Στις αρχές της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, υπήρξε μια ευκαιρία για ειρήνευση που πήγε χαμένη. Αυτό είναι το συμπέρασμα του ρεπορτάζ που δημοσίευσε το Reuters, επικαλούμενο τις μαρτυρίες τριών προσώπων πλησίον της ρωσικής ηγεσίας.
Παρότι πρωτοβουλίες ειρήνευσης που είχαν γίνει εκείνη την εποχή ήταν ήδη γνωστές, η εμφάνιση ενός ρεπορτάζ που φέρεται να το επαληθεύει με μαρτυρίες, στην τρέχουσα συγκυρία, έχει πολλαπλό ενδιαφέρον και εγείρει ζητήματα.
Σχολιάζει ο ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Λίγο αργότερα εμφανίζονταν δημοσιεύματα με πληροφορίες από τη Ρωσία που δημοσίευσε αμφισβητούμενης αξιοπιστίας κανάλι στο Telegram που παρέπεμπαν σε «απόπειρας δολοφονίας» του Βλ. Πούτιν. Ωστόσο, από τη στιγμή που έχουν ανακύψει, σε επίπεδο σεναριολογίας έστω, ερωτήματα σταθερότητας για το καθεστώς Πούτιν, συνεπεία των εξελίξεων στην Ουκρανία, αξίζει ο προβληματισμός του τι θα σήμαινε εάν όντως συνέβαινε.
Η απουσία επίσημης διάψευσης από το Κρεμλίνο αφήνει ένα περιθώριο να έχει σημειωθεί κάποιο περιστατικό. Δεν συνέβη το ίδιο με τη φερόμενη ως ειρηνευτική συμφωνία που αποδέχονταν οι Ουκρανοί, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου να κάνει λόγο για «μυθεύματα». Βέβαια, η διάψευση της «απόπειρας» θα δημιουργούσε προηγούμενο και το Κρεμλίνο θα έπρεπε να τοποθετείται σε οτιδήποτε βλέπει το φως μιας δημοσιότητας, η οποία καταφανώς βρίθει κατασκευασμένων «ειδήσεων».
Επίσης, το σκεπτικό που θα αναπτυχθεί λαμβάνει ως δεδομένο ότι ένα διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο του βεληνεκούς του Reuters, δεν θα διακινδύνευε τη φήμη και τη δημοσιογραφική του ακεραιότητα, δημοσιεύοντας ρεπορτάζ που δεν θα πληρούσε τις προϋποθέσεις να θεωρηθεί ως επιβεβαιωμένη είδηση.
Το ενδιαφέρον μεταφέρεται στα κίνητρα όσων μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Reuters. Εφόσον δηλώνουν πρόσωπα πλησίον της ηγεσίας του Κρεμλίνου, ο λόγος που αποφάσισαν να μιλήσουν χρήζει ερμηνείας, καθώς πρέπει να σχετίζεται ευθέως με τη διαχείριση της πορείας του πολέμου εντός της Ρωσίας και τις διάφορες τάσεις και απόψεις που υπάρχουν πέριξ του Κρεμλίνου.
Στην υπόθεση της συμφωνίας για ειρήνη με τους Ουκρανούς που φέρεται να απέρριψε ο Πούτιν, εμπλέκεται ο προσωπικός του απεσταλμένος, Ντμίτρι Κόζακ, γεννημένος στην Ουκρανία. Η γενική ιδέα ήταν ότι η Ρωσία έπρεπε να αποφύγει την περαιτέρω στρατιωτική εμπλοκή στο ουκρανικό έδαφος, εφόσον εξασφάλιζε τη μη υλοποίηση αυτού που τύποις αποτέλεσε αφορμή της εισβολής: Την πρόθεση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Ο Ρώσος πρόεδρος επέλεξε να μην κάνει πίσω, θεωρώντας η ευκαιρία για τη Δύση είχε χαθεί. Με διαμορφωμένη την πεποίθηση ότι η δυτική πίεση δεν θα αποκλιμακωθεί, υπερεκτιμώντας της δυνάμεις του, πιθανόν δε και με πρόθεση ενίσχυσης της υστεροφημίας του ως ηγέτη που εξασφάλισε την επιστροφή ιστορικά ρωσικών εδαφών στη Ρωσική Ομοσπονδία, επέλεξε να συνεχίσει την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
Η αντιστροφή της πορείας του πολέμου έχει δημιουργήσει μια νέα κατάσταση, με τη ρωσική αντίδραση στις εξελίξεις να αποτελεί πλέον το μέγα ζητούμενο. Τα δημοσιεύματα περί απειλής ασφαλείας εναντίον του Ρώσου προέδρου, με φερόμενο αποτέλεσμα αθρόες συλλήψεις και αποπομπή του άμεσου αποσπάσματος ασφαλείας του, εάν επιβεβαιώνονταν, θα παρέπεμπαν στα σενάρια εσωτερικής καθεστωτικής αποσταθεροποίησης.
Τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνονται είναι εξ ορισμού δρακόντεια και την ευθύνη έχει στενός και έμπιστος κύκλος ειδικών, που είναι παράλληλα μέλη των μυστικών υπηρεσιών. Η διαδρομή που επιλέγεται κάθε φορά για το προεδρικό κομβόι είναι γνωστή σε πολύ στενό κύκλο της προεδρικής ασφάλειας. Κατά συνέπεια, η οργάνωση οποιασδήποτε απόπειρας, προϋποθέτει «διάβρωση» του αμέσου περιβάλλοντος της ομάδες ασφάλειας του Πούτιν και πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες.
Οποιαδήποτε παραβίαση της ασφάλειας οδηγεί σε αυτόματη λήψη μέτρων και αντικαθίστανται πρόσωπα. Εάν επιβεβαιωνόταν μάλιστα η «εξαφάνιση» μελών της ομάδας ασφαλείας του Ρώσου προέδρου, η διάβρωση αποκτά σάρκα και οστά. Η δε έκτασή της και οι ενορχηστρωτές, δημιουργούν συνολικότερα μια νέα κατάσταση.
Αυτό όμως, κυρίως σε καθεστώτα με την «κουλτούρα ασφαλείας» και την αντίληψη περί απειλής του ρωσικού, συχνά προκαλεί και κυνήγι μαγισσών, όπου «μαζί με ξερά καίγονται και χλωρά». Η προληπτική αντικατάσταση κάποιου στελέχους της ομάδας ασφάλειας, μπορεί να δυσχεράνει την κατάσταση εάν επρόκειτο για πραγματικά πιστό στον ηγέτη πρόσωπο, ενώ η επιλογή των αντικαταστατών πάντα έχει περιθώριο σφάλματος…
Εάν ο Πούτιν νιώσει ότι η θέση του στο εσωτερικό γίνεται επισφαλής, αυτό θα επηρεάσει τη στάση του απέναντι στο ουκρανικό μέτωπο. Θα επιλέξει την επίσημη μετεξέλιξη σε πόλεμο ή θα αναζητήσει εύσχημο τρόπο διπλωματικής απεμπλοκής; Ρωσικές δυνάμεις εκπαιδεύονται στην Άπω Ανατολή και διατυπώνεται ήδη η υποψία μεταφοράς τους προσεχώς στην Ουκρανία. Πότε όμως θα δοθεί το πράσινο φως;
Ο δριμύς ρωσικός χειμώνας όμως θέτει νέα δεδομένα στα πεδία των μαχών. Εάν όμως θεωρηθεί δεδομένη μια αρνητική εσωτερική κατάσταση, έχει άραγε ο Πούτιν την πολυτέλεια να περιμένει την άνοιξη του 2023 για να εξαπολύσει την τελική επίθεση; Και δεν θα είναι μόνο οι Ρώσοι που θα οργανωθούν. Ποια θα είναι η πολεμική προετοιμασία των Ουκρανών με την καθοριστική συνδρομή της Δύσης για να το αντιμετωπίσουν;
Τούτων λεχθέντων, η απόφαση να μιλήσουν τα τρία πρόσωπα κοντά στη ρωσική ηγεσία στο Reuters, θα μπορούσε να παραπέμπει και αυτό στην ύπαρξη έντασης στους ηγετικούς κύκλους στο εσωτερικό της Ρωσίας. Στόχος των στελεχών αυτών είναι να καταδείξουν ότι υπάρχουν διαφωνίες με τους χειρισμούς της ρωσικής ηγεσίας, υποστηρίζοντας ότι η κλιμάκωση των πολεμικών συγκρούσεων θα έπρεπε να έχει αποφευχθεί. Μια μέρα νωρίτερα, ομάδα δημοτικών συμβούλων είχε ζητήσει δημόσια την παραίτηση Πούτιν σε μια αδιανόητη προ της -εκτροπής της- ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία πρωτοβουλία.
Το DP, στο παρελθόν, διά των συνεργατών του, είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να ανακύψουν εσωτερικές τριβές και διατάραξη των ισορροπιών, κυρίως λόγω του μετώπου που φαινόταν να έχει ανοίξει με τις διάφορες μυστικές υπηρεσίες μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Η υπηρεσία κατασκοπείας Εξωτερικού SVR είχε προειδοποιήσει αλλά ο επικεφαλής της διαπομπεύθηκε δημόσια από τον Πούτιν, παρότι πρόκειται για πρόσωπο του πολύ στενού του κύκλου.
Κατά τα φαινόμενα, εισακούστηκε η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας και αντικατασκοπείας FSB (διάδοχος της KGB), αλλά όσα φέρεται να συμβούλευσε, οδήγησαν στο φιάσκο της αρχικής φάσης της εισβολής και την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το μέτωπο του Κιέβου. Αυτό οδήγησε εν συνεχεία στην εστίαση των επιχειρήσεων στην επαρχία Ντονμπάς (Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ), καθώς επίσης και στην περιοχή της βόρειας ακτής της Αζοφικής θάλασσας μέχρι τουλάχιστον την από βορρά κάλυψη της χερσονήσου της Κριμαίας.
Δεν είναι απολύτως σαφές το επίπεδο της εμπιστοσύνης που εξακολουθεί να απολαμβάνει η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GRU. Η πορεία του πολέμου όμως στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την επιτυχή ουκρανική παραπλάνηση (decption) που έφερε μετακίνηση ρωσικών δυνάμεων από την περιοχή του Χαρκόβου στη Χερσώνα, λογικά έχει πλήξει και την επιρροή της συγκεκριμένης υπηρεσίας.
Η ουκρανική αντεπίθεση που σημειώνει επιτυχίες κυρίως στην περιοχή του Χαρκόβου, θα μπορούσε να έχει περιπλέξει επικίνδυνα την κατάσταση, επιδεινώνοντας και τις εσωτερικές τριβές στο ρωσικό καθεστώς. Και όταν οι εσωτερικές ισορροπίες διαταράσσονται, αναζητούνται αποδιοπομπαίοι τράγοι στις αποτυχίες, ώστε ο ηγέτης να μείνει το κατά δυνατόν αλώβητος.
Όσοι κατηγορούνται, όμως, είναι ισχυροί και ποτέ δεν πέφτουν δίχως μάχη. Η ρωσική Ιστορία περιλαμβάνει πολλά παραδείγματα ηγετικών συγκρούσεων με πολλά θύματα. Πρόκειται για άλλη μια σύγκρουση, που εάν έχει εκδηλωθεί, θα παίξει ρόλο και στην έκβαση της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Όμως, με αυτό ως δεδομένο, η πλευρά της Δύσης έχει κάθε συμφέρον να την υποδαυλίσει, αφού έχει επιλέξει το συγκρουσιακό σενάριο στις σχέσεις της με τη Ρωσία.
Αυτό αποδεικνύεται από το ότι συντηρεί την πίεση σε όλα τα μέτωπα, κλιμακώνοντας όπου είναι δυνατόν. Εξίσου όμως είναι ενδεχόμενο να ισχύει και το ότι οι πληροφορίες περί «απόπειρας δολοφονίας» του Βλ. Πούτιν είναι κατασκευασμένες, απηχώντας -και εξυπηρετώντας- ευσεβείς πόθους. Οπότε δεν αλλάζει τίποτα. Απλά, η αιματοχυσία στην Ουκρανία θα συνεχιστεί…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου