Ο Αναστάσιος Παπαδόπουλος ήταν οπλαρχηγός αντάρτικων σωμάτων του δυτικού Πόντου , και έμεινε γνωστός κυρίως με το παρατσούκλι Κοτζά Αναστάς. Γεννήθηκε στο χωριό Εντίκ Πινάρ της Έρπαας, το 1896. Ήταν υψηλόσωμος και με φωνή βροντερή. Ο παππούς του, ο παπα-Κυριάκος, ήταν ιερέας γνωστός στην περιοχή και έξαρχος του μητροπολίτη Αμάσειας. Ο Κοτζά Αναστάς ανέβηκε στο βουνό, στο Τόπσαμ (συγκεντρωμένα πεύκα) σε ηλικία 19 ετών . Το 1915 επιστρατεύεται στα «Τάγματα Εργασίας» ,αλλά δεν άργησε να αντιληφθεί ότι ουσιαστικά επρόκειτο για «Τάγματα Θανάτου», καθώς ήταν ένα καλοστημένο εργαλείο μεθοδικής εξόντωσης των Ελλήνων.
Αποφασίζει και καταφέρνει να δραπετεύσει μαζί με άλλους χωριανούς και ανεβαίνει στο βουνό Τοπτσάμ . Η επιθυμία για αντίσταση στις τούρκικες θηριωδίες είναι πλέον αυτοσκοπός για τον ατίθασο νεαρό .Μαζί με τους λοιπούς δραπέτες, εντάσσεται στην αντάρτικη ομάδα του Ιάκωβου Καρατελίδη ή καπετάν Γιακώβ. Μαζί του στο βουνό ανέβηκαν και άλλοι αντάρτες από το χωριό του, όπως ο Θεόφιλος Χατζη-Παυλίδης, ο Αναστάσιος Τεκτονίδης, ο Μιχαήλ Ιωαννίδης, ο Ιωάννης Γελαστόπουλος, ο Δημήτριος Χατζη-Παυλίδης, ο Βασίλειος Παπαδόπουλος, ο Δημήτριος Ιωαννίδης κ.ά.
Από το 1916,η απόπειρα της γενοκτονίας από τους Τούρκους γίνεται πλέον συστηματική και το αντάρτικο θεριεύει. Οι επιθέσεις των Τούρκων είναι αλλεπάλληλες και σε μια εξ’ αυτών ο καπετάν Γιακώβ σκοτώνεται .Την ηγεσία των ανταρτών αναλαμβάνει ο Αναστάσιος, σε ηλικία μόλις 20 ετών. Η παλικαριά του γίνεται σύντομα γνωστή σε όλο τον Πόντο και τα πολεμικά του κατορθώματα δίνουν ελπίδα σε όλους τους Έλληνες. Πρώτιστο μέλημά του είναι η διάσωση των γυναικόπαιδων και των αμάχων .Πλέον ονομάζεται Κοτζά (Μεγάλος) Αναστάς, ενώ οι Τούρκοι τον αποκαλούν Κοτζά Γκιαούρ (Μεγάλο άπιστο ).
Εναντίον του ήρθαν πολλές φορές οι Τούρκοι, μια φορά έχοντας επικεφαλής τους τον Λίβα πασά, ο οποίος λόγω της αποτυχίας του αντικαταστάθηκε αργότερα από τον Τσαμίτ πασά. Οι αποτυχίες των Τούρκων τούς ανάγκασαν να έρθουν σε συνεννόηση με τον Κοτζά Αναστάς και, έπειτα από σχετική μεταξύ τους συμφωνία, τα γυναικόπαιδα που είχαν καταφύγει στα βουνά της περιοχής μπόρεσαν να απομακρυνθούν . Οι Τούρκοι ξεχύνονταν στα βουνά αλλά δεν βρίσκανε τους αντάρτες του ούτε και αυτόν τους άφηνε να προχωράνε βαθειά μέσα στα βουνά και τα δάση μέχρι που ο Αναστάς και οι άντρες του περικύκλωναν τους Τσέτες και τα Κεμαλικά στρατεύματα και τα αφάνιζαν . Η συμφωνία για την απομάκρυνση των γυναικόπαιδων ήρθε , όταν μέσα στην μάχη οι αντάρτες του Αναστάς έπιασαν αιχμαλώτους μερικούς λοχαγούς του Κεμάλ και κατόπιν συνεννοήσεως των δύο πλευρών απελευθερώθηκαν για να μπορέσουν να φύγουν τα γυναικόπαιδα , μαζί με τους λοχαγούς του Κεμάλ ο Αναστάς έδωσε και Τούρκους άμαχους που κράταγε αιχμάλωτους .
Τον Απρίλιο του 1921,εκστρατεύει στην Έρπαα, ο Τοπάλ Οσμάν. Με δύναμη 3000 Τσετών, μετατρέπει το χωριό σε πραγματική κόλαση .Καμένη γη και πτώματα παντού .Δεν τολμάει, όμως ,να αναμετρηθεί με τους αντάρτες του Κοτζά Αναστάς και πάνω από 12 χιλιάδες γυναικόπαιδα φιλοξενούνται στην οροσειρά Τοπτσάμ, υπό την προστασία των ανταρτών .Στο μεταξύ, όλο και περισσότεροι άνδρες συστρατεύονται με τον Κοτζά Αναστάς και ο αριθμός των ανταρτών ενισχύεται σημαντικά.
Ο Κεμάλ ,έχοντας καταλάβει ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση η εξολόθρευση του Κοτζά Αναστάς ,ρίχνει στη μάχη δυο από τα δυνατά χαρτιά του .Το Νοέμβριο του 1921,μια ολόκληρη μεραρχία με αρχηγό το Λίβα Πασά, σφυροκοπά επί 52 ημέρες το Τοπτσάμ. Παρά το αριθμητικό πλεονέκτημα ,άλλη μια αποτυχία καταγράφηκε στο τούρκικο παθητικό .Σειρά ,παίρνει ο στρατηγός Τσεμάλ Τσεβίτ. Με 10000 άνδρες ξεκινάει την επιχείρηση Γιλντιρίμ (Κεραυνός),δίνοντας προσωπική υπόσχεση στον Κεμάλ ότι θα εξολόθρευε τους αντάρτες. Ωστόσο η πανωλεθρία ήταν αναπόφευκτη .Ο ίδιος ο Τσεμάλ πέφτει νεκρός και η πολυάριθμη μεραρχία, στις 23 Φεβρουαρίου 1922,τρέπεται σε φυγή.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ,ο Λίβα Πασάς επανέρχεται αυτή τη φορά δια μέσου της διπλωματικής οδού. Οι συνεχόμενες αποτυχίες των Τούρκων ,τους αναγκάζουν να έρθουν σε συνεννόηση με τον Κοτζά Αναστάς, ο οποίος θέτει ως βασικό όρο την ασφαλή απομάκρυνση των γυναικόπαιδων από το βουνό ,όπου είχαν βρει καταφύγιο .Παρόλα αυτά ,το μίσος των Τούρκων προς τον Κοτζά Αναστάς, παρέμεινε άσβεστο. Στις 2 Δεκεμβρίου του 1922,ο θρυλικός αυτός ακρίτας δολοφονήθηκε από Τσέτες στο χωριό Εζενούς μετά την υπογραφή της συμφωνίας και παρά την αμνηστία που είχε δοθεί .Οι δολοφόνοι, δεν αρκέστηκαν όμως εκεί. Αποκεφάλισαν το νεκρό σώμα του Κοτζά Αναστάς και κρέμασαν το κεφάλι σε ένα τηλεγραφόξυλο στην Τοκάτη , πανηγυρίζοντας για το θάνατό του. Προσπαθώντας να πάρει και να θάψει το σώμα του ,οι Τσέτες σκότωσαν και τον αδερφό του Γεώργιο.
Στην τοπική λαογραφία του Πόντου και στα ημερολόγια των Ποντίων Ανταρτών ο Αναστάς παρουσιάζεται ως ο Κολοκοτρώνης του Πόντου το λιοντάρι του Πόντου . Διαβάζοντας τις ιστορίες που σώζονται από τους αντάρτες περιγράφουν τους εαυτούς τους ως Ακρίτες που προστατεύουν τα ανατολικά σύνορα του Βυζαντίου με την πάροδο του χρόνου γράφτηκαν πολλά τραγούδια για το όνομα τους Αναστάς και των υπολοίπων ανταρτών όπως και του Τσαούς Αντών που πρωταγωνίστησε εναντίον των Βουλγάρων την περίοδο της κατοχής στην ανατολική Μακεδονία και στην δυτική Θράκη .
Θοδωρής
ΠΗΓΗ hellenicdefence
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου