Απόκλιση των εξοπλισμών της “Ατζέντας 2030” από προτάσεις και στόχους της ΕΕ

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Την ίδια ημέρα που παρουσιαζόταν στην Βουλή η Νέα Δομή των Ενόπλων Δυνάμεων και ο προγραμματισμός εξοπλισμών για την περίοδο μέχρι το 2035, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδότηση 300 εκατ. € για 5 προγράμματα κοινής προμήθειας αμυντικού υλικού μελών της ΕΕ, βάσει του εργαλείου Ενίσχυση Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας μέσω Κοινών Προμηθειών (EDIRPA). 

Σύμπτωση, η οποία θέτει ευθέως το ερώτημα κατά πόσο ο εξοπλιστικός σχεδιασμός της Ελλάδας, συμβαδίζει με τις πολιτικές και προτάσεις για ζητήματα που αφορούν προμήθειες αμυντικού υλικού και κατ’ επέκταση την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία.

Το εργαλείο – πρόγραμμα EDIRPA αποβλέπει σε βραχυπρόθεσμη βάση, μέχρι το 2025, στην παροχή κινήτρων για συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, στις πιο πιεστικές ανάγκες, με σκοπό αφενός την υποβοήθηση της Ουκρανίας μέσω παραχωρήσεως υλικού αλλά και κάλυψη των δικών τους αναγκών. Τα οφέλη που διακρίνονται κρίνονται σημαντικά και ήδη έχει προταθεί η παράταση της EDIRPA και μετά το 2025.

Η εγκριθείσα χρηματοδότηση, αποζημιώνει τα κράτη μέλη που συμμετέχουν σε προγράμματα κοινών προμηθειών, καλύπτοντας το σχετικό διοικητικό κόστος που συνεπάγεται η διαδικασία.

Τα 5 προγράμματα που εγκρίθηκαν, αφορούν την προμήθεια βλημάτων εδάφους – αέρος MISTRAL από 9 κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, συστημάτων εδάφους – αέρος IRIS-T SLM από 6 κράτη μέλη, το Κοινό Σύστημα Τεθωρακισμένου Οχήματος (CAVS) από 4 κράτη μέλη και δύο προμήθειες βλημάτων πυροβολικού 155 mm, η πρώτη για 6 κράτη μέλη και η δεύτερη για 4.

Η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται σε κανένα από αυτά τα προγράμματα.

Οι εξελίξεις, σχετίζονται με την παρουσίαση στις 5 Μαρτίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Στρατηγικής Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIS), της πρώτης στρατηγικής στο συγκεκριμένο τομέα. Η EDIS ορίζει ως στόχους:

– Μέχρι το 2030, κοινές προμήθειες τουλάχιστον του 40% του αμυντικού υλικού.

– Μέχρι το 2030, η αξία των ενδοενωσιακών συμβάσεων αμυντικού υλικού να αναλογεί τουλάχιστον στο 35% της αξίας της αμυντικής παραγωγής της ΕΕ.

– Μέχρι το 2030 το 50% των εξοπλισμών των κρατών-μελών να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης και να αυξηθεί στο 60% έως το 2035.

Εάν εξαιρέσουμε τα μείζονα προγράμματα εκσυγχρονισμού υφισταμένου υλικού των Ενόπλων Δυνάμεων, που δεν αφορούν δηλαδή προμήθεια νέου υλικού, οι εξοπλιστικές προτεραιότητες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων μέχρι το 2035, όπως έχουν ανακοινωθεί σε γενικές γραμμές, δεν έχουν κάποια προνομιακή θέση για ευρωπαϊκά οπλικά συστήματα. Η υπ’ αριθμόν ένα εξαγγελία, εμβληματικής μορφής θα μπορούσε να πει κανείς, για την δημιουργία αντιαεροπορικού θόλου, θα υλοποιηθεί με απευθείας ανάθεση σε εταιρείες του Ισραήλ. Το ίδιο και για το άλλο μείζον πρόγραμμα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων, για το Πυροβολικό.

Το αυτό ισχύει εξάλλου και για τις ήδη ανειλημμένες υποχρεώσεις ύψους 12,8 δισ. € την περίοδο 2024-2035, που χαρακτηρίζονται από προμήθειες κατά βάση όπλων από ΗΠΑ και Ισραήλ.

Ανέκαθεν, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις χρησιμοποιούσαν ως επί το πλείστον, αμερικανικής προελεύσεως υλικό. Τώρα πλέον, εισάγεται σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα ισραηλινό, το οποίο μάλιστα τείνει να αντικαταστήσει στην βάση “ένα προς ένα”, το “προβληματικό” υλικό σοβιετικής – ρωσικής προελεύσεως. Αντί η πίεση εκ της υπάρξεως ρωσικού υλικού να αποτελέσει ευκαιρία για περισσότερα ευρωπαϊκής προελεύσεως προγράμματα και συνεργασίες, διοχετεύεται σε εταιρείες εκτός ΕΕ.

Οι προμήθειες γαλλικών οπλικών συστημάτων, θα συνεχιστούν με τις “ουρές” των προγραμμάτων Rafale και FDI HN. Πουθενά όμως μέχρι σήμερα, και σε αυτά αλλά και συνολικώς, δεν υπάρχει βιομηχανική συμμετοχή σοβαρής κλίμακος ή οικονομίες μέσω κοινών προμηθειών, λόγω του τρόπου λήψεως αποφάσεων από την κυβέρνηση.

Ενδεικτική επίσης, είναι και η περίπτωση της συμμετοχής της Ελλάδας στην Πρωτοβουλία Ευρωπαϊκής Ασπίδας Ουρανού (European Sky Shield Initiative) τον περασμένο Φεβρουάριο. Σκοπός της ESSI είναι η δημιουργία ολοκληρωμένου χερσαίου συστήματος αεράμυνας με ικανότητα αντιμετωπίσεως απειλών βαλλιστικών πυραύλων. Στα υπ’ όψιν συστήματα που εξυπηρετούν την ESSI, από πλευράς ΕΕ, είναι το IRIS-T SLM, για την κοινή προμήθεια του οποίου ενδιαφέρονται 6 κράτη μέλη της ΕΕ, όχι όμως και η Ελλάδα η οποία μάλιστα, ανήκει στα μέλη της κοινοπραξίας που ήδη παράγουν το βλήμα IRIS-T… Προφανώς και στον “αντιαεροπορικό θόλο”, για την κυβέρνηση δεν υπάρχει χώρος σε ένα ευρωπαϊκό σύστημα αλλά υπάρχει μεγάλη ετοιμότητα προμήθειας τριών ισραηλινών.

Συμπερασματικώς, ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) 2024-2035, δεν συγκλίνει με πολιτικές και προτάσεις της ΕΕ που αφορούν στρατηγικές εξοπλισμών και αμυντικής βιομηχανίας.

ΠΗΓΗ https://doureios.com