Θουκυδίδης που θα έπρεπε να κατανοούμε καλύτερα. Παρά τα πολυεπίπεδα αντικίνητρα της συγκυρίας, η Τουρκία ερωτοτροπεί με στρατιωτικό τυχοδιωκτισμό, προτού μεταβληθεί σε βάρος της το ισοζύγιο ισχύος. Διότι με αυτή η λογική, η ελληνική στάση παρότι επιχειρεί να αποτρέψει την Τουρκία, ταυτόχρονα της αυξάνει το κίνητρο να κινηθεί.
Εν κατακλείδι, οι διμερείς εληνοϊσραηλινές σχέσεις έχουν παραγάγει αποτελέσματα σε πολλά επίπεδα. Στον αμυντικό τομέα, η προμήθεια συστημάτων προηγμένης τεχνολογίας κατά μη επανδρωμένων αεροχημάτων που καλύπτουν τα ύψη από τα οποία μπορεί να εκδηλωθεί πυραυλική επίθεση είναι ιδιαιτέρως σημαντική.
Η Ελλάδα όμως οφείλει να αξιοποιήσει την ευνοϊκή συγκυρία για να αξιοποιηθεί και στην ελληνική άμυνα η τεχνολογία αντιβληματικής προστασίας με λέιζερ, η οποία αναπτύσσεται με ραγδαίο ρυθμό και εξασφαλίζει την αντιμετώπιση πυραυλικών απειλών πάμφθηνα. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρόν. Η δε αναφορά σε συγκεκριμένα συστήματα είναι εντελώς ενδεικτική.
ΠΗΓΗ defence-point
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου